İsviçre’nin Cenevre kentinde üç gündür devam eden Libya Siyasi Diyalog Forumu’nda (LSDF), ülkenin yeni başkanlık konseyi üyelerini seçmek için yapılan ilk tur oylamada 24 adaydan kimsenin kazanmak için gereken oy oranını elde edememesinin ardından ikinci tur oylamaya geçildi.
LSDF üyeleri, başkanlık konseyi için düzenlenen birinci oylama turunda oylarını kullandılar, ancak bu turda kazanan olmadı. Üç kişilik başkanlık konseyi için adayların, oylama başlamadan önce başbakanlığa aday iki ismin yer aldığı bölgesel aday listeleri oluşturmak üzere istişarelerde bulunması gerekiyor.
Birleşmiş Milletler Libya Destek Misyonu (UNSMIL) tarafından yapılan açıklamada, dün akşam geç saatlerde açıklanan sonuçlara göre başkanlık konseyi adaylarından hiçbirinin kazanmak için gerekli oy sayısına ulaşamadığı ve böylece ikinci tur oylamaya geçildiği bildirildi. İkinci tur oylama, aynı zamanda listelerin oluşturulması süreci anlamına da geliyor. Seçim prosedürlerine göre bir adayın kazanan sayılabilmesi için yer aldığı seçim listesindeki oyların yüzde 70'ini alması gerekiyor.
BM’nin toplumun tüm kesimlerinin diyalog oturumlarında yer alması için Libya'nın üç bölgesini temsilen üç sandıkta oy kullandırarak seçtiği 75 LSDF üyesinin katıldığı diyalog toplantılarında, adayların hiçbiri karmaşık oylama sürecinin ilk turunda gerekli olan asgariyi oy oranını elde edemedi. Bu arada dün akşam ki oylama süreci BM tarafından canlı olarak yayınlandı.
Başkanlık konseyi adayları arasındaki rekabette Libya Temsilciler Meclisi’nin (TM) mevcut başkanı ve doğunun en önemli adayı Akile Salih dokuz oy alırken batı bölgesi adayı Devlet Yüksek Konseyi (DYK) Başkanı Halid el-Mişri sekiz oy aldı. Güney bölgesinin adayı, Fizan'daki güçlü aşiretlerin liderlerinin desteklediği Libya'nın Rabat Büyükelçisi Abdulmecid Seyf en-Nasr ise altı oy aldı. Ancak adayların hiçbiri gerekli oy oranına ulaşamadığından, ikinci oylama turuna geçildi.
Aralarından başkanlık konseyi başkanı ve iki yardımcısının seçileceği 24 aday telekonferans aracılığıyla seçim konuşmalarını yaptılar. Oylamadan önce televizyonda canlı olarak yapılan yayında soruları yanıtlayan adaylar bu geçici süreçte seçilmeleri halinde bir sonraki seçimlerde aday olmayacaklarına dair söz verdiler. Birçoğu, halen Libya topraklarında bulunan ve yaklaşık 20 bin civarında oldukları tahmin edilen tüm yabancı güçlerin ve paralı askerlerin ülkeden çıkması çağrısında bulundu.
Öte yandan UNSMIL Başkan Vekili Stephanie Williams, LSDF üyelerine oylama sürecine yaptıkları samimi katılımdan ötürü övgüde bulunurken oylamanın sonuçlarını kabul ettiklerini belirtti.
UNSMIL açıklamasına göre Libya halkına canlı olarak yayınlanan başkanlık konseyi adaylarıyla yapılan interaktif oturumların sona ermesinin ardından geçilen oylama ‘özgür ve şeffaf’ bir şekilde gerçekleşti. Bu arada LSDF katılımcıları arasından seçilen gözlem komisyonu, UNSMIL’in seçim uzmanlarından birinin gerçekleştirdiği oy sayma sürecini izledi. Başkanlık konseyi başkanının, TM ile istişare ederek orduyu denetleme, olağanüstü hal ilan etme, savaş ve barış kararları verme yetkisine sahip geçici bir devlet başkanı olarak çalışması bekleniyor. Aynı zamanda ulusal bir uzlaşı sürecini de yönetecek.
UNSMIL Başkan Vekili Williams, dün LSDF üçüncü günü çalışmalarının başında, geçici hükümet üyelerinin seçileceği oylamanın ikinci aşaması için kalan adımları daha sonra açıklayacağını belirterek, başbakan adaylarına sorular sorulması çağrısında bulundu.
LSDF üyelerinin yarına (cuma) kadar başbakanlık görevi için 21 aday arasından bir kişiyi seçmesi gerekiyor. Adayların başında ise güçlü bir isim olan Ulusal Mutabakat Hükümeti'nin (UMH) İçişleri Bakanı Fethi Başağa geliyor. Başağa dün oturum katılımcılarına yaptığı konuşmada, hükümetle yaşadığı krizin ardından döndüğü başkent Trablus'ta kendisini kabul ettirmek için silahlı milisleri seferber ettiği iddialarını inkar etti. Söz konusu kriz sırasında Başağa hakkında resmi bir soruşturma başlatılmış, ancak Başağa görevine devam etmişti.
