2020 yılından bu yana yeryüzünde hüküm süren Kovid-19 pandemisinde çok konuşulanlardan biri de pandeminin ekonomiyi nasıl etkileyeceğiydi. Tartışmanın bir bağlamını "lojistikte" ve "tedarik zincirinde" bir aksaklık meydana gelip gelmeyeceği sorusu oluşturuyordu. Pandemi şartlarında da üretim elbette devam ediyordu ama ürünlerin tüketiciye ulaştırılıp ulaştırılamayacağı ilk tartışmalardan biriydi. Bu soru, "Protestan ahlak"la birleşince, o tedarik zinciri binlerce kişinin ölümü pahasına da olsa kırılmadı.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Aşının bulunması, dünya nüfusunun hatırı sayılır bir kısmının aşılanması, virüsün yeni varyantlarla direncini kaybettiğine yönelik tespitlerle birlikte dünya insanları pandemiden önceki hayatına adım atmaya hazırlanıyor. Maske rejimi serbestlik kazanıyor. Home-office iş modeli esniyor. Ama -Habil ile Kâbil arasındaki sonu faciaya varan "tatsızlığı" saymazsak- henüz Hz. İsa doğmadan 490 yıl önce Atinalılar ile Persliler arasındaki meşhur Marathon Savaşı'ndan bu yana süren kanlı gelenek, neredeyse bütün biçimleriyle devam ediyor. Bunun son örneği, gazete manşetlerinde, TV bültenlerinde, cep telefonu bildirimlerinde sürekli önümüze düştüğü gibi Doğu Avrupa'da yaşanıyor.
Devletin genç gizli polisi, imparatorluğun yıkılmasını izledi
II. Dünya Savaşı sırasında bir devrime sahne olmasaydı iki büyük dünya savaşının da "kazanan tarafında" yer alacaktı Rusya. Tarih bu ülkeyi, "kızıl bayrakları"yla II. Dünya Savaşı'nın sonunda Berlin'e giren muzaffer bir ordusu olsa da, ABD ve Batı dünyası ile girdiği Soğuk Savaş'ın mağlup tarafında kaydetti.
Şimdi Rus devletinin başında, Sovyetlerin son döneminin gizli polislerinden biri olan, "Sovyet imparatorluğunun" dağılmasını canlı gözlerle izlemiş bir istihbaratçı var: Vladimir Putin.
Konvoy neden yola çıktı?
Putin, Osmanlı imparatorluğunun dağılmasını izleyen ve çoğu İttihatçı olan Osmanlı'nın son, Cumhuriyet'in ise ilk askeri kadrolarını hatırlatıyor. Çarlık yıkılırken de Sovyetler yıkılırken de Osmanlı yıkılırken de ülke içinde yaşananlar çok farklı değildi ama Putin, ülkesinin devasa yüzölçümü, insan kaynağı ve zenginliklerini de kullanarak Rusya'nın bir aktör olarak uluslararası politika sahnesinde olmasını sağladı.
Çeçenistan kentlerini yıkmak ve yüzlerce Çeçen'i öldürmek pahasına bu dağlık alanda hakimiyeti kazandı. Eski Sovyet ülkelerinde hükümet değişiklikleri yaşanmasına neden oldu. Gürcistan'a fiili müdahalede bulundu. Askerlerini ve uçaklarını Suriye'ye gönderdi. Bu uçaklar sivil yerleşim yerlerini acımasızca bombalarken o Akdeniz'de ve Suriye'nin yeraltı kaynakları üzerinde imtiyazlar kazandı. Kırım'da karışıklık çıkardı ve oldubitti oyunlarıyla uzman ve tarihçilerin hep "stratejik" kelimesiyle birlikte andığı Kırım'ı topraklarına kattı. Şimdi, SSCB'ye karşı kurulan NATO'yla Ukrayna'da karşı karşıya geldi. Kiev, Harkov, Odessa, Mairupol ve Herson'a bombalar düşerken, Batı kamuoyu "sarışın ve renkli gözlü" Avrupalıların yaşadıklarını ve kaçışlarını dehşetle açılmış gözlerle izlerken, ülkeye 64 kilometre uzunluğunda bir askeri konvoy gönderdi. Gazete ve televizyonlar bu konvoy için "ölüm makinesi" tabirini bile kullandı ve başkent Kiev'de yaşayanlar bir şehir savaşının hazırlıklarına başladı.
