Reuters’ın elde ettiği belgeler, Somali hükümetinin, bir güvenlik boşluğu oluşması ihtimali ve komşu ülkelerin eş-Şebab'ın Somali’de iktidarı ele geçirebileceğine dair endişeleri nedeniyle Somali'deki Afrika Birliği Geçiş Misyonu (ATMIS) askerlerinin çekilmesini yavaşlatmaya çalıştığını gösterdi.

ATMIS, yeni ve daha küçük bir görev gücünün yerini almasının beklendiği 31 Aralık tarihine kadar çekilmeyi tamamlayacağını öngörüyor.

Ancak Somali hükümeti geçtiğimiz ay ATMIS Başkan Vekili’ne gönderdiği bir mektupta, haziran sonunda ayrılması planlanan 4 bin askerin yarısının çekilmesi sürecinin eylül ayına kadar ertelenmesini talep etti. Mektup daha önce yayınlanmamıştı.

Somali hükümeti Afrika Birliği (AfB) ile geçtiğimiz mart ayında yapılan ortak bir değerlendirmede, Somali güçlerinin ‘hazır olma durumu ve gerçek yetenekleri bakımından’ geri çekilme takviminde ayarlamaya gidilmesini tavsiye etmişti. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) tarafından yaptırılan ortak değerlendirme ise ATMIS güçlerinin hızla geri çekilmesinin güvenlik boşluğuna katkıda bulunacağı uyarısı yapıldı.

Gelecek kaygısı

Somali Meclisi Savunma Komisyonu Üyesi ve Bağımsız Milletvekili Mürsel Halif, “Ülkemin gidişatı konusunda her zamankinden daha fazla endişe duyuyorum” ifadelerini kullandı.

Dört diplomatik kaynak ve Ugandalı üst düzey bir yetkiliye göre ATMIS’in en büyük finansörleri olan Avrupa Birliği (AB) ve ABD, uzun süreli finansman ve sürdürülebilirlik konusundaki endişeler nedeniyle ATMIS’i küçültmeye çalışıyor. Diplomatik kaynaklardan üçü, AfB’nin başlangıçta Somali'nin istediğinden daha güçlü bir yetki verilmesi için baskı yapmasından dolayı yeni bir güçle ilgili müzakerelerde karmaşık bir durumun hakim olduğunu söylediler. Diplomatik kaynaklara göre daha hararetli bir siyasi anlaşmazlık, Etiyopya'nın savaş konusunda daha deneyimli olan birliklerinden bazılarını geri çekmesine neden olabilir.

Bu arada Somali Cumhurbaşkanlık ve Başbakanlık ofisleri konuyla ilgili Reuters’ın yorum taleplerine yanıt vermedi.

AfB Somali Özel Temsilcisi ve ATMIS Başkanı Muhammed el-Emin Suveyf yaptığı açıklamada, müzakerelerin sonuçlandırılması için bir takvim belirlenmediğini, ancak tüm tarafların sürdürülebilir barışın ve güvenliğin sağlanmasına yardımcı olacak bir anlaşmaya varmaya kararlı olduğunu söyledi.

Reuters'a konuşan Suveyf, AfB ve Somali hükümetinin, olası bir güvenlik boşluğunun oluşmasını önlemek için geri çekilmeyi mevcut koşullara göre gerçekleştirmenin önemini vurguladığını belirtti.

AfB Barış ve Güvenlik Konseyi, dün akşam saatlerinde barış gücü askerlerinin geri çekilmesi ve kurulacak yeni görev gücünü görüşmek üzere toplandı.

Yeni görev gücü

Geçtiğimiz yıl 18 bin 500 civarında olan asker sayısının 5 bine inmesiyle başlayan geri çekilme sürecinde sürece duyduğu güveni dile getiren Somali hükümeti, yeni görev gücünün 10 bin askeri geçmemesi ve büyük nüfus merkezlerinin güvenliğini sağlamakla sınırlı kalması gerektiğinin altını çizdi.

Afrika Boynuzu bölgesi üzerinde uzman Nairobi merkezli Sahan Araştırma Merkezi analistlerinden Raşid Abdi, daha küçük bir görev gücü oluşturulması çağrısının, Somali'de büyük bir yabancı askeri varlığa karşı çıkan milliyetçilerin görüşlerini yansıtıyor olabileceğini söyledi.

Afganistan senaryosu

ATMIS bünyesinde askerleri olan Uganda ve Kenya da geri çekilme konusunda endişeli.

Uganda Dışişleri Bakanı Oryem Henry Okello, askeri eğitim için çalışmaların yoğunlaştırılmasına rağmen Somali güçlerinin henüz uzun süreli bir askeri çatışmadan sağ çıkabilecek kapasitede olmadığını açıkladı. Reuters'a konuşan Oryem, “Afganistan'da yaşananlara benzer bir durumla karşılaşmak istemiyoruz" dedi.

Oryem, Kenya, ABD ve AB'den gelen çekilme taleplerini kabul ettiğini, ancak Somali'de askerleri bulunan ülkelerin endişelerinin dinlenmesi gerektiğini de sözlerine ekledi.

Kenya Devlet Başkanı William Ruto geçtiğimiz ay Washington'da gazetecilere yaptığı açıklamada, geri çekilme sırasında sahadaki koşullar dikkate alınmazsa bunun ‘teröristlerin Somali'yi ele geçireceği’ anlamına geleceğini söylemişti.

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

Şarku'l Avsat'ın haberlerine ulaşmak için tıklayın