Gözlerinin feri sönmüş, bakışları hüzünlü ve çektiği acıları yansıtan S.M., Vadi Halfa'daki okullardan birinde kucağında iki yaşındaki bir kız çocuğuyla henüz yeni gelmişti.
Ancak küçük kız geçici olarak geldiği bu yerde kendini güvende hissetmemesi ve başına geleceklerden korkması nedeniyle tüm gece ağladı.
Bu ağlama, başkent Hartum'daki topçu bombardımanlarından ve hava saldırılarından endişe ederek uyurken yaşanılan büyük zorlukların bir yansımasıydı.
Küçük kız, üç gece önce bombardımanlar kaçmak isteyen ailesini rastgele yapılan bombardımanlardan birinde kaybetti.
Savaş, tıpkı diğer çocuklar gibi onun da S.M. teyzesi ve ailesiyle Mısır'a kaçarken aile hayatlarını ve sıcacık yuvalarını çalarak çocukluğunu sürgünde yitirip üzerine bir de yetim kalmasına ve mülteci olmasına yol açtı.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Sudan ordusu ile Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında dördüncü ayına giren şiddetli çatışmalar bölgesel ve uluslararası tüm taraflardan yapılan uyarılara ve insan hakları ve insancıl hukukun korunması çağrılarına rağmen her geçen gün ateşkes umutlarını tüketerek tüm hızıyla sürüyor.
Bu şiddetli çatışmaların bedelini en ağır şekilde ödeyen çocukların acıları da katlanarak büyüyor.
Korkunç rakamlar
Uluslararası kuruluşlar, daha önce Sudan'da devam eden çatışmalarda çok sayıda çocuğun hayatını kaybetmesi karşısında uyarmıştı.
Bu kuruluşlarca yayınlanan raporlara göre Sudan'daki çatışmalar nedeniyle 190 çocuk öldü, bin 700 çocuk yaralandı.
Aynı raporlar, çatışmaların başladığı ilk iki hafta içinde her saat ortalama yedi çocuğun, yani günde 17'den fazla çocuğun öldüğünü ya da yaralandığını gösterdi.
Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) Sözcüsü James Elder, Sudan'daki çatışmalar sırasında çocukların yaşadığı trajedinin boyutuna dikkat çekerek, durumun artık UNICEF'in beklediğinden daha kötü ve ürkütücü olduğunu açıkladı.
UNICEF Sözcüsü Elder, bir aydan kısa bir süre önce Cenevre'de gazetecilere yaptığı açıklamada, "Korktuğumuz başımıza geldi. Sudan'daki durum, çok sayıda çocuk için korkunç bir şekilde ölümcül hale geldi" dedi. Ancak gerçek rakamların çok daha kötü olması bekleniyor.
Milyonlar şokta
Sudan'daki Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Sekreteri Abdulkadir Abdullah Ebuh, Independent Arabia'ya "Hartum ve Darfur başta olmak üzere ülkenin dört bir yanındaki çeşitli bölgelerde kendileri için büyük bir şoka neden olan çatışmaların travmasından etkilenen 14 milyon çocuk var" açıklamasında bulundu.
Ebuh, iki buçuk ila üç milyon çocuğun ise açlık çektiğini aktardı.
Genel Sekreter, Hartum'un tüm bölgelerinin yanı sıra Batı Darfur'daki el-Cenine ve Güney Darfur'daki Nyala bölgeleri başta olmak üzere Darfur genelinde çatışmalardan en fazla etkilenen tarafın çocuklar olduğunu, büyük çoğunluğunun şok yaşadıklarını ve ailelerin çocuklarıyla birlikte ülke içinde ya da dışında yerinden edildiğini bildirdi.
Söz konusu bölgelerin yanı sıra çocuklarıyla birlikte binlerce ailenin bulunduğu ülkenin orta ve kuzey kesimlerindeki el-Cezire, eş-Şimaliyye, Nil Nehri havzası, Sennar ve Mavi Nil havzası gibi diğer bölgelerdeki çocukların da acı çekmeye devam ettiğini söyleyen Ebuh, hepsinin yerinden edilmeden kaynaklı sorunlardan ve kaostan etkilendiğini, ancak en çok zorluğu bu bölgelerdeki çocukların çektiğini kaydetti.
