Bilim insanları, Ay'ın Dünya'ya bakmayan uzak tarafındaki yüzeyin altında radyoaktif bir granit kayaç keşfetti.

Saygın bilimsel dergi Nature'da yayımlanan bulgular, bu beklenmedik kaya oluşumunun Ay'ın uzun tarihine dair önemli ipuçları verebileceğini gösteriyor.

Keşfin ardında ABD'deki Güney Methodist Üniversitesi'nden araştırmacılar var. Ekibe göre yeraltındaki granitin varlığı, Ay'ın uzak yüzünde eskiden bir veya birkaç volkan olduğu anlamına geliyor.

Üstelik bu volkanların yaklaşık 3,5 milyar yıl önce, Ay'ın daha yeni oluştuğu dönemde patladığına inanılıyor.

Araştırmanın ortak yazarı Matthew Siegler, "Dünyada bulduğumuz tüm büyük granit kütleleri, dev bir volkan grubunu besliyordu" diye konuştu.

Siegler, soğuyan volkanların geride bıraktığı, yeraltındaki magmatik kaya birikintilerinin bu volkanlardan çok daha büyük olduğunu da ekledi.

Araştırmacının aktarımına göre bu tür kaya birikintilerine batolit adı veriliyor:

Örneğin, Sierra Nevada dağları, ABD'nin batısında uzun zaman önce var olan volkanik zincirden kalan bir batolittir.

Bilim insanları Ay'ın geçmişinde volkanik aktivitelere rastlanabileceğini önceki çalışmalardan biliyordu. Ancak gök cisminde granite çok nadiren rastlanabiliyor.

Bunun yanı sıra yeni keşfedilen tabakanın son derece büyük olması da araştırmacıları şaşırttı. Ekip granit birikintisinin çapının 48 kilometrenin üzerinde olduğunu saptadı.

Araştırma makalesinde konuyla ilgili şu ifadelere yer verildi:

Bu tabakanın şaşırtıcı büyüklüğü, Ay'da önceden düşünülenden daha büyük, Dünya benzeri bir granit sisteminin evrimleştiğini düşündürüyor.

Öte yandan, bu şaşırtıcı keşfe rağmen bilim insanlarının elinde cevaplardan çok sorular var.

Siegler, "Suyunuz yoksa granit yapmanız için ekstrem durumlar gerekir" dedi:

İşte susuz ve levha tektoniği olmayan bir sistem. O zaman neden granitiniz var? Ay'da su var mıydı? En azından bu bölgede?

Independent Türkçe, Futurism, Phys.org

Derleyen: Çağla Üren