Yemen'de mayınlar yalnızca insanları uzuvlarından ayırmıyor. Boyuna ve enine yayılan bubi tuzaklarıyla dolu alanlar, her yerde hayvancılığı ve deniz yaşamını tehdit ediyor.
Husi milisleri bazı vilayetlerin kontrolünü ele geçirdiğinden her tür ve büyüklükte mayınları bu kentlere yerleştirdi.
Husiler mayınları kıyılarda, adalarda ve çeşitli deniz ortamlarında, dağlarda, vadilerde, ovalarda ve geniş çöllerde yer alıyor .
Yemen Kara Mayınları Gözlemevi İcra Direktörü Faris el-Humeyri, Independent Arabian'ya verdiği röportajda 2 milyondan fazla mayının hayvancılıkla uğraşan yüzlerce sivilin ve onlarca balıkçının ölümü veya yaralanmasına, yüzlerce büyükbaş hayvan ve deniz canlısının da ölümüne neden olduğunu söyledi.
Humeyri, "Bu durum, özellikle nüfusun çoğunluğunun tek geçim kaynağının hayvancılık olduğu bir ülkede, dünyanın en kötüsü olarak kabul edilen insanlık trajedisinin etkisini iki katına çıkardı" dedi.
Yemen'de tanık olunan ateşkese ve bir yılı aşkın süredir savaşan cephelerdeki çatışmaların yoğunluğunun azalmasına rağmen, milislerin yerleştirdiği çok sayıda mayın, yollarda, meralarda ve çiftliklerde, hatta evlerin dönüş yollarında bile insanların ve hayvanların canına mal olmaya devam ediyor.
Deve cehennemi
Hacca kentinin batı kıyı bölgeleri (Yemen'in kuzeybatısı), Şebve kentinin doğu çölleri (doğu), Hudeyde kentinin ovaları ve kıyıları (batı), El-Cevf (kuzey), El-Beyda (güneydoğu) ve Taiz (batı) otlatma faaliyetleri, besi ve hayvan hareketleri açısından en tehlikeli alanlar arasında.
Özellikle develer sorumlu olmadıkları bir savaşta büyük bir bedel ödüyor.
Yemen Kara Mayınları Gözlemevi, Ekim ayı başlarında, Hacca'nın Hayran İlçesi'nin "Beni Fadıl" bölgesindeki bir merada Husilere ait bir mayının patlaması sonucu çok sayıda devenin öldüğünü ve yaralandığını belgeledi.
Gözlemevi'nin "X" platformundaki hesabında paylaştığı tweet'e göre, benzer bir olayda Medi Bölgesi'nde mayın patlaması sonucu çok sayıda deve öldü ve yaralandı.
Açıklamada olay yerine gelen mühendislik ekiplerinin, iki olayda da 12 mayını olay yerinden temizlemeyi başardığı kaydedildi.
Ayrıca 2021'in ilk yarısında Husilerin mayınları, mühimmatları, patlayıcı ve patlamamış cihazları nedeniyle 110'dan fazla koyun, inek ve devenin öldüğü belgelendi.
Gözlemevi hasar ve kayıpların çoğunun Hudeyde'nin güneyinde, Taiz'in batısında ve El Cevf'in kuzeyindeki kıyı bölgelerinde olduğunu açıkladı.
Özellikle son yıllarda bu bölgelerde onlarca devenin ölümüne yol açan mayın patlamalarına tanık olunmuş, bunların bir kısmı sosyal paylaşım sitelerinde dolaşırken bir kısmı da paylaşılmamıştı.
Sosyal aktivist Macid Umeyr el-Harisi, Husi mayınlarının Şebva Valiliği'nin (doğu Yemen) çeşitli bölgelerinde düzinelerce devenin ölümüne yol açtığını açıkladı.
Bu durum birçok insanı mayın yerleştirilmiş yollardan, vadilerden ve çöllerden temiz bölgelere kaçmaya yöneltti. Mayınlar insanların tek geçim kaynaklarını yok etti.
Yemenliler başta deve olmak üzere çiftlik hayvanlarının başına gelen trajik olayların görüntülerini yayınlıyor.
Bir yıl önce Husilerin Aseylan çölüne döşediği mayınların patlaması sonucu bacakları kesilen bir devenin ağlama görüntüleri geniş çapta yayınmlandı.