Zorluk her yerde
Eğitim, sağlık ve ilaç gibi çocukların ihtiyaç duydukları tüm alanlarda zorlukların yaşandığına dikkati çeken Genel Sekreter, anaokulundan üniversiteye kadar bu alanlarda büyük zorluklarla karşılaşıldığını ve tüm bu alanlarda bölgesel ve uluslararası düzeyde dost ve kardeş kuruluşlardan ve ülkelerden ciddi yardıma ve desteğe ihtiyaç duyulduğunu belirtti.
İnsan yardımların, çatışmalar sonucunda Sudanlı çocukların yaşadığı trajedinin boyutuna kıyasla zayıf kaldığından şikayet eden Ebuh, eğitim ve sağlık alanlarıyla ilgilenen ve çalışan insani yardım kuruluşlarının Sudan'daki durum karşısında yaptıklarının, Sudanlı çocukların çatışmalarla daha da artan acılarını sona erdirmek için çatışma duvarında bir gedik açacak kadar güçlü olmadığını, oysa Ukrayna'da ve Filistin'de daha güçlü olunduğunu vurguladı.
Ebuh, yabancı yardım kuruluşlarının çalışanlarının ülkeyi terk ettiğini ve çatışmaların her geçen gün şiddetlenerek devam etmesinden ötürü sıkıntıların daha da arttığı ülkede yerli yardım kuruluşlarını tek başlarına bıraktıklarını söyledi.
Kurşunlanarak öldürülen çocuklar
Sudanlı çocuk hakları savunucusu ve çocuk hakları uzmanı Adil el-Emin Yahya, özellikle Darfur'un bazı bölgelerinde, çatışmalardan kaçanların bazılarının onlarca çocuğun vurularak öldürüldüğünü anlattıkları trajik haberler gelirken çatışmaların devam etmesinin ve Darfur, Mavi Nil, Kuzey ve Güney Kordofan illerine de yayılmasının daha fazla çocuğun ölümüne yol açmasından duyduğu büyük korkuyu dile getirdi.
Yahya, çatışmaların sürmesinin, sadece hayatta kalan Sudanlı çocukları hiçbir geleceğin beklemediği bir dünya anlamına gelmediğini, zaten asgari olarak aldıkları tıbbi bakım ve eğitim haklarından mahrum kalarak çektikleri acıların daha da ağırlaşması anlamına geldiğinin altını çizdi.
Yahya, sözlerini şöyle sürdürdü:
Çatışmalar, başladığı ilk günden bu yana, son resmi nüfus sayımına göre 45 milyonu aşan ülke nüfusunun yüzde 40'ından fazlasını oluşturan çocukların sağlık, eğitim ve psikoloji açısından yaşadıkları travmaları istikrarlı bir şekilde artırdı.
Korkunç vahşet
Yahya, savaş bölgelerindeki çocukların çoğunun yaşlarının küçük olması ve daha önce böyle bir vahşete tanık olmamaları nedeniyle çok fazla terörize olduklarını ve bunun da 'savaşın çocukları' diyebileceğimiz geniş bir kesimde büyük psikolojik sarsıntılara neden olduğunu vurguladı.
Yahya'ya göre çatışmaların ilk haftalarını iki ateş arasında ve büyük bir kaos ortamında geçiren bu çocuklar, şimdi psikolojik terör yaşıyor, kabuslar ve halüsinasyonlar görüyor ve takıntılarla boğuşuyorlar.
Yahya, çatışmaların psikolojik ve sosyal yansımalarının yanı sıra Hartum ve çatışmaların yoğun olduğu diğer bölgelerde çocukların son derece tehlikeli olan patlamamış mühimmat kalıntıları tehlikesiyle karşı karşıya olduklarını ve ilgili makamların ve kuruluşların gereken hızla bu konuyla ilgilenmek zorunda olduklarının altını çizdi.
Öte yandan Sudan'ın Güney Darfur eyaletinin başkenti Nyala'da 16. Piyade Tümeni Komutanlığı, bölgenin bazı ileri gelenlerini henüz reşit olmayan çocukları HDK saflarında savaşmaları için silah altına almakla suçladı.
Komutanlık tarafından yapılan açıklamada, HDK'nın aralarında bazı kabilelerin liderleri tarafından silah altına alınan küçük çocukların da olduğu üyelerinin gözaltına alındığını duyurulurken Sudan basınında yer alan bir video kaydında bazı kabile liderleri, gözaltına alınanların silah altına alınma sebeplerinin, karşılığında para almak olduğunu söylediler.
