Lübnan, Brüksel'de Suriyeli yerinden edilme dosyasına ilişkin görüşünü sunuyor

Sadece yüzde 12'sini aldığı 25 milyar dolarlık kayıp için tazminat istiyor

Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMYK/UNHCR), Lübnan'da yerinden edilmiş kişilerin yüzde 91'inin aşırı yoksulluk sınırının altında olduğunu belirtiyor / Fotoğraf: AFP

Lübnan, "Suriye ve Bölgenin Geleceğinin Desteklenmesi" başlığı altında yedincisi düzenlenen Brüksel Konferansı'nda, hükümetin daha önce hazırladığı belgeye uluslararası desteği seferber etmek için fırsat kollamaya çalışıyor.

Belge, Lübnan hükümeti ile BMMYK arasındaki ilişkideki gerilimler ışığında, Suriyeli mültecilerin aşamalı olarak evlerine gönüllü dönüşünü içeriyor.

Konferans sırasında bağışçı ülkeler, ülke içinde ve dışında Suriye halkını desteklemek için hibe ve kredi şeklinde 9,6 milyar euroluk (10,3 milyar dolar) taahhütte bulundu.

Bu, Birleşmiş Milletler tarafından talep edilene yakın bir miktar ve yurtdışındaki 15 milyon mülteciye ve Suriye'de ülke içinde yerinden edilmiş kişilere yardım edilmesini garanti ediyor.

3 boyutlu

Lübnan'a dönüldüğünde, önerilen plan, Suriyeli mültecilerin dört kategoriye ayrılmasını içeriyordu; ilki 2011-2015 yılları arasındaki siyasi sığınmacıları, ikinci kategori ise 2015'ten sonra gelen Suriyelileri içeriyor.

Üçüncü kategori Lübnan-Suriye sınırında gelip gidenleri, dördüncü kategori ise 24 Nisan 2019 tarihinden sonra Lübnan topraklarına gizlice giriş yapanları içermekte.

Suriye tarafına, ilk partide, yani geri dönüşün başlamasından sonraki ilk altı ay içinde yerinden edilmiş 180 bin kişiyi geri gönderme teklifini şart koşuyor.

Bunu, ayda 15 bin yerinden edilmiş kişi takip ediyor. Ayrıca Suriye topraklarında 480 barınma merkezini donatma da talep ediliyor.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Plan, uluslararası toplumu Lübnan'ın 2013'ten bu yana maruz kaldığı ve ancak yüzde 12'sini aldığı 25 milyar doları bulan kaybını telafi etmeye çağırdı.

Bu, özellikle sağlık, eğitim, enerji, su, tarım ve çevre sektörlerinde katı atık, sanitasyon ve diğer bazı hususlar açısından devlete ve kamu hizmetlerine yönelik mali maliyetin artmasına neden oldu.

Planda, kısa vadede uluslararası kuruluşlarla işbirliğine gidilerek, hibe veren ülkelerden eğitim, sağlık, enerji, altyapı, çevre, iletişim, büyümenin teşviki ve istihdam yaratma sektörlerinde yardım isteneceği belirtildi.

Orta vadede ise plan, Lübnan'da yerinden edilmiş Suriyeliler ve kaydı olmayanlar için onaylanan yeni doğumların kaydedilmesi ve bu kısıtlamaların tanınması çalışmalarını içeriyor.

Ayrıca yerinden edilen Suriyelilerin ülkelerine dönmelerini teşvik etmek için gerekli kararların alınması için Suriye tarafıyla koordinasyon sağlanmasını da içeriyor.

Uzun vadede Arap Birliği, uluslararası toplum ve uluslararası kuruluşlar arasında net, şeffaf ve kademeli bir yol haritasının geliştirilmesi için çalışmalar yapılacağını belirtti.

Bu çalışmaların, Suriye krizine objektif ve yapıcı diyaloga dayalı siyasi bir çözüme ulaşmak ve Lübnan'ın uluslararası anlaşmalara saygı gösterme taahhüdünü teyit etmek için yapılması isteniyor.


Gasp ve yolsuzluk

Edinilen bilgiye göre Lübnan çalışma belgesi, konferansın oturum aralarında gerçekleştirilen ikili görüşmelerde eleştirilerin ortaya çıkmasına neden oldu.

Avrupa Birliği temsilcileri, bu "planın" Lübnan'a yapılan uluslararası yardımın değerini yükseltmek için sadece bir şantaj kartı olacağından duydukları endişeyi dile getirdiler.

Onlara göre planda belirtilen rakamlar, özellikle bu yardımın değeri dikkatle incelendiği için gerçeğe yakın değil, ancak hükümetin kötü yönetilmesi, hükümet rakamlarının bahsettiği rakam farkının nedeni olabilir.

Bilgiler aynı zamanda Lübnan heyetine, Lübnan'daki mültecilerin sayısı konusunda şeffaflığın olmamasıyla ilgili eleştiriler yöneltildiğini gösteriyor.

BMMYK rakamları yaklaşık 880 bin iken, Lübnan'daki resmi raporlarda belirtilen rakamlar bir buçuk milyon ile yaklaşık iki buçuk milyon yerinden edilmiş kişi arasında değişmekte.

Lübnan-Suriye sınırındaki kaosun ve denetimsizliğin Lübnan devletinin sorumluluğunda olduğu düşünüldüğünde, sonuç olarak, uluslararası yardımın olmamasından ve yüzde 91'i aşırı yoksulluk sınırının altında olan Suriyelilerin ihtiyaçlarını karşılayamamasından Lübnan hükümeti sorumlu.


Tehlikeler ve gerilimler

Konferans sırasında Lübnan Dışişleri Bakanı Abdullah Buhabib, Lübnan'ın yerinden edilmiş Suriyelilere ilişkin bildirisini teslim etti ve Brüksel konferansında yaptığı konuşmada, Lübnan'ın Suriye'deki çatışmanın başlamasından bu yana yerinden edilmiş bir buçuk milyon Suriyeliyi kabul ettiğini belirtti.

Bakan, yerinden edilenler krizinin artık ülkedeki siyasi durumu etkilediğine ve bunun da Lübnan modelini tehdit ettiğine dikkat çekti.

Bakan ayrıca "Suriyelilerin yerinden edilmesinin ekonomiyi ve çevreyi etkilediği ve Dünya Bankası'na göre Lübnan'ın yılda yaklaşık 5 milyar dolar kazandığı" gerçeğine odaklandı.

Ayrıca "Kriz ve iş bulma mücadelesi nedeniyle Lübnanlılar ile yerinden edilmiş Suriyeliler arasında gerilim ve şiddetin artması tehlikesi olduğunu" ortaya koydu.

Bunun yanında "Lübnan'ın yerinden edilmiş Suriyeliler için geniş bir alana dönüşemeyeceğini" vurgulayarak, BM'nin Suriye kararının ölü bir mektuba dönüşmesinden korktuğunu dile getirdi.


Destek karşılığında iltica

Konferans, Avrupa Birliği Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell le Lübnan Sosyal İşler Bakanı Hector Hacar arasında, Suriye'nin komşu ülkelerindeki mültecilerin durumuna Avrupa yaklaşımının arka planına karşı bir tartışmaya tanık oldu.

Borrell, Avrupa Birliği'nin Arap Birliği'nin yaptığı gibi Suriye rejimiyle ilişkilerini normalleştirme yolunu seçmeyeceğini belirterek, Avrupa Birliği'nin tavrını değiştirecek koşulların bulunmadığı da düşünüldüğünde uluslararası toplumun bu mültecilerin içinde bulunduğu kötü durumu görmezden gelemeyeceğini vurguladı.

Avrupa Birliği’nin "Suriye halkını desteklemekten geri adım atmayacağını" vurguladı ve ev sahibi ülkelere mali destek sözü verdi.

Filistin meselesinde beklenen siyasi çözümün üzerinden 75 yıl geçtiğini ve Filistinlilerin hala dünyanın dört bir yanına dağılmış durumda olduğunu belirten Hacar’dan Borrell’e yanıt geldi.

Lübnan'ın 12 yıl önce Suriye sığınmacılarının yükünü çektiğine ve şu anda Lübnan nüfusunun yüzde 30'unu mültecilerin oluşturduğuna işaret ederek, Avrupa seçeneğini eleştirdi.

Hacar, "Suriye krizine sizin standartlarınıza göre kabul edilebilir net bir siyasi çözüm formüle ettikten sonra ülkelerine geri göndermeniz şartıyla, yerinden edilmiş yaklaşık yedi milyon Suriyeliyi Avrupa'ya kabul etmeye karar verirseniz, bunu desteklemeye hazırız" ifadelerini kullandı.
 


Talebin gerçekleştirilmesi

Lübnan Dışişleri Bakanlığı'nın kaynakları, Avrupalıların Lübnan çalışma belgesini hoş karşıladıklarını, ekonomik kriz ışığında Lübnan'ın demografi ve ekonomik yetenekleriyle ilgili endişelerinin anlaşıldığını gösterdiğini belirtiyor.

Kaynaklar, Avrupa Birliği'nin Lübnan'da yerinden edilmiş Suriyeliler gerçeğine ilişkin benimsediği politikaları gözden geçirmeye hazır olduğunu ortaya koydu.

Aynı kaynaklara göre Avrupa Birliği, Suriyeli öğrencilerin tercih edilmesi konusunda son yıllarda yaşananların aksine, Lübnanlıların Lübnanlı ve Suriyeli öğrenciler arasında eşit yardım ödemesi talebini kabul etmeye niyetli gibi görünüyor.

Ayrıca kaynaklara göre, Lübnan, Ürdün, Türkiye, Mısır ve Irak heyetleri arasında Suriyelilerin yerinden edilmesinin yansımalarına ilişkin talep, endişe ve korkuların benzer olduğunu ortaya koydu.

Bu, Lübnan'ın işini kolaylaştırmakta ve uluslararası toplum üzerinde baskı oluşturmakta.
Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği, 2011'den bu yana 14 milyondan fazla Suriyelinin evlerini terk ettiğini söylüyor.

Neredeyse tüm nüfusun yoksulluk sınırının altında yaşadığı Suriye'de hala yaklaşık 6,8 milyon yerinden edilmiş insan var ve yaklaşık 5,5 milyon Suriyeli mülteci Türkiye, Lübnan, Ürdün, Irak ve Mısır'da yaşıyor.


Suriyelilerin entegrasyonu

Lübnanlı milletvekili Gade Eyyüb ise, Suriyelileri Lübnan toplumuna entegre etmek için çalışan sekiz bin sivil toplum kuruluşunun olduğunu ortaya koyarak, yerinden edilmiş Suriyeliler dosyasına olası çözümler geliştirmek için hızlı hareket edilmesi çağrısında bulundu.

Bir de devletten geçmeden doğrudan bu derneklere ulaşan ve değeri sekiz milyar dolar olduğu tahmin edilen bir finansman var.

Milletvekili, Lübnan'da gerçekleşen ve ne Suriye büyükelçiliği ne de başka bir yolla kaydedilmeyen doğumlar olduğuna dikkat çekti.

Ayrıca 1994 yılında çıkarılan vatandaşlığa alma kararnamesinin kayıtsızlık sorununu çözdüğünü ve bu konunun ele alınmasının idari ve hukuki bir mesele haline geldiğini kaydetti.

Ancak bunun, gerçekleşen doğumlar için geçerli olmadığına, bunun Sağlık Bakanlığı ve bakımevlerindeki sağlık kayıtları ile kontrol edilebileceğine dikkat çekti.

 

 

Independent Arabia

DAHA FAZLA HABER OKU