Avustralya'nın Fransa ile yaptığı 90 mlyar euroluk nükleer itkili denizaltı anlaşmasını tek taraflı olarak iptal ederek ABD ve Birleşik Krallık ile yeni bir anlaşma yapmasının yankıları sürüyor.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Avustralya'nın nükleer denizaltı yapımı konusunda Fransa'yla anlaşmasını iptal etmesi meselesinde Paris yönetiminin uğradığı muamelenin "kabul edilemez" olduğunu söyledi.
Von der Leyen, CNN International televizyonundan Christian Amanpour'a verdiği röportajda, Fransa-ABD arasındaki denizaltı anlaşması kriziyle ilgili konuştu.
"Bu konuda yanıtlanması gereken çok açık soru var. Üye devletlerimizden biri kabul edilemez bir muameleye uğradı. Bu yüzden ne olduğunu ve neden olduğunu öğrenmek istiyoruz. İşleri normal seyrinde sürdürmek için öncelikle bunu açıklığa kavuşturmamız gerek" diyen von der Leyen, Avrupa'da bu konunun ele alınışıyla ilgili bir hayal kırıklığı oluştuğunu aktardı.
Von der Leyen, "Biz dostuz, ortağız. Dostlar ve ortaklar özellikle ortak çıkarlarını ilgilendiren konularda birbirleriyle konuşurlar. Bu açıkça gerçekleşmedi. Ve bu konuda konuşmamız gerektiğini düşünüyorum." ifadelerini kullandı.
Amanpour'un Çin'in Batılı ortaklar arasındaki gerginlikten faydalanmak isteyip istemeyeceğine ilişkin sorusu üzerine von der Leyen, "Bunun olmasına kesinlikle izin vermeyeceğiz çünkü kimin dostumuz kimin düşmanımız olduğunu çok iyi biliyoruz." yanıtını verdi.
Savunma birliği
AB Komisyonu Başkanı, AB'nin savunma birliği kurmak konusunda adımlarını hızlandıracağını, NATO dışında da bağımsız şekilde hareket kabiliyetine sahip olunması gerektiğini belirtti.
Fransa'da gelecek sene bu meselenin detaylarının ele alınacağı bir zirve düzenleneceğini anımsatan von der Leyen, bu sırada da uygulanabilir adımlar konusunda çalışmaya devam edileceğini kaydetti.
Borrell: Hayal kırıklığına uğradık, Fransa ile dayanışma içindeyiz
Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell de, AUKUS anlaşmasının AB'nin Hint-Pasifik stratejisini açıkladığı güne denk gelmesinin şaşırtıcı olduğuna ve hayal kırıklığı yarattığına dikkati çekerek, Fransa ile açık bir dayanışma içinde olunduğunu bildirdi.
Borrell, New York'taki Birleşmiş Milletler Genel Kurulu marjında bir araya gelen AB Dışişleri Bakanlarının toplantısına ilişkin açıklama yaptı.
AUKUS adı verilen "ABD-Avustralya-Birleşik Krallık" arasındaki savunma ortaklığının, "kazayla" tam da AB'nin Hint-Pasifik stratejisini açıkladığı güne denk gelmesinin şaşkınlık uyandırdığını ifade eden Borrell, "Bakanlar da çok hayal kırıklığı yarattığını düşünerek bu konuyu tartıştılar. Görüşme sırasında bakanlar, Fransa ile açık bir dayanışma içinde olduklarını ifade ettiler" dedi.
Borrell, Avustralyalı mevkidaşıyla daha önceden planlanan bir görüşme yaptığını aktararak, "AUKUS konusunda neden önceden istişare yapılmadığını sordum. Bu ittifakın Fransa örneğinde olduğu gibi Pasifik'te güçlü bir varlığı olan Avrupalı ortakları dışarıda bırakmasından üzüntü duydum. Bölgede istikrara yönelik mevcut zorlukların, benzer düşünen ortaklar arasında daha fazla iş birliği ve koordinasyon gerektirdiğini ve kesinlikle Avustralya, İngiltere ve ABD'nin AB ile benzer fikirli ortaklar olduğunu vurguladım" dedi.
Yüksek Temsilci, "Hint-Pasifik Stratejimizi uygulamaya devam edeceğiz." ifadesini kullandı.
AB: Avustralya-AB serbest ticaret anlaşması müzakereleri gecikebilir
Öte yandan Avrupa Parlamentosu Uluslararası Ticaret Komitesi Başkanı Bernd Lange, Avustralya'nın Fransa ile denizaltı yapımı anlaşmasını sona erdirme kararının, Avustralya-Avrupa Birliği serbest ticaret anlaşması müzakerelerini karmaşıklaştıracağını ve geciktireceğini söyledi.
