Fransa şehirlerinde Müslüman gençlerin yaklaşık bir haftadır gerçekleştirdiği şiddet olayları en kötü anılarımı uyandırdı.

Yaklaşık 40 yıldır ülkelerimizde "Cihatçılar" eliyle çıkarılan şiddet ve terör suçlarını ve Arap-İslam toplumlarının mensupları arasındaki aynı veya benzer grupların eliyle dünya geneline yayılan diğer şiddet olaylarını pek çok Arap yazar gibi ben de takip ediyorum.

Bu şiddet ateşi son yıllarda sönmese de azaldı ama Filistin'deki çatışma dinmedi ve tüm umutları boşa çıkarıyor.

Şiddet Sudan'da ise alevlendi. Her zaman olduğu gibi hepimiz, içimizi rahatlatmak için, tatmin etmese de en azından makul görünen birtakım açıklamalara başvurduk.

Ama itiraf edeyim ki El-Kaide ve IŞİD olguları söz konusu olduğunda ne ben ne de bir başkası (en azından bence!) uydu kanallarında ve çirkin gerçeklikte tanık olup izlesek de bu akıl almaz şiddete kendimizi ikna edecek bir açıklama bulabildik…

Lübnan'da iki iç savaşa ve birkaç İsrail savaşına tanık olmuş ve burada devlet şiddetinden değil de kitlesel şiddetten bahseden biri olarak ben, alev aldıktan sonra körleşen şiddete iten şeyin zayıfların korkuları olduğunu söylemek istiyorum.

Lübnan'da olup bitenlere dair bir vizyon geliştirdim. Yaklaşık 50 yıl önce Hristiyanlar arasında öldürücü bir radikalizm peyda oldu ve halk nezdinde popülerlik kazandı.

Ardından Şiiler arasında öldürücü bir radikalizm belirdi.

Bu iki radikalizm iç ve dış gerilim dönemlerinde çeşitli biçimlerde çatışıyorlar ve "ortak ulusal hayat" darmadağın oluyor.

Paylaşma konusunda anlaşmaya vardıklarında da durum bunun tersi olmuyor. Zira yaklaşık dört yıldır olduğu gibi süreç, yolsuzluğun ağırlığı altında sistemin de çökmesiyle sonuçlanıyor.

Bugün bu iki radikalizm, yeniden çatışmaya başladı.

Bu yüzden de aylardır yeni cumhurbaşkanını seçmek mümkün olmadı!

Bununla beraber, 'Balkanlaşma' teriminden sonra 'Lübnanlaşma' terimi yaygınlaşsa da Lübnan, somut bir modeldir.

Bu modelin koşulları, üstün gelemeyen ama boyun eğmeyi de kabul etmeyen küçük kimliklerin koşullarıdır; bunlar ya içe çekilirler ya da çatışmaya girerler.

Samuel Huntington'ın 'İslami şiddeti' anlama yaklaşımından (1993) hiçbirimiz memnun kalmadık ve bunu kabullenmedik.

Ama 2006 yılında Riyad'daki Cenadriye'de onunla karşılaştığımda İslam'ın kanlı tohumlara sahip olduğu yönündeki sözünü geri almış gözükse de baş başa iken bana -ki ben onu önceden tanıyordum- şöyle dedi:

Sözümü 2001 ve 2005 olaylarından önce söylediğimi unutma. Kehanetlerimin gerçekleşmesinden hoşlanmıyorum ama olan bu!

Huntington'ın sözleri karşısında İslamcı ve milliyetçi Arap yazarlar iki kısma ayrıldı.

İlk kısım, kalabalığa ayak uydurup tarihe ve mukayeseye başvuruyor ve yolun sonunda İslam'ın barışı ve Müslümanların güvenliği ile Haçlı Seferleri'nden sömürgecilik şiddetine kadar Batı'nın zulmü ve komplosu noktasına varıyor.

Diğer kısmın özrü ise Arap-Müslüman entelektüellerle sınırlı kalan, ancak ABD ile Güney Amerika, Hindistan ve Afrika'dan araştırmacılar tarafından benimsenen radikal ideolojik bir karakter kazandı.

