Mısır'ın önde gelen muhaliflerinden Hamdeen Sabbahi başkanlığındaki Arap Ulusal Kongresi üyelerinden oluşan bir heyetin Suriye'yi ziyareti ve Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad ile görüşmeleri, Mısır'da tartışmalara ve suçlamalara yol açtı.
Geçtiğimiz saatlerde eski cumhurbaşkanı adayı, 69 yaşındaki Hamdin Sabbahi’nin adı eski X (eski adıyla Twitter) sosyal medya platformunda trendler arasına girdi. Analisteler bunu normal bir ziyaret olarak nitelerken, eleştirmenler şüpheyle bakılması gerektiğini ileri sürdüler.
Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre ziyaret hakkında kamuoyu ikiye bölünmüş durumda. Bu durum sosyal medyadaki paylaşımlara da yansıyor. Bazıları ziyareti desteklerken, diğerleri bunun faydasız olduğunu ve Sabbahi'nin geçmişte Suriye rejiminin politikalarına karşı bir duruş sergilediği için ziyaretinden ‘şok’ olduklarını ifade etti.
Mısır ‘sivil demokrat’ hareketinin sözcüsü ve Ulusal Diyalog üyesi Mısırlı politikacı Halid Davud, Sabbahi'ye şiddetle eleştirerek Facebook hesabından yaptığı açıklamada, Suriye lideri Esed ile görüşmeyi kesin bir şekilde reddettiğini belirtti. Davud açıklamasında şu ifadeleri kullandı:
“Bu görüşme Mısır muhalefetini veya sivil hareketi temsil etmemektedir. Ulusal Arap Kongresi Genel Sekreteri sıfatıyla Üstat Hamdin tarafından gerçekleştirilmiştir. Yaşasın Suriye halkının devrimi.”
Bir diğer aktivist de benzer bir açıklamada bulunarak “Hamdin Sabbahi’nin kendisini ve Mısır Arap Demokrat Nasiri Partisi’ni temsil ediyor. Mısır halkını temsil etmiyor” dedi.
Bazı Mısırlı aktivistler, görüşmeyi Sabbahi’nin Suriye'deki siyasi krize çözüm bulma çabası olarak övdü ve fotoğrafını ‘dünün en güzel fotoğraflarından biri’ olarak nitelendirdi. Ayrıca “Lütfen Sayın Hamdin Sabbahi'nin geçmişte Cumhurbaşkanı Esed hakkında söylediklerinden bahsetmeyin... Çoğumuz için durum net değildi” ifadesi kullanıldı.
Aktivistler, eski aday Hamdi Sabbahi'nin seçim kampanyasındaki ‘Bizden Biri’ sloganını ziyarete desteklerini göstermek için kullandılar. Ziyareti karşı çıkan diğer aktivistler ise, Sabbahi'nin pozisyonunu alay etmek için sloganı ‘Kümesimizden Biri’ olarak değiştirdiler.
Bir aktivist şu açıklamada bulundu:
"2012'de Hamdin Sabbahi’ye oy verenlerden biriyim. O zamanlar onun devrimin kazanımlarını elde edeceğini umuyordum... Ama bugün şoke olmuş durumdayım ve Beşşar Esed'le görüştüğünü görüyorum.”
Başka aktivistler, Sabbahi'nin daha önce 2012 yılında "Suriyeli çocukların kanı (Esed) rejiminin sonuna kadar peşini bırakmayacak” dediği açıklamasını hatırlattı.
X platformu kullanıcılarından biri “Buna ne olduğuna dair gerçekten bir açıklamaya ihtiyacım var! Küçümseme veya alay etme niyetinde değilim, ama bu ne anlama geliyor?!” diye sordu.
Görüşmeye Arap bölgesinden de tepkiler geldi. Bölge sakinlerinden biri, “Hamdin Sabbahi bu yaştan sonra ne istediğini biliyor olmalı çünkü hem Mısır'da 25 Ocak hareketiyle hem de Suriye rejimiyle aynı safta olamaz” ifadelerini kullandı.
Ziyaret, Arap Birliği'nin geçtiğimiz mayıs ayında Suriye'nin yeniden üye kabul edilmesi ve birlik toplantılarına katılması kararının ardından gerçekleşti. Ülkede şiddet olaylarının patlak vermesinin ardından 2011'in sonundan itibaren üyeliği askıya askıya alınmıştı.
Son aylarda Arap dünyası ile Suriye rejimi arasında resmi bir yakınlaşma yaşandı. Suriye, sekiz Arap ülkesinden bir parlamento heyetini, Arap Parlamento Birliği'ni temsil eden ve birliğin konferansına katılan bir heyeti de içeren Arap heyetlerini kabul etti. Ardından, Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şükri, Suriye'yi ziyaret etti ve Esed ile görüştü. Beşşar Esed'in 19 Mayıs 2023'te Suudi Arabistan'ın Cidde kentinde düzenlenen 32. Arap Zirvesi'ne katılması, büyük yankı uyandırmıştı.
Eski Mısır Dışişleri Bakan Yardımcısı Büyükelçi Hüseyin Haridi, Şarku'l Avsat'a yaptığı açıklamada Hamdin Sabbahi'nin Filistin davasını desteklediği ve İsrail'in Suriye’deki Golan da dahil olmak üzere işgal altındaki Arap topraklarını ele geçirmesine karşı çıktığı için Arap meselelerini savunan önceki pozisyonlarıyla tanındığını söyledi. Sabbahi'nin önceki siyasi duruşları göz önüne alındığında ziyaret oldukça doğal olduğunu ifade eden Haridi, “Dolayısıyla bu saldırı yersizdir ve bunu gerçekleştirenler Suriye'nin Arap Birliği’ndeki yerine dönme kararına saldırmış olur” ifadesini kullandı.
Ayrıca İsrail'in saldırılarına karşı Suriye'nin yanında yer alan Ulusal Arap Kongresi heyetinin ziyareti çerçevesinde değerlendiren Haridi'ye göre bu ziyaret ‘kişisel olarak’ yapılmadı. Büyükelçi ziyaretin, yaptırımlar ve haksız kuşatma karşısında ve Suriye hükümeti ile koordinasyon olmadan yabancı güçlerin varlığına karşı Suriye'yi desteklemek için gerçekleştirildiğini ileri sürdü. Bu pozisyonlar ulusal odaklı, çünkü bu ziyaret Suriye cumhurbaşkanı veya Suriye rejimi ile ilgili değil. Suriye'yi, devleti herhangi bir saldırı karşısında dayanışma anlamına gelen bir ziyaret olduğu için bu adım memnuniyetle karşılandı.
Mısırlı diplomat, bu tür suçlamaları destekleyenleri eleştirerek şunları söyledi:
“İsrail Suriye havaalanlarına saldırdığında bu sesleri duymamamız garip. Bu bizi bu seslerin çoğu politize olmuş dini gruplardan geldiği sonucuna götürüyor.”
Diplomat ayrıca Ulusal Arap Kongresi heyetinin eleştirilerini de savundu. Halen Arap milliyetçiliğine ve Arap dayanışmasına inanan ve İsrail siyasetine karşı duvar gibi duran bir grup Arap vatandaşları olduklarını vurguladı.
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
Şarku'l Avsat