Lange, Avustralya Yayın Kurumuna yaptığı açıklamada, Avustralya'nın 90 milyar Avustralya doları (yaklaşık 66 milyar ABD doları) tutarındaki anlaşmayı sona erdirme kararının "Avrupa çıkarlarına karşı bir tür saldırı" olduğunu söyledi.
İptal kararının Avustralya-Avrupa Birliği arasındaki serbest ticaret anlaşması müzakerelerini karmaşıklaştıracağını ve geciktireceğini söyleyen Lange, Fransızların tepkisinin ardından müzakerelerin "daha karmaşık hale geldiğini" belirtti.
Lange, Avustralya ve AB arasında güven sorunu yaşandığını belirterek, "Şu anda ortaya güvensizlik sorunu var ve bazı üyeler böyle bir anlaşmada daha fazla güvenlik garantisi ve daha fazla güvence isteyebilir, bu yüzden diyalog ve müzakerenin daha fazla zaman alacağını tahmin ediyorum" şeklinde konuştu
Anlaşmanın gelecek yıl mayıs ayında yapılacak Fransa seçimlerinden önce imzalanmayacağını iddia eden Lange, "Soru, Avustralya'nın ne kadar ciddi ve ne kadar güvenilir olduğu. Bu nedenle, ticaret anlaşmasıyla nasıl başa çıkılacağı konusunda bir tartışma var ancak sanırım müzakereyi durdurmak için net bir taahhüt yok. Artık güven yok" ifadelerini kullandı.
Avustralya görüşmelerin devamını istiyor
Avustralya Ticaret Bakanı Dan Tehan ise, yaptığı açıklamada, AB ve Avustralya arasındaki serbest ticaret anlaşması müzakerelerinin 12 Ekim'de başlayacak 12. turu için AB Ticaret Temsilcisi Valdis Dombrovskis ile Brüksel'de görüşmelerde bulunacağını söyledi.
Tehan, bu görüşmelerin devam etmemesi için hiçbir neden göremediğini belirtti.
Anlaşmanın iptaliyle Fransa'nın hayal kırıklığına uğramasını anlayışla karşıladıklarını dile getiren Tehan, özellikle 10. ve 11. tur görüşmelerinde olduğu gibi 12. tur görüşmelerinin de yine çok iyi geçeğini umduklarını kaydetti.
Avustralya Başbakanı Morrison, Macron’la denizaltı anlaşmasının iptalini görüşmeyeceğini söyledi
Resmi temaslarda bulunmak üzere ABD'ye giden, Avustralya Başbakanı Scott Morrison ise Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda görüşme planı olmadığını söyledi.
Anlaşmanın iptaliyle Fransa'nın hayal kırıklığına uğramayacağını düşünmenin saflık olacağını ancak bunu Avustralya'nın ulusal çıkarları için yapması gerektiğini savunan Morrison, ‘‘Avustralya'nın yaptığı, bölgenin barış ve istikrarına katkıda bulunmaktır. Tüm ülkeler kendi çıkarları doğrultusunda kararlar almak zorundadır’’ ifadelerini kullandı.
Başbakan Morrison, Amerika'daki temasları sırasında, ABD ve Birleşik Krallık ile imzaladıkları AUKUS ile ilgili, Avrupalı liderlerin yanı sıra ASEAN liderleriyle de görüşmelerde bulunacağını sözlerine ekledi.
Fransa, Avustralya’yı ihanetle suçlamıştı
Avustralya, ABD ve Birleşik Krallık tarafından 16 Eylül'de imzalan AUKUS anlaşmasının ardından, Avustralya’nın Fransız Naval Group'la yaptığı 12 geleneksel dizel elektrikli denizaltı inşasını öngören 90 milyar Avustralya doları (66 milyar ABD doları) tutarındaki sözleşmenin iptal edildiği açıklanmıştı.
Anlaşmanın iptalini "ihanet" olarak değerlendiren Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian ise "Sırtımızdan vurulduk" ifadelerini kullanmıştı.
Bakan Drian, Fransa Cumhurbaşkanı Macron'un talimatıyla Fransa'nın Canberra ve Washington Büyükelçilerini danışmak amacıyla acilen geri çağırma kararı aldıklarını açıklamıştı.
Anlaşmaya imza koyan üç ülkenin isimlerinin İngilizcedeki kısaltmasından oluşan ‘‘AUKUS’’ adlı üçlü güvenlik ortaklığı anlaşmasının Çin’in Hint-Pasifik bölgesinde büyüyen askeri varlığına karşı yapıldığı açıklanmıştı.
Independent Türkçe, AA
