Uzun zaman önce (1992’de) merhum hocamız Prof. Hasan Hanefi, Edward Said’in ‘Şarkiyatçılık’ (Oryantalizm) adlı meşhur kitabına (1978) karşılık ‘Garbiyatçılık’ (Oksidentalizm) adlı kitabını yayınlayarak Batı’yla meselelerimiz alanına giriş yaptı.

Keyfi yerinde olduğunda onunla şakalaşır ve “Hacimli kitabınızla Edward Said’e rakip olmak istediniz ama başaramadınız!” derdik.

Doğrusu Hasan Hanefi, Batı düşüncesi alanında uzman sayılabilir. Nitekim entelektüel hayatına 1960’lı yıllarda Batı felsefesi ve din-devlet ilişkileri alanında uzman olan olmayan herkesin faydalandığı detaylı bir çalışmayla birlikte Spinoza’nın din ve siyaset konulu kitabını tercüme ederek başladı.

Hanefi’nin koyduğu hedefe büyük oranda ulaşıldı; bugün Batı düşüncesi, Batı felsefesi ve Batı politikaları alanında çalışan onlarca uzmanımız var.

Batı ve onunla ilişkiler meselesinin yeniden gündeme getirilmesinin sebebi, Arap entelektüeller, siyasetçiler ve basın mensupları tarafından Batı’nın politikalarına ve entelektüel kökenlerine karşı yürütülen çağdaş kitlesel kampanyalardır.

Bu politikalar, İsrail’in daha önce de söylendiği gibi politikaların ötesine geçerek ideolojilere ve medeniyetlere uzanan acımasız Gazze savaşında doruğa ulaştı.

Zira Batılı siyasetçilerin ve entelektüellerin bu savaşa ilişkin tutumu, sadece siyasi bir tutum olmayıp, aynı zamanda Filistin meselesinin ötesinde Araplara ve İslamiyet’e yönelik fikrî tutumdur.

Bu durum, özellikle korkanlarla mücadele ettiğim için beni Edward Said’in Şarkiyatçılık adlı kitabını yeniden okumaya sevk etti.

İlginç olan, kitabın Edward Said tarafından 1994 yılında kaleme alınan sonuç bölümüydü.

Said burada, kendisinin Batı karşıtı olduğu yönündeki hâkim izlenime karşı çıkıyor ve öyle olmadığını, kitabını yazarken de (1975-76) bunu düşünmediğini söylüyor!

Çoğu zaman metin yazarından bağımsızlaşır; ‘yazarın ölümü’ tezi de Fransız edebiyatında meşhur olmuştur. Bu anlamda Edward Said’in sonradan eklenmiş bu ifadesi (ki biz bunu ciddiye alıyoruz), en azından etki bakımından isabetli değil.

Edward Said’den önce (örneğin Talal Esed’le) başlayan sömürgecilik-sonrası eleştiri yazılarından sonra madun (subaltern) çalışmaları, sadece Araplar arasında değil, Hintliler arasında ve Latin Amerika’da da gelişti.

Bu çalışmalar, Said’in çok ötesine geçti. Wael Hallaq’ın ‘İmkânsız Devlet’ ve ‘Oryantalizmin Sarayları’ adlı son iki kitabı mesela…

Sömürülmüş halkların aydınları; o karanlık zamanı, (Hayreddin et-Tunusi’ye göre) geri püskürtülemeyen sel zamanını ya da (İranlı yazar Celal Âl-i Ahmed’e göre) Garpzedelik (Batı tarafından zihinsel olarak iğdiş edilme/mağdur edilme durumu) zamanını unutamaz.

Ancak mesele, sadece o zamanla sınırlı değil. Dünya sistemini ve halihazırda içinde bulunulan yaşam biçimini üreten, Batı medeniyetidir.

