İran Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) Genel Komutanı Hüseyin Selami, arama ve kurtarma ekiplerinin dün öğleden sonra Azerbaycan sınırı yakınlarındaki engebeli bir bölgeye düşen Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'yi taşıyan helikopterin yerini tespit ettiklerini açıkladı. Press TV'nin aktardığına göre Selami, birliklerin bölgeye doğru yola çıktığını belirtti.
Öte yandan İran Kızılayı, Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan'ın da olduğu helikopterin bulunduğunu duyurdu.
Press TV, İran Cumhurbaşkanı Reisi’yi taşıyan helikopteri arama ve kurtarma çalışmaları sırasında kurtulan olduğuna dair herhangi bir bulguya rastlanmadığını aktardı. Reuters haber ajansı ise İranlı bir yetkilinin kazada tüm yolcuların ölmüş olabileceği tahmininde bulunduğunu bildirdi.
İran basınında yer alan bilgilere göre İran Bakanlar Kurulu, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan’ın içinde bulunduğu helikopterin geçirdiği kaza üzerine acil toplandı.
İran'ın resmi haber ajansı IRNA’nın bildirdiğine göre gece geç saatlerde yapılan toplantıya Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı Muhammed Muhbir başkanlık etti.
Muhbir, arama ve kurtarma faaliyetleri için ek tedbirler alırken protokole göre Reisi’nin ölümü halinde yerine Muhbir geçecek.
Arama ve kurtarma ekipleri hava karardıktan sonra da kötü hava koşullarında helikopterin düşmüş olabileceği yeri yaya olarak arama çalışmalarına devam ettiler.
Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’yi taşıyan helikopterin izinin aralarında Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan'ın da bulunduğu bir hükümet heyetiyle birlikte gittiği İran’ın kuzey komşusu Azerbaycan'la sınırdaki bir barajın açılış töreninden dönerken, ülkenin kuzeybatısındaki dağlık bölgede kaybolmasından sonra saatlerce birbiriyle çelişen haberler geldi.
Öte yandan İranlılara ‘endişelenmemeleri’ çağrısında bulunan İran’ın Dini Lideri Ali Hamaney, “Kimse endişe etmesin, ülkenin işlerinde herhangi bir aksama olmayacak. Yüce Allah’a Sayın Cumhurbaşkanı ve yanındakileri milletimize bağışlaması için dua ediyorum” ifadelerini kullandı.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Tebriz'e giden İran Cumhurbaşkanı İdari İşlerden Sorumlu Yardımcısı Muhsin Mansuri, olayla ilgili gelişmeleri takip etmek üzere kendisinin başkanlığında bir hükümet heyetinin kurulduğunu açıkladı. Mansuri, İran devlet televizyonuna yaptığı açıklamada, “Helikopterin uçuş ekibinden ve yolculardan birinin telefon görüşmeleri yapması, kazanın ciddiyetinin büyük olmadığını gösteriyor” dedi.
Diğer taraftan DMO, yerel saatle 10.50 (08:20 GMT) sularında helikopterin yerinin tam olarak tespit edildiğini duyurdu. DMO Doğu Azerbaycan eyaleti Komutanı General Abbas Gülizade, helikopterden ve Cumhurbaşkanı Reisi’nin heyetinden birinin telefonundan sinyaller aldıklarını söyledi. DMO Genel Komutanı General Hüseyin Selami’nin kaza bölgesine gitmek üzere yola çıktığını belirten General Gülizade, DMO'nun seçkin kara güçleri olan Sabirin Özel Kuvvetler Birimi’nin de olay yerine sevk edildiği açıkladı.
İran’ın Dini Lideri Hamaney’in ofisine yakınlığıyla bilinen Tehran Times gazetesi, Cumhurbaşkanı Reisi’nin helikopterinin kazaya uğramasının ardından Ulusal Yüksek Güvenlik Konseyi'nin Hamaney başkanlığında acil toplandığını bildirdi. Ancak haber İran'ın yarı resmi ajansı ISNA tarafından yalanlandı.
