Farkında mısınız bilmem ama halk “vaksinolog” kesilmiş, kahvelerde, kafelerde, berber dükkânlarında varyantların nasıl ortaya çıktığını; nüfusunu çok yüksek oranlarda aşılayan ülkelerde vaka ve hastaneye yatışların neden artmaya başladığını; inaktif aşılarla mRNA aşılarının artı ve eksilerini tartışıyor.
Bu nevzuhur vaksinologların gündeminde bugünlerde BioNTech’ in mi yoksa Moderna’ nın mı üstün olduğu var.
Sebebi ise ünlü tıp dergisi JAMA’ da yayınlanan yeni bir araştırma (1).
Bu araştırmada, Kovid' de ağır hastalık ve ölümleri önlemede çok etkili oldukları bildirilen Pfizer-BioNTech şirketinin BNT 162b2 ve Moderna’ nın mRNA-1273 aşılarının sağladığı antikor cevapları doğrudan karşılaştırılıyor.
Belçika’ da yapılan çalışmada, aşılamadan önce ve ikinci dozdan 6-10 hafta sonra serolojik testler yapılıyor. Kovid-19’ un RBD’ a karşı oluşan total antikorlar ve aşılamadan sonra nukleokapsite karşı antikorlar ölçülüyor.
688 sağlık çalışanına 2 doz Moderna aşısı ve 959’ una da Pfizer-BioNTech aşısı yapılıyor.
Moderna aşısı yapılanlarda Pfizer-BioNTech aşısı yapılanlara göre tüm yaş gruplarında ve enfekte olan ve olmayanlarda daha yüksek antikor seviyeleri tespit ediliyor.
Daha önce enfekte olanlardaki antikor seviyeleri enfekte olmayanlara nazaran daha yüksek çıkıyor.
Araştırmacılar, bu farkın, Moderna aşısında daha fazla mRNA bulunması ve doz aralığının daha uzun olmasıyla ilişkili olabileceğine dikkat çekiyorlar ama yüksek seviyenin daha fazla koruyucu olup olmadığı bilinmiyor.
Bu sonuçlar neyi gösteriyor?
Bu araştırmayı değerlendirirken şunları bilmek lâzım.
Bir virüs veya bakteriye karşı vücutta oluşan bağışıklığın lokal, hümoral ve hücresel olmak üzere üç türü vardır.
Lokal bağışıklık, mikrobun vücuda girdiği bölgede, Kovid örneğinde burun ve boğazda oluşan bağışıklıktır.
Kovid-19’a karşı lokal bağışıklık enfeksiyon geçirilerek veya burun yoluyla uygulanan aşılarla ele edilebilir; kas içine zerk edilen aşıların böyle bir etkisi olması mümkün değildir.
Hümoral bağışıklık, virüse karşı antikorların oluşmasıyla karakterizedir. Bu antikorların nötralizan ve non-nötralizan olanları vardır.
Esas koruyucu olanlar virüsü öldüren nötralizan antikorlardır; bunların ölçülmesi için özel laboratuvarlar gerekir.
Rutinde ölçülen virüse karşı oluşan tüm antikorlardır; bunların ne kadarının nötralizan ne kadarının non-nötralizan cinsten olduğunu ayırt etmek mümkün değildir.
Yüksek toplam antikor seviyelerinin koruyuculuğunun daha fazla olduğu iddia edilmekle beraber bunun derecesi ve koruyuculuğun hangi seviyeden itibaren başladığı meçhuldür.
Hücresel bağışıklık, T-lenfositleri aracılığıyla kazanılır ve hastalıklardan uzun vadede korunmada asıl önemli olandır; bağışıklığın hafızasıdır da denebilir.
Bunun ölçülmesi için de özel laboratuvarlar gerekir.
Gelelim neticeye
BİR: Kovid' deki bağışıklığın lokal ve hücresel bağışıklık hesaba katılmadan sadece antikorlar üzerinden değerlendirilmesi büyük bir eksikliktir ve bilimsel olarak da yanlıştır.
Üstelik de esas önemli olan bu araştırmada bakılan antikorlar değil virüsü öldürücü etkisi olan nötralizan antikorlardır.
Antikor yüksekliği doğrudan koruyuculuğu göstermediği gibi antikor fazlalığının tam aksine riskleri de olabilir: ADE, yani enfeksiyonun antikora bağlı şiddetlenmesi gibi.
İKİ: Moderna aşısının BioNTech’ e göre daha fazla antikor oluşumuna sebep olmasının koruyuculuk bakımından bir ehemmiyeti olduğunu düşünmüyorum ama Moderna bunu reklâm amacıyla kullanırsa ve buna inananlar olursa da şaşırmam.
ÜÇ: İki aşı arasındaki farkın daha iyi anlaşılabilmesi için aşıların koruma süresine etkisi, varyantlara karşı koruyuculuğu ve bulaştırıcılıklarının ayrıca incelenmesi gerekir.
DÖRT: Yüksek antikor seviyesi meftunları, pastanın üzerine çilek mantığıyla bir de Moderna aşısı yaptırmaya heveslenebilirler. Şimdiden ikaz ediyorum: Aman ha, sakın ha!
Kaynak: 1. https://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/2783797
*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
© The Independentturkish