Edward Said, kitabına sonradan yazdığı sonsöz bölümünde, biçimleri ve araçları değişse de şarkiyatçılık kültürünün halen hâkim olduğunu, bu kültürde gücün önemli bir rol oynamaya devam ettiğini ve gücün de sonsuz biçimleri ve araçları bulunduğunu söylüyor.  

Charles Taylor’a göre Mahatma Gandhi dışında hiç kimse, egemen Batı’nın fikrî ve kültürel koşullarının dışına çıkmaya çalışmadı.

Gandhi, şiddetsizlik politikasıyla İngiliz sömürgeciliğinden ayrışmayı başardı başarmasına ama Hindistan bölündü.

Hintliler, Çinliler ve başka pek çok ülke, on yıllardır Batı’nın üstünlüğüne, benzer bir üstünlükle rakip olmaya çalışıyorlar ama ne Batılı dünya sisteminden ayrılmayı ne de Batı’nın ürettiği, yaşadığı ve tüm yönleri ve kesişimleriyle bize de yaşattığı yaşam biçimini terk etmeyi ciddi ciddi düşünmüyorlar.

İki yaklaşım veya tartışma alanı mevcut: Biri, olguları ve tezahürleriyle dünyanın genel düzeni, diğeri ise kültür ve düşünce biçimleri.

Bu ikincisi, devrimci düşünürlerin kapsamında ve bağlamlarında değişimci fikirler ve projeler denemeye devam ettiği bir alan.

50 yıldır devam eden bu çabalarla eleştirel bir dünya meydana getirmek mümkün oldu; Frankfurt Okulu, Edward Said’in yazıları, Negri ile Hardt tarafından yazılan ‘İmparatorluk’, Chomsky’nin yazıları ve hümanizmin tüm savunucuları bu dünyanın birer parçalarıdır.

Uzağa gitmeye de gerek yok. Birkaç ay önce ‘Modernitenin Yol İşaretleri’ (The Landmarks of Modernity) adlı kitabın yazarı Suudi eleştirmen ve düşünür Saad el-Bazii’nin yayımlanan ‘Batı Medeniyetinin Yahudi Bileşeni’ adlı son kitabını okudum.

Detaya girmeden söyleyelim; Bazii, özellikle 17’nci yüzyıldan yakın bir zamana kadarki dönemde modern Batı medeniyetinin üretilmesine katkıda bulunan bir grup Yahudi entelektüelden, filozoftan ve bilim adamından bahsediyor.

Batılılar, Yahudilerin Siyonist devlet projelerini gerçekleştirmelerine yardımcı oldu ve bu projeyi daima, onlar için hem fikrî hem de amelî anlamda bir başarı olarak gördü. Nitekim ABD Başkanı Biden, kendisini Siyonist olarak tarif eden ilk Batılı lider değil.

19’uncu yüzyıldan bu yana yüzlerce kişi onun gibi hissetti. Hatta 19’uncu yüzyılın başında Napolyon Bonapart’ın da Filistin’de bir Yahudi devleti ya da Yahudiler için bir devlet kurmak istediğini iddia edenler var. Filistin’deki Yahudi devleti, Batı’nın üstünlüğünün ve başarısının bir tezahürüdür.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  5 Kasım 2024 - ABD'nin New York kentinde seçmenler oy kullanıyor. ABD'de seçim gününe gelindi ve Demokrat Parti'nin adayı Kamal Harris'le Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Donald Trump arasındaki yarış haftalardır başa baş ilerliyor. Seçimin sonucunu 7 salıncak eyaletteki oyların belirleyeceği düşünülüyor (Leonardo Munoz/AFP)

• 2/30

  4 Kasım 2024 - İspanya'nın Valensiya bölgesindeki Alfafar'ın caddelerinde polis memurları sokaklardaki çamurun temizlenmesine yardım ediyor. İspanya'da uzun zamandır görülen en kötü sel felaketinde hayatını kaybedenlerin sayısı 217'ye ulaşırken arama kurtarma çalışmaları hâlâ sürüyor. Yetkililer sokakların temizlenmesinin en az bir hafta süreceğini belirtirken bölgede 17 bin polis, jandarma, asker ve sivil koruma görevlisi çalışıyor (Jose Jordan/AFP)