Başağa konuşmasında, “Hakkımda soruşturma başlatılması kararından sonra beni alması için kimseyi çağırmadım. Subaylar, silahlı gruplar ve Trablus halkı gönüllü olarak beni karşıladılar” dedi. LSDF üyelerine, eğer başbakan olursa geçici hükümetin bir ‘görev’ hükümeti olacağını söylerken coğrafi dağılımı garanti altına alacak bir ulusal ortaklık ve verimlilik hükümeti kurma sözü verdi. İçişleri Bakanlığı'na bağlı olmayan paralel cezaevlerinin kapatılması vaadinde bulunan Başağa, yasa dışı olarak hareket edenlerin cezalandırılması için çalışacağını belirtti.
Libyalıların büyük bir bölümü, anlaşmazlıkları sona erdirmeye yönelik önceki diplomatik çabaların çöküşünden ve ateşkesin ana maddelerine bağlılığın devam etmemesinden sonra halen şüphe içerisindeyken ülkede geçici hükümet kurma girişimleri başladı. Bazıları ise, bu süreçte kaybeden tarafların sonuçlara şiddetle karşı çıkmasından veya geçici hükümet kurulduktan sonra seçilen kişilerin görevlerini bırakmayı reddetmesinden ya da yabancı güçlerin kişisel çıkarlarını savunmak için süreci sabote etmesinden çekiniyorlar.
Öte yandan UMH'ye bağlı güçler tarafından yürütülen Burkan al-Gadab (Öfke Volkanı) Operasyon Odası’ndan yapılan açıklamada, Rusya Hava Kuvvetleri’nin son 48 saat içinde Suriye'nin Lazkiye kentinden Libya'nın doğusuna gerçekleştirdiği uçuşların izlendiğini, ancak Merc kentinin güneyinde yer alan El-Hadim Hava Üssü’ne yaklaştıklarında radardan kayboldukları bildirildi.
Diğer bir gelişmede ise Mareşal Halife Hafter liderliğindeki Libya Ulusal Ordusu’na (LUO) Askeri Enformasyon Birimi tarafından salı akşamı yayınlanan görüntülerde, LUO güçlerinin hedefe yönelik eğitim tatbikatları düzenledikleri görüldü. Askeri Enformasyon Birimi açıklamasında, “166’ıncı Piyade Tugayı, Ecdebiye Operasyon Gücü unsurlarına yönelik eğitimler gerçekleştirdi. Eğitimler arasında keşif operasyonları gerçekleştirme ve düşman güçlere karşı gerçek mühimmatla ateş etme yer aldı. Bu eğitimin amacı, unsurların savaş yeteneklerinin profesyonelliğini arttırmaktır” ifadeleri yer aldı.
Hafter'in basın ofisi ise ülkenin doğusu ve güney bölgelerinde ordunun kurulması ve terörle mücadele aşamasını gösteren ‘Terörle dünya adına terörle mücadele ediyoruz’ adlı belgesel filmi yayınladı.
LUO'ya bağlı Ahlaki Rehberlik İdaresi Başkanı Tuğgeneral Halid el-Mahcub ise salı akşamı yeni bir piyade ve zırhlı araç biriminin mezuniyetini kutlamak için düzenlenen törende, LUO’nun terör örgütü olarak kabul ettikleri Müslüman Kardeşler'in (İhvan) ‘Libya'nın servetini yağma projesi’ olarak tanımladığı hamleleriyle mücadeledeki başarısına dikkati çekti. Bu mücadelenin devam edeceğini belirten Mahcub, LUO’nun galip geleceğini ve ‘ajanların’ ülkeden gideceğini vurguladı.
Bu arada UMH ve LUO temsilcilerinin yer aldığı 5+5 Ortak Askeri Komite’nin paralı askerlerin ve yabancı savaşçıların ülkeden çıkarılmasını görüşmek, ülkenin doğusuyla batısını birbirine bağlayan sahil yolunun açılmasına engel olan sorunları çözmek ve ateşkesi izlemek için uluslararası gözlemcilerin konuşlandırılmasını görüşmek için bugün Sirte'de bir araya gelmesi bekleniyor.
Diğer yandan Libyalı ve Mısırlı kaynaklardan alınan bilgilere göre TM Başkanı Akile Salih, Mısırlı üst düzey yetkililerle istişarelerde bulunmak üzere dün Kahire'ye giderken Mareşal Hafter'in de daha önce duyurulmayan bir ziyaretin ardından Birleşik Arap Emirlikleri'nden (BAE) Mısır’a geçmesi bekleniyor. Aynı kaynaklar, bu adımların, Mısır Genel İstihbarat Servisi (GID) Başkanı Abbas Kamil’in geçtiğimiz günlerde Libyalı taraflarla yaptığı görüşmelerin ardından atıldığına dikkati çektiler.
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
Şarku'l Avsat
