Irak İslam Şam Devleti'nin (IŞİD) Suriye'nin Kobani (Ayn el-Arab) kentine düzenlediği saldırıların ardından çıkan olaylar nedeniyle 6 yıl sonra başlatılan soruşturma kapsamında çok sayıda Halkların Demokratik Partisi (HDP) üyesi siyasetçi gözaltına alındı ve tutuklandı.

Tutuklananlar arasında, HDP'li Kars Belediyesi'nin Eş Başkanı Ayhan Bilgen de yer alıyordu.

Tutuklanmadan önce belediyeye kayyum atanmasının önüne geçmek için başkanlıktan istifa edeceğini duyuran Bilgen, Kobani soruşturmasında 1 Ekim 2020'de cezaevine konuldu. 

2017'deki davada 25 yıla kadar hapisle yargılanıyor

Bilgen, 2017 yılında da Kobani eylemleriyle ilgili soruşturma kapsamında tutuklanmış ve 8 aylık tutukluluğun ardından aynı yıl 8 Eylül'de tahliye edilmişti.

Bilgen'in 2017 yılında tutuklandığı soruşturmayla ilgili dava, Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi'nde sürüyor. Bilgen, o davada, "terör örgütü üyesi olmak", "suç işlemeye alenen tahrik" ve "halkı kanuna aykırı toplantı ve gösteri yürüyüşüne kışkırtma" suçlarından 11 yıldan 25 yıla kadar hapis cezası istemiyle yargılanıyor.

AYM hak ihlali kararı vermişti

Ayrıca Bilgen, 2017'de tutuklanmasıyla ilgili Anayasa Mahkemesi'ne (AYM) başvurmuş ve yüksek mahkeme "Tutuklamamanın hukuki olmaması ve kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlali" gerekçesiyle hak ihlali kararı vermişti.

AYM ayrıca, Kobani olayları sırasında HDP'nin sosyal medya üzerinden yaptığı çağrının kararının alındığı toplantıda yer almamasına rağmen Bilgen'in bu çağrıdan sorumlu tutulamayacağını belirtmişti. 

Yeniden tutuklandığı dosyada yüzlerce yıl hapsi isteniyor

Kobani eylemleri gerekçesiyle 25 Eylül 2020'de başlatılan soruşturmanın ardından açılan davanın iddianamesinde, AYM'nin hak ihlali kararına rağmen, daha önce tahliye edildiği soruşturma kapsamında 2 Ekim 2020'de yeniden tutuklanan Bilgen hakkında 29 farklı suçlama yöneltiyor. Bilgen, yüzlerce yıl hapis cezasıyla yargılanacak.

AİHM'in Demirtaş kararı Bilgen'i de ilgilendiriyor

Ayhan Bilgen'in tutukluluğu, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) Büyük Daire'nin 22 Aralık 2020'deki Selahattin Demirtaş kararına göre mükerrer yargılama niteliğinde. Çünkü AİHM'in kararları, anayasanın 90. maddesine göre bütün Türk mahkemelerini bağlayıcı nitelikte. 

AİHM: Yetkililere özgürlük hakkının çevresinden dolaşma imkanı veriyor

AİHM'in kararında, Selahattin Demirtaş'ın 2019 yılında tahliyesi beklenirken yeniden tutuklanmasına ilişkin yapılan değerlendirmede, Türkiye'nin yaptığı savunmaya değiniliyor ve şu ifadeler yer alıyor:

Hükümet, başvurucunun 20 Eylül 2019 tarihinde tutuklanmasının bu başvurunun konusundan farklı olduğunu, nitekim ikinci tutukluluğun yalnızca 6-8 Ekim 2014 olaylarıyla ilgili olmadığını, ayrıca diğer çeşitli soruşturma raporlarındaki 'eylem ve olayları' da içerdiğini öne sürmüştür. Ek olarak, Hükümet'in kendisine göre 20 Eylül 2019 tarihli tutukluluk kararı, her ne kadar başvurucunun ilk tutukluluğuna temel oluşturan isnatlardan daha dar kapsamlı kavramlarla çerçevelenmiş de olