Türkiye'de 14 Mayıs 2023 Pazar günü gerçekleşecek cumhurbaşkanı ve milletvekili seçimlerine sayılı günler kaldı.
Yurtdışında yaşayan Türkiye vatandaşları ise sandık başına gitme heyecanını her zaman olduğu gibi daha erken yaşayacak.
74 ülkede kurulacak sandıklarda 27 Nisan 2023 Perşembe günü başlayacak oy verme süreci 9 Mayıs'a kadar sürecek.
Seçmen sayısının az olduğu ülkelerde bu süre, söz konusu tarih aralığında iki günle de sınırlı olabilecek.
Ayrıca 19'u kara, 19'u hava, 8'i de limanlarda olmak üzere 46 gümrük kapısında da kurulacak sandıklarda oy atılabilecek.
Seçmen sayısı arttı; Katılımın yükselmesi seçimi etkileyebilir
Yüksek Seçim Kurulu (YSK) tarafından açıklanan rakama göre 14 Mayıs 2023 seçimi için oy kullanma hakkına sahip olan yurtdışındaki seçmen sayısı 3 milyon 416 bin 98.
24 Haziran 2018 cumhurbaşkanlığı ve milletvekilliği seçimlerinde yurtdışında kayıtlı seçmen sayısı 3 milyon 29 bin 361 kişiydi.
53 ülke, 123 temsilcilik ve gümrük kapılarında gerçekleştirilen yurtdışı seçimlerinde milletvekilliği için oy kullanma oranı yüzde 50,39 (1 milyon 526 bin 615 kişi) oldu.
Oy kullanan seçmenlerin yüzde 89,03'ü (1 milyon 506 bin 543) temsilcilik bölgelerinde oy kullanırken, yüzde 10,97'si (165 bin 325) gümrük kapılarında oy kullandı.
Cumhurbaşkanlığı için oy kullanma oranı ise aynı seçimde yüzde 50,39 oldu.
14 Mayıs seçimleri için gerek yurtdışında oy kullanma hakkına sahip seçmen sayısının artması, gerekse katılımın yükselmesi Türkiye'deki seçimi de etkileyebilir. Bu nedenle partiler bu seçim için yurtdışına da ağırlık veriyor.
Oylar, Ankara Ticaret Odası (ATO) Congressium'da sayılacak
Yurtdışında sadece oy kullanılabiliyor ama sayım yapılamıyor.
Kullanılan oyların Türkiye'ye mühürlü çuvallar içinde gönderilene kadar saklandığı odaların kapılarına siyasi partiler kilit takabiliyor.
Siyasi partilerin üyeleri gelmeden oda açılamıyor.
Oy verme sürecinin bitmesinin ardından Türkiye'ye gönderilecek oylar, seçim günü parti temsilcilerinin katılımıyla Yüksek Seçim Kurulu'nun (YSK) gözetiminde Ankara Ticaret Odası (ATO) Congressium'da sayılacak.
Sandık kurullarında üç parti temsilci bulundurabilecek ama diğer partiler müşahit görevlendirebilir.
Kanun gereği yurtdışı sandıklarında, son genel seçimde en çok oy alan üç parti temsilci bulundurabiliyor.
2018 seçimlerine göre en çok oy alan AK Parti, CHP ve HDP'nin yurtdışı sandıklarında resmi olarak temsilci bulundurma hakkı vardı.
Ancak HDP'nin seçime girmemesi üzerine bu hak, itirazlarına karşın, YSK kararıyla dördüncü sıradaki MHP'ye geçti.
Diğer partiler ise sandık kurullarında resmi temsilci bulunduramasalar bile müşahit yani gözlemci bulundurabilecekler.
Muhalefet kanadında sandıklarda temcilsi bulundurabilen tek parti olması nedeniyle özellikle CHP'nin bu seçimde yurtdışı için yoğun hazırlığı görülüyor.