• 3/30

  3 Kasım 2024 - Brezilya'daki Formula 1 Sao Paulo Grand Prix'sini Red Bull Racing'in Hollandalı pilotu Max Verstappen kazandı. "Uçan Hollandalı", son derece kaotik geçen yarışa 17. sıradan başlamıştı. İkinci ve üçüncü sırayı Alpine pilotları Esteban Ocon ve Pierre Gasly alırken, pilotlar şampiyonasında Verstappen'le Norris arasındaki fark 62'ye çıktı (Nelson Almeda/AFP)

• 4/30

  2 Kasım 2024 - Hindistan'ın Mumbai şehrinde, Ölüler Günü'nde mezara çiçek koyan bir kadının drone görüntüsü. Cadılar Bayramı'yla başlayan üç günlük dönemde, Hıristiyanlar ölülerle yaşayanlar arasındaki perdenin kalktığına inanıyor. Hıristiyanlar, Hindistan nüfusunun yalnızca yüzde ikisini oluşturuyor. Geçen ay çeşitli Hıristiyan mezheplerinin liderleri, kendilerine yönelik şiddetteki artışı protesto etmek üzere Yeni Delhi'de eylem düzenlemişti (Francis Mascarenhas/Reuters)

• 5/30

  1 Kasım 2024 - Afrika penguenleri, Cape Town yakınlarında turistlerin uğrak noktalarından olan penguen kolonisinde, sahilde dinleniyor. Boulders penguen kolonisi 1983'te kurulmuş ve kolonideki kuş sayısı çevredeki ada kolonileri sayesinde artırılmıştı. Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) yakın zamanda Afrika penguenini, nesli tehlike altında olan türlerden nesli kritik tehlikedeki tür kategorisine taşıdı. Halihazırda popülasyonunun yüzde 97'sini kaybetmiş olan kuşun nesli, bir değişiklik olmadığı takdirde 4 bin günden kısa bir süre içinde tükenebilir (Rodger Bosch/AFP)

• 6/30

  31 Ekim 2024 - ABD'nin Missouri eyaletindeki St. Charles kentinde bir yurttaş, Cadılar Bayramı'na özel kıyafetiyle oy kullandı. Seçime sayılı günler kala Kamala Harris ve Donald Trump arasındaki yarış başabaş devam ediyor. ABD Başkanı Joe Biden'ın, destekçilerini "çöp" diye nitelemesi üzerine Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı Trump, çöp kamyonuna bindi. Öte yandan Arnold Schwarzenegger, Kamala Harris'i desteklediğini açıkladı (Robert Cohen/AP)

• 7/30

  30 Ekim 2024 - İspanya'nın güneyindeki Valensiya'da gerçekleşen sel, arabaları bu hale getirdi. Kurtarma ekipleri, şiddetli yağmurların yol açtığı seller sonucunda 95 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Kayıpları arama çalışmalarıysa sürüyor. Valensiya'da 1996'dan bu yana metrekareye en fazla yağışın düştüğü bildirildi. Meydana gelen felaketten dolayı 3 günlük ulusal yas ilan edildiği açıklandı (Jose Jordan/AFP)

• 8/30

  29 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezinde Filistinli mültecilerin kaldığı Nuseyrat kampındaki Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı'na (UNRWA) ait yardım dağıtım merkezinin kapısındaki açıklıktan bir adam dışarı bakıyor. İsrail, parlamentosunun yıkıma uğramış Gazze Şeridi'ndeki ana BM yardım kuruluşunu yasaklayan bir tasarıyı onaylamasının ardından artan bir uluslararası tepkiyle karşı karşıya kalıyor. 90 gün içinde yürürlüğe girmesi beklenen mevzuatın, UNRWA'nın Doğu Kudüs genel merkezinin kapatılmasına ve Refah üzerinden Gazze'ye insani yardım ulaştırılmasının engellenmesine yol açması öngörülüyor (Eyad Baba/AFP)

