‘Nükleer futbol topu’ (nuclear football) adı verilen siyah çanta, görünüm açısından önemli görünmeyebilir. Ancak ABD Başkanı nereye gitse ona eşlik ediyor ve her zaman bir askeri personel tarafından taşınıyor. ABD Başkanı’nın nükleer saldırılara onay vermesini sağlayan kodlar ve planlar içeren bu evrak çantası, Başkan’ın dünyanın herhangi bir yerindeki bir hedef listesinden seçim yapmasına izin veriyor.
Beyaz Saray'da, ABD Başkanı’nın savaş emri verebileceği ve askeri liderlerle iletişim kurabileceği bir Durum Odası (The Situation Room) bulunuyor.
Ancak Joe Biden, içinde bulunduğumuz Ekim ayında birkaç gün boyunca Porto Riko, Florida, New York, New Jersey ve Maryland'e uçtuğunda, her zamanki gibi ‘futbol topu’ ile seyahat etti.
Biden, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Ukrayna'ya karşı ‘kıyamet savaşı’ imasında bulunduğunda nükleer silah kullanımını ile tehdit ettiğini düşünüyor.
Bu gerçekleştiği takdirde ABD’nin yanıtı, ‘Canavar’ (The Beast) olarak bilinen limuzinin içinden, Air Force One'dan ya da gizli bir sığınaktan ya da gerçekten de Başkan ve ‘futbol topunun’ birlikte bulunduğu herhangi bir yerden gelebilir.
‘Bisküvi’
Resmi olarak ‘Başkanlık Acil Durum Çantası’ olarak bilinen ‘futbol topu’, K963 yılında Massachusetts, Hyannis Limanı'ndaki ailesinin deniz kenarındaki evinde Başkan John F Kennedy'nin arkasında bir görevli tarafından taşınırken görüntülendiğinden beri yalnızca birkaç kez görüldü. Bu anlardan biri de 1988 yılında Mikhail Gorbaçov ile yaptığı zirve sırasında Kızıl Meydan'da ABD Başkanı Ronald Reagan'a eşlik ettiği andı.
Nükleer bir savaş başlatmak için önemli olan başka bir gizli bileşen daha var. Bu bileşen ‘bisküvi’ (biscuit) takma adıyla biliniyor.
‘Futbol topu’ savaş planları listesini içeriyorsa, o zaman ‘bisküvi’ de Başkan’ın kendisini tanımlayıp yönlendirebileceği ‘altın jetonları’ kapsıyor. Bunların her biri daima Başkan’ın yanında bulunması gereken kredi kartları boyutundadır.
İki parça son derece gizli ve aşırı korunuyor. Ancak her biri için kötü şans ihtimali bulunuyor.
Bill Clinton, Reagan'ın taşıdığı, 1981'de Washington'da vurulduktan sonra ameliyata hazırlanmak için soyunurken, yanlışlıkla hastanedeki plastik torbaya kıyafetleriyle birlikte atıldığında bisküvinin yanlış bir yere bırakıldığını düşünüyor.
Başkan Donald Trump'ın destekçileri 6 Ocak 2021'de Capitol'ü bastığında, Başkan Yardımcısı Mike Pence, her zaman Başkan’ın ardında ‘futbol topunu’ taşıyan askeri bir personelle güvenli bir yere kaçmak zorunda kaldı.
Komuta zinciri
Komuta hiyerarşisi yasal olarak çok kısadır. Kongre Araştırma Servisi'ne göre, ABD Başkanı nükleer silahların kullanımına izin verme konusunda yetkiye sahip tek kişidir.
Başkan kendini ‘bisküvinin’ sembolleriyle tanımlamalı. Üst düzey askeri komutanlarla seçenekleri tartışabilir ve büyük ihtimalle de bunu yapar.
Kongre analizinde belirtildiğine göre Başkanlar, ordu üyelerinden ‘tavsiye talep etse’ bile, bu danışmanların nükleer silah kullanımına izin veren emirleri iletmesi ve yerine getirmesi gerekir.
Komut daha sonra askeri rütbeler aracılığıyla silolarda, denizaltılarda veya havada düğmeleri çalıştıran subaylara gider.
Genelkurmay Başkanı Orgeneral Mark Milley, 2021'de Kongre'ye gönderilen bir muhtırada kendisinin bile ’komuta zincirinde’ değil, sadece ‘iletişim zincirinde’ olduğunu açıkladı.
Başkan’ın yetkilerinin elinden alınması
Başkanın basacak büyük bir kırmızı düğmesi yok ve tüm emirleri gerçeğe dönüşmeden önce insan gruplarından geçmek zorunda.
ABD askeri personeli yasadışı emirlere uymamalı. Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre Stratcom Komutanı John Hyten'in 2017'de bu konu hakkında şunları söylemişti: "Bu konular hakkında çok düşünüyoruz. Yasadışıysa ne olacak biliyor musunuz? 'Sayın Başkan, bu yasadışı' diyeceğim ve ne yapacak biliyor musunuz? 'Yasal olan nedir?' diyecek. Durum ne olursa olsun duruma yanıt vermek için çeşitli seçenekler ve yetenekler bulacağız. Böylece durum meydana gelecek ve herhangi bir komplikasyon söz konusu olmayacak.”
Daha tehlikeli durumlarda, hükümet teorik olarak devreye girebilir ve 25. değişikliği yasalaştırarak Başkan’ın yetkilerini elinden alabilir. Bu, Trump'ın kaotik başkanlığı sırasında konuyla ilgili üst düzey tartışmalara ilişkin çeşitli raporlara rağmen asla olmadı.
Ancak, planlanan tıbbi prosedürlerle ilgili olarak komuta zincirinde çok daha az ciddi bir değişiklik olabilir. Bu bağlamda 19 Kasım 2021, benzeri görülmemiş bir gündü. Biden'a kolonoskopi için anestezi uygulandı. Böylece yardımcısı Kamala Harris, ABD’de 85 dakika süreliğine bir ‘bisküvi’ ve ‘futbol topu’ bekçisi olarak başkomutanlık görevlerini üstlenen ilk kadın oldu.
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
Şarku'l Avsat
