Son iki yıla dek, ticaret ve turizmde İsrail'e ihracat yapan ülkelerin başında Türkiye geliyordu. Ancak bu durum, İbrahim Anlaşmaları ile birlikte ciddi derecede geriledi.

Birleşik Arap Emirlikleri'nden (BAE) İsrail'e yapılan ithalatta 8,3 milyar dolar ile Orta Doğu'da yıllardır kaydedilmeyen en yüksek orana ulaşıldı.

Aynı durum İsraillilerin Körfez ülkelerine yönelik turizm hareketliliği için de geçerli.

Bölgedeki güvenlik durumuna ve Ankara ile Tel Aviv arasındaki ilişkilerde uzun yıllardır devam eden krize rağmen ticari ve ekonomik ilişkiler sürdü.

Ancak İsraillilere göre bu gerileme, yalnızca iki ülke arasındaki ilişkilerdeki gerilimden değil, İsrail'in yüzünü BAE'ye dönmesinden de kaynaklanıyor.

Taraflar arasındaki hayati unsurlardan biri de turizm. İsrailli turistler, başta Türkiye, Mısır ve BAE olmak üzere bölge ülkelerine seyahatte bulunuyor. Bölge ülkelerine seyahat eden İsraillilerin sayısı 2022'de 1,8 milyonu aşmıştı.

Bölgesel ticaret merkezi

İsrail Bankası'nın yayınladığı bir rapora göre, Avrupa, Afrika ve Güneydoğu Asya arasındaki deniz ve hava yolları üzerinde yer alan BAE, önemli bir bölgesel ticaret merkezi sayılıyor.

Büyük ölçekte uluslararası ticaret için modern lojistik ve finansal altyapı sağlar.

BAE ihracatının yaklaşık üçte ikisi (yakıt hariç olmak üzere) diğer ülkelerden ithal edilen malların yeniden ihracatından oluşuyor. Bu durum bilhassa BAE'den İsrail'e yapılan ihracatta belirgin olarak görülüyor.

Söz konusu rapora göre, Ocak 2022 ve Eylül 2022 tarihleri arasında BAE'nin İsrail'e yaptığı ihracatın yüzde 82'si, diğer ülkelerden ithal edilen ürünlerin ihracatından oluşuyor.

İsraillilere göre bu veriler, üretici ülkeler yerine BAE'den ürün ithalatının, ithalat sürecindeki verimliliğe katkıda bulunduğuna, sigorta ve nakliye dahil olmak üzere maliyeti düşürdüğüne işaret ediyor. 

Rapor, BAE'den İsrail'e yapılan ithalat hacminin önümüzdeki yıllarda devam edeceği beklentisine değiniyor.

İbrahim Anlaşmaları imzalandığından bu yana artan ithalat hacmi, İsraillilerin beklemediği bir ivmeye tanıklık etmiş, resmi ithalatın değeri 2022'de yaklaşık 1,9 milyar dolara ulaşmıştı.

Raporda aynı zamanda, "İsrail'in BAE'den ithalatı iki katına çıksa dahi, yine de İsrail'in toplam ithalatının küçük bir yüzdesini, BAE ihracatının da küçük bir yüzdesini teşkil ediyor" ifadelerine yer verildi. 

