Washington’da dün (Cuma) sabah saatlerinde ABD ile İsrail arasında yeni bir silah anlaşması imzalandı. 12 personel taşıyıcı helikopter ve 2 adet yakıt ikmal uçağının İsrail tarafına teslim edilmesini öngören anlaşma, ABD’nin İsrail’e sağladığı yıllık destek programı kapsamında yapıldı. İsrail Savunma Bakanı Benny Gantz anlaşmayı memnuniyetle karşıladığını belirterek, bunun İran ile yüzleşme konusunda devam eden hazırlıkların bir parçası olduğu sinyalini verdi.
Gantz dün yaptığı açıklamada, “Bu anlaşmalar, İsrail ordu gücünün inşasında bir başka önemli adımdır. Gücümüzü artırmaya, hava gücünü değiştirmeye ve bu gücü İsrail sınırına uzakta bulunanlar başta olmak üzere yakın gelecekteki meydan okumalara uyumlu hale getirmeye devam ediyoruz” ifadelerini kullandı. İbranice yayımlanan Yedioth Ahronot gazetesi, Tel Aviv’deki askeri kaynaklara dayandırdığı dünkü haberinde, ABD ve İsrail arasındaki anlaşmada, ABD merkezli iki şirketin bu uçakları İsrail’in ihtiyaçlarına ve askeri hava gücü alanındaki taleplerine uyumlu hale getirmesini ve aynı zamanda İsrail yapımı teknolojik cihazlarının uçaklara yerleştirilmesini öngören bir madde yer aldığını belirtti. Kaynaklar, bu uçakların İran gibi uzak hedeflere saldırıda kullanılacağını açık bir şekilde ifade etti.
İsrail Savunma Bakanlığı’ndan dün yapılan açıklamada, söz konusu anlaşmanın, geçen bir buçuk yılda atılan, mevcut ve gelecekteki tehditlere karşı İsrail ordusunun yeteneklerini güçlendirmeyi ve orduda güç inşa etmeyi amaçlayan büyük ölçekli adımın bir parçası olduğuna işaret edildi. Açıklamaya göre, ABD’nin İsrail’e yönelik yıllık destek programı tarafından finanse edilen anlaşma kapsamında İsrail ABD’den F-35 savaş uçakları, CH-53K helikopterleri, KC-46 yakıt ikmal uçakları, gelişmiş hava mühimmatı, hava savunma sistemleri, yeni deniz ve kara rampaları, siber ve dijital programlar satın alacak. Açıklamada ayrıca Bakan Benny Gantz’ın İsrail’i silahlandırmanın sürekli olarak güçlendirilmesi konusunda Pentagon ile görüşmeler yürüttüğü ifade edildi.
ABD merkezli Lockheed Martin şirketinin ürettiği 12 helikopterle ilgili anlaşmanın maliyeti yaklaşık 2 milyar dolar. Bu helikopterler, İsrail askeri envanterindeki Saar helikopterlerinin yerini alacak. Boeing tipi iki adet yakıt ikmal uçaklarıyla ilgili anlaşmanın maliyeti ise 1.1 milyar dolar. Bu iki anlaşmanın, ABD’nin İsrail’e yıllık 3.8 milyar dolara ulaşan yardım programı tarafından finanse edilecek.
Anlaşma İsrail’e arzu etmesi durumunda personel taşıyıcı 6 helikopter daha satın alma opsiyonu sunuyor.
savunma kapasitesini yenileme girişimleri kapsamında yapıldı. Anlaşma İsrail’e arzu etmesi durumunda 6 helikopter daha satın alma opsiyonu sunuyor. İki adet yakıt ikmal uçağıyla ilgili anlaşma ise İsrail’in 4 adet yakıt ikmal uçağı siparişi kapsamında yer alıyor. Yakıt ikmal uçakları 2024 yılında, helikopterler ise 2026 yılında İsrail’e teslim edilecek. Ancak İsrail Genelkurmay Başkanı Aviv Kochavi teslim sürelerini kısaltmak için çalışacağını söyledi. Kochavi, teslimatları daha erken yapılmasının “İran tehdidiyle yüzleşmede acil bir gereklilik ve maslahat” olduğunu söyledi. ABD’liler ise bu süreyi kısaltmayı reddetti. İsrail ise buna itiraz etti. İsrailli yetkililer bu meseleyi görüşmek için Washington’u ziyaret etme kararı aldı.
İsrail, 25 ülkeye mesaj gönderdi
Öte yandan İsrail, 25 ülkeye doğrudan bir mesaj gönderdi. İsrail bu mesajda İran ile iyi bir nükleer anlaşma yapılması halinde anlaşmayı destekleyeceğini ancak askeri tehdit seçeneğini masadan indirmeyeceğini ifade etti. Bu mesaj, önemli basın yayın organlarını temsil eden önde gelen 25 gazetecinin katıldığı basın toplantısında verildi. Basın toplantısı, İran ile uluslararası güçlerin Viyana’da nükleer anlaşmayla ilgili müzakerelerin yeniden başlamasıyla eşzamanlı düzenlendi. İsrail Dışişleri Bakanı Yair Lapid, basın toplantısında yaptığı konuşmada, “Nükleer sahibi bir İran küresel bir tehdittir. İran bugün en büyük terör destekçisi” dedi.
Lapid, “Bu mesaj milyonlarca kişiye ulaşacak. Dışişleri Bakanlığı bu mesajı tüm dillere çevirdi. Nükleer sahibi bir İran'ın tehlikelerini ve etkilerini her yerde fark etmelerini her zaman önemsiyoruz” ifadelerini kullandı. Lapid’in sözleri Arapça, Japonca, Korece, İngilizce, Yunanca, İspanyolca, İtalyanca, Çekçe, Portekizce, Brezilya, Sırpça, Almanca, Rusça, İsveççe, Fransızca ve Çince olmak üzere 15 dile tercüme edildi. Mesajı yayınlayan önemli gazeteler arasında ABD merkezli New York Times (NYT), İngiliz The Telegraph, İtalyan La Repubblica, İspanyol El Mundo, Hindistan merkezli Times ve Çin merkezli Globes Times bulunuyor.
Gazetecilerin sorularını yanıtlayan Lapid, “İran'ın sadece İsrail için bir sorun olmadığını tüm dünyanın bilmesi önem arz ediyor. Uluslararası toplum İran nükleer programını durdurmalı” ifadelerini kullandı.
İsrailli bir kaynak, Lapid’in sözlerinin olumlu etki yaptığını ancak Lapid ile yapılan röportaj yayınlandığında gazetelerin sadece bir kısmının İran meselesini manşetine taşıdığına dikkat çekti. Hindistan merkezli gazete Lapid’in İsrail-Hindistan ilişkileriyle ilgili söylediği “Bu ilişkiler sadece yakın bir dostluktan daha fazlası” ifadesini öne çıkardı. Avustralya merkezli gazete Lapid’in röportajını “İsrail Avustralya ile olan güvenlik ilişkilerini güçlendirmeye çok önem veriyor” başlığıyla yayınladı. Çin merkezli gazete “Genel vizyonumuz, olumlu proaktif bir diplomatik strateji izlemektir” başlığını, Brezilya merkezli gazete ise Lapid’in, Brezilya’nın “İsrail’e karşı ayrımcılığa” yönelik tepkisini öven sözlerini manşete taşıdı.
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
Şarku'l Avsat