16. Piyade Tümeni Komutanlığı, Kızıl Haç'a gözaltına alınanlar arasındaki çocukları alıp ailelerine teslim etmesi, HDK'ya, kabile liderlerine ve bölgenin ileri gelenlerinin akıllarını başlarına almaları, küçük yaştaki çocukları silah altına almayı bırakmaları ve onları çatışmaya sokmamaları çağrısında bulundu.
Ölüm ve yardım çığlıkları
Kuzey Kordofan Çocuk Esirgeme Kurumu Sekreteri Abdulazim Zu el-Beyt, çatışmalar sırasında Kuzey Kordofan'da 26 çocuğun öldüğünü, 106 çocuğun yaralandığını bildirdi.
Yalnızca el-Ubeyd'de yerinden edilenlerin kaldığı kamplardaki çocukların sayısının 5 bini aştığını ve ciddi şekilde insani yardıma ihtiyaç duyulduğunu söyledi.
HDK tarafından daha önce Kuzey Kordofan'ın başkenti olan el-Ubeyd şehrinde gerçekleştirilen saldırıların ardından kötüleşen güvenlik durumunun ele alınması ve istikrarın yeniden tesis edilmesi amacıyla eyaletin valiliğine atanan Abulhalık Abdullatif, siviller arasında kayıpların artması üzerine olağanüstü hal (OHAL) ve sokağa çıkma yasağı ilan etti.
Vali Abdullatif, şimdiye kadar 350 kişinin öldüğü ve 900'den fazla kişinin yaralandığı eyalette şehir içinde motosiklet kullanımını da yasakladı.
Diğer taraftan uluslararası kurumların Sudan'daki olağanüstü durum çerçevesinde attıkları bir adımda BM'nin eğitime destek için küresel fonu olan Education Cannot Wait (Eğitim Beklemez) fonu, geçen cuma günü, Batı Darfur ve Beyaz Nil eyaletlerinde okul çağındaki 86 bin kız ve erkek çocuğuna bir yıl boyunca yardım etmek amacıyla Save the Children ve UNICEF tarafından kullanılmak üzere Sudan'da eğitim için 5 milyon dolarlık yeni bir fon tahsis edildiğini duyurdu.
Education Cannot Wait Fonu, çatışmalardan etkilenen çocuklar için kaliteli, kapsayıcı, çocuk dostu ve toplumsal cinsiyete duyarlı eğitime erişimi kolaylaştırmayı amaçlıyor.
Education Cannot Wait Fonu, bu yüzden bağışçılarına, özel sektöre ve hayır kurumlarına, şu an toplam 28 milyon dolardan fazla fona sahip olan Sudan için bir an önce daha fazla fon sağlanması için harekete geçmeleri çağrısında bulundu.
Her gün korku içinde
Bir diğer gelişme olarak Uluslararası Af Örgütü (UAÖ), Sudan'da savaş suçlarının artmasına ve kasıtlı ve ayrım gözetmeyen saldırılarda sivillerin öldürülmesine dikkati çekerek sivillerin her gün bu çatışmalar nedeniyle başkalarının hayal dahi edemeyecekleri korkular yaşadıklarını bildirdi.
UAÖ, ayrıca Sudan'a yönelik silah ambargosunun genişletilmesi talebinde bulundu.
UAÖ Genel Sekreteri Agnès Callamard, çok sayıda kanın ve bazıları henüz 12 yaşında olan onlarca kız çocuğunun çatışan taraflarca tecavüze ve cinsel tacize uğradıklarını, insanların evlerinde ya da çaresizce yiyecek, su ve ilaç ararken öldürüldüklerini ve kaçarken kasten vurulduklarını söyledi.
Sudan'da ordu ile HDK arasında nisan ayı ortalarından bu yana devam eden çatışmalar, ağır bir insani felakete yol açtı.
Çatışmaların yüzünden şu an 14 milyon çocuk 24 milyon Sudanlı açlıkla boğuşurken acil insani yardıma ihtiyaçları var.
Uluslararası Göç Örgütü'ne (IOM) göre çatışmalar nedeniyle dört milyon insan evlerini terk etmek zorunda kalırken 926 binden fazla insan Mısır, Libya, Çad, Orta Afrika, Güney Sudan ve Etiyopya'ya sığındı, üç milyondan fazla insan ülke içinde yerinden edildi.
Independent Arabia