Bunun ilk işaretleri, Talal Asad (Esed) tarafından yayınlanan bir dizi araştırmada (1973) görüldü.

Bu araştırmanın adı Anthropology & the Colonial Encounter (Antropoloji ve Sömürge Karşılaşması) idi; yani sömürgeci 'söyleme' karşılık vermek ya da karşı koymak.

Genel olan, Edward Said'in Şarkiyatçılık (Oryantalizm) adlı kitabında (1977) özel hale geldi ve sonra yüz elli yıllık bir süre boyunca Doğu ve İslam tarihi ile kültürleri konusunda uzmanlaşmış kişiler, bu söylemin taşıyıcısı ve savunucusu oldular.

Arkalarında Aydınlanma değerlerinden vazgeçen Batı vardı. Bilindiği üzere bu, yaygın bir akım haline gelen 'alt (subaltern)' araştırmalara yol açtı.

Batı ülkeleri ile kültürleri ve hatta liberalizm (!), dünyanın hak ettiği ve yaklaşan yıkımının en büyük sebebi olarak kabul ediliyor.

Wael B. Hallaq'ın The Impossible State: Islam, Politics and Modernity's Moral Predicament (2013) (İmkânsız Devlet) ve Restating Orientalism: A Critique of Modern Knowledge (2018) (Şarkiyatçılığı Yeniden Düşünmek Modern Bilginin Eleştirisi) adlı kitaplarını hatırlayalım.

Öte yandan yüksek akademik kabiliyeti ve dinin ruhuna ilişkin daha geniş anlayışıyla Talal Asad, (kendisi gibi iki büyük antropolog olan) Gellner ve Geertz'in 'İslam antropolojisi' konusundaki tezlerine ırkçı sömürgeci özelliğe ait bir söz olarak saldırmaya devam etti ve 1990'larda ve sonrasında kadın intihar bombacılarına ilişkin bir başka anlayışa ulaştı: On Suicide Bombing (2007) (İntihar Eylemleri)
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  22 Kasım 2024 - Sırbistan'ın Novi Sad kentindeki bir tren istasyonunun çatısının çökmesiyle 15 kişinin hayatını kaybetmesinden üç hafta sonra, göstericiler Belgrad'ın merkezinde sessiz bir protesto düzenliyor. Tren istasyonundaki büyük beton çatı, 1 Kasım'da aniden çökmüştü. Yetkililer geniş kapsamlı bir soruşturma sözü vermiş ve Sırbistan İnşaat, Ulaşım ve Altyapı Bakanı Goran Vesic istifa etmişti. Eylemciler, ölümcül kazanın sorumlularının tutuklanmasını talep ediyor (Andrej Isakovic/AFP)

• 2/30

  21 Kasım 2024 - Lübnan'da itfaiye, başkent Beyrut'un güneyindeki Haret Hreik mahallesine İsrail'in düzenlediği hava saldırısı sonucu çıkan yangınlara müdahale ediyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki çatışmalar sürerken bugün Uluslararası Ceza Mahkemesi, Gazze'de savaş suçu işledikleri gerekçesiyle İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama kararı çıkardı. (Lahey'deki mahkeme, açıklamasında Hamas lideri Muhammed Deif hakkında da tutuklama emri çıkardığını duyurdu (AFP)

• 3/30

  20 Kasım 2024 - Yunanistan'da ekonomik koşulların iyileştirilmesi çağrısıyla ülke genelinde işçiler 24 saatlik genel greve gitti. Grev ülke genelinde toplu taşımayı aksattı ve hayatı durma noktasına getirdi. Yunanistan Genel İşçi Konfederasyonu açıklamasında "Fiyatlar ve kiralar fırladı, maaşlarsa düşük kaldı" ifadelerini kullandı (Aris Messinis/AFP)

• 4/30

  19 Kasım 2024 - Birleşik Krallık'ta çiftçiler başkent Londra'da protesto düzenledi. Sokaklara dökülen binlerce çiftçi, veraset vergisinin değiştirilme planının geri çekilmesi talep etti. Protestocular arasında ünlü Top Gear programının sunucusu Jeremy Clarkson da yer aldı (Ben Stansall/AFP)

