Uzmanlar taktik seviyeyi operasyonel ve stratejik seviyelerden sonra üçüncü seviye olarak sınıflandırıyor. Stratejik düzeyde hedefler mevcut araçlarla ilişkilendirilir. Hedefler araçlarla dengeli ve ulaşılabilir olmalıdır. Eğer bu mümkün değilse, dengeyi sağlamak amacıyla hedefleri değiştirmek için stratejik düzeyde harekete geçilmelidir.

Ordular stratejik düzeyde kendilerinden istenenleri taktik düzeyde yerine getirir. Taktikler ayrıntıdır. Taktik başarılar birikerek stratejik başarıyı doğurur. Taktikte asker teorik olarak öğrendiklerini sahada test eder. İnovasyon (Innovation) çoğunlukla taktik düzeyde gerçekleşir, ancak yalnızca strateji doğru ve rasyonelse. Birikmiş taktik başarılar hatalı bir stratejiyi kurtaramaz. Taktik yenilikler güç dengesini dengeler. Özellikle düşman teknolojik açıdan üstünse taktik yenilikler şarttır. Amerikalı düşünür Stephen Biddle'ın dediği gibi, ‘taktikte önemli olan nicelik değil niteliktir.’

Taktikler orduların kültürel felsefesini yansıtır. Bu bağlamda Almanlar, taktik düzeye büyük ölçüde hareket serbestisi tanımışlardır. Ancak bunu birincil görevin (Auftragstaktik) ruhu içinde yapmışlardır. Batı ordularının çoğu bu ilkeyi benimsemiştir. Buna karşılık, Doğu'nun taktik düzeydeki savaş tarzı, üst kademenin alt kademe üzerindeki katı ve doğrudan kontrolüne dayanır. Rusya'nın bu tarzı benimsemesi, Ukrayna'daki savaşın başında ordu generallerinin çoğunun neden ön saflarda (yani taktik düzeyde) öldürüldüğünü açıklıyor.

Birçok uzman taktikleri bir bilim olarak sınıflandırır. Ancak uygulanması bir sanat (Art) olarak kabul edilir. Savaşta, çalışmak için zaman yoktur. Fransız Mareşal Ferdinand Foch böyle demiş. Bir komutan askeri okullarda öğrendiklerini muharebeler sırasında sahaya yansıtmalı ve en üst düzeyde yaratıcı ve yenilikçi olmalıdır.

21’inci yüzyılın taktikleri, askerin hayatta kalabilmek için renk değiştiren ve çevreye uyum sağlayan bir bukalemun gibi yaratıcı olmasını gerektirir. Görevini yerine getirebilmek ve hayatta kalabilmek için modern teknolojiye ve bunu savaş alanında nasıl uygulayacağına (Techcraft) hâkim olmalıdır.

Başlangıçta taktik vardı

Amerikalı yazar Brett Friedman ‘On Tactics’ (Taktikler Üzerine) adlı kitabında tüm savaşların taktik seviyede yoğunlaştığını, çünkü en önemlisinin bu olduğunu söyler. Burası askerin ölümün ve barutun kokusunu aldığı yerdir. Bu seviyede, tehlike deneyiminden sonra, asker başka bir insan haline gelir. Ünlü Alman filozof Hegel şöyle der: “Ölüm karşısında insan salt bir organizmadan kelimenin tam anlamıyla bir insana dönüşür. Başka bir deyişle, öz bilince.”

Friedman'a göre taktik düzey üç ana sütun üzerine kuruludur: ‘Fiziksel boyut’, ‘zihinsel boyut’ ve ardından ‘ahlaki boyut’. Fiziksel boyutta, manevra, yığınak, ateş gücü ve tempo dahil olmak üzere savaş alanı hazırlanır. Zihinsel boyut aldatma, şaşırtma ve şok faktörlerine dayanır. Moral boyutu ise birimler arasındaki uyuma (Cohesion) dayanır. Görevin başarılı olması için bu sütunların birbiriyle uyum içinde olması şarttır, aksi takdirde bu tam bir yenilgi anlamına gelir.

Düşmana ayak uydurmak mı yoksa oyunun kurallarını değiştirmek mi? Gazze Şeridi buna bir örnek.

Düşmanın planlarına ve kabiliyetlerine ayak uyduramadığınızda, oyunun kurallarını kendi kabiliyetlerinize uyacak şekilde değiştirmeye çalışmanız gerekir. Bu bağlamda, oyunun kurallarını değiştirmek için düşmanın savaş tarzını değiştirmeye ve alışık olmadığı, eğitim, teçhizat ya da askeri kültür açısından hazırlıklı olmadığı yeni bir tarzı zorla benimsemeye ikna edilmesi gerekir. Gazze Şeridi'nde bu gerçekleşti mi?

İsrail ordusu, Gazze Şeridi'ndeki hedeflerine ulaşmak için stratejik, operasyonel ve taktiksel planının şunlara dayandığını düşünüyor: Kara saldırısı, Hamas'ın kabiliyetlerinin yok edilmesi, tünellerin imha edilmesi, Hamas liderlerine suikast düzenlenmesi ve esirlerin serbest bırakılması. Bunlar İsrail oyununun kuralları.

Hamas ise İsrail'in stratejik seviyesini taktik seviyeye çevirerek oyunun kurallarını değiştirdi. Başka bir deyişle, stratejik boyut yer üstü yerine yer altı oldu. Böylece İsrail ordusu yeraltı tünellerine ulaşmak için yer üstünde yıkıcı bir taktik savaş vermek zorunda kaldı.

*Bu analiz, Şarku’l Avsat için bir askeri analist tarafından yapıldı

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

Şarku'l Avsat'ın haberlerine ulaşmak için tıklayın