Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın Eris varyantının Türkiye’de de görüldüğünü açıklamasının ardından değerlendirmede bulunan Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tevfik Özlü, “Eris varyantının Türkiye’de de görüldüğünü Sayın Bakan bildirdi. Tabi 2020-2021’de çok zor günler geçirdik” dedi.
Virüsün geçirdiği mutasyonlarla artık eskisi kadar ağır ve ölümcül hastalığa neden olmadığını kaydeden Özlü şunları söyledi:
Pek çok kişi tedirgin oluyor. 'Acaba yeniden geriye mi döneceği tekrar yasaklar, kısıtlamalar geri gelir mi? Maske takmak zorunda kalır mıyız?' diye diye soruyorlar. Öncelikle şunu ifade edeyim; böyle bir beklenti yok, böyle bir şey olmayacak. Eski dönemde değiliz artık. Köprülerin altından çok sular aktı. Bu süre içerisinde virüs kendini değiştirdi. Virüs geçirdiği mutasyonlarla artık eskisi kadar ağır ve ölümcül hastalığa neden olmuyor. Daha hafif bir hastalık yapıyor. Virüs bizimle yaşamayı öğrendi. Bizimle birlikte yaşıyor. Bu geçen süre içerisinde biz de aslında virüs ile birlikte yaşamayı öğrendik. Gerek hastalığı geçirerek, gerek aşılanarak toplumsal bağışıklık büyük oranda oluştu. Dolayısıyla eski günlere dönüş söz konusu değil. Böyle bir beklentim yok. Bu beklenti de gerçekçi değil.
Dikkatli olmak gerekiyor
Prof. Dr. Tevfik Özlü, her şeye rağmen dikkatli olunması uyarısında da bulunarak şu açıklamaları yaptı:
Dikkatli olmak gerekiyor çünkü eylül ayından itibaren nisana kuzey yarım küre ülkelerinde Türkiye’de de bu solunum yolu viral enfeksiyonlarının sıklığı artıyor. Kovid de artık bunlardan bir tanesi. Grip, soğuk algınlığı da aynı şekilde var. Birazda okulların açılmasıyla beraber kreşlerde, anaokullarında, ilkokullar başta olmak üzere tüm okullarda öğrenciler arasında hızlı bir şekilde yayılıyor. Oradan da anne, babalara ve topluma yayılıyor. Bu açıdan benim önerim çocuk, genç, yetişkin olsun fark etmez solunum yolu enfeksiyon belirtileri gösteren öksüren, aksıran, hapşıran, burnu akan, halsizlik, kırgınlık, boğaz ağrısı gibi semptomları olan kişilerin topluma çıkmamaları, evde bir hafta istirahat etmeleri kendilerini izole etmeleri bunu yapabilirsek salgının toplumda yayılmasını önlemiş oluruz. En etkili önlem budur aslında. Kişi eğer topluma karışmak zorundaysa o zaman maske kullanmasını öneririm. Ama hasta kişilerin maske kullanmasını öneririm. Sağlıklı kişilerin maske kullanmasını gerektirecek bir şey değil. Tabi birde kronik hastalığını olanlar, 65 yaş üstü olanlar bağışıklığı baskılanmış olanlarının bu dönemde sadece Covid’ten değil diğer tüm solunum yolu virüslerinden korunmak için her zamankinden daha dikkatli olmalarını öneririm.
Grip aşılarının zamanı geldi
Grip aşılarının artık zamanı geldiğine dikkat çeken Özlü, açıklamalarını şöyle sürdürdü:
Özellikle kapalı, kalabalık, havalandırılmayan alanlarda çok vakit geçirmemeleri gerekiyor. Mevcut aşılardan elde edilen bağışıklığın halen bu virüsler içinde kısmen de olsa korunmaya devam ettiği düşünüyoruz. Ama yeni aşılarda şuanda üretim başladı. Yakın zamanda sanıyorum güncellenmiş mRNA aşıları piyasaya girecek. Grip aşılarının da zamanı geldi. Sayın bakan o konuda da açıklama yaptı. 15 Eylül itibariyle risk gruplarına grip aşısı yapılabilecek. Sadece aşılama değil dediğim gibi sağlıklı, dengeli beslenme, kaliteli, yeterli süre uyku uyuma, hareket, bol sıvı alımı çok önem arz ediyor. Bağışıklık sisteminin güçlendirilmesi için kronik hastalıklarımız varsa onların kontrolünü de iyi yapmamız lazım. Endişe edecek bir durum olmadığını tekrar söylemek isterim.