"Bu konvoy, gerçekten savaşmak için mi yoksa Rusya'nın politik bir enstrümanı olarak mı yola koyuldu" diye bir tartışma sürerken askeri araçlar Kiev yakınlarında durdu.
Traktörlerin çektiği araçlar, duran konvoy...
Uluslararası ajanslardan yansıyanlara göre konvoyun durma nedeni yakıt ikmali. Rusya ordusunun bu savaşa girerken, hazırlıklarını başkent Kiev'i kısa sürede almaya yönelik yaptığı ve askeri lojistiği ihmal ettiği de iddialar arasında. Kapitalizm, insanlığın bir bütün halinde giriştiği koronavirüsle savaşta durmadı ama Rusya'nın, Ukrayna'yı işgalinde askeri lojistikte delikler açıldığı söylendi. Başka kentlerde cep telefonu kameralarına Rus tankları ve zırhlılarının yakıtsızlıktan dolayı yollarda kaldığına ve Rus askerlerin yakıt bulmaya çalıştıklarına yönelik görüntüler yansıdı. Bu görünlülerin, Rusya'nın "lojistik sorunlarınun" ispatı olduğu belirtildi.
"Rusya'nın araçları bana II. Dünya Savaşı belgesellerini hatırlattı"
Emekli General Osman Aydoğan, gerek tankların gerekse de tekerlek araçların görüntüsünün kendisine II. Dünya Savaşı belgesellerini andırdığını söyledi ve "Çok eski ve demode araçlar… Rusya'nın bir savaşa böyle demode araçlarla çıkması düşündürücü" dedi.
Savaşın basit bir şey olmadığını vurgulayan Aydoğan, lojistiğin önemini Napolyon'un şu sözüyle açıkladı: "Ordular, askerlerin mideleri üzerinde yürür…"
"Siz bu sözdeki 'mide'yi araçların taktiği, tekerleği, lojistiği, yakıtı gibi düşünün" diyen Aydoğan, "Görüntülerden yolda kalmış bir aracı, Ukraynalıların ganimet olarak traktörlerle çektiğini gördük. Rusya'nın elindeki araçlar abartıldığı ya da zannedildiği gibi modern araçlar değil. Belki füzeleri moderndir. Uçakları da belki moderndir ama baktığımızda genellikle MİG'ler ve SU'lar var. Bunlar nereden bakarsak bakalım 20-30 yıllık uçaklar. Kara araçlarının lojistiği de muhtemelen ihmal edilmiş" diye konuştu.
"İmparatorluk artığı Rusya'nın askeri harekatta lojistiği ihmal edeceği zayıf ihtimal"
Aydoğan "ikinci ihtimali" de şu sözler açıkladı:
"Bu konuda başka bir görüş de var. İki Hıristiyan ülke birbiriyle savaşıyor. Her iki ülke de Slav kökenli ve Ortodoks. Putin'in niyeti Ukrayna'yı Rus yanlısı bir hükümete devretmek. Böyle olunca ABD'nin Bağdat'ta yaptığı gibi yakıp-yıkmaktansa zaten etnisite ve din olarak kendisine yakın bir ülkeyi kuşatarak almaya çalışıyor. Şehir savaşı o binaların, sanat eserlerinin tahrip olması demektir. Bir ihtimal olarak da bunu düşünüyorum. Neticede imparatorluk artığı bir devlet, askeri bir harekatta bu kadar zayıf kalacağı, lojistiği düşünmeyeceği zayıf bir ihtimal gibi geliyor."
Kara Mustafa Paşa'nın Viyana kuşatmasında da benzer bir örnek yaşandığını hatırlatan Aydoğan, "Viyana mamur bir şehir. Fırsat doğduğu halde şehir yağmalanmasın, yakılmasın diye şehre girmeden teslim almayı bekledi. Muhtemelen bu konvoyların beklemesi bu doğrultuda. Zaten görüşmeler yapılıyor. Rusya, istediğini diplomatik olarak elde etmek amacıyla o konvoyu pusuda bekletip 'Şartlarımı kabul etmezseniz şehre gireceğim' diyor olabilir" ifadelerini kullandı.
