Tahran, ABD’nin bir Amerikan savaş gemisinin Körfez’de İran’a ait bir insansız hava aracını düşürdüğü iddiasını reddetti. İran’a göre ABD güçleri kendi uçaklarından birini düşürmüş olabilir.
ABD Başkanı Donald Trump, perşembe günü yaptığı açıklamada, USS Boxer adlı geminin bir İran İHA'sı (İnsansız Hava Aracı) olarak nitelendirdiği uçağı Hürmüz Boğazı yakınlarında vurduğunu açıklamıştı. Trump’a göre ABD Donanması’na ait amfibi taarruz gemisi, kendisine çok yaklaştığı için hava aracını birçok kez uyarmıştı.
Ancan İranlı yetkililer cuma günü bu iddiayı tiye aldı ve düşürülen hava aracının “hayali” olduğunu öne sürerek, ülkeye ait tüm “keşif” uçaklarının güvenli bir şekilde üslerine döndüğü konusunda ısrar etti.
İran devlet medyası, Tugay Komutanı General Ebulfazl Şikarçi’nin sözlerini şöyle aktardı:
Amerikan rejiminin başkanı tarafından ortaya atılan bu kuruntu iddianın tersine, Basra Körfezi ve Hürmüz Boğazı’nda bulunan, İran İslam Cumhuriyeti’ne ait -ABD başkanının bahsettiği de dahil- tüm İHA’lar güvenli bir şekilde üslerine döndü. USS Boxer’la girilen herhangi bir çatışmaya dair de rapor gelmedi.
İran dışişlerinin hazırcevap bakan yardımcısı Abbas Irakçi de Twitter hesabından yaptığı paylaşımda şu ifadelere yer verdi:
Hürmüz Boğazı’nda ya da başka bir yerde uçağımız kaybolmadı. USS Boxer'ın yanlışlıkla kendi İHA'sını düşürdüğü konusunda endişeliyim!
Söz konusu olay ve bunun sonucunda oraya çıkan kargaşa, İran ve ABD arasında tımanan gerilimin son kıvılcımı oldu. Gerilim, Washington’ın 2015 tarihli nükleer anlaşmadan çekilmesi ve Tahran’la iş yapan uluslararası şirketleri cezalandırmaya başlamasının ardından artmıştı.
ABD ve müttefiklerine meydan okuyarak yanıt veren İran ise geçen ay bölgesindeki veya yakınlarındaki pahalı bir ABD İHA’sını düşürmüş ve iddialara göre Körfez'in ve onu denizlere bağlayan dar Hürmüz Boğazı’nın içine ya da dışına doğru hareket eden petrol tankerlerine sabotaj ve taciz girişimlerinde bulunmuştu.
Danışmanlık kurumu Soufan Center, cuma günü yazdığı notta konuyla ilgili şu ifadeleri kullandı:
Bu saldırılar Tahran’ın belirsizlikten yararlanmasını sağlayarak, İran’ın amacına hizmet ediyor. Bugüne kadar can kaybına yol açmadı. Böylece ABD’nin askeri harekatla cevap verme riskini tetiklemeden, Körfez’deki ticaret filosunu korkutma potansiyelini artırıyor.
Yaşanan son polemiğin detayları hala karanlıkta. ABD hala hava aracını hedef aldığını gösteren hedefleme videosunu veya diğer görüntüleri yayımlamadı.
Öte yandan, İran yanıt vermek zorunda kalmamak için İHA’nın düşürüldüğünü inkar ediyor olabilir. Ancak “Amerikalıların iddia ettiği operasyonun gülünçlüğünü” gösteren görüntüleri yakında yayınlayacağını söyledi.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Trump ise dikkatlice hazırlanmış bir metinden perşembe günü okuduğu açıklamada, İran uçağının “durması için yapılan çağrıları görmezden geldiğini” söyledi. ABD başkanı söz konusu olayı, “uluslararası sularda faaliyet gösteren gemilere yönelik birçok kışkırtıcı ve düşmanca eylemin sonuncusu” olarak tanımladı.
Ancak General Şikarçi, Pentagon ve Beyaz Saray’da yankılanan suçlamaların, “Basra Körfezi bölgesinde provokasyon ve stratejik Hürmüz Boğazı’nı istikrarsızlaştırma amacı” güttüğünü söyledi.
Son olayların ve öncekilerin deniz ticaret endüstrisini korkuttuğu ise bir gerçek. Endüstri içinde yer alan ve The Independent’a konuşan bir kaynak, Basra Körfezi’ne girip çıkan taşımacıların sigorta masraflarının, İran ve ABD arasındaki gerilimin artması nedeniyle son birkaç hafta boyunca üç dört katına çıktığını belirtti.
Kaynak sözlerini şöyle sürdürdü:
İstikrar sağlanana kadar, artan tehdit seviyeleri gecikmelere ve nakliye maliyetlerinde artışa neden olabilir. Bu durum, daha yüksek sigorta primleri ve potansiyel olarak daha yüksek enerji bedeliyle sonuçlanabilir. Bunların hepsi tüketicilere mal olacaktır.
Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov ise cuma günü yaptığı toplantıda artan gerilim ve zaman zaman meydana gelen alevlenmelerden dolayı Washington’ı ve İran’a “azami baskı” kampanyasını suçladı.
Tass Haber Ajansı'na göre Ryabkov “Basra Körfezi bölgesindeki farklı ülkelere ait güçlerin ve ekipmanların yoğunluğu o kadar fazla ki herhangi bir olayı mümkün kılıyor” dedi.
Ryabkov sözlerini şöyle sürdürdü:
ABD tarafının, bütün çağrılara rağmen… gerginliği arttırma ve Tahran'a azami baskı uygulama politikasını ısrarla sürdürdüğü için üzgünüz. Bu politika hatalıdır. Daha fazla karmaşayla ve komplikasyonla yüklüdür.
* İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
https://www.independent.co.uk/news
Independent Türkçe için çeviren: Çağla Üren
© The Independent