Turizmde ise benzeri görülmemiş oranlar kaydediliyor. Söz konusu raporda, "BAE'ye ve oradan Doğu Asya'ya seyahat edenlerin sayısında hızlı artış kaydedilirken, Ürdün'e ve oradan Doğu'ya seyahat edenlerin sayısı ise 2019 ile 2022 yılları arasında keskin bir düşüşe tanıklık etti. Bölge ülkelerine yapılan uçuşlardaki yolcu sayısı 2022'de yaklaşık 3,9 milyon yolcuya ulaştı. 2023'ün başlarında İsrail havayolları yüzünü Türkiye'ye döndü. Suudi Arabistan ve Umman üzerinden doğuya uçmaya başlandı. Neticede Asya'ya yönelik güzergahlar büyük ölçüde kısaltıldı. İsrail'in bölge ülkeleriyle havacılık ilişkilerini pekiştirmesi, İsrail şirketlerinin doğrudan doğuya uçuşlarına imkan sağlanması, sadece bölge ekonomileri ile değil, Güneydoğu Asya ile turizm ve hava taşımacılığının gelişimine de yardımcı olması bekleniyor" ifadelerine yer verildi. 
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  20 Aralık 2024 - Tayvan'da ana muhalefetteki Çin Milliyetçi Partisi (Komintang) milletvekilleri (beyaz giyenler) parlamentoya girmeye çalışıyor. Demokratik İlerleme Partisi'nden (DPP) çok sayıda milletvekili, perşembe gecesi parlamentoyu basarak tartışmalı tasarıların geçmesini önlemek için Yasama Yuanı'na girişleri engellemiş ve içeride barikat kurmuştu. Sözkonusu yasa tasarıları arasında seçilmiş yetkililerin görevden alınma koşullarının sıkılaştırılması için planlanan bir değişiklik de yer alıyor (I-Hwa Cheng/AFP)

• 2/30

  19 Aralık 2024 - Luigi Nicholas Mangione, Pensilvanya'nın Hollidaysburg kentindeki Blair County Adliyesi'nden ayrılıyor. UnitedHealthcare CEO'su Brian Thompson'ı 4 Aralık'ta Manhattan'da bir sokakta vurmakla suçlanan 26 yaşındaki Mangione, geçen hafta Pensilvanya'daki bir McDonald's'ta görüldüğünde sona eren, ülke çapında bir aramayı tetiklemişti. Eski veri mühendisi, cinayetle ilgili suçlamalarla yüzleşmek üzere New York'a iade edilme çabalarıyla mücadele ederken bu eyalette hapiste tutuluyor (Gene J. Puskar/AFP)

• 3/30

  18 Aralık 2024 - Suriye'de başkent Şam'ın dışındaki Cobar'da bir aile, tahrip olmuş mezarlıkta. Baas rejiminin devrilmesinin ardından Suriye'de toplu mezarlar ve cesetler bulunmaya devam ediyor. Şam'daki Seyyide Zeynep bölgesinde bir depoda aralarında çocukların da olduğu, 20'den fazla kişiye ait olduğu düşünülen ceset kalıntıları bulundu. Öte yandan Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB'nin Suriye'nin yeniden imarına katkı sağlamaya hazır olduğunu belirtti (Aris Messinis/AFP)

• 4/30

  17 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Han Yunus kentinde Filistinli bir kız çocuğu yemek dağıtım merkezinde sıra bekliyor. Gazze Savaşı sürerken, ateşkesin sağlanması ve rehinelerin serbest bırakılmasına dair aylardır süren açmazın ardından İsrail ve Hamas'ın anlaşmaya yakın olabileceği belirtiliyor. İsrail'in Gazze'deki askeri varlığını sürdürmekte ısrar etmesi ve Hamas'ın İsrail askerleri çekilene kadar rehineleri serbest bırakmayı reddetmesi nedeniyle bu yıl defalarca yapılan görüşmeler başarısızlıkla sonuçlanmıştı (Bashar Taleb/AFP)

• 5/30

  16 Aralık 2024 - Almanya'da Başbakan Olaf Scholz başkanlığındaki hükümet, Federal Meclis'te yapılan güven oylamasını geçemeyerek düştü. Hür Demokrat Parti'nin (FDP) ayrılması sonrasında Sosyal Demokrat Parti (SPD) ve Yeşiller'den oluşan koalisyon hükümeti dağıldı ve erken seçimin yolu açıldı. Almanya 23 Şubat'ta sandık başına gidecek (John Macdougall/AFP)

