İsviçre'nin Zürih kentinden bilim insanları, Ay'ın kökenine dair yeni kanıtlar elde etti. Bulgular, uzun süredir üzerinde durulan bir teoriyi doğrular nitelikte.
Mars'ın yörüngesindeki doğal uydular, uzayın derinliklerinden gelen ve gezegenin kütle çekim kuvvetine yakalanan asteroitlerden ibaret.
Öte yandan Ay, Dünya'nın boyutunun dörtte birinden daha fazla büyüklüğe sahip. Bu da gökcisminin aslında milyarlarca yıl önce Dünya'dan malzemeler "çaldığı" düşüncesini doğuruyor.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Gökbilimcilerin büyük kısmı, Ay'ın 4,5 milyar yıl önce Dünya'nın Theia adlı Mars büyüklüğünde bir gezegenle çarpışmasından doğduğunu düşünüyor.
Teoriye göre bu çarpışmada henüz çok sıcak olan, emekleme aşamasındaki Dünya'dan kopan parçacıklar, yörüngede zamanla birleşti ve Ay'ı oluşturdu. Ancak insanlar 1970'lerden bu yana Ay'a gitmedikleri için bu teoriyi doğrulayabilecek çok az örnek toplanabildi.
Teknik üniversite ETH Zürih'teki araştırmacılarsa artık bunu doğrulayacak kanıtları elde etmeyi başardıklarını söylüyor.
Doktora sonrası araştırmacı Patrizia Will ve meslektaşları, Ay'dan koparak Dünya'ya düşen meteoritleri inceledi. Antarktika'da bulunan bu meteoritler NASA koleksiyonunda yer alıyordu.
Meteoritler, Ay'daki magmanın yüzeye doğru hareket edip hızla soğumasıyla meydana gelen bazalt kayaçlardan oluşuyordu. Bu da bilim insanlarının doğal uydunun iç yapısını incelemesine ve Dünya'nınkiyle karşılaştırmasına olanak tanıdı.
Will ve ekibi, bu kayaçlarda Güneş gazlarının kimyasal izlerini buldu. Meteoritlerde Güneş rüzgarlarına işaret eden helyum ve neon izotopları vardı.
Oysa bu kayaçlar, Ay'ın derinliklerinden yüzeye çıktıkları sırada, kozmik ışınlardan ve özellikle Güneş rüzgarlarından korunmalarını sağlayan ilave bazalt katmanlarıyla kaplanmıştı.
Bu nedenle bilim insanları, kayaçların söz konusu kimyasal izleri çok daha önceden edinmiş olması gerektiği sonucuna vardı.
Ekip daha sonra neondaki izotop oranlarını, Dünya'nın mantosundaki neon izotoplarıyla karşılaştırdı. Sonuçta oranların birbirine çok benzediği tespit edildi.
Araştırmacılara göre bu benzerlik, söz konusu izlerin ve dolayısıyla kayaçların aslında Dünya'dan geldiğini gösteriyor.
Hakemli bilimsel dergi Science Advances'ta yayımlanan araştırmanın ortak yazarı Will, bulguları şöyle açıkladı:
Ay'dan gelen bazaltik malzemelerde ilk kez Güneş gazları bulduk, çok heyecan verici bir sonuçtu.
Independent Türkçe, Science Advances, Science Daily
Derleyen: Çağla Üren