Ceyhan: Risk grubunda ağır seyredebilir
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, Eris varyantının ağır hastalık yapma özelliği olmadığını, hastalığı önlemenin yolunun aşı ve hastaları izole etmek olduğunu söyledi. Ceyhan, “Eğer varyantın bulaşmasını engellemezsek, uzun süre yeni varyantlarla pandemi devam edebilir” dedi.
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Eris varyantının Türkiye’de 9 kişide görüldüğünü açıkladı. Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, haftalardır Eris varyantının Türkiye’de olduğunu söylediğini belirterek, “Bu varyantın Türkiye’de bulunmaması mümkün değildi. Bütün dünyada 50’nin üzerinde ülke rapor etmiş, diğer ülkeler de kontrol etmediği için görmüyordu. Türkiye’de de tanı kriterleri salgının başında Kovid-19’un ağır seyrettiği dönemde belirlendiği için kriterlere uyan vaka çok azdı. O yüzden de az örnek bakılıyordu. Siz virüsü az bulunca varyant analizini de az yapabiliyorsunuz. Yoksa 9 kişide değil, çok daha yüksektir. Bütün dünyada artıyor. Örneğin, Amerika Birleşik Devletleri’nde bütün Covid-19 vakalarının yüzde 17’si, İngiltere’de yüzde 20’si Eris varyantına bağlı. Türkiye’de de onlara yakın oranda bu son vakaların arttığı dönemde bir oran olduğunu tahmin etmek zor değil” ifadelerini kullandı.
Eris varyantı nedeniyle telaşlanmaya gerek olmadığını ifade eden Ceyhan, “Eris varyantının bir özelliği yok. Daha ağır bir hastalık yapmıyor. Ancak daha hızlı bulaşıyor. Daha önceki varyantlardan daha bulaşıcı. Buna yönelik önlemler alınması lazım. Özellikle risk grubundaki insanlar, yani 65 yaşın üzerindeki insanlar, kronik organ rahatsızlığı olan ve bağışıklığı baskılayıcı ilaç kullananlarda ağır seyredebilir. Ölümlere de yol açabiliyor. Özellikle o grupları koruyucu önlemler alınması lazım” dedi.
Hastalık belirtileri olan turistlere test yapılmalı
Hastalığın artış nedenlerine de vurgu yapan Ceyhan şu uyarılarda bulundu:
Okullar açılıyor. İnsanlar aynı anda tatilden dönüp iş yerlerinde kapalı ortamlarda kalabalıklar oluşturuyor. Birbirine daha çok bulaştırıyor. Ona bağlı bir artış daha önceki yıllarda da gördük. Şimdi de görüyoruz. Devletin risk grubunda olan insanlar için aşısı eksikse aşı temin etmesi gerekmektedir. RNA aşılarının etkin olduğunu biliyoruz. Eris varyantının çok yoğun görüldüğü ve giderek arttığı ülkelere baktığınız zaman İngiltere 1’inci sırada, onu Amerika ve bütün Batı Avrupa ülkeleri takip ediyor. Bu ülkeler Türkiye’ye yoğun turist gönderiyor. Geldiklerinde hastalık belirtisi olanlara test yapıp, test pozitif çıkarsa varyant analizi yapmak durumundasınız. Okullarda da önlemlerin alınması gerekmektedir. Örneğin, çantada dezenfektan taşıma, çocukların ortak el temasında bulunduğu merdiven trabzanları, kapı kolları gibi yerlerin günlük olarak temizlenmesi gerekir.
Unutmaz: Eris hakkında tedirgin olunmamalı
Jackson Laboratuvarı Enstitüsü Baş Araştırmacısı enfeksiyon hastalıkları uzmanı Prof. Dr. Derya Unutmaz, Türkiye'de de görülen yeni Kovid-19 varyantıyla ilgili konuştu. Eris hakkında tedirgin olunmaması gerektiğini belirten Unutmaz, hasta olanların artacağını ancak virüs nedeniyle kapanma olasılığı olmadığını ifade etti.