• 6/30

  15 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'da sokaklara dökülen halk, ülkenin yeni yöneticilerinin belirlediği bayrağı açtı. Birleşmiş Milletler Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, Suriye'de Beşar Esad rejiminin devrilmesinin ardından ilk kez Şam'a gitti. Pedersen, "Elbette bu değişim kendi başına büyük umutlar oluşturuyor, ancak hepimiz önümüzde hala birçok zorluk olduğunu biliyoruz" diye konuştu. Öte yandan Golan Tepeleri civarındaki tampon bölgeye giren İsrail ordusu, işgali daha ileriye taşıyarak başkent Şam'ın 25 kilometre yakınlarına kadar sokuldu (Amr Abdallah Dalsh/Reuters)

• 7/30

  14 Aralık 2024 - Güney Kore Ulusal Meclisi Başkanı Woo Won-sik, Seul'daki genel kurulda, Başkan Yoon Suk Yeol'un azledilmesine yönelik önergeyi kabul ederek tokmağı vuruyor. Güney Koreli milletvekilleri, 3 Aralık'taki sıkıyönetim girişiminin ardından Yoon'un görevden alınması için bugün oy kullandı. Yoon, önergenin kabulünden sonra yaptığı açıklamada "Şimdilik ara versem de halkla birlikte geleceğe uzanan yolculuğumu sürdüreceğim" dedi (YONHAP/AFP)

• 8/30

  13 Aralık 2024 - İtalya'da polis, öğrencilerin Filistinlilere destek ve hükümetin politikalarına karşı eylemi sırasında, Torino Politeknik Üniversitesi'nin önünde nöbet tutuyor. USB ve Cobas sendikalarının düzenlediği eğitim, ulaşım ve kamu sağlığını kapsayan ulusal grev gününde, Reuters'e konuşan bir sendika sözcüsü "Bizim grevimiz savaş ekonomisine ve dolayısıyla hükümetimizin İsrail devletine verdiği desteğe karşı bir grev" dedi. Hükümetin İsrail politikalarının protesto edilmesinin yanı sıra daha yüksek ücretler ve daha kısa çalışma haftası da eylemcilerin talepleri arasında yer alıyor (Marco Bertorello/AFP)

• 9/30

  12 Aralık 2024 - Donald Trump, Time dergisinin New York Borsası'nda düzenlediği Yılın Kişisi etkinliğinde konuştu. Time, seçilmiş başkanın artık "dünyanın en güçlü adamı" olduğunu belirtti. Dergiden yapılan açıklamada Trump'ın, "tarihi boyutlarda bir geri dönüşe imza attığı, nesilde bir kez görülen siyasi bir yeniden yapılanmaya öncülük ettiği" belirtildi. Trump bu unvanı ilk başkanlık seçim zaferinin ardından 2016 yılında da almıştı (Alex Brandon/AP)

• 10/30

  11 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'nde çocuklar, enkaz yığınlarının arasında su taşıyor. İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırıları 14 aydan fazla süredir devam ederken, son 15 günde 556 Filistinli hayatını kaybetti, 1511 kişi yaralandı (Ömer el-Kette/AFP)

• 11/30

  10 Aralık 2024 - ABD'nin Kaliforniya eyaletinin Malibu kentinde çıkan yangın büyüyor. Rüzgarın şiddetlendirdiği yangın, Hollywood elitlerinin ikamet ettiği kıyı topluluğundaki evleri ve işyerlerini tehdit ediyor (David Swanson/AFP)

• 12/30

  9 Aralık 2024 - Suriyeli kurtarma ekipleri Şam'daki Sednaya hapishanesinde gizli bodrum katlarını ararken insanlar hapishanenin çatısında duruyor. Beşar Esad yönetiminin pazar günü düşmesinden beri, yakınlarından haber almayı uman Suriyeli siviller ülkenin en gizli ve en kötü şöhretli hapishanesi Sednaya'ya akın ediyor. İnsan hakları kuruluşlarınca "insan mezbahası" adıyla anılan Sednaya çok sıkı saklanan bir sırdı ve şu ana dek hapishanenin içinden hiç görüntü hiç alınamamıştı (Abdülaziz Ketaz/AFP)

