Hamas hareketi 7 Ekim'den bu yana tüm açıklamalarında Ürdün aşiretlerine seslenmekte ısrarcı.
Halid Meşal, İsmail Heniyye gibi askeri liderler ve İzzeddin Kassam Tugayları'nın sözcüsü Ebu Ubeyde bu yönde açıklamalarda bulunmuştu.
Bazı Ürdün aşiretleri Hamas'ın bu yöndeki hitabını memnuniyetle karşılayıp bunu onların Filistin meselesindeki tarihi rollerine yönelik bir takdir olarak değerlendiriyor.
Bir başka grup ise bu ifadeleri barışa yönelik bir tehdit, Ürdün hükümetinin Gazze'de olup bitenlere ilişkin ifade ettiği siyasi tutumları karmaşıklaştırma girişimi olarak görüyor.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Ürdün diplomasisi için utanç verici
Bazıları Hamas'ın Ürdünlü aşiretleri Gazze'deki Aksa Tufanı'na katılmaya çağırmasına destek verirken birçoğu ise eleştiriyle karşılık verdi.
Resmi siyasi çevreler, bu tür çağrıların Gazze savaşının ilk gününden bu yana faaliyet gösteren Ürdün diplomasisi açısından utanç verici olduğunu doğruladı.
Nitekim Ürdün, Gazze'deki Ürdün sahra hastanesine beşinci kez havadan askeri yardım atarak Gazze Şeridi'ndeki mağdurlara insani ve sağlık yardımı sağlamaya çalışıyor.
Kaynaklar, bu çağrıların Ürdün'ün tutumunu hedef alan yoğun söylentilerle, bilhassa Ürdün askeri üslerinin Amerikalılar tarafından İsrail'i desteklemek için kullanıldığına dair söylentilerle örtüştüğünü söylüyor.
Bu iddiaların Ürdün'ün tutumuna ve Filistin davasına hizmet etmeye yönelik devam eden çabalarına karşı yürütülen karalama kampanyaları çerçevesinde kaydedildiğini de ekliyor.
Ürdün ise bu yöndeki suçlamaları reddediyor. Ürdün Silahlı Kuvvetleri, Ürdün askeri üslerinin ABD ordusunun İsrail'e malzeme taşımak için kullanıldığına ilişkin iddiaların asılsız olduğunu bildirdi.
Ürdünlü yetkililer, İsrail'e mal taşımak için Dubai limanları üzerinden Ürdün'den geçerek Kızıldeniz'e alternatif bir kara köprüsü olduğu yönündeki haberleri yalanladı.
Ulaştırma, Sanayi ve Ticaret Bakanlıkları, bu haberin asılsız olduğunu, hükümetin Filistinlilere destek olma ve onların yanında olma konusundaki tutumunun net olduğunu söyledi.
Ürdün'ün rolünü devre dışı bırakmak
Senato Üyesi Talal el-Madi, bazı seslerin Ürdün'ün rolünü devre dışı bırakmaya çalışarak kabilelere yönelik mesajlar gönderdiği eleştirisinde bulundu.
Ürdünlülerin teşvik edilmeyi beklemediklerini, zirâ ortak bir tutum takındıklarını da ekledi.
Hamas'ın söylemini eleştiren önemli isimlerden biri de Eski Enformasyon Bakanı Samih el-Maayita idi.
Maayita, Hamas'ın Gazze savaşını amacından saptırdığını, bu çağrıların askeri boyuta ulaşan direnişe katılım yoluyla başarısız bir seferberliği temsil ettiğini öne sürdü.
Maayita, "Ürdün Gazze ile dayanışma içerisinde bir tutum sergilerken Ürdün'e odaklanılması soru işaretlerine neden oluyor. Gazze veya Katar'daki bazı Hamas liderleri, Ürdünlüleri sırf sokağa çıkmaları için kasten harekete geçiriyor. Eğer bu kışkırtma tüm ülkelerde olsaydı dayanışma talebi derdik. Peki neden sadece Ürdün?" diye konuştu.
Meşal'in daveti
Bu yöndeki çağrılar, Hamas'ın yurt dışı sorumlusu Halid Meşal'in Ürdün aşiretlerini hareketi desteklemeye çağırmasıyla başladı.
Meşal'in "Sınırlar size yakın, herkes sorumluluğunu biliyor" ifadeleri, Ürdünlü yetkilileri öfkelendirmek için yeterli oldu.