• 9/30

  28 Eylül 2024 - Eski ABD Başkanı Barack Obama, ABD Başkan Yardımcısı ve Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'in Pensilvanya eyaletinin Philadelphia kentinde düzenlenen mitinginde konuştu. Ayrıca Bruce Springsteen ve John Legend gibi sanatçılar da sahneye çıkıp seyircileri Harris'e oy vermeye ve arkadaşlarıyla ailelerini sandık başına gitmeye teşvik etmeye çağırdı (Matthew Hatcher/AFP)

• 10/30

  27 Ekim 2024 - Ferrari pilotu Carlos Sainz Jr. Formula 1 Meksika Grand Prix'sinde pitte. İspanyol pilot kariyerindeki 4. F1 zaferini elde ederken, takım arkadaşı Charles Leclerc, son turlarda yaptığı hatayla ikinciliği McLaren'in şampiyonluk mücadelesi veren pilotu Lando Norris'e kaptırıp üçüncülüğe razı oldu. Pilotlar şampiyonasında zirvedeki isim Max Verstappen ise yarış içinde toplamda 20 saniye ceza aldı ve 6. sırada bitirdi (Carlos Perez Gallardo/Reuters)

• 11/30

  26 Ekim 2024 - Birleşik Krallık'ta göçmen karşıtı protestolardaki bir eylemci, Cumhuriyetçi başkan adayı ve eski ABD Başkanı Donald Trump'ın maskesini takıyor. Eylem İngiltere'nin başkenti Londra'da, ülkedeki aşırı sağcı grupların başında gelen İngiliz Savunma Ligi'nin eski lideri Tommy Robinson'ın çağrısıyla organize edilmişti. Robinson, planladığı yürüyüş öncesi Terörle Mücadele Yasası çerçevesinde suçlanarak dün gözaltına alınmıştı. Irkçılık karşıtları da aşırı sağcılara tepki amacıyla eylem düzenledi. İki grubun karşı karşıya gelmesini engellemek üzere güvenlik önlemleri alındı (Hollie Adams/Reuters)

• 12/30

  25 Ekim 2024 - Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı sırasında Kursk bölgesinde Rus askerleriyle girdiği çatışmada hayatını kaybeden Ukraynalı asker Volodimir Baranov için Çernihiv'de düzenlenen cenaze töreninde halk milli marş söylüyor (Maksym Kishka/Reuters)

• 13/30

  24 Ekim 2024 - Mozambik'in başkenti Maputo'daki Maxaquene mahallesinde protestocular, güvenlik güçleriyle çatıştı. Çevik kuvvet polisi, iki muhalifin vurularak öldürülmesinden günler sonra seçimlere hile karıştırıldığı iddiasıyla eylem düzenleyen kalabalığı dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullandı. Avrupa Birliği gözlemcileri de Mozambik seçimlerinde düzensizlikler ve bazı sandık sonuçlarında oynama olduğunu tespit etmişti (Alfredo Zuniga/AFP)

• 14/30

  23 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta un kıtlığı yaşanıyor. İsrail, Gazze Şeridi'ne gıda, su, yakıt ve elektrik girişini engellemeye devam ediyor. Savaştan önce bile Gazze nüfusunun sadece yüzde 4'ü güvenli ve temiz suya erişim sağlayabiliyordu. Öte yandan Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, "Gazze'nin kuzeyindeki çocuk felci aşılama kampanyasının son aşamasının artan şiddet ve erişim eksikliği nedeniyle ertelenmesinden büyük endişe duyduğunu" söyledi (Bashar Taleb/AFP)

