Stephen Beech - The Independent 

Nükleer bomba denemelerinden atmosfere salınan radyoaktif karbonun okyanusların en derin bölgelerine ulaştığını ortaya çıkaran yeni bir bilimsel araştırma yayımlandı.

Geophysical Research Letters adlı bilimsel yayında yer alan araştırmaya göre, dünyanın en derin noktası Mariana Çukuru da dahil okyanus derinliklerinde yaşayan kabuklu hayvanların kas dokularında nükleer bomba testlerinden yayılan radyoaktif karbon tespit edildi.

Okyanus yüzeyindeki organizmaların vücutlarını oluşturan moleküllerde 1950’lerden bu yana radyoaktif karbon bulunduğunu belirleyen çalışma, okyanusun derinliklerinde yaşayan kabukluların tabana düşen organizmalarla beslendiğini ortaya çıkardı.

Çalışmanın başyazarı Çin Bilimler Akademisi'nden jeokimyacı Ning Wang ve meslektaşları, 2017’de tropikal Batı Pasifik’teki Mariana, Mussau ve Yeni Britanya civarında okyanus derinliklerinde yaşayan amfipodları inceledi.

Ölü organizmalar ve organik atıklarla beslenen okyanuslardaki küçük kabuklu hayvan türü olan amfipodların kas dokusunda tespit edilen karbon-14 seviyesi beklenenden çok daha yüksekti.

Ekip ayrıca okyanus derinliklerinde yaşayan amfipodların, sığ sularda yaşayan emsallerinden daha iri yapıya sahip olduğunu ve daha uzun yaşadığını keşfetti.

Araştırmacılar, bunun gıdanın ve sıcaklığın az, basıncın ise yüksek olduğu ortamda yaşayan amfipodların evriminin sonucu olduğunu düşünüyor.

Wang, “Radyoaktif karbon içeren suyun sirkülasyonla okyanusun en derin noktalarına taşınması yüzlerce yıl sürüyor. Buna karşın, gıda zinciri bunu çok daha hızlı bir şekilde gerçekleştiriyor” dedi.

Araştırmanın yazarlarından Dr. Weidong Sun da elde edilen sonuçlarda besin zincirinin etkisine dikkati çekerek şunları söyledi:

“Okyanus yüzeyi ile tabanı arasında biyolojik sistemler açısından çok güçlü bir etkileşim var. İnsan faaliyetleri 11 bin metre derinlikte olan biyosistemleri bile etkiliyor. Bu sebeple gelecekteki davranışlarımız konusunda dikkatli olmamız gerekiyor (...) Bu sonuçlara ulaşmayı beklemiyorduk. Fakat, besin zincirinin etkisi göz önünde bulundurulduğunda elde edilen bulgular anlaşılır hale geliyor.”

Araştırma ekibi sonuçların, canlıların besin bakımından fakir olan okyanus derinliklerinde yaşama nasıl adapte olduklarını daha iyi anlamalarına yardımcı olduğunu söyledi.

Öte yandan, Michigan Üniversitesi Yeryüzü ve Çevre Bilimleri Öğretim Üyesi Doç. Dr. Rose Cory, araştırmanın okyanusun en derin noktalarının bile insan faaliyetlerinden etkilendiğinin kanıtı olduğuna dikkati çekti. Cory, “Burada tuhaf olan şey, yalnızca okyanus yüzeyindeki karbonun okyanusun derinliklerine kısa sürede ulaşabilmesi değil. Aynı zamanda okyanus yüzeyinde üretilen ‘genç’ karbonun okyanus derinliklerindeki yaşamı desteklemesi ve ayakta tutması” değerlendirmesinde  bulundu.

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

https://www.independent.co.uk/news/science

Independent Türkçe için çeviren: Nezir Sümerkan