Sunak'ın başbakanlığı Britanya siyasetinde son zamanlardaki en şaşırtıcı şans dönmesi oldu

Siyasi kariyeri, başladıktan sadece 7 yıl sonra sona ermiş gibi görünüyordu

(Reuters)

Rishi Sunak'ın geri dönüş sürprizi, Boris Johnson'ın geri dönüş girişiminin daha da büyük cüretkarlığıyla kısa süreliğine gölgelendi. Bir önceki Muhafazakar Parti liderlik seçiminin en başlarında Sunak'ın Liz Truss'a kaybettiği belliydi ve siyasi kariyeri başladıktan sadece 7 yıl sonra sona ermiş gibi görünüyordu.

Tabandaki muhafazakar üyelerin Sunak'ı kıstırması, Boris Johnson'ı sırtından bıçakladığını düşünen ana akım tutucuların ve ona yüksek vergi dayatan bir sosyalist diyen Thatcher zırvacısı ideologlarının ona karşı düşmanlığı beni şaşırttı.

Kampanyanın ortasında Truss'un rahatladığı ve neredeyse akıcı konuşmaya başladığı bir nokta vardı, sanki Sunak sonsuza dek bitmiş gibiydi. Yenilmişti ve bir sonraki seçime kadar parti kendi yoluna bakacaktı. Johnson yanlısı komplo teorisyenlerinin ona karşı muhalefetinin, ikinci bir girişim önünde kalıcı bir engele dönüşeceğini düşünmüştüm.

Ama Truss rahatladıkça, Emmanuel Macron'un dost mu düşman mı olduğunu söylemeyi reddetmek gibi hatalar yapmaya başladı ve onun çok basite indirgenmiş vergi indirimi politikaları hakkında tedirginlik arttı. Gazeteciler Sunak'ın politikadan vazgeçip Kaliforniya'da para kazanmaya geri döneceğini tahmin ediyordu ama onu tanıyanlar bana onun böyle düşünmediğini söylediler. Her şey umutsuz görünse de Sunak'ın parlamentoda kalmaya kararlı olduğu ve arenada kaldığı sürece onun için bir şansın devam ettiği görüşünü benimsediği söylendi. Bu yargının ne kadar doğru olduğu ortaya çıktı.

Kampanyanın sonunda, kamuoyu yoklamalarının öngördüğünden daha iyi bir performans göstererek yüzde 43'lük hatırı sayılır bir oy oranı elde etti. Görünen o ki beklenenden daha fazla üye kamu maliyesiyle ilgili uyarılarını ciddiye almıştı. Sonuç açıklandıktan sonra neredeyse derhal, Truss için işler ters gitmeye başladı. Hükümetinin dağılması Kraliçe'nin ölümüyle gecikti ancak politikaları mini bütçeyle devam ettiğinde, çöküş herkesin hayal edebileceğinden daha hızlı geldi.

Bununla ilgili sorun, Sunak'a göre "ben demiştim" yaklaşımının tereddüt edenleri ikna etmek için çok da etkili bir manifesto olmaması. Belki de bu, Truss'un kaçınılmazı savuşturmaya çalıştığı sırada Sunak'ın hiçbir açıklama yapmamasını ve istifa ettiğini duyurduktan sonra da hiçbir şey söylememeye devam etmesini açıklıyor.

Konuşmaya ihtiyacı yoktu. Kampanya sırasında, finanse edilmeyen vergi indirimlerinin piyasaları tedirgin edeceği ve borçlanma maliyeti yaratacağı yönündeki uyarıları o kadar açıktı ki kendi adlarına konuştular.


Sunak aniden Truss'tan yerini devralacak son iyi seçeneğin kendisi olduğu bir pozisyonda bırakıldı. Johnson'ın kendisinin bile dün itiraf etmek zorunda kaldığı gibi, bu kişi Johnson olamazdı. Bunu itiraf etmek için son iki dakikaya kadar beklemesine rağmen Penny Mordaunt da olamazdı. Adaylıktan çekildiğini söylemediğinin farkına varana kadar ifadesini iki kez okumam gerekti. Adaylık belgelerinin yokluğunu kendisinin değil, milletvekili meslektaşlarının aldığı bir karar olarak açıklayıp, "Bu kararı ülkenin iyiliği için iyi niyetle aldılar" dedi.

Aslında evet, gerçekten de öyle yaptılar. Muhafazakar milletvekillerinin çoğunluğu bir çeşit osmoz (su gibi çözücü maddelerin daha az yoğun olan bir ortama fazla enerji harcamadan geçmesi -ed.n) gibi Sunak'ın başa geçmesi gerektiğine kanaat getirdi. Seçim en başta Muhafazakar Parti milletvekillerine bırakılsaydı muhtemelen onu seçerlerdi ama kimse emin olamıyordu. Şimdi kimya laboratuvarını patlatan Truss deneyini eline yüzüne bulaştıranlar, kaçınılmaz olana karşı koyamayacak kadar mahçuptu.

Böylece kimse açıkça söylemese de parti üyelerinin tekrar oy kullanmasına izin vermenin çok tehlikeli olacağı anlaşıldı. Sonunda baraj, yüksek ama geçilmesi imkansız olmayan bir seviyeye getirildi. Bir teklifçi ve bir destekçi de dahil 102 milletvekilinin, yalnızca teklifçi ve destekçinin adının yayınlayarak bir aday göstermesi gerekiyordu.

Johnson gerekli sayıda destekçiye sahip olduğunu iddia etti ve birinci adamı Nigel Adams, liderlik seçimlerini denetleyen 1922 Komitesinin üyesi Bob Blackman'ın bunu doğruladığını iddia etti. Ancak yine de Johnson, bir başbakanın kendi partisinin meclis desteğine ihtiyacı olduğu yönündeki anayasal mantığa boyun eğmek zorunda kaldı.

Mordaunt da öyleydi ama kabinedeki yeri ve muhtemelen zamanı geldiğinde bir sonraki liderlik seçimi için müzakere avantajını en üst düzeye çıkarmaya kararlıydı.

Martta insanların geçimlerine yardım edemediği hatalı bütçe önerisiyle darbe alması; eşinin vergi durumunun, kendi ABD yeşil kartının ve koronavirüs kısıtlamaları sırasında yasadışı buluşmaktan aldığı para cezasının ortaya çıkmasıyla yıkıldığı bir yılın ardından, Sunak kargaşası yükselişteyken durma noktasına geliyor.

Muhafazakar Parti merkezindeki bir kameradan, seçilmiş başbakan olarak millete ilk kez konuşurkenki afallamış görüntüsüyle, bilgisayarın yarattığı bir ABBA avatarı gibi görünmesi çok şaşırtıcıydı.



https://www.independent.co.uk/voices

Independent Türkçe için çeviren: Deniz Sutaş

Bu makale kaynağından aslına sadık kalınarak çevrilmiştir. İfade edilen görüşler Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

© The Independent

DAHA FAZLA HABER OKU