Irak'ın azınlık halklarından biri olan ve sonuncusu IŞİD olmak üzere tarih boyunca 10'larca defa ferman (soykırım) yaşayan Ezidiler, ittifak ve arayışı içerisinde.
Mir ile Baba Şeyh'in ölümleri nedeniyle makama oturan kişilerin değişmesi ve IŞİD saldırısı bu arayışı hızlandırdı.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Bilindiği gibi Ezidilikte "mirlik" statüsü toplumsal ve siyasi liderliğe tekabül ederken, "Baba Şeyh" ise ruhani hiyerarşinin en üstünde yer alıyor.
1944'den itibaren 75 yıl boyunca Ezidi toplumuna önderlik eden Mir Tahsin Beg, Ocak 2019'da hayatını kaybetti.
6 ay süren uzlaştırma çabaları sonucunda "Mir" seçildi
Kardeşi dahil Mir ailesinden 6 aday ile yarışan Hazım Beg (Mir Tahsin Beg'in büyük oğlu), aykırı sesler olsa da 6 ay süren uzlaştırma çabaları sonucu Temmuz 2019'da mirliğe yükseltildi.
Hazım Tahsin Beg'in seçilmesiyle yaşanan kırılganlık giderilmeden bu sefer Baba Şeyh (Xertu Haci İsmail) Ekim 2020'de Erbil'de vefat etti.
Ezidi ileri gelenleri Baba Şeyhlik makamı için Ferhat Xertu, Azam ve Ali İlyas isimli şeyhleri aday gösterdi.
Mir Hazım Tahsin Beg ile Ezidi Yüksek Ruhani Meclisi, 1978-1995 yılları arasında Baba Şeyh olarak görev yapan Şeyh İlyas'ın oğlu Şeyh Ali İlyas'ı Baba Şeyh olarak seçti.
Yeni Baba Şeyh bir kesim tarafından kabul görmedi
Şeyh Ali İlyas'ın Baba Şeyh olarak seçilmesi Ezidi toplumunun farklı kesimlerinde tartışmalara neden oldu.
İsmail Şeyh Bahri, Peşmerge Komutanı Kasım Şeşo ve Ezidhan Savunma Güçleri Komutanı Haydar Şeşo gibi kimi Ezidi ileri gelenleri, kararın Şengal halkının katılımı olmadan alındığını belirterek seçilen Baba Şeyh'i kabul etmediklerini açıkladı.
Karşıt görüşlüler, "Baba Şeyh tüm Ezidilerin kabul edeceği biri olmalı" görüşünde birleşti ama yine de Ezidi toplumunda derin kırılmalar yaşandı.
Mir'in "meclis" projesi hayata geçer mi?
Mir Hazım Tahsin Beg, koronavirüsün (Kovid-19) etkisinin azalmasıyla hem küskünleri ikna etmek hem de göreve gelirken dillendirdiği "Ezidi Meclisi" projesini hayata geçirmek için çalışmalara başladı.
Hazım Tahsin Beg, Ezidilerin Mir'i olarak seçilmesinin ardından aşiret reisleri ve Ezidi şahsiyetler ile görüşmek üzere ilk defa Şengal'i (Sincar) ziyaret etti.
Mir Hazım Beg'in Şengal ziyaretinde neler yaşandı? "Ezidi Meclisi" projesinin hayata geçmesi mümkün mü?
Şengal'i ziyaret eden heyette yer alan Ezidi Yüksek Ruhani Meslici (EYRM) Üyesi Qawal Behzad Süleyman, gelişmeleri Independent Türkçe'ye anlattı.
"'Makam seçiminde herkesin oluru alınsın' talebi oldu"
Süleyman, Mir Hazım Beg'in Şengal'de aşiret reisleri, kanaat önderleri ile Ezidi ileri gelenleri tarafından çok sıcak karşılandığını, benzer ziyaretlerin sık sık yapılmasının istendiğini söyledi.
Görüşmede var olan sorunları yüz yüze değerlendirme imkanı bulduklarını aktaran Süleyman, "Mir ve Baba Şeyhlik makamı için kısmen rahatsız olanlar vardı. Kimse bu makamlara karşı değil, sadece seçim döneminde herkesin olurunun alınması istendi. Hem problemleri konuşma hem de küskün ve gönül kırıklığı yaşayanları ikna etmek için ziyaret gerçekleşti" diye konuştu.
"En büyük engel, siyasi meseleler"
Ezidilerin de dünyadaki diğer toplumlarda olduğu gibi birlik ve ittifak gibi sıkıntıların olduğunu ifade eden Süleyman, "Bugün itibariyle yüzde yüz birliktelik sağlandığını söyleyemeyiz" dedi.
Birlikteliğin önündeki en büyük engellerin başında siyasi fikirlerin olduğunun altını çizen Süleyman, "Şengal'in yeniden inşası, kaçırılanların kurtarılması ve IŞİD saldırısında bölgeyi terk edenlerin geri gelmesi gibi konularda fikir birliği var. Ancak siyasi meseleler tüm alanlarda birlikteliğin sağlanmasında en büyük engellerin başında geliyor" ifadelerini kullandı.
"Toplumun büyük kesimi ‘meclis' fikrini destekliyor"
Dünyada yaşayan tüm Ezidi temsilcilerinin içinde yer alacağı "Ezidi Meclisi" projesinin yavaş yavaş şekillendiği dile getiren Süleyman, devamında şunları kaydetti:
Aslında 'Ezidi Meclisi' projesi yeni değil, uzun süredir konuşulan bir şey. Ziyarette Şengal, Şeyhan (Şexan), Suriye, Türkiye, Rusya ve Avrupa'daki Ezidilerin de içinde yer alacağı, sağlıklı ve geleceğe yönelik kararların alınacağı parlamento gibi büyük bir meclisin kurulması konusu da ele alındı. 100 civarı temsilci olacak. Bunun yüzde 55-60'ı Şengal, 25-30'u Şeyhan ve geri kalan da Suriye, Türkiye, Rusya ve Avrupa'daki Ezidiler temsil edilecek. Toplumun büyük kesimi bunu destekliyor.
"Ezidilerin yaşadığı fermanların hatırına birlikteliği sağlayalım"
Ezidi toplumunun sorunlarının çözümü için Mir Hazım Tahsin Beg başkanlığında bir heyetin önümüzdeki günlerde Bağdat'a bir ziyaret gerçekleştireceği bilgisini paylaşan Süleyman, "Mir veya Baba Şeyh makamlarının seçiminde kalbi kırılan, gönlü kalan insanlarımız olabilir. Zaman küskünlüğü, gönül kırıklığını bir kenara bırakma zamanıdır. Ezidi toplumunun çıkarı her şeyin üstündedir. Bir toplum için en hayırlı olan birlik ve ittifaktır. İttifak, olmazsa olmazımız olmalıdır. Toplumumuzun, halkımızın müstakbeli ve geleceği için lütfen askeri ve siyasi konuları bir kenara bırakalım. Ezidilerin yaşadığı fermanların hatırına bu birliktelik ve ittifakı sağlayalım. İttifak olmadan hiçbir şey olmaz" şeklinde konuşarak sözlerini tamamladı.
© The Independentturkish