Enfeksiyon hastalıkları ve bağışıklık sistemi alanında faaliyet gösteren, ABD'de Jackson Laboratuvarı Enstitüsü Baş Araştırmacısı Prof. Dr. Derya Unutmaz, sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı açıklamada, Eris hakkında tedirgin olunmaması gerektiğini açıkladı.
Şener: Pandeminin başındaki gibi ciddi anlamda vaka sayılarına tırmanış olacağını düşünmüyorum
Sağlık Bakanlığı Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Alper Şener ise önümüzdeki birkaç ay içerisinde Türkiye’de vaka sayılarında, hastaneye başvuruda artış olmasının gayet normal olduğunu belirterek şu açıklamalarda bulundu:
Benim kişisel tahminim hiçbir zaman pandeminin başındaki gibi ciddi anlamda vaka sayılarına tırmanış olacağını düşünmüyorum. Biz hep genelde bu vaka sayılarına artış oranlarını verirken son 6 ay, son 1 ay öncesine göre kıyaslayarak yapıyoruz. Mesela İngiltere’de yüzde 40 vaka artışı demek son 6 ay içerisindeki olgulara göre. Ama 2020 ile 2021’e göre bakacak olursanız çok çok az vaka İngiltere için. Dolayısıyla Türkiye için de öyle o gözle bakmak lazım.
Evet, şu anda bir süredir hemen hemen Kovid-19’la ilgili hiçbir özel önlem olmazken, korona servisleri kapanmışken, acil servis başvurular, PCR pozitiflik denilen bir kavramı da artık unutmuşken, vaka sayılarında bir miktar artış olacaktır ama bu hiçbir zaman ülke genelinde özel önlem gerektirecek rakamlara ulaşacağını tahmin etmiyorum. Zaten dünyanın da öyle bir genel öngörüsü yok. Çünkü dünyada öyle ya da böyle 13 milyar doz aşı uygulanmış, dünyada 3,5 milyar insanın öyle ya da böyle bu virüste primer hücresel bağışıklığı var.
Eris varyantı belirtileri?
Eris varyantı, Kovid-19'un Omicron varyantının bir alt türü olarak tanılanmıştır. İlk olarak Şubat 2023'te Güney Afrika'da tespit edilen Eris virüsünün, hızlı bir yayılımla dünyanın diğer bölgelerine de yayıldığı verisine ulaşılmıştır.
DSÖ’ün son verilerine göre, Eris varyantının Kovid-19’un varyantlarına benzer belirtilere neden olabilir. Eris varyantı, diğer varyantlardan daha bulaşıcı olup olmadığı veya daha Kovid-19’un bilinen ciddi semptomlarından daha ciddi semptomlara neden olup olmadığı da henüz tam olarak bilinmemektedir. Ancak, bazı araştırmalar da Eris varyantının önceki varyantlardan daha bulaşıcı olabileceğini göstermektedir
Dünya Sağlık Örgütü tarafından Eris varyantının belirtilerinin, diğer Kovid-19 varyantlarının belirtilerine benzer olduğu tespiti yapılmıştır.
En yaygın görülen belirtiler şunlardır;
Ateş, öksürük, boğaz ağrısı, nefes darlığı veya solunum güçlüğü, kas ağrıları veya kas güçsüzlüğü, baş ağrısı, yorgunluk, burun akıntısı veya tıkanıklığı, tat veya koku kaybı, ishal veya mide rahatsızlığı.
Eris varyantı bulaşıcı mı?
Eris varyantı, öksürme, hapşırma, konuşma veya nefes alma sırasında enfekte bir kişi tarafından havada bulunan küçük damlacıklar aracılığıyla yayılır ve sağlıklı bir kişi tarafından solunum yoluyla alınabilir. Ayrıca, enfekte yüzeylere dokunduktan sonra ellerinizi ağza, buruna veya göze temas etmek virüsün bulaşmasına yol açabilir.
Bu nedenle, sosyal mesafe kurmak, maske takmak, el hijyeni sağlamak ve sağlık otoritelerinin önerilerini takip etmek enfeksiyon riskini azaltmak için önemlidir.
© The Independentturkish