Ayrıca Ürdün'deki İslamcılara, bilhassa Müslüman Kardeşler'in siyasi kolu olan İslami Hareket Cephesi'ne mesaj gönderdi.
O dönemde Ürdün hükümetinin görüşü, Ürdün'ün resmi ve halk düzeyindeki tutumunun Gazze'ye destek konusunda tamamen açık olduğu yönündeydi.
Ürdünlülere seslenmeye, onları sınır bölgelerine teşvik etmeye, kışkırtmaya gerek yoktu.
Bu durum, halkın huzurunu bozarak kaosa yol açmanın yanı sıra, sınır çatışmalarına yol açabilecek güvenlik risklerini de beraberinde getirebilirdi.
Ürdün'ün çıkarı
Ebu Ubeyde'nin yaptığı çeşitli açıklamalarda doğrudan Ürdün halkına seslenerek onlardan sınıra doğru yönelmelerini istemesi ise siyasi ve güvenlik açısından utanç verici.
Zira Ürdünlü aşiretlerin çoğunun güvenlik sorunu yaratabilecek hafif ve orta silahlara sahip olduğu biliniyor.
Ebu Ubeyde son konuşmasında, Ürdün aşiretlerinin Ürdün ile en büyük coğrafi sınırı paylaşan İsrail için kabus olduğunu vurguladı.
Hamas liderlerinden Fethi Hammad ise Ürdün aşiretlerine sınırı geçip Batı elçiliklerinin önünde oturmaları yönünde bir davet gönderdi.
Hamas'ın Siyasi Büro Üyesi İzzet er-Rişk, Aksa Tufanı'nın Ürdün'ün çıkarı haline geldiğini söyleyerek bu çağrıları haklı çıkardı.
Zira Aksa Tufanı'nın İsrail'in, Kudüs'teki İslami ve Hıristiyan kutsal mekanlarındaki Haşimi vesayetini kaldırma ve Krallığı Filistinliler için alternatif bir vatan yapma girişimini boşa çıkardığını vurguladı.
Knesset üyelerinin Ürdün'e savaş tehdidinde bulundukları açıklamalara dikkat çeken Ürdün Parlamentosu üyesi Salih el-Armuti de bu ifadeleri destekledi.
Ürdün Kabile Koalisyonu
Gözlemcilerin belirttiği üzere, Hamas'ın Ürdün aşiretlerine yönelik konuşmaları Ürdün Aşiretleri Koalisyonu'nun kurulmasıyla sonuçlandı.
Bu koalisyon, Gazze savaşıyla ilgili, eleştirdiği ve güçlendirilmesini talep ettiği resmi duruşun ötesinde tutumlara sahip.
Daha sonra birçok aşiret, Ürdün'ün kendisini Filistinliler için alternatif bir vatan olarak gördüğü İsrail'in tehdidi altında olduğu düşüncesiyle Gazze'yle dayanışma amacıyla şenlikler düzenleyerek silah çağrısında bulunan konuşmalara katıldı.
Ürdün Aşiretleri Koalisyonu, Ürdün Kralı'nı ve Ürdün hükümetini İsrail'e karşı Vadi Araba Anlaşması'nın iptal edilmesi gibi net tavırlar almaya çağırdı.
Gözlemciler Hamas'ın Ürdün aşiretlerine verdiği mesajları ilişkilerin yeniden kurulmasına ve Hamas'ın Amman'daki temsilciliğinin yeniden açılmasına öncülük etmek amacıyla resmi tutumu geliştirmeye yönelik bir girişim olarak yorumluyor.
Zira Hamas'ın Ürdün'ün başkentindeki ofislerinin kapatılması ve liderlerinin sınır dışı edilmesinin üzerinden en az 20 yıl geçti.
Yaklaşık bir ay önce Ürdün ordusu, Filistin sınırında büyük askeri hareketler gerçekleştirdi.
Gösteri çağrılarının odak noktası olan Ürdün Vadisi, askeri operasyon alanına dönüştü. Yetkililer Ürdünlülerin o bölgede yürüyüş veya protesto düzenlemesini engelliyor.
Ürdünlü yetkililer, Hamas'ın Ürdünlülere gösteri yapma ve harekete geçme çağrılarını da içeren konuşmalarından memnun değil.
Özel kaynakların aktardığına göre Amman, Eylat'ı Akabe'ye sık sık yaklaşan füzelerle hedef almaktan kaçınması yönünde Hamas'a mesaj gönderdi.
Independent Türkçe