Suriye’nin güneyindeki yerleşim bölgelerinde yaşanan son gelişmeler, rejime sadık birkaç tarafın, Dera ve Kuneytire’deki eski muhalif savaşçıları ‘askeri oluşumlarını desteklemek’ için bir fırsat olarak gördüklerini ortaya koydu.
Bu gençlerin büyük bir kısmı, muhalif liderlerle yapılan bir anlaşma aracılığıyla, “Suriye’nin güneyinde rejime bağlı ve Devlet Başkanı Beşşar Esed’in kardeşi Tümgeneral Mahir Esed liderliğindeki ‘Dördüncü Tümen’, askeri güvenlik organı veya hava istihbaratı gibi güvenlik hizmetleri lehine çalışan unsurlar ya da bölgede rejim güçlerinin varlığına karşı çıkmayan, Rusya’nın desteklediği Beşinci Kolordu’ya benzer oluşumlar” gibi çeşitli gruplara dahil edilmeye çalışılıyor. Söz konusu kişiler, 2018 yılının Temmuz ayında güney bölgesinde yapılan yerleşim anlaşmalarına katılmıştı. Bu tarafların her biri, Rusya tarafından desteklenen yerleşim anlaşmalarına tabi olarak Dera ve Kuneytire’nin farklı bölgelerinden gençleri orduya alma girişimlerini yoğunlaştırdı.
Sınırlı seçimler
Güney Suriye’den aktivist Muhannad Abdullah, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, yerleşim anlaşmasının üzerinden iki yıldan fazla bir süre geçmesine rağmen Suriye’nin güneyindeki yerleşim bölgelerinde yaşayan gençlerin karşısında sınırlı seçenekler olduğunu vurguladı.
Abdullah’a göre kötü ekonomik koşullar ve yoksulluğun yayılması, bu tarafların ‘Suriye’nin güneyindeki gençleri kazanmaları, onları orduya almaları ve kendi gruplarına aktarmaları’ için uygun bir ortam oluşturdu. Dördüncü Tümen, çeşitli güvencelerle Suriye’nin güneyindeki yerleşim bölgelerinde bulunan çok sayıda genci kendine çekmek için çalışıyor. Öyle ki ‘yerleşim grupları’, kendilerine bağlı bölgelerdeki kontrol noktalarını yönetmek ve Dördüncü Kuvvet’in bölgede gerçekleştirdiği herhangi bir askeri operasyona katılmak açısından önemli hale geldi. Bu grupların çoğu, Dera’nın batı ve kuzey kırsalına yayılmış durumda. Yerel istatistiklere göre Suriye’nin güneyindeki Dördüncü Tümen organizatörlerinin sayısı, güney halkından 400 bin daha fazla. Bu unsurların görevleri, Dera’nın batı kırsalı gibi, Dördüncü Tümen tarafından denetlenen bölgedeki bariyerleri yönetmek.
Yoğun görevlendirme
Suriye’nin güneyindeki güvenlik organları, çok sayıda kişiyi göreve aldı. 2018 yılındaki yerleşim anlaşmasının başlangıcından bu yana bu organlar, bölgenin güvenliğini kontrol etmek, anlaşmaya aykırı eylemleri önlemek ve güneyde DEAŞ hücrelerini takip etmek amacıyla ‘güvenlerini kazanmak ve bölgede onlara geniş yetkiler vermek’ için muhalif grupların liderlerine yaklaşmaya çalıştı. Bu güvenlik organları, özellikle yerleşim anlaşması sonrasında kendilerine bir dönüş yolu arayanlar olmak üzere eski muhalif liderlerle, ‘muhalifler ve liderleri arasındaki ilişkiyi yeniden kurmak’ için koordinasyon sağladı. Dera’da Askeri Güvenlik Teşkilatı ile koordineli olarak, bölgeye geri dönen muhalefetteki iki eski lider önderliğinde Dera’da Askeri Güvenlik Teşkilatı’na bağlı gruplar kuruldu. Anlaşmadan sonra Ürdün’den dönen, Yermuk Ordusu’nun eski lideri İmad Ebu Zureyk Grubu da dahil, Askeri Güvenlik Teşkilatı ile bağlantılı eski muhalif unsurlardan oluşan gruplar kuruldu. Nassib, et-Tayyibe, Um el-Mayazin gibi Ürdün ile sınırı olan kasabalarda yayılmış gruplar ve eski Yermuk Ordusu’nun lideri Ebu Ali el-Lahham’a bağlı bir grup oluşturuldu. Aynı şekilde Dera’da ve Ürdün sınırında Dera’nın eski gümrük bölgesinde yayılmış Mustafa el-Kassem olarak bilinen bir başka grup kuruldu. Bu gruplar, yerleşim bölgelerinde görevleri yerine getirme karşılığında tavizlerle karşılaştı ve takip edilmedi. Söz konusu bu gruplar, eski muhalefet üyeleri ve liderlerinin suikastlarının arkasında olmakla suçlanıyor. Ayrıca bu grupların çok sayıda unsuru ve lideri de suikast girişimlerine maruz kaldı.