İran basını bu sabah erken saatlerde olayın meydana geldiği bölgede telekomünikasyon ve telefon iletişiminin kesildiğini aktardı.
İran basını, helikopterin kazaya uğradığı dağlık ve sık ormanlık olan bölgede kötü hava koşullarından bahsederken, can kaybı olup olmadığına değinmedi. İran Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri, Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'yi taşıyan helikopterin bulunması için hem ordu hem de DMO’ya ait tüm imkanların seferber edilmesi talimatını verdi.
IRNA haber ajansı, helikopterin Verzigan bölgesine ‘sert iniş’ yaptığı bildirdi. IRNA, Azerbaycan ile İran sınırında Kız Kalesi ve Hudaferin barajlarının açılışı için Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile bir araya gelen İran Cumhurbaşkanı Reisi’nin helikopterinde Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Tebriz Cuma İmamı Ayetullah Ali Haşim ve Doğu Azerbaycan Valisi Malik Rahmeti'nin bulunduğunu aktardı.
Bölgeye 16 arama ve kurtarma ekibinin sevk edildiğini bildiren IRNA, ‘kazanın meydana geldiği engebeli bölgedeki kötü hava koşulları nedeniyle arama ve kurtarma çalışmalarının zaman alacağını’ vurguladı.
İran devlet televizyonu, normal yayın akışına ara vererek, ülke genelinde Reisi’nin kazadan sağ salim kurtulması için dua eden insanları ekrana taşıdı. Ekranın bir köşesinde, yoğun sisin ortasında dağlık alanda yaya olarak kazazedeleri arayan arama ve kurtarma ekiplerinden gelen canlı görüntüler yer aldı.
İran İçişleri Bakanı Ahmed Vahidi, Khabar TV'ye yaptığı açıklamada, İran'ın kuzeybatısındaki Doğu Azerbaycan vilayetinin yönetim merkezi olan Tebriz şehrine 65 kilometre mesafede bulunan bölgeye ekiplerin gönderildiğini belirtti.
Vahidi, üç helikopterin yer aldığı konvoyda Reisi ve beraberindeki heyeti taşıyan helikopterin iniş yapmakta zorlandığını ve yetkililerin daha fazla ayrıntı beklediğini söyledi.
İran basınında, helikopterin enkazının bulunduğuna dair yer alan çelişkili haberlerin ardından İran Kızılayı, söz konusu haberlerin yanlış spekülasyonlar olduğunu açıkladı.
Tesnim Haber Ajansı’nın bölge sakinlerinden aktardığına göre bölgedeki sis ve kötü hava koşulları nedeniyle helikopterin durumu halen bilinmiyor. Doğu Azerbaycan vilayetinden bir yetkili, İran merkezli Şark gazetesine yaptığı açıklamada, olası kayıpların sayısının ve kazanın nedenlerinin henüz netleşmediğini söyledi.
ISNA Haber Ajansı, bazı gayri resmi kaynakların Cumhurbaşkanı ve beraberindekilerin öldüğünden bahsettiğini, ancak resmi kaynakların henüz bu haberlerle ilgili bir yorum yapmadığını aktardı.
İran basını, Cumhurbaşkanı Reisi’nin beraberindekilerden bazılarıyla temas kurulabildiğini ve olayın can kaybı olmadan sona ereceğine dair umutların arttığını bildirdi. DMO’ya yakın İran'ın yarı resmi haber ajansı Fars, bazı kişilerin Cumhurbaşkanı Reisi’nin heyetindeki kişilerle temas kurabildiğini kaydetti.
Reuters'a konuşan İranlı bir yetkili, Cumhurbaşkanı Reisi’nin helikopterinin yoğun sisli dağlık bir bölgede uçarken düştüğünü söyledi. Yetkili, İran'ın Azerbaycan sınırına yaptıkları bir ziyaretten dönerken meydana gelen helikopter kazası sonrasında, Cumhurbaşkanı Reisi ve Dışişleri Bakanı Abdullahiyan'ın hayatlarından endişe edildiğini ifade etti.