• 15/30

  22 Ekim 2024 - İsrail savaş uçağı Beyrut'un güneyindeki bir mahalledeki binayı vurdu. Ayrıca İsrail'in Beyrut'ta Refik Hariri Devlet Hastanesi'nin çevresini hedef aldığı saldırıda ölenlerin sayısı 13'e yükseldi (AFP)

• 16/30

  21 Ekim 2024 - ABD'nin Kuzey Karolina eyaletinde gerçekleştirilen kampanya mitinginde eski ABD Başkanı Donald Trump'ın destekçilerinden biri, break dans yapıyor. Birleşik Devletler'de 2024 Başkanlık Seçimi, 5 Kasım'da gerçekleşecek. Donald Trump, pazar günü Pensilvanya eyaletindeki bir McDonald's'ta çalışırken, Kamala Harris, Stevie Wonder'la şarkı söyledi (Julia Demaree Nikhinson/AP)

• 17/30

  20 Ekim 2024 - İspanya Başbakanı Pedro Sanchez ve eşi Begona Gomez'i tasvir eden bir pankart, başkent Madrid'de hükümeti protesto etmek ve genel seçim çağrısında bulunmak için düzenlenen eylem sırasında İspanyol bayrakları arasında. Bugün Madrid'de bir meydanı dolduran binlerce kişi, sağcı partilerin de destek verdiği bir miting düzenledi. İspanyol bayrakları sallayarak Madrid'in finans bölgesinin kalbindeki Plaza de Castilla meydanında toplanan protestocular "hain" diye bağırarak Sanchez'i istifaya çağırdı. Sağ ve radikal sağla bağlantılı 100'den fazla az bilinen küçük grup, mitinge "Birlik, haysiyet, hukuk ve özgürlük için. Hemen genel seçim!" sloganıyla katıldı (Oscar Del Pozo/AFP)

• 18/30

  19 Ekim 2024 - Cadılar Bayramı öncesinde zombi kılığına giren bir sanatçı, Güney Kore yapımı korku filmi Zombi Ekspresi'nden (Train to Busan) ilham alan "Zombi Şinkansen" hızlı treninde performans sergiliyor. Japonya'nın Tokyo'yla Osaka arasında giden treninin kiralanan vagonunda, "yaşayan ölülerle" karşılaşmaya hazır 40'a yakın heyecan meraklısı vardı. Organizatörlerin koltuklara yerleştirdiği oyuncular, performans kapsamında korkunç bir dönüşüm geçirerek diğer yolculara "saldırmaya" başladı. Etkinlik organizatörü Kenta Iwana, "normalde güvenli ve huzurlu olan yolculuğun bir anda kaosa sürüklenişini canlandırmak istediklerini" söyledi (Kim Kyung-Hoon/Reuters)

• 19/30

  18 Ekim 2024 - Filistinliler cuma namazı kılarken bir kişi, İsrail'in saldırıları sırasında yıkılan Büyük Ömer Camisi'nin kalıntıları arasında yürüyor. Memlük ve Osmanlı döneminin mimari özelliklerini taşıyan caminin yaklaşık 1400 yıllık bir geçmişi var. Bir diğer adıyla Gazze Ulu Cami, Gazze'nin en eski, Filistin'in de üçüncü en büyük camisiydi. Bu cami, bir yılı aşkın süredir devam eden çatışmalarda enkaza dönen tarihi alanların en çarpıcı örneklerinden biri (Dawoud Abu Alkas/Reuters)

• 20/30

  17 Ekim 2024 - İngiliz pop müzik grubu One Direction'ın eski üyesi Liam Payne, Arjantin'de kaldığı otelin üçüncü katından düştükten sonra hayatını kaybetti. Arjantin Polisi, Payne'in başkent Buenos Aires'te Casa Sur adlı otelde kaldığını, "uyuşturucu ve alkol tesiri altında olma ihtimali bulunan agresif bir adam" hakkında gelen şikayet üzerine otele gittiklerini açıkladı. Arjantinli sağlık yetkilileri, otopsi yapılacağını belirtti (Agustin Marcarian/Reuters)