Halk desteği
Suriye’nin güneyindeki Beşinci Kolordu’ya mensup bir unsur, “Özellikle ordudan kaçanlar, hizmet vermeyenler ve rejim tarafından takip edilenler olmak üzere Suriye’nin güneyindeki gençlerin seçenekleri, Dördüncü Tümen güçlerine ya da Beşinci Kolordu’ya katılmak veya Suriye ordusuna dahil olmak olarak ortaya çıkıyor” dedi. Beşinci Kolordu güçlerine katılan çok sayıdaki unsura göre en uygun seçenek, Beşinci Kolordu kuvvetlerine katılmak. Unsur, Beşinci Kolordu güçlerinin, Suriye’nin güneyinde büyük bir halk desteğine sahip olduğunu, çünkü Kolordu’nun bölgedeki rejim güçleri pahasına kendisine verilen yetkileri uyguladığını söyledi. Unsur, Rusya’nın, güçlere ‘güney bölgesinde yerleşim anlaşmasını koruma, güneyde yerleşim anlaşmasının çökmesine ve bölgenin yeniden alevlenmesine yol açacak aşırılıkları önleme’ yetkileri verdiğini de belirtti. Unsur ayrıca, Beşinci Kolordu’nun Suriye’nin güneyindeki görevinin ‘bariyerler konuşlandırarak çözüm anlaşması kapsamındaki bölgeleri korumak, bölgelerin çoğunda kolorduya mensup grupları konuşlandırmak, DEAŞ ve Suriye’deki uyuyan hücreleriyle savaşmak’ olduğunu vurguladı.
Rusya’ya bağlı Beşinci Kolordu’nun Sekizinci Tugayı, Suriye’nin güneyindeki eski muhalif grupları ve sivilleri içerirken, yerleşim anlaşmasının ardından 2018 yılında oluşan güney Suriye’de kuruldu. Ruslar, kolorduyu, Suriye’nin güneyindeki en büyük muhalif grup olan ‘Şebab es-Sünne’ lideri Ahmed el-Avde ile koordinasyon dahilinde oluşturdu. Beşinci Kolordu bünyesinde, aylık 200 dolar maaş alan 2 binden fazla genç bulunuyor.
Suriye’nin güneyindeki aktivistler, “Eski muhalefet gruplarının bazı liderleri, özellikle de bölgede nüfuz sahibi olanlar, mensuplarının, Suriye rejimine bağlı oluşumlara katılmalarına karşı olumlu olumsuz herhangi bir açıklamada bulunmadı” dedi.
Suriye’nin batısındaki Dera kırsalında bulunan Tafas şehrindeki yerel kaynaklar, el-Gays kuvvetleri tarafından temsil edilen Dördüncü Tümen kuvvetlerinin, Pazar günü Tafas şehrini ve Dera kırsalının bazı bölgelerini hedef alan askeri harekâta hazırlık aşamasında bulundukları noktalardan çekildiğini söyledi. Gelişme, Dera’daki Merkezi Müzakere Komitesi, Güvenlik Komitesi, Dördüncü Tümen ve garantör Rusya’dan yetkililer arasında bir anlaşmanın yürürlüğe girmesinin ardından yaşandı. Ayrıca Dera-Tafas arasındaki yolda yerel güçlerin gözetiminde karakollar kuruldu.
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
Şarku'l Avsat
© The Independentturkish