• 5/30

  18 Kasım 2024 - Gazze'nin merkezindeki El-Cela Caddesi caddesinde halk, İsrail saldırısı sonrasında yıkılan evin başında toplanıp enkaz altında kalanları kurtarmaya çalışıyor. Hamas kontrolündeki Gazze'de Sağlık Bakanlığı son 24 saatte İsrail saldırıları sonucunda 76 kişinin öldüğünü ve 158 de yaralı olduğunu açıkladı. İsrail, Lübnan'ın başkenti Beyrut'a da saldırılar düzenledi (Ömer El-Kattaa/AFP)

• 6/30

  18 Kasım 2024 - Brezilya yerlileri Rio de Janerio'daki G20 zirvesi öncesinde düzenlediği protestoda ABD Başkanı Joe Biden, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Japonya Başbakanı İşiba Şigeru'nun figürlerini suya gömdü. Protesto, dünyanın en zengin ülkelerinin gezegendeki iklim ve biyolojik çeşitlilik sorunlarının çözümüne liderlik etmedikleri söylemiyle düzenlendi (Pablo Porciuncula/AFP)

• 7/30

  16 Kasım 2024 - Ölen bir kambur balina, Güney Afrika'nın yasama başkenti Cape Town'da Ulusal Deniz Kurtarma Enstitüsü (NSRI) tarafından çekiliyor. Avcılık, geçmişte kambur balina sayısında ciddi bir düşüşe yol açmıştı. ABD, 1973'te tüm kambur balinaları nesli tehlikede kategorisine almıştı. 1985'te ticari balina avcılığına getirilen moratoryum, kambur balina popülasyonunun artışında önemli bir rol oynadı. ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi, halihazırda 14 farklı popülasyonun 4'ünün neslinin tehlikede, birininse tehdit altında olduğunu bildiriyor (Nic Bothma/Reuters)

• 8/30

  15 Kasım 2024 - Bangkok'ta bir kadın, Loy Krathong festivali sırasında nehir tanrıçasına şükranlarını sunmak için yaprak ve çiçeklerden yapılmış Krathong'u parktaki bir lagüne yerleştiriyor. Festival her yıl, Tayland Ay takviminin 12. ayında, dolunayda kutlanıyor. Ülkedeki en büyük festivallerden biri olan Loy Krathong'da Taylandlılar, su tanrıçasına şükranlarını temsil eden adakları küçük teknelerle yüzdürüyor. Bununla kirlilik veya israf gibi davranışları için af da diliyorlar (Chalinee Thirasupa/Reuters)

• 9/30

  14 Kasım 2024 - National Geographic Pristine Seas, Pasifik Okyanusu'ndaki Solomon Adaları'nın yakınında keşfedilen dünyanın en büyük mercanının 24 Ekim'de çekilen fotoğrafını bugün paylaştı. Bilim insanları, Pristine Seas araştırma gemisinde çalışırken buldukları mercanın "hayat ve renkle dolu" önemli bir keşif olduğunu söylüyor. Genişliği 34 metre ve 5 metreden daha yüksek olan mercan, uzaydan bile görülebiliyor. Devasa mercanın 300 yıllık olduğu tahmin ediliyor (Manu San Felix/National Geographic Pristine Seas/AFP)

• 10/30

  13 Kasım 2024 - Fransa'da, Michelin'in Clermont-Ferrand'daki merkezinde düzenlenen eylemde, Genel Emek Konfederasyonu ceketi giyen bir protestocu bir sis bombasının yanından geçiyor. Araç lastiği üreticisi Michelin, 5 Kasım'da 1250'den fazla kişinin çalıştığı iki fabrikasını kapatmayı planladığını açıklamış ve kararın "son çare" olarak alındığını söylemişti. Sadece işten çıkarma planlarından vazgeçilmesini değil, maaş artışının da garanti altına alınmasını talep eden sendikalarla şirket yönetimi arasında henüz bir uzlaşmaya varılamadı (Olivier Chassignole/AFP)