• 21/30

  16 Ekim 2024 - İtalyan lüks marka grubu Prada ve Houston merkezli girişim Axiom Space, NASA'nın Artemis 3 Ay misyonunda kullanılacak bir uzay giysisinin tasarımını İtalya'nın Milano kentinde tanıttı. NASA'nın Ay'ın güney kutbuna gerçekleştireceği ilk insanlı görevde Ay'da yürüyen astronotlar bu kıyafeti giyecek. Artemis 3 görevinin Eylül 2026'da gerçekleştirilmesi bekleniyor (Marco Bertorello/AFP)

• 22/30

  15 Ekim 2024 - Güney Kore'nin sınır kenti Paju'dan Kuzey Kore'nin Kaesong şehrine giden yolda, Tongil Köprüsü'ndeki askeri kontrol noktasının son hali. Güney Kore ordusu, Pyongyang'ın ordusu iki ülkeyi birbirine bağlayan yollarda patlamalar gerçekleştirince ağır tahkimatlı sınır yakınlarında "karşı ateş" harekatları yürüttüğünü açıkladı. Kuzey Kore, Güney Kore'nin Pyongyang'a drone uçurduğu iddiasının ardından ordusunun "ateş gücünü" harekete geçirmek için hazır olduğunu söylemişti. Kuzey Kore Savunma Bakanlığı, Kore yarımadasında "her an savaş çıkabileceği" uyarısında bulunmuştu (Jung Yeon-Je/AFP)

• 23/30

  14 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezindeki Deyr El Balah'ta çocuklara çocuk felci aşısı yapıldı. UNICEF, Gazze Şeridi'ndeki 640 binden fazla çocuğu tamamen aşılamayı hedefliyor. UNICEF'in icra direktörü Catherine Russell, çocuklara bağışıklık sistemlerini güçlendirmek için A vitamini takviyesi sağlanacağını kaydetmiş, Gazze'de çocukların hijyen standartlarının çok kötü olduğunu belirtmişti (Eyad Baba/AFP)

• 24/30

  13 Ekim 2024 - Japonya'nın başkenti Tokyo'nun Kagurazaka mahallesinde düzenlenen Cadılar Bayramı öncesi etkinliğine katılanlar kedi temalı kostümlerini giyip "Bake Neko" (Doğaüstü Kedi) festivaline katıldı. Bake Neko, 2010'dan bu yana her yıl ekim ortasında düzenleniyor. Kagurazaka'da kedi temalı bir geçit töreni düzenlenmesinin nedeni, ünlü Japon romanı "Ben Bir Kediyim"in yazarı Natsume Soseki'nin bu bölgede yaşamış olması (Philip Fong/AFP)

• 25/30

  12 Ekim 2024 - Hindistan'ın Haryana eyaletinde, Hindu tanrısı Hanuman gibi giyinen kişiler, Dussehra festivali için düzenlenen geçit töreninde dans ediyor. Her yıl kutlanan festival, iyiliğin kötülüğe karşı zaferini simgeliyor. Ancak bu yıl Bangladeş'teki Dussehra kutlamaları Hindulara karşı artan saldırıların gölgesinde kaldı. Ülkede 1 Ekim'den bu yana kutlamalarla bağlantılı 35 şiddet olayı yaşandığı bildirilmişti. Hindistan, Bangladeş'teki Hindu tapınaklarına yönelik saldırıları kınayarak komşu ülkeye tüm azınlıkların güvenliğini sağlama çağrısı yaptı (Anushree Fadnavis/Reuters)

