Denisova insanlarının Tibet Platosu'nda en az 100 bin yıl yaşadığı ortaya çıktı. Yeni araştırma soyu tükenen bu insanların yaşantısına dair yepyeni bir fikir veriyor.
Modern insanların yakın akrabalarından Denisova insanlarına ait çok az kalıntı bulunması yüzünden haklarında pek bir şey bilinmiyor.
2010 gibi çok yakın bir tarihte keşfedilen bu insanların fosilleri bugüne kadar sadece üç yerde bulundu: Siberya'daki Denisova Mağarası, Çin'deki Baishiya Karst Mağarası ve Laos'taki Cobra Mağarası.
Bu kalıntılar Denisova insanlarının geniş bir bölgeye yayıldığına işaret etse de yaşantıları, neden ve ne zaman soylarının tükendiği gizemini büyük ölçüde korumaya devam ediyor. Önde gelen hakemli dergi Nature'da dün yayımlanan bir makale, bu soruların cevabına doğru önemli bir adım atıyor.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Bilim insanları deniz seviyesinden 3 bin 280 metre yükseklikte yer alan Tibet Platosu'ndaki Baishiya Karst Mağarası'nda bir Denisova insanına ait kaburga kemiği buldu. 32 bin ila 48 bin yıl öncesine tarihlenen kemik, bugüne kadar keşfedilen en yakın tarihli Denisova insanı kalıntısı.
Daha önce aynı mağaradan yaklaşık 160 bin yıllık çene kemiği çıkarılmıştı. Bulgular Denisova insanlarının en az 100 bin yıl boyunca bölgede yaşadığını gösterirken, bilim insanları bu sürenin 160 bin yıl olabileceğinden şüpheleniyor.
Çalışmanın başyazarlarından Dongju Zhang şu ifadeleri kullanıyor:
Denisovalıların bu mağarada ve Tibet Platosu'nda bu kadar uzun süre yaşadığını, buraya yerleştiğini biliyoruz ama gerçekten orada nasıl yaşadıklarını bilmek istiyoruz. Çevreye nasıl uyum sağladılar?
Mağaradan çıkarılan yaklaşık 2 bin 500 kemik parçası bu soruya bir dereceye kadar cevap veriyor. Kalıntıları analiz eden Zhang ve ekip arkadaşları, kemiklerin koyunlardan yünlü gergedanlara kadar çeşitli hayvanlara ait olduğunu saptadı. Ayrıca Tibet öküzü, marmot ve kuşların yanı sıra sırtlangillerin kalıntıları da tespit edildi.
Kemiklerdeki kesme izleri, Denisova insanlarının hayvanları tükettiğini gösterirken, kemik ilikleri ve derilerinin de kullanıldığına dair kanıtlar elde edildi. Araştırmacılar hayvan kemiğinden yapılmış 4 alet de buldu.
Çalışmanın yürütücülerinden Frido Welker bulguları şöyle değerlendiriyor:
Denisovalıların hayatlarını sürdürme davranışlarına dair ilk kez bir anlayış kazanıyoruz ve bu bize onların çok çeşitli hayvan kaynaklarına erişme ve bunları kullanmada epey yetenekli olduklarını gösteriyor.
Zhang da "Ellerindeki tüm bu hayvanları kullanmaları, davranışlarının esnek olduğu anlamına geliyor" diye ekliyor.
Denisovalıların modern insanlar ve diğer yakın akrabaları Neandertallerle çiftleştiğini gösteren genetik kanıtlar var. Fakat bu etkileşimlerin nerede ve ne zaman gerçekleştiği bilinmiyor.
Welker yeni çalışmada hakkında "Bu, fosili ve tortu tabakasını, daha geniş bir bölgede insanların yüksek ihtimalle yaşadığını bildiğimiz bir bağlama yerleştiriyor ve bu ilginç" diyor.
Modern insanların Tibet Platosu'nda 40 bin yıl kadar önce yaşamaya başladığı tahmin ediliyor. Araştırmacılar bölgede yapılacak yeni çalışmaların, iki insan türünün burada etkileşime girip girmediğini aydınlatmasını umuyor.
Welker "Denisovalıların modern insanlarla çiflleştiğini biliyoruz. Bunu, bugün yaşayan bazı modern insanların genomlarındaki bazı Denisova DNA'larına dayanarak biliyoruz" ifadelerini kullanıyor:
Ancak Denisovalıların soyunun ne zaman, nerede ve neden tükendiği hakkında hiçbir şey bilmiyoruz.
Independent Türkçe, CNN, Reuters, Nature
Derleyen: Büşra Ağaç