• 11/30

  12 Kasım 2024 - Bakü'deki Birleşmiş Milletler iklim değişikliği zirvesi COP29'un açılış töreninde dansçılar performans sergiliyor. Bu sene gerçekleştirilen COP’ta ülkelerin enerji politikalarının yanı sıra yeni kolektif finansal hedeflerin belirlenmesi bekleniyor. Zirve, Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de başladı. İklim aktivistleri pazartesi günü Gürcistan'da bir miting organize ederek Azerbaycan'ın iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmasını protesto etmişti. Tiflis'te bir araya gelen birçok aktivist, Azerbaycan'ın baskıcı politikaları nedeniyle iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmayı hak etmediğini savunmuştu. Greta Thunberg, Azerbaycan'ın zirveyi "işlediği suçları ve insan hakları ihlallerini yeşil aklama yoluyla örtbas etme şansı" gibi gördüğünü ileri sürmüştü (Maxim Shemetov/Reuters)

• 12/30

  11 Kasım 2024 - Sudan ordusuyla ilişkili silahlı kişileri taşıyan kamyon, ülkenin doğusundaki Gedaref sokaklarında. Sudan'da rakip generaller arasında Nisan 2023'ten beri süren savaş onbinlerce kişinin ölümüne ve 11 milyondan fazlasının da yerinden olmasına yol açtı. Birleşmiş Milletler'e göre yerinden edilenlerden 3,1 milyonu ülke sınırları dışında sığınacak bir yer arıyor (AFP)

• 13/30

  10 Kasım 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Deyr El Balah'ta Filistinliler yemek kuyruğunda. BM Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) Genel Komiseri Philippe Lazzarini, Gazze'nin kuzeyinde kıtlık yaşanabileceğini belirterek, "Açlık İsrail devleti tarafından silah olarak kullanılıyor" dedi. Lazzarini, "Gazze Şeridi'ne girmesine izin verilen yardım yetersiz. Günde ortalama 30 tırın biraz üzerinde ve bu günlük ihtiyacın yalnızca yüzde 6'sına tekabül ediyor" ifadelerini kullandı (Ramadan Abed/Reuters)

• 14/30

  9 Kasım 2024 - Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, Berlin Duvarı'nın yıkılışının 35. yıldönümünde düzenlenen çiçek bırakma törenine katıldı. Törende Soğuk Savaş döneminde Doğu Berlin'den Batı Berlin'e geçerken hayatını kaybedenler anıldı. Berlin Duvarı'nın yıkılışının yıldönümü kapsamında her yıl canlı müzik, sergiler ve eski duvarın bir ucundan diğerine yapılan koşu da dahil olmak üzere çeşitli etkinlikler gerçekleştiriliyor (Ebrahim Noroozi/AP)

• 15/30

  8 Kasım 2024 - İspanya'daki atlı sivil muhafızlar, ölümcül afetin ardından ülkenin doğusundaki Valensiya bölgesinde zarar gören araçların yanından geçerek mağdurları arıyor. Ülkede son 50 yılda yaşanan en kötü sel felaketi, 210'dan fazla kişinin ölümüne, onlarca kişinin kaybolmasına ve kasabaların çamur altında kalmasına yol açtı. Sel özellikle Valensiya'da büyük bir yıkıma sebep oldu (Jose Jordan/AFP)

• 16/30

  7 Kasım 2024 - Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'ye sarılıyor. Avrupa Siyasi Topluluğu'nun 5'inci zirvesi, kıtanın karşı karşıya olduğu güvenlik zorluklarını ele almak amacıyla Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de başladı. Zirvede Avrupa Birliği üyesi ülkelerin liderleriyle üye olmayan ülkelerin liderleri bir araya geliyor. Ana gündem maddeleri arasında düzensiz göçle mücadele, ekonomi güvenliği ve iklim de var (Ludovic Marin/AFP)

