İki yıldızı arasında 1,5 milyon yıl olan yıldız sisteminin gizemi çözüldü. Gözlemler, ilk başta üç yıldız içeren sistemdeki iki yıldızın çarpışarak birleşmesi sonucu yeni oluşan yıldızın daha genç hale geldiği ve manyetik alan yarattığına işaret ediyor. 

Güneş'ten çok daha büyük iki yıldızı içeren HD 14893 adlı sistemin bir bulutsuyla çevrili olması bilim insanlarının dikkatini çekti. Dev gaz ve toz bulutları olan bulutsuların genellikle büyük kütleli yıldızların etrafında görülmemesi nedeniyle yıldız sistemini yakından inceleyen araştırmacılar, bu çiftin kaderini açıklamakla kalmayıp büyük kütleli yıldızlara dair önemli bir soruyu da yanıtlamış görüyor. 

Norma takımyıldızı yönünde, Dünya'dan yaklaşık 3 bin 800 ışık yılı uzaktaki çift yıldız sistemine dair gözlemler iki cisim arasında 1,5 milyon yıl olduğuna işaret ediyordu. Avrupa Güney Gözlemevi'nden (ESO) Abigail Frost, başyazarı olduğu araştırma hakkında şöyle diyor:

Detaylı bir analizin ardından daha büyük kütleye sahip yıldızın yoldaşından çok daha genç göründüğünü tespit ettik ve bu hiç mantıklı değil çünkü aynı anda oluşmuş olmaları gerekirdi!

Bu yüzden araştırmacılar, birbirinin yörüngesinde dönen bu yıldızlardan birinin, gençleşmesine yol açacak bir olay yaşadığını düşündü.

Yıldızları çevreyelen bulutsunun 7 bin 500 yaşında olması da bilim insanlarını şaşırttı. İki yıldızdan çok daha genç olan NGC 6164/6165 adlı bulutsu, yıldızlardan birindeki patlama sonucu meydana gelmiş olmalıydı. Bulutsunun genellikle yıldızların dışında değil içinde bulunan karbon, nitrojen ve oksijen gibi elementleri yüksek oranda içermesi de bilim insanlarının bunları açığa çıkaracak şiddetli bir olay yaşandığını düşünmesine yol açtı.

Araştırmacılar, Avrupa Güney Gözlemevi'ne ait Çok Büyük Teleskop'un (VLT) 9 yıllık verilerini inceleyerek sistemde ilk başta üç yıldız olduğu sonucuna vardı. 

Leuven Katolik Üniversitesi'nden Hugues Sana, baş araştırmacısı olduğu çalışma hakkında "Bu sistemde başlangıçta en az üç yıldız olduğunu düşünüyoruz; bunlardan ikisi yörüngenin bir noktasında birbirine yakınken, diğer yıldız çok daha uzakta olmalıydı" diyor.

İçteki iki yıldız şiddetli bir şekilde birleşerek manyetik bir yıldız yarattı ve bir miktar maddeyi dışarı fırlatarak bulutsusuyu oluşturdu. Daha uzaktaki yıldız, artık manyetik alana sahip bu yeni birleşmiş yıldızla yeni bir yörünge oluşturarak bugün bulutsunun merkezinde gördüğümüz ikiliyi yarattı.

Science adlı bilimsel dergide dün yayımlanan çalışma, büyük kütleli yıldızların nasıl manyetik alan oluşturduğu sorusuna da yanıt sunuyor. Manyetik alan, Güneş gibi düşük kütleli yıldızlarda var olsa da yıldızın kütlesi arttıkça bu alanın oluşmasını sağlayan ısıyayımsal bölge küçülüyor. Bu nedenle büyük kütleli yıldızların manyetik alana sahip olması mümkün görünmüyor.  

Ancak büyük kütleli yıldızların yaklaşık yüzde 7'sinin manyetik alana sahip olduğu gözlemlendi. Gökbilimbilimciler daha önce de bu alanın yıldızların birleşmesiyle oluşabileceğinden şüphelense de yeni çalışma bugüne kadar bu düşünceyi destekleyen en güçlü kanıtı sunuyor. 

Independent Türkçe, Science Daily, Space.com, Science

Derleyen: Büşra Ağaç