• 13/30

  8 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'daki Emevi Camii. Heyetu Tahriru'ş Şam (HTŞ) öncülüğündeki silahlı örgütler başkent Şam'ın kontrolünü ele geçirdi. BM Genel Sekreteri'nin Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, ülkenin bir dönüm noktasında olduğunu söyledi. Suriyeli muhalifler, bugün 16.00'dan yarın 05.00'e kadar Şam'da sokağa çıkma yasağı ilan etti. Kutlama amacıyla da olsa kalabalık meydanlarda ateş açılmaması için çağrı yapıldı (Aref Tammawi/AFP)

• 14/30

  7 Aralık 2024 - İtfaiyeciler, Hollanda'nın Lahey kentindeki bir mahallede meydana gelen patlamanın etkisiyle yıkılan bir binanın önünde duruyor. Sabah erken saatlerde yaşanan patlamada 5 daire yerle bir oldu. Yetkililer en az bir kişinin hayatını kaybettiğini ve 3 kişinin yaralı olduğunu bildirdi. Enkaz altında kalanların sayısıysa net değil. Patlamanın nedeni henüz bilinmiyor fakat polis olay yerinden hızla ayrılan bir arabayı aradıklarını belirtti (Phil Nijhuis/AP)

• 15/30

  6 Aralık 2024 - Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol'un görevden alınmasını talep eden protestocular, başkent Seul'deki Ulusal Meclis önünde toplandı. Yoon, hem muhalefetten hem de kendi partisinden aldığı tepkilerle 3 Aralık'taki sıkıyönetim kararından yaklaşık 6 saat sonra geri adım atmak zorunda kalmıştı. Muhalefet partileri, başkanın azledilmesi için önerge verirken sivil toplum kuruluşları da lideri istifaya çağırıyor (Kim Hong-ji/Reuters)

• 16/30

  5 Aralık 2024 - İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus yakınlarındaki Mevasi kampına hava saldırısı düzenledi. İsrail hava saldırıları çarşamba günü Gazze'nin güneyinde yerlerinden edilmiş Filistinlilerin kaldığı kampı vurdu ve yakındaki bir hastanenin yöneticisine göre en az 21 kişi hayatını kaybetti. Cenevre merkezli sivil toplum kuruluşu Avrupa-Akdeniz İnsani Hakları İzleme Örgütü (Euro-Med), İsrail'in dün düzenlediği saldırıda Filistinlileri "diri diri yaktığını" belirtti (Abdel Kareem Hana/AP)

• 17/30

  4 Aralık 2024 - ABD'nin New York kentinin Manhattan bölgesinde polis, Hilton Otel'in önünde gerçekleşen saldırının ardından olay yerindeki mermi kovanlarını işaretliyor. ABD'nin en büyük sağlık sigorta şirketlerinden UnitedHealthcare'in CEO'su Brian Thompson, silahlı saldırıda öldürüldü. Saldırganın olay yerinden bisikletle kaçıp Central Park'a gittiği açıklandı. Polis, sokak ortasında 50 yaşındaki Thompson’ı öldüren katili hâlâ arıyor (Stefan Jeremiah/AP)

• 18/30

  3 Aralık 2024 - Eski Gana Devlet Başkanı ve Ulusal Demokratik Kongre'nin (NDC) başkan adayı John Mahama'nın destekçileri Akra'da, 7 Aralık'ta yapılacak başkanlık seçimi öncesinde seçim konvoyunda NDC siyasi partisinin bayraklarını kaldırıyor. Gana'da iki dönem görev yaptıktan sonra istifa eden Devlet Başkanı Nana Akufo-Addo'nun yerine geçecek isim için yapılacak oylamada ekonominin yönetimi kilit rol oynayacak. Oylama, Akufo-Addo'nun iktidardaki Yeni Yurtsever Parti'nin (NPP) adayı ve mevcut Başkan Yardımcısı Mahamudu Bawumia'yla eski başkan ve NDC partisinin adayı John Mahama arasında sıkı bir yarışa dönüştü. Akufo-Addo'nun ikinci dönemine ekonomik kriz, enflasyon ve Gana'nın borç yükünü yönetmek için Uluslararası Para Fonu'yla 3 milyar dolarlık bir anlaşma yapmak zorunda bırakan zayıf para birimi damgasını vurmuştu (Olympia De Maismont/AFP)