• 26/30

  11 Ekim 2024 - Milano'daki iklim değişikliği ve Filistin'e destek eylemine katılan İsveçli aktivist Greta Thunberg slogan atıyor. Thunberg'in kurulmasına destek verdiği iklim değişikliği hareketi Fridays For Future'ın düzenlediği yürüyüşe, binin üzerinde kişi katıldı. Protestoda, Filistinlilerin simgesi haline gelmiş kefiye adlı geleneksel atkıyı takan Thunberg, "Filistinlilerin onlarca yıldır apartheid rejiminin boğucu baskısı altında yaşadığını" söyledi. Küresel ısınmayla silah endüstrisi arasındaki ilişkiye vurgu yapan aktivist "İklim adaleti mücadelesi, fosil yakıt endüstrisine karşı olduğu kadar, silah endüstrilerine, askerileşmeye ve doğal kaynakların aşırı çıkarılmasına karşı da bir mücadeledir" dedi (Piero Cruciatti/AFP)

• 27/30

  10 Ekim 2024 - Milton Kasırgası ABD'nin Florida eyaletinde yıkıma yol açtı. Şiddetli yağmurlar ve rüzgarlar sonucu evler yıkıldı ve milyonlarca kişi elektriksiz kaldı. İç Güvenlik Bakanlığı en az 10 kişinin öldüğünü açıkladı. Yetkililer rüzgarların hızının saatte 150 kilometreye ulaştığını söyledi. ABD Başkanı Joe Biden, sosyal medya üzerinden yaptığı paylaşımda "Yardım yolda ancak gelene kadar, yerel yetkilileriniz dışarı çıkmanın güvenli olduğunu söyleyene kadar yerinizde kalın" dedi (Bryan R. Smith/AFP)

• 28/30

  9 Ekim 2024 - Milton Kasırgası'nın Havana'dan geçişi şiddetli yağmurlara neden oldu. Helene Kasırgası'nın üzerinden iki hafta geçmemişken yeni bir kasırga ABD'nin Florida eyaletine doğru yaklaşıyor. Bugün eyalete ulaşması beklenen kasırga öncesinde eyalette yıllardır görülmediği kadar büyük bir tahliye çalışması yürütülüyor. ABD Başkanı Joe Biden, Milton Kasırgası’nın "Son 100 yılda ABD’deki en kötü fırtınalardan biri" olabileceği uyarısında bulundu. Milton Kasırgası'nda rüzgarların saatte 270 km hıza ulaşabileceği söyleniyor (Yamil Lage/AFP)

• 29/30

  8 Ekim 2024 - Yokoluş İsyanı Cape Town, Güney Afrika'nın başkentinde gerçekleşen Afrika Petrol Haftası Konferansı'nın düzenlendiği salonun önünde, fosil yakıtların süregelen kullanımını böyle protesto etti (Rodger Bosch/AFP)

• 30/30

  7 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus kentinde Filistinli bir çocuk, İsrail saldırıları sonucunda yıkılmış binanın üzerinde. 1 yıl önce bugün Hamas, İsrail'e gerçekleştirdiği saldırıda 1139 kişiyi öldürmüş ve yaklaşık 250 kişiyi rehin almıştı. Aradan geçen bir senede İsrail, Gazze'de en az 41 bin 870 kişiyi öldürdü ve bu sayının aslında çok daha fazla olduğu tahmin ediliyor. Binlerce kişi yıkılan binaların enkazı altında kaldı ya da kendilerinden haber alınamıyor. Binlercesinin daha devam eden bombardıman ve İsrail'in savaşının yarattığı koşullar nedeniyle ölmesi muhtemel. Son 12 aydaki gelişmelerle Ortadoğu bir kez daha topyekün savaşın eşiğine geldi (Mohammed Salem/Reuters)

Elbette bugün Siyonist projenin ruhunu kaybettiğini (Yozlaşmadan önce nasıl bir ruhu vardı artık bilmiyorum!) düşünen Isaac, Finkelstein ve Chomsky gibi Yahudi düşünürler de var.