"Kiev'in havadan şiddetli vurulmamasının 3 nedeni var"
Hava harekatının Çeçenistan ve Suriye'deki gibi şiddetli yapılmamasının aynı bağlamda olduğunu vurgulayan Aydoğan, Rusya Hava Kuvvetleri'nin dünyada 2. etkin hava gücü olduğuna dikkati çekerek, "Şehir savaşı yok, binalar Suriye'de ya da Irak'ta olduğu gibi bombalanmıyor" dedi.
Aydoğan bunun nedenini 3 başlıkta dile getirdi:
- Bombalanan ülke Müslüman bir ülke değil.
- Ukrayna'nın Rusya'yla aynı köken ve mezhepten olması.
- Rusya'nın Ukrayna'yı tahrip edip gitmek değil, kendine bağlı bir rejime teslim etmek niyetinde olması nedeniyle geride kendisine düşman bir halk bırakmak istememesi.
Savaşın her zaman için riskli olduğunu aktaran Aydoğan, "Lojistik araçların da arızası olur, sabotaj olur. Yolda kalabilir. Lojistik her zaman risklidir. Rusya geniş bir cephede savaşıyor. Ülkeyi kuşatmaya yönelik bir harekat bu. Böyle bir çevrede yapılan saldırıda lojistik tabii ki risklidir, sorunlar olur. Ama ne kadar sorun olacağına yönelik bir bilgimiz yok" değerlendirmesinde bulundu.
"Sürekli yolda kalan araç varsa sorun var demektir ama…"
21.YY Türkiye Enstitüsü Terörizm ve Terörizmle Mücadele Araştırmaları Merkezi Başkanı ve Emekli Albay Ünal Atabay, sözlerine bu teknik bilgiyle başladı: "Sürekli yolda kalan, ikmali yapılamayan araç varsa ve bu sıkça oluyorsa, sık periyotlarla tekrarlanıyorsa, ikmali uzun süre yapılamıyorsa bir lojistik destek sorunu var demektir…"
Bunların açık kaynaklara yansıdığını ve propaganda aracı da olabileceğine değinen Atabay, "Bu nedenle biraz tedbirli yorum yapmamız gerekiyor" ifadelerini kullandı.
64 kilometrelik konvoyun durmasının akaryakıt ve lojistikten kaynaklı olduğunu düşünmediğini kaydeden Atabay, "Planlı olan bir müteakip harekat için zamanını bekleyen bir konvoy olabilir bu. Demek ki orası Ukrayna ordusunun hava hakimiyeti sağlayacağı bir bölge değil. Rusya'nın, konvoyun güvenliğini sağlayabilecek bir durumda olduğu anlaşılıyor. Karadan bir tehlike ve tehdit beklemiyorlar demek ki. Şu ana kadar konvoya yönelik bir saldırı da görmüyoruz. Konvoyun o bölgede durması Rusya açısından bir güvenlik riski olarak algılanmadığı anlaşılıyor" dedi.
"Bir zırhlı tümene tekabül eden konvoy şehre girmez, özel birlik iktidarı düşürmeye çalışır"
Konvoyun, Kiev'deki Zelenski iktidarına yönelik yapılacak olan operasyonda baskı unsuru olarak etkisi olacağını ifade eden Ünal Atabay, şunları kaydetti:
"Orada birçok zırhlı ve lojistik araçlar var. Aşağı-yukarı bir zırhlı tümen kapasitesindeki konvoy bu. Muhtemelen Kiev'deki taktik resim oluşmasına paralel olarak konvoyun şehrin giriş-çıkışlarını ve kenar mahallelerini kontrol edecek şekilde bir operasyonda görev alacağını düşünüyorum. Kiev, kenar kuşaklarından kuşatıldıktan sonra, şehrin içinde özel unsurlarla operasyon yapılır. O konvoy şehrin içine girmez. Kritik kavşak ve kontrol noktaları tesis ederler. İktidara yönelik bir operasyon yapılacaksa, bu maksatla yetiştirilmiş özel operasyon birliği devreye girer. Onların istihbarat unsurları muhtemelen önceden içeri yerleştirilmiştir ama şimdi harekete geçmezler. Dışarıdan gelecek özel operasyon unsurlarıyla beraber müştereken bir harekat yapılacağını düşünüyorum."
© The Independentturkish