Kimliğinin gizli tutulması şartıyla konuşan yetkili, “Henüz umudumuzu kaybetmedik ama kaza yerinden gelen bilgiler çok endişe verici” dedi.
İran Meclisi Tebriz Milletvekili Ahmed Ali Rıza Beygi, Cumhurbaşkanı Reisi ve heyetini taşıyan helikopterden birileriyle iletişim kurulduğuna dair haberleri yalanladı. Arama ve kurtarma ekiplerinin kötü hava koşulları nedeniyle kaza mahalline ulaşamadıklarını söyleyen Beygi, “Arama ve kurtarma güçleri kötü hava koşulları ve yoğun sis nedeniyle Cumhurbaşkanı’nın helikopterinin düştüğü bölgeyi henüz tespit edemedi” diye konuştu.
Gazetecilere yaptığı açıklamada arama ve kurtarma ekiplerinin kaza bölgesini tespit etmeye ve bölgeye doğru ilerlemeye çalıştığını söyleyen İranlı milletvekili, Cumhurbaşkanı'nın helikopterinin dağlık Desmar bölgesindeki bir ormana düştüğünü belirterek, “Helikopterde bulunan kişilerle tüm iletişim kesildi” bilgisini paylaştı. Beygi, başka bir helikopterde bulunan İran Enerji Bakanı Ali Ekber Mehrabiyan ile Yol ve Şehir Planlama Bakanı Mehrdad Bezrpaş’ın güvende olduklarını söyledi.
İran Cumhurbaşkanlığı'nın internet sitesinde yer alan fotoğraflarda, Cumhurbaşkanlığı Ofisi Başkanı Gulam Hüseyin İsmaili’nin Azerbaycan sınırındaki barajın açılış törenine katılan İran heyetinde yer aldığı görüldü. Ancak İsmaili’nin Cumhurbaşkanı Reisi’ye aynı helikopterde eşlik edip etmediği henüz netleştirilemedi.
Öte yandan Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, İran Cumhurbaşkanı Reisi'nin içinde bulunduğu helikopterin kötü hava koşulları nedeniyle sert iniş yapmak zorunda kaldığı haberlerinden duydukları derin üzüntüyü dile getirdi. Aliyev, “Bugün İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’ye dostane bir şekilde veda ettikten sonra, üst düzey heyeti taşıyan bir helikopterin zorunlu iniş yaptığı haberlerinden derin bir üzüntü yaşadık. Dualarımız Reisi ve beraberindeki heyeti ile. Bir komşu, dost ve kardeş ülke olarak Azerbaycan Cumhuriyeti, gerekli her türlü yardımı sağlamaya hazırdır” ifadelerini kullandı.
İbrahim Reisi (63), cumhurbaşkanlığına 2021 yılında seçildi. Göreve gelmesinin ardından ahlak yasalarının sıkılaştırılması talimatı veren Reisi, hükümet karşıtı protestoların kanlı bir şekilde bastırılmasına nezaret etti. İran ve dünya güçleri arasında yapılan nükleer anlaşma müzakerelerinde güçlü bir baskı uyguladı. İran'ın siyasi sistemi, dini kurumlarla hükümet arasında bölünmüş durumda. Ülkenin önemli politikalarında son sözü cumhurbaşkanı değil, dini lider (rehber) söyler. Birçok kişi de Reisi'yi, temel politikalarını güçlü bir şekilde desteklediği İran’ın Dini Lideri (Rehber) Ali Hamaney'in yerine geçecek güçlü bir aday olarak görüyordu. Reisi'nin 2021 yılındaki genel seçimlerde elde ettiği zafer, Washington'la nükleer anlaşma müzakerelerini sürdüren eski Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'nin sekiz yıllık iktidarının ardından katı muhafazakârların iktidarı ele geçirmelerini sağladı. Ancak Reisi'nin konumunun, mollaların (din adamlarının) yönetimine karşı düzenlenen kitlesel protesto gösterilerinden ve Batı ülkeleri tarafından uygulanan yaptırımlardan ağır darbe alan ekonomiyi iyileştirmedeki başarısızlığından etkilenmiş olabileceği tahmin ediliyor.
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.