Çözüm süreci veya diğer adıyla demokratik açılımın başlamasıyla ilk olarak Mardin Artuklu Üniversitesi'nde Kürt Dili ve Edebiyatı Bölümü açıldı.
Ardından sırasıyla Bingöl, Muş ve Tunceli Munzur Üniversitesi öğrenci alımına başladı.
Bir yandan üniversitelere öğrenci alımı yapılırken diğer yandan da Milli Eğitim Bakanlığı'nın (MEB) izniyle okullarda Kürtçe seçmeli ders olarak okutuldu.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
İlk yıllarda birçok ilde binlerce öğrenci Kürtçe dersini seçti. Ancak çözüm sürecinin akamate uğraması birçok alanı olumsuz etkilediği gibi seçmeli ders seçimine de darbe vuruldu.
İlk dönemlerde Kurmanci/Zazaki derslere gösterilen ilgi "yok denecek" kadar azaldı.
Her yıl seçmeli ders tercihlerinin yapıldığı tarihlerde özellikle Kürtçe'nin seçilmesi için kampanyalar düzenleniyor.
Öğrencilerin ilgi göstermeleri için bu yıl da 4-22 Ocak 2021 tarihleri arasında okul müdürlüklerine Kürtçe'nin tercih edilmesi için kampanyalar düzenlendi.
Tercihe göre kontenjan belirleniyor
Kürt dil kurumlarının düzenledikleri kampanyaya aydın, yazar, entelektüel, sivil toplum kuruluşları ve siyasi partiler dahil birçok kesim destek verdi.
Çok yoğun sürdürülen kampanyaya kaç öğrencinin seçmeli ders talep ettiği bilinmiyor.
Kaç öğrencinin seçmeli ders tercih ettiği önemli çünkü tercihe göre öğretmen kontenjanı belirleniyor.
Nitekim Milli Eğitim Bakanlığı, dün (5 Mart 2020) 2021 yılı için 20 bin öğretmen atamasının yapılacağını duyurdu.
En çok atama yapılacak alanların başında 2 bin 883 kontenjanla sınıf öğretmenliği geldi.
Sınıf öğretmenliğini 2 bin 94 ile özel eğitim, bin 938 kontenjanla İngilizce, bin 805 kontenjanla din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmenlikleri izledi.
Yayınlanan listede Arapça'ya 503, Almanca'ya 210, Rusça'ya 25 ve Kürtçe için de 3 kadro ayrıldı.
Ancak MEB'in Kurmanci ve Zazaki kontenjanı için sadece 3 öğretmen kadrosu ayırması tepkilere neden oldu.
Kimi sosyal medya kullanıcıları, "Türkiye'de Kürtçe'nin Rusça kadar da mı değeri yok" yorumunda bulundu.
"Anadiller Allah'ın ayetleridir"
Independent Türkçe'ye konuşan Bingöl Üniversitesi Zaza Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı Başkanı İbrahim Dağılma, 3 kişilik kontenjanı "komik" olarak değerlendirdi.
Kurmanci ve Zazaki için ayrılan kontenjanın eşitlik ve hakkaniyetle bağdaşmadığını belirten Dağılma, "Dersin tercih edilme noktasında problemler yaşanıyor. Öte taraftan milli eğitim ‘elimdeki öğretmen bana yeter' dediği için bakanlık da talep olmadığı için yeni kontenjan ayırmıyor" dedi.
Dağılma, Kurmanci/Zazaki'yi Almanca veya Rusça ile kıyaslamak yerine öncelikle bakış probleminin değiştirilmesi gerektiği görüşünde.
Seçmeli dersin tercih edilmesi için bir grup akademisyen ile sahaya indiklerinde endişe verici bir tablo ile karşılaştıklarını belirten Dağılma, "Sahaya indiğimizde hala 1990'lı yıllardan, 28 Şubat'tan kalma endişe ve korku var. Her ne kadar şimdiki iktidar konuya biraz pozitif yaklaşsa da insanlar, iktidar değişikliğinde ‘seçmeli ders başıma iş açar mı' diye endişe ediyor" diye konuştu.
"Sürekli bir kardeşlik edebiyatı yapıyoruz. Kardeşliğimiz Habil ile Kabil mi? Hz. Yusuf ile onu kıskanan kardeşleri mi? yoksa gerçekten Hz. İsmail ile Hz. İshak veya Hasan ile Hüseyin kardeşliği mi?" diye soran Dağılma, öncelikle bunun netleşmesi gerektiğini belirterek, devamında şunları kaydetti:
"Eğer kardeşlik iki taraftan da olumlu ve müspet akıyorsa o zaman bir kardeş için olanın diğer kardeş içinde amasız fakatsız ve bahanesiz tartışmaya el vermeyecek şekilde yapılması gerekir. Diller bir bahçedeki farklı ağaçların meyvesi gibidir. Allah'ın ayetleridir. Sayın Cumhurbaşkanı da anadilin korunması meselesine her defasında değiniyor. Coğrafyamızda olsun veya olmasın kendi anadilimize verdiğimiz önemi diğer diller içinde vermemiz gerekiyor. Özelde problemli bir bakış var. Bu bakışın ama ve fakatlardan arınması gerekiyor."
"Demek Alman ve Ruslar kadar kıymetimiz yok"
Muş Alparslan Üniversitesi Kürt Dili ve Edebiyatı Öğretim Görevlisi Hatip Erdoğmuş da son 5 yılda sadece 11 öğretmenin atandığını söyledi.
Toplamda 110 civarında öğretmen atamasının yapıldığını ve bunların yarısına yakınının alan değiştirerek farklı branşlara yöneldiğini aktaran Erdoğmuş, "Sadece 60'a yakın kişinin Kürtçe öğretmeni olarak kaldığı tahmin ediliyor. Bizzat tanıdığım birkaç hocada maalesef farklı branşlara yöneldi" ifadelerini kullandı.
Kürt toplumunun Türkiye'nin dört bir yanında Kürtçe seçmeli ders için talepte bulunduğunu hatırlatan Erdoğmuş, "Doğrusu merak ediyorum, Rusça dersini kimler seçiyor veya tercih ediyor. Mesela Almanca için 100'lerce kontenjan ayrılmış. Bunlara bu kadar kontenjan ayırıyorsunuz da Kürtçe için talep neden dikkate alınmıyor? Bu süreçte hem yumuşama hem de gençlerin önünün açılması adına daha fazla kadro ayrılmasını beklerdim. Zaten bu yönde talepte var. Demek Alman ve Ruslar kadar kıymetimiz yok. 20-25 milyon Kürt var diyoruz, ancak bunun önemsenmediğini görüyoruz" yorumunu yaptı.
Zazaca gibi Kurmanci'nin de tehlike altında olduğunu ifade eden Erdoğmuş, ciddi teşvik edici çalışmalarla bunun önünün alınabileceğini belirterek, sözlerini şöyle tamamladı:
"Dünyanın birçok ülkesinde tehlike altında olan diller için hem maddi hem de manevi olarak ciddi teşvik edici çalışmalar yapılıyor. Burada yeri geldiğinde kardeşiz diyoruz. Evet, kardeşiz ve anadilimiz tehlike altında neden bunun için gereği yapılmıyor? Her sene 10-15 tane öğretmende olsa en azından bir beğeni alır. Ancak 1-2 kadro ayırmakla olmaz. Geçen sene 1, önceki sene 1 kişi. Gerçekten bunlar çok komik rakamlar."
© The Independentturkish
