Ailesi, Birleşik Krallık'taki (BK) bir gözaltı merkezinde ölen Nijeryalı göçmenin iyi hissetmediğini sürekli söylemesine rağmen sağlık uzmanları tarafından muayene edilmediğini iddia ediyor.

34 yaşındaki Oscar Okwurime, geçen hafta bir başka tutuklu tarafından Harmondsworth merkezindeki hücresinde yerde yatarken bulunmuştu. Okwurime'nin ölüm nedeni bilinmezken, Britanya İçişleri Bakanlığı konunun soruşturulduğunu açıklamıştı.

The Independent'a konuşan Okwurime'nin ağabeyi, kardeşinin geri gönderme merkezindeki ilk haftasında iyi hissetmediğini söylediğini aktardı.

İsminin Alex olarak yazılmasını isteyen ve Londra'da yaşayan 44 yaşındaki ağabey şunları söyledi:

Okwurime'ye hemen şunları söyledim: 'Yetkililere haber ver, seni muayene edeceklerdir.' O ilk hafta hiçbir şey yapmadılar. Okwurime, ikinci haftada da hiçbir şey yapmadıklarını söyledi. En son görüştüğümüzde, bana 400 kişilik bir bekleme listesinde olduğunu söylemişti. Yan tarafında bir ağrısı bulunduğunu belirtmişti. Daha önce hiç sağlık sorunu yaşamamıştı.

"Tamamen bir ihmal vakası. Gözetiminiz altındaki biri size iyi hissetmediğini söylüyorsa, muayene ettirmek sizin göreviniz" diye devam eden Alex, kardeşinin ölümünden önce ziyaretçi vizesiyle ülkeye giriş yapıp yetkililere sığınma talebinde bulunması üzerine yaklaşık üç hafta gözaltında tutulduğunu belirtti. 

Nijerya vatandaşı olan Alex "Çok öfkeliyim. Ne zaman yalnız kalsam, gözyaşlarına boğuluyorum. Çok korkunç. Çok fazla acı veriyor. Ne yapacağımı bilmiyorum" dedi. 

Okwurime'nin Harmondsworth'ta yakın arkadaşı olan eski bir tutukluysa, arkadaşının iyi hissetmediğini ve doktora görünmek istediğini, ancak gözaltı merkezinde "bunun çabuk işleyen bir süreç" olmadığını ifade etti.

Okwurime'nin ölümünden bir gece önce merkezden tahliye edilen ve ismini vermek istemeyen kişi, kendisini sadece birkaç saat önce kapıya kadar uğurlayan arkadaşının ölümünün haberini aldığında şok geçirdiğini söyledi ve sözlerini şöyle sürdürdü:

Bavullarımdan birini Okwurime taşımıştı. Beraber gülüyorduk. Sonra onu sabah erken bir saatte öylesine konuşmak için aradım ama cevap vermedi. Akabinde de öldüğünü haber vermek için biri beni geri aradı. Hala şoktayım. (...) Çığlık attığını duıymuştum. Odada bir düğme var ama (bastığınızda) her zaman gelmiyorlar. Onların geceleri gözaltında tutulanları kapıdan kontrol etmeleri gerekiyor. Neden zamanlıca yardım edilmedi?

Eski tutuklu, Okwurime'nin "çok zeki" ve "geçinmesi kolay" bir insan olduğunu, ölümünün kendisini "kederlendirdiğini" anlatarak şunları kaydetti:

İçişleri Bakanlığı göç kararlarında neden bu kadar çok yanlış yapıyor?

Yüksek tansiyon nedeniyle mi acı çekiyordu? Bana, gözaltına alındığında nabzını kontrol eden hemşirenin, tansiyonunun çıktığını fark ettiğinde kendi deyimiyle sandalyesinden fırladığını anlattığını hatırlıyorum. Ama Okwurime'yi hiç muayene etmediler. Belki kalp krizi geçirdi ya da yüksek tansiyonu vardı. Rahatsızlığı ne olursa olsun, bunu gözaltı tetikledi.