• 19/30

  2 Aralık 2024 - Gürcistan'ın başkenti Tiflis'te Avrupa Birliği (AB) kararının ardından başlayan protestolar sürüyor. Hükümet, AB'ye katılım müzakerelerinin 2028'e kadar askıya alınmasına karar vermişti. İçişleri Bakanlığı protestolarda 113 polisin yaralandığını ve 224 göstericinin de gözaltına alındığını duyurdu (Zurab Tsertsvadze/AP)

• 20/30

  1 Aralık 2024 - Şili'nin başkenti Santiago'da dev Örümcek-Adam balonu, Noel festivalinde sokaklardan geçti. Noel sezonunun başlangıcına işaret eden geleneksel Disney geçidinde Oyuncak Hikayesi'nden Buzz Lightyear ve ikonik Mickey Mouse'un yanı sıra birçok çizgi film karakteri vardı (Esteban Felix/AP)

• 21/30

  30 Kasım 2024 - Kosova'nın kuzeyinde, ülkenin elektriğinin neredeyse tamamını üreten iki termik santrale su sağlayan hasarlı kanalda bir polis devriye geziyor. Polis, cuma günü Varage köyünde meydana gelen patlamanın ardından kanalın çevresinde güvenlik önlemlerini artırdı. Patlama sonrasında güç kaynaklarının büyük ölçüde sağlam olduğu görülmüş ancak bazı bölgelere içme suyu tedarikinde sıkıntı yaşanmıştı. Gece boyunca yapılan çalışmalarla, sabah saatlerinde geçici bir çözümle tekrar su verilmeye başlandı. Komşu ülke Sırbistan, önemli kanaldaki patlamadan sorumlu olduğu suçlamalarını reddetmişti (Valdrin Xhemaj/Reuters)

• 22/30

  29 Kasım 2024 - Notre-Dame Katedrali'nin restorasyonunda çalışan işçiler de dahil olmak üzere katılımcılar, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un konuşması için katedralin nefinde toplandı. Macron, katedrali ziyaret ederek restorasyonda görev alanlara teşekkür etti. Fransa'nın en ünlü anıtlarından Notre Dame Katedrali, 2019'da çıkan yangında kullanılmaz hale gelmişti. Katedral yangından 5 yıl sonra, 7 ve 8 Aralık 2024'te düzenlenecek törenlerle yeniden açılacak (Sarah Meyssonnier/AFP)

• 23/30

  28 Kasım 2024 - Ukrayna'nın Lviv kentinde uygulanan elektrik kesintisi sırasında, jeneratörle aydınlatılan güzellik salonu faaliyet göstermeyi sürdürüyor. Bugün Ukrayna'nın enerji altyapısına devasa bir saldırı başlatan Rusya, dondurucu soğukların görüldüğü ülkeyi acil elektrik kesintileri uygulamaya zorluyor. Rusya-Ukrayna Savaşı'nda bin gün eşiği geçen hafta geçilmişti (Yuriy Dyachyshyn/AFP)

• 24/30

  27 Kasım 2024 - Lübnan'da yerinden edilmiş yurttaşlar, Beyrut'un Dahiye bölgesindeki evlerine dönüyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki ateşkes bugün devreye girdi. Lübnan'la İsrail hükümetleri arasında ateşkes antlaşmasına varıldığını ABD Başkanı Joe Biden duyurdu. ABD ve Fransa'nın başını çektiği bir uluslararası koalisyonun ateşkes antlaşmasının uygulanmasına ilişkin destek sunacak (Bilal Hussein/AP)