• 17/30

  6 Kasım 2024 - 2024 ABD Başkanlık Seçimi'ni kazanan Donald Trump, Florida eyaletindeki West Palm Beach Kongre Merkezi'nde konuşma yaptı. Trump, zafer konuşmasında kendisini destekleyen herkese teşekkür etti ve ekonomik büyüme ve ulusal güvenlik vaatlerinde bulundu. Sandıkların kapanmasıyla birlikte erken sonuçlar, seçim yarışının başa baş gittiğini gösterse de Trump, salıncak eyaletlerde kazanarak zafere ulaştı. Trump, rakibi Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'ten yaklaşık 5 milyon fazla oy aldı (Jim Watson/AFP)

• 18/30

  5 Kasım 2024 - ABD'nin New York kentinde seçmenler oy kullanıyor. ABD'de seçim gününe gelindi ve Demokrat Parti'nin adayı Kamal Harris'le Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Donald Trump arasındaki yarış haftalardır başa baş ilerliyor. Seçimin sonucunu 7 salıncak eyaletteki oyların belirleyeceği düşünülüyor (Leonardo Munoz/AFP)

• 19/30

  4 Kasım 2024 - İspanya'nın Valensiya bölgesindeki Alfafar'ın caddelerinde polis memurları sokaklardaki çamurun temizlenmesine yardım ediyor. İspanya'da uzun zamandır görülen en kötü sel felaketinde hayatını kaybedenlerin sayısı 217'ye ulaşırken arama kurtarma çalışmaları hâlâ sürüyor. Yetkililer sokakların temizlenmesinin en az bir hafta süreceğini belirtirken bölgede 17 bin polis, jandarma, asker ve sivil koruma görevlisi çalışıyor (Jose Jordan/AFP)

• 20/30

  3 Kasım 2024 - Brezilya'daki Formula 1 Sao Paulo Grand Prix'sini Red Bull Racing'in Hollandalı pilotu Max Verstappen kazandı. "Uçan Hollandalı", son derece kaotik geçen yarışa 17. sıradan başlamıştı. İkinci ve üçüncü sırayı Alpine pilotları Esteban Ocon ve Pierre Gasly alırken, pilotlar şampiyonasında Verstappen'le Norris arasındaki fark 62'ye çıktı (Nelson Almeda/AFP)

• 21/30

  2 Kasım 2024 - Hindistan'ın Mumbai şehrinde, Ölüler Günü'nde mezara çiçek koyan bir kadının drone görüntüsü. Cadılar Bayramı'yla başlayan üç günlük dönemde, Hıristiyanlar ölülerle yaşayanlar arasındaki perdenin kalktığına inanıyor. Hıristiyanlar, Hindistan nüfusunun yalnızca yüzde ikisini oluşturuyor. Geçen ay çeşitli Hıristiyan mezheplerinin liderleri, kendilerine yönelik şiddetteki artışı protesto etmek üzere Yeni Delhi'de eylem düzenlemişti (Francis Mascarenhas/Reuters)

• 22/30

  1 Kasım 2024 - Afrika penguenleri, Cape Town yakınlarında turistlerin uğrak noktalarından olan penguen kolonisinde, sahilde dinleniyor. Boulders penguen kolonisi 1983'te kurulmuş ve kolonideki kuş sayısı çevredeki ada kolonileri sayesinde artırılmıştı. Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) yakın zamanda Afrika penguenini, nesli tehlike altında olan türlerden nesli kritik tehlikedeki tür kategorisine taşıdı. Halihazırda popülasyonunun yüzde 97'sini kaybetmiş olan kuşun nesli, bir değişiklik olmadığı takdirde 4 bin günden kısa bir süre içinde tükenebilir (Rodger Bosch/AFP)

• 23/30

  31 Ekim 2024 - ABD'nin Missouri eyaletindeki St. Charles kentinde bir yurttaş, Cadılar Bayramı'na özel kıyafetiyle oy kullandı. Seçime sayılı günler kala Kamala Harris ve Donald Trump arasındaki yarış başabaş devam ediyor. ABD Başkanı Joe Biden'ın, destekçilerini "çöp" diye nitelemesi üzerine Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı Trump, çöp kamyonuna bindi. Öte yandan Arnold Schwarzenegger, Kamala Harris'i desteklediğini açıkladı (Robert Cohen/AP)