Olaya tanık olan Harisi şunları söylüyor:
El-Vadi bölgesi halkı uzak mesafeden yanlarına gelen develerden birinin, Husi mayınlarının patlaması sonucu kanlar içinde kalıp çığlık atışını asla unutmayacaklar. Deve ağladı ve sanki sahiplerinden bir an önce kendisini kurtarmalarını istiyormuş gibi üzerindeki yarayı ısırdı. Sonra yeryüzünde başına gelenleri Allah'a şikâyet ediyormuşcasına başını semaya kaldırdı. İnsanlar, develerin kesik uzuvla yaşayamayacağı gerekçesiyle büyük bir üzüntüyle onu kesmek zorunda kaldılar. Oradaki insanlar ve devenin sahibi, sanki ölen kişi kendi çocuklarından biriymiş gibi büyük üzüntü yaşadılar.
Askeri çatışmalar dalgalandıkça, mayın döşenen alanları veya döşenen mayın sayısını bilmek zorlaşıyor.
Uzmanlar, Husi mayınlarının, mayın temizleme konusunda uzmanlaşmış ilgili hükümet kurumlarının yayınladığı rakamlardan daha fazla olduğuna inanıyor.
Kan gölü
El Cevf İnsan Hakları Ofisi'nin daha önce yayınladığı istatistiklere göre, Husi mayınları yalnızca 2016'dan 2019'a kadar olan dönemde Suudi Arabistan sınırındaki vilayetin çeşitli bölgelerinde 100'den fazla büyükbaş hayvanın ölümüne neden oldu.
Temmuz 2021'de, Husilere ait bir mayının patlamasının ardından, sahildeki Medi Bölgesi'ne bağlı El-Cada'da, Hasan Bilal el-Cadi isimli vatandaşın devesinin uzuvları koptu.
Ertesi gün başka bir mayın aynı bölgede İbrahim Muhammed Ali Harmal'ın devesini öldürdü; bu olay türünün 14'üncüsü oldu.
Midi bölgesinde İbrahim Muhammed Ali Harmal'ın develeri daha önce de mayın patlamalarına maruz kaldı.
Yemenliler Aralık 2019'daki dokunaklı görüntüyü de unutmuyor; Midi ve Hacca kentinin batısındaki Harad bölgelerini birbirine bağlayan hattı geçişleri sırasında bir mayının patlaması sonucu bir grup deve kan ve ceset parçalarıyla dolan gölde boğuldu; develerden 4'ü öldü, biri de yaralandı.
Haziran 2021'de El-Beyda kentindeki Al Humaykan'da bir otlatma alanında mayın patladı ve yaklaşık 20 koyun öldü.
Bu olaydan yaklaşık bir hafta sonra Hacca'da Şab el-Aruc bölgesinde İbrahim Zeyn'e ait bir grup büyükbaş hayvanın geçişi sırasında bir mayın daha patladı.
Yemen Mayın Gözlemevi'nin yayınladığı istatistiklere göre, Ocak 2022'de Husi mayınları 25 büyükbaş hayvanın ölümüne neden oldu.
Gözlemevi Ocak ayını hayvanlarını ve geçim kaynaklarını kaybeden siviller açısından "trajik" olarak nitelendirdi.
Derinlerdeki ölüm
Mayın hasarı denizlerin derinlerindeki deniz canlılarını da etkiledi.
Husi milislerinin, silah gücüyle kontrol edilen bölgelere hükümet güçlerinin herhangi bir saldırı yapmasından endişe etmeleri nedeniyle Yemen'in batı kıyılarına yoğun olarak yerleştirdiği deniz mayınlarından birinin Aralık 2019'da patlaması sonucu dev bir balina öldü.
Aktivistler ve deniz ortamına ilgi duyanlar, o dönemde boyu 10 metreyi aşan balinanın görüntülerini sosyal medyada paylaşmıştı.
Söz konusu balina deniz mayını patlaması sonucu önce yaralanmış ardından hayatını kaybetmişti.
Meşru hükümet güçlerine bağlı Beşinci Askeri Bölge'nin deniz kuvvetleri, balinanın ağır yaralanmasının ardından Midi'nin kıyı bölgesindeki Baklan Adası açıklarında öldüğünü tespit etti.
Çevre uzmanları, İran destekli milislerin ülkenin karasularına rastgele yerleştirdikleri dev su mayınları nedeniyle çok sayıda deniz canlısının öldüğünü tahmin ediyor.
Uzmanlara göre söz konusu mayınlar ayrıca Yemenli balıkçılar, komşu ülkelerden gelen balıkçılar, deniz tankerleri ve ticari tankerlerdeki kişiler arasında da çok sayıda can kaybına neden oldu.
Independent Arabia