• 25/30

  26 Kasım 2024 - Pakistan'ın başkenti İslamabad'da Pakistan Ordusu'ndan askerler, meclise çıkan yolu kapatmak için yerleştirilen konteynırın üzerinde nöbette. İmran Han'ın partisi Pakistan Adalet Hareketi'nin destekçileri, eski başbakanın hapishaneden çıkartılması talebiyle hükümet karşıtı protesto düzenledi. Eylemcilerle güvenlik güçleri arasında çıkan çatışmada ölü ve yaralılar var (Akhtar Soomro/Reuters)

• 26/30

  26 Ekim 2024 - Gürcistan'da parlamento ilk oturumunu gerçekleştirirken başkent Tiflis'te bir kadın geçen ayki genel seçimin sonuçlarına yönelik protestoda böyle görüntülendi. Parlamento önünde çadırlar kurarak eylem yapan muhalefet partililer ve destekçileri, meclise giren milletvekilleri protesto etti. Hükümeti seçimlerde hile yapmakla suçlayan göstericiler, yeniden seçime gidilmesini talep ediyor (Vano Shlamov/AFP)

• 27/30

  24 Kasım 2024 - Filistinliler, bir yardım kuruluşunun mutfağından yemek almak için toplanıyor. Gazze'deki ailelerin, yardım ekiplerinin nispeten daha fazla erişimi olduğu bölgelerde bile genelde günde sadece bir kez yemek yiyebildiği bildiriliyor. Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı, Gazze'de devam eden insani krize önlem alınmazsa bu durumun yakında kıtlığa dönüşebileceğini aktarıyor. Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin, İsrail Başbakanı Netanyahu ve eski Savunma Bakanı hakkında bu hafta çıkardığı tutuklama emri gerekçeleri arasında "bir savaş yöntemi olarak aç bırakma" suçu da vardı (Mohammed Salem/Reuters)

• 28/30

  23 Kasım - Birleşmiş Milletler'in belirlediği 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü öncesinde İtalya'da binlerce kişi sokağa döküldü. Birleşmiş Milletler'e göre, kadınlara ve kızlara yönelik şiddet dünyadaki en yaygın insan hakları ihlallerinden biri. Dünya çapında, neredeyse üç kadından biri hayatında en az bir kez fiziksel veya cinsel şiddete maruz kalıyor. İtalyda'da "Non Una di Meno (Bir Kadın Daha Eksilmesin)" adlı sivil inisiyatifin girişimiyle gerçekleştirilen yürüyüşte kadınlar "Ataerkilliği silahsızlandıralım" yazılı pankart taşıdı (Yara Nardi/Reuters)

• 29/30

  22 Kasım 2024 - Sırbistan'ın Novi Sad kentindeki bir tren istasyonunun çatısının çökmesiyle 15 kişinin hayatını kaybetmesinden üç hafta sonra, göstericiler Belgrad'ın merkezinde sessiz bir protesto düzenliyor. Tren istasyonundaki büyük beton çatı, 1 Kasım'da aniden çökmüştü. Yetkililer geniş kapsamlı bir soruşturma sözü vermiş ve Sırbistan İnşaat, Ulaşım ve Altyapı Bakanı Goran Vesic istifa etmişti. Eylemciler, ölümcül kazanın sorumlularının tutuklanmasını talep ediyor (Andrej Isakovic/AFP)

• 30/30

  21 Kasım 2024 - Lübnan'da itfaiye, başkent Beyrut'un güneyindeki Haret Hreik mahallesine İsrail'in düzenlediği hava saldırısı sonucu çıkan yangınlara müdahale ediyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki çatışmalar sürerken bugün Uluslararası Ceza Mahkemesi, Gazze'de savaş suçu işledikleri gerekçesiyle İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama kararı çıkardı. (Lahey'deki mahkeme, açıklamasında Hamas lideri Muhammed Deif hakkında da tutuklama emri çıkardığını duyurdu (AFP)

Türkiye ve Mısır

Verilere bakıldığında, Türkiye'den (satın alım ülkesi olarak) yapılan ithalatın değeri yaklaşık yüzde 60 artışla yaklaşık 5,7 milyar dolara ulaştı.