Bir diğer tutuklu Juskin Eniolorunda, Okwurime'nin kendisine iyi hissetmediğini söylediğini ve hemşireden randevu almaya çalıştığını belirtti. 42 yaşındaki Eniolorunda, Okwurime'nin "sevecen biri" olduğunu ifade ederek "Havalıydı. Genç yaşına rağmen çok olgundu" dedi.

Eniolorunda sözlerine şöyle devam etti:

Hayatında hiç hapsedildiğini sanmıyorum. Buna herkes alışamaz. Hiç suç işlememiş. Hiçbir şeyi yok. İnsanlara bunu yapmayı neden sürdürüyorlar? Bu beni çok kötü hissettiriyor. Kimse sesimizi duyamıyor.

Tıbbi Adalet isimli yardım kuruluşunun Direktörü Emma Ginn, Okwurime'nin ölümünün "geride kalan ve göçmen geri gönderme merkezlerinde kilit altında bulunan diğer tutuklularca şiddetle hissedilen bir "trajedi' olduğunu ifade etti.

Ginn "Yetersiz sağlık hizmetiyle birleşmiş süresiz gözaltıların tutukluların mevcut sağlık durumlarının kötüleşmesine ve zihin hastalıklarına neden olabileceğini" belirterek "İçişleri Bakanlığı bu hususun gayet farkında” diye konuştu.

Inquest isimli yardım kuruluşunun politikalar ve iletişim görevlisi Lucy McKay, yakın tarihte yapılan bir dizi tahkikat sayesinde, süresiz gözaltının yol açtığı insan maliyetinin yanı sıra, göçmen geri gönderme merkezlerindeki sağlık ve gözaltı personelinin "ihmalkar" kültürünün de açığa çıktığını söylüyor.

McKay "Yakınlarını yitiren aileler ve avukatları, bu olaylarda yaşananları öğrenmek için uzun ve karmaşık mücadelelerle karşı karşıya kalıyor. Sürekli biçimde İçişleri Bakanlığı'nın inkar eden yanıtı, gecikmeler ve olayların örtülmesiyle karşılaşıyorlar" dedi.

Okwurime'nin ölümü üzerine, olaya ilişkin kanıt sunabilecek üç adamın geri gönderilme işlemleri Yüksek Mahkemece askıya alındı. Üç adam, salı gecesi tarifesiz sefer yapan bir uçağa bindirilecekti.

Ancak mahkeme bu kararın, ölüme ilişkin bilgi sağlayıp sağlayamayacakları henüz belirlenemeyen uçaktaki diğer gözaltındaki kişileri de kapsayacak şekilde genişletilmesini reddetti.

Hükümet, BK'daki göçmenlerin süresiz gözaltında tutulmasını sona erdirme yönündeki yaygın çağrıları, gözaltı süresine sınır koymanın etkin göç kontrolünü sürdürme becerisini "ciddi biçimde kısıtlayacağı" gerekçesiyle yakın zamanda reddetmişti.

Temmuzda Muhafazakar eski bakanlar, kişileri süresiz olarak gözaltında tutmanın "açık bir sapkınlık" olduğunu söyleyerek, göçmen gözaltılarına zaman kısıtlaması getirilmesini reddettiği için İçişleri Bakanlığı'na saldırmıştı. 

İçişleri Bakanlığından bir sözcü, ölümün soruşturma konusu olduğunu ve bu aşamada daha fazla yorum yapmanın uygun olmayacağını söyledi.

Sözcü "Gözaltındaki tüm ölümler trajik olaylardır. Okwurime'nin ailesi ve arkadaşlarına başsağlığı diliyoruz" diye devam etti.

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

https://www.independent.co.uk/news/uk/home-news

Independent Türkçe için çeviren: Kerim Çelik