Hatta Gideon Levy, Filistinlilere ve Araplara karşı şiddetli ve sürekli savaşlar yüzünden ruhunu kaybeden İsrail’in kurtulması için ABD’yi müdahaleye çağırıyor!

İsrail’le olan meselemiz, bizim ve insanlık aleminin egemen Batı’yla olan meselemizin bir parçası mı olacak?

Negri ile birlikte İmparatorluk adlı kitabı yazan Hardt, bunu doğru bulmuyordu.

Ona göre Rodezya ve Güney Afrika’daki ırkçı ayrımcılığın Batı, en azından Avrupalı Batı üzerindeki ağırlığı daha büyük ve ciddiydi.

Bununla birlikte Batı, apartheid sisteminin artık tahammül edilemez olduğunu anlayınca, Churchill ile diğerlerinin bu sistemin sürdürülebilirliği konusundaki ısrarına rağmen, bu sistemden vazgeçti.

Bu yüzden egemen Batı, İsrail’in sebep olduğu yükün artık kaldırılamaz olduğunu düşünürse bizzat kendi egemenliği uğrunda ondan da vazgeçecektir.

İsrail, şiddet yanlısı fanatiklerin sesinin daha yüksek çıktığı dinî bir yapıya dönüşüyor ve ister Myanmar’da ister İsrail’de olsun dinî savaşların dehşetine kimse tahammül edemez. Şiddet yanlısı dinî örgüt DEAŞ’a karşı herkesin nasıl seferber olduğunu hatırlayalım.  

İsrail’in çözümü zor problemi, yalnızca Batı’nın değil, aynı zamanda radikal ve köklere dönüş hareketlerinin görüldüğü Arapların da bir sorunudur.

İsrail meselesi, sona ermesi gereken sömürgecilik çağına ait bir meseledir. Bu çağın sona ermesi, Ortadoğu’da benzer sistemlerin ve örgütlerin doğuşunu geciktirecektir.

İsrail’in meydan okumasını, dünya gençlerinin Batı medeniyetine meydan okumasına bağlarsak, bu durumda İbrani devletinin ömrü uzar, çünkü Batı, yok oluşun eşiğinde değil!

Merhum Lübnanlı yazar Joseph Samaha (bugünkü Finkelstein gibi), Araplar bir çözüm ortaya koymadıkça İsrail meselesinin çözülmeyeceğini düşünüyordu!

Arapların ve yorgun dünyanın Batı’yla olan sorununa dönelim. Avrupa sömürgeciliğinin doruğa ulaştığı Birinci Dünya Savaşı’ndan bu yana Avrupa, artık Amerikan orduları olmazsa kendini savunamaz durumda.

Yaklaşık bir yüzyıl sonra Avrupa, kendisini Rusya’dan yana duyduğu endişe içerisinde buluyor. Amerikalılar da bölünmüş haldeler; Amerika’nın merkezindeki ayrılıkçı hareket küçümsenmemeli.

Peki, Amerika’nın modern dünya medeniyetinin merkezinde yer alan Avrupalı Batı’yı şu ya da bu sebeple savunamadığını varsayarsak, o zaman bir alternatif haline gelmek üzere olan yeni bir medeni dünya mı olacak?

Yoksa savaşların, silahların ve nükleerlerin sebep olduğu bir kargaşa mı hüküm sürecek?

Asıl korkulması gereken, Amerikalı ve diğer stratejistlerin hakkında çokça konuştuğu şey, yani Amerika-sonrası bir dünyadır!

Tarihçiler medeniyet döngülerinden bahsediyor, stratejistler ise üçüncü küreselleşme dalgasından.

Peki, dizginleri Çin ele alırsa, dünya sistemi veya medeniyeti değişir mi?

Hiç kimse Garpzede (Batı mağduru) olduktan sonra bir de ‘Çinzede’ (Çin mağduru) olmak istemez!

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir. 

Independent Türkçe için çeviren: Aybüke Gülbeyaz

Şarku'l Avsat