2019 ve 2021 yılları arasında İsrail, diğer ticaret ortakları aracılığıyla yıllık en az 800 milyon dolar değerinde Türk ürünleri (üretim ülkesi olarak) ithal etti.

Türkiye'den yapılan ithalattaki en büyük artış, üretim girdileri ithalatında gerçekleşti; İsrail'e yapılan toplam girdi ithalatındaki payı, geçtiğimiz 10 yıl içerisinde yüzde 4 iken 2020 ile 2021 arasında yaklaşık yüzde 9'a yükseldi.

Genel olarak bakıldığında, Türkiye'den üretim girdileri ithalatı 2020-2022 yılları arasında artış kaydetti.

Son iki yıl içerisinde küresel tedarik zincirleri üzerindeki artan baskı neticesinde İsrail'e yapılan toplam üretim ithalatında sembolik ve gerçek bir artış kaydedildi. 

Türkiye'den İsrail'e ithal edilen malların ağırlıklı olarak metal, makine, plastik, çimento ürünleri, tekstil ve taşıtlardan oluştuğu biliniyor. 

Verilere bakıldığında, İsrail'in Ürdün'e gaz ihracatı 2020'de 2,1 metreküp ile temsil edilir iken 2022'de bu rakam 2,9'e yükseldi. Mısır'a gaz ihracatı 2020'de yaklaşık 2,2 metreküpten 2022'de 6,3 metreküpe çıktı. 

İsrailliler, gaz altyapısının pekiştirilmesi ve iyileştirilmesi nedeniyle bu ülkelere gaz ihracatı hacminin artmaya devam edeceği beklentisinde.

Zira Mısır ve Ürdün'e yapılan gaz ihracatı, İsrail'in karasularından elde edilen toplam gaz üretiminin yaklaşık yüzde 45'ini oluşturuyor. 

Mısır'ın İsrail'den ithal ettiği gazın bir kısmı burada sıvılaştırılarak Avrupa'ya ihraç ediliyor. Temmuz 2022'de Kahire, Avrupa Birliği (AB) ve Tel Aviv arasında bir mutabakat zaptı imzalanmış, böylece İsrail'in Mısır'daki sıvılaştırma tesisleri aracılığıyla Avrupa'ya gaz ihracatı artmıştı. 

Ürdün ile su alışverişi

1994'te imzalanan İsrail-Ürdün Barış Antlaşması mucibince İsrail Ürdün'e su satıyor.

Anlaşma kapsamında İsrail, sübvansiyonlu fiyatlar ile Ürdün'e 50 milyon metreküp su satmayı taahhüt etmişti. Ekim 2021'de Amman ve Tel Aviv, üç yıl süreyle 50 milyon metreküp daha su satılması yönünde bir anlaşma imzaladı.

İsrail, Ürdün ve BAE, 2021 ve 2022 yıllarında, Prosperity Blue ve Prosperity Green projeleri ile anlaşma masasına oturdu.

Bu projeler kapsamında, İsrail'den Ürdün'e 200 milyon metreküp su satışı gerçekleştirilmesi, Ürdün'den İsrail'e elektrik ithalatının 600 MW kapasiteli olacak şekilde pekiştirilmesi kararlaştırıldı. 

İsrail Bankası'nın yayınladığı söz konusu raporda, "Yılda yaklaşık 1 milyar metreküp su tüketen ve nüfus artışıyla birlikte nüfusuna sunulan su miktarı azalan Ürdün için İsrail'den su ithal etmek giderek daha önemli hale geliyor" ifadelerine yer verildi. 

Nitekim bu hususlardaki ilişkilerin düzeldiği görülüyor. Ancak İsrail ile bölge ülkeleri arasında, başta yüksek teknoloji olmak üzere hizmet ihracatı açısından kapsamlı bir ticaret olduğuna dair gösterge bulunmuyor. 

Raporda ayrıca, "BAE ile ve BAE üzerinden ürün ticaretindeki gelişmenin, uluslararası ticaretle ilgili ulaşım hizmetleri ve finansal hizmetler ticaretini artırması bekleniyor" dedi.