"İlk defa bu kadar çok sandık var"
CHP Yurtdışı Örgütlenmesinden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Bülent Tezcan, yurtdışında bu seçimde 5 bin 40 sandıkta oy kullanılacağını ilk defa bu kadar çok sandık olduğunu söyledi.
Tezcan, "Bütün sandıklarda görev alacak temsilcileri belirledik. Şu an birliklerimiz bütün bölgelerde seçime katılımı yükseltmek için çalışma yapıyor, partimizin vaatlerini duyurmaya çalışıyor. 152 tane saklama ve ulaştırma kurulları var. Onlarda görev alacakları da tamamladık. Eksiğimiz yok" dedi.
177 noktada oy kullanılacak
Tezcan, sosyal medyada yer alan, "yurtdışında bazı yerlerde sandık sayıları artarken bazılarının sayısının azaltılmasının oyları etkileyebileceği" iddialarına katılmıyor.
Gerekli önlemlerin alındığını söyleyen CHP Aydın Milletvekili, "Şu an 74 ülkede 152 temsilcilik, 25'de temsilciliğin olmadığı şehirde olmak üzere 177 noktada oy kullanılacak. Gümrükler hariç. 46 gümrük kapısında da oy kullanılacak. Hepsine temsilci verdik" diye konuştu.
Tezcan, oy kullanılacak 152 temsilciliğin Türkiye'ye ait konsolosluklar olduğunu geri kalan 25 yerin ise konsoloslukların olmadığı ancak çok Türk'ün yaşadığı şehirlerin olduğunu kaydederek, buralarda yer tutularak oy kullanılacağını söyledi.
"Konsolosluklarda oy kullanılması riskli değil"
Yine sosyal medyada kimi kişilerce dillendirilen konsolosluklarda oy kullanmanın riskli olduğu, buralarda oylara müdahale edilebileceği iddialarını da kabul etmeyen Tezcan, "Türkiye'den daha kötü değil şartları. Saklama ulaştırma kurulları işlerini iyi bilip kilitlerlerse sorun olmaz. Konsolosluklar orada en güvenli yerler. Başka yere teslim edemezsin. Her parti oyların saklandığı odaya kendi kilidini vuruyor. Bir de mühürleniyor tutanak altına alınıyor. Sonra beraber açıyorlar orada" dedi.
"Yurtdışı temsilcilerine de para ödenecek"
Tezcan, yurtdışındaki sandıklarda görev yapacak parti temsilcilerine de YSK tarafından belirlenen tutar oranında para ödeneceğini söyledi. Tezcan, miktarın 100 Euro civarında olacağını da söyledi.
"Tüm partilerin seçmenlerinin iradelerine sahip çıkacağız"
Bülent Tezcan, öncelikle amaçlarının yurtdışında seçime katılımı mümkün olduğu kadar artırmak olduğunu belirterek, "Görevlendirdiğimiz temsilcilerimiz için hem yüz yüze hem online eğitimlerimiz sürüyor. Çok etkili bir hazırlık var. Biz ister iktidarda ister muhalefette olsun tüm parti seçmenlerinin iradesine sahip çıkacağız" dedi.
Yurtdışı oyları 81 ile dağıtılacak
Öte yandan, CHP'nin yurtdışından getirilen oyların Ankara Ticaret Odası-ATO Congressium'daki sayımı için 1430 sandık görevlisi, 300 müşahit görevlendireceği belirtildi.
Sayılan yurtdışı oylar 81 ilin oylarına belirli hesaplamalara göre dağıtılacak.
Son olarak geçtiğimiz seçimde 60 ülkede oy kullanılırken 14 Mayıs'ta oy kullanılacak ülke sayısı 74'e çıktı.
Bir ülkede sandık kurulması bazı şartlara bağlı.
Bunlardan ilki önce o ülkenin izin vermesi, orada en az 500 seçmen bulunması ve ülkedeki internet alt yapısının yeterli olması gerekiyor.
YSK bu şartları sağlayan ülkelerde sandık kurulmasına karar veriyor.
© The Independentturkish