• 24/30

  30 Ekim 2024 - İspanya'nın güneyindeki Valensiya'da gerçekleşen sel, arabaları bu hale getirdi. Kurtarma ekipleri, şiddetli yağmurların yol açtığı seller sonucunda 95 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Kayıpları arama çalışmalarıysa sürüyor. Valensiya'da 1996'dan bu yana metrekareye en fazla yağışın düştüğü bildirildi. Meydana gelen felaketten dolayı 3 günlük ulusal yas ilan edildiği açıklandı (Jose Jordan/AFP)

• 25/30

  29 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezinde Filistinli mültecilerin kaldığı Nuseyrat kampındaki Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı'na (UNRWA) ait yardım dağıtım merkezinin kapısındaki açıklıktan bir adam dışarı bakıyor. İsrail, parlamentosunun yıkıma uğramış Gazze Şeridi'ndeki ana BM yardım kuruluşunu yasaklayan bir tasarıyı onaylamasının ardından artan bir uluslararası tepkiyle karşı karşıya kalıyor. 90 gün içinde yürürlüğe girmesi beklenen mevzuatın, UNRWA'nın Doğu Kudüs genel merkezinin kapatılmasına ve Refah üzerinden Gazze'ye insani yardım ulaştırılmasının engellenmesine yol açması öngörülüyor (Eyad Baba/AFP)

• 26/30

  28 Eylül 2024 - Eski ABD Başkanı Barack Obama, ABD Başkan Yardımcısı ve Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'in Pensilvanya eyaletinin Philadelphia kentinde düzenlenen mitinginde konuştu. Ayrıca Bruce Springsteen ve John Legend gibi sanatçılar da sahneye çıkıp seyircileri Harris'e oy vermeye ve arkadaşlarıyla ailelerini sandık başına gitmeye teşvik etmeye çağırdı (Matthew Hatcher/AFP)

• 27/30

  27 Ekim 2024 - Ferrari pilotu Carlos Sainz Jr. Formula 1 Meksika Grand Prix'sinde pitte. İspanyol pilot kariyerindeki 4. F1 zaferini elde ederken, takım arkadaşı Charles Leclerc, son turlarda yaptığı hatayla ikinciliği McLaren'in şampiyonluk mücadelesi veren pilotu Lando Norris'e kaptırıp üçüncülüğe razı oldu. Pilotlar şampiyonasında zirvedeki isim Max Verstappen ise yarış içinde toplamda 20 saniye ceza aldı ve 6. sırada bitirdi (Carlos Perez Gallardo/Reuters)

• 28/30

  26 Ekim 2024 - Birleşik Krallık'ta göçmen karşıtı protestolardaki bir eylemci, Cumhuriyetçi başkan adayı ve eski ABD Başkanı Donald Trump'ın maskesini takıyor. Eylem İngiltere'nin başkenti Londra'da, ülkedeki aşırı sağcı grupların başında gelen İngiliz Savunma Ligi'nin eski lideri Tommy Robinson'ın çağrısıyla organize edilmişti. Robinson, planladığı yürüyüş öncesi Terörle Mücadele Yasası çerçevesinde suçlanarak dün gözaltına alınmıştı. Irkçılık karşıtları da aşırı sağcılara tepki amacıyla eylem düzenledi. İki grubun karşı karşıya gelmesini engellemek üzere güvenlik önlemleri alındı (Hollie Adams/Reuters)

• 29/30

  25 Ekim 2024 - Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı sırasında Kursk bölgesinde Rus askerleriyle girdiği çatışmada hayatını kaybeden Ukraynalı asker Volodimir Baranov için Çernihiv'de düzenlenen cenaze töreninde halk milli marş söylüyor (Maksym Kishka/Reuters)

• 30/30

  24 Ekim 2024 - Mozambik'in başkenti Maputo'daki Maxaquene mahallesinde protestocular, güvenlik güçleriyle çatıştı. Çevik kuvvet polisi, iki muhalifin vurularak öldürülmesinden günler sonra seçimlere hile karıştırıldığı iddiasıyla eylem düzenleyen kalabalığı dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullandı. Avrupa Birliği gözlemcileri de Mozambik seçimlerinde düzensizlikler ve bazı sandık sonuçlarında oynama olduğunu tespit etmişti (Alfredo Zuniga/AFP)

Bu büyük entelektüellerden hiçbiri, şiddeti meşrulaştırmaya çalışmadı; daha ziyade onu anlamaya ve açıklamaya çalıştılar.

Hatta bazıları onu anlayışla karşılamaya dahi yaklaştı. Bu radikallerin hepsinin solcu veya Marksist olduğu söylenemez; ancak Batı tarihi ile kapitalizm ve emperyalizm medeniyeti ve sistemleri hakkında neredeyse mutlak olumsuz görüşlere sahipler.

Bu yüzden ona karşı uygulanan şiddeti, sadece olguları değil, doğası yüzünden de kaçınılmaz bir sonuç olarak kabul ediyorlar.

Düşüncede, antropolojide, ekonomide ve İslam araştırmalarında bu akımdan bahsederken ben ve diğerleri, onlara özellikle 11 Eylül 2001 olayından sonra bir itiraz ve eleştiri seli yöneltildiğinin farkındayız.

Bugün ABD üniversitelerindeki İslam araştırmaları alanında, Bernard Lewis ve Huntington'dan daha şiddetli olan 'yeni revizyonistler' ile bir dereceye kadar Edward Said, Talal Asad, Wael B. Hallaq, Zachary Lockman ve Juan Cole'e yakın Arap-Müslüman kökenli ve başka yeni hocalar arasında derin bir ayrışma var!

ABD üniversitelerinde birkaç defa misafir öğretim üyesi olarak dersler verdim. Örneğin Harvard'da Ortadoğu Araştırmaları Merkezi'nde ve Hukuk Fakültesi'nde üç kez ders verdim. Ama en zor dönem, 2002 kışıydı.

Derslerime öğrencilerin yanı sıra Çin'den, Japonya'dan ve Hindistan'dan fizikçi, matematikçi ve bazen de Huntingtoncı akademisyenler de katılıyordu.

Çinli, Talal Asad ile Lockman'ın şiddet konusundaki görüşlerine ikna olmadı. 2001 olayı da tazeliğini koruyordu.

Bir keresinde bana şöyle dedi: Hepimiz sömürgecilikten mustaribiz. Bazen sizden daha fazla acı çektik ve Batı'yı vurma konusunda da sizden daha yetenekliyiz.

Kimse bunu yapmadı ve düşünmedi de. Öyleyse dininizin ve bizzat Arapların bu yaygın şiddetle özel bir ilişkisi olabilir mi?!.

Evet, bu "yaygın şiddeti" gözlemleyerek 40 yıl geçti. Bu şiddete ilişkin şaşkınlık giderek artıyor, çünkü artık Araplar ve Müslümanların yaptıklarıyla sınırlı kalmayıp Myanmar ve Hindistan'da Müslümanlara, Çin'de Uygurlara ve Filistinlilere karşı başkaları tarafından da uygulanıyor.

Nefret, intikam ve zayıflara üstün gelme fantezileri söz konusu. 60 yıl önce Celal Âl-i Ahmed, Batı'nın şokundan veya hastalığından bahsetti.

Yaklaşık iki asır önce de Hayreddin et-Tunusî, Batı'dan püskürtülemeyen bir sel olarak söz etmişti.

Ne olursa olsun, her ne kadar akıllılarımız bunu her zaman İslam'a ve insanlığa bir zulüm olarak değerlendirse de Araplar ve Müslümanlar olarak biz, cinayetin ve tahribin kolaylığını aşamadık.

Fransız şehirlerinin sokaklarında yaşanan son kargaşadan hareketle ben artık bunun ne birikimlerle ne de Batı'nın zulümleri ve kötülükleriyle meşrulaştırılabileceği kanaatinde değilim.

Güç ve kuvvet yalnızca Allah'tandır.

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir. 

Independent Türkçe için çeviren: Aybüke Gülbeyaz

Şarku'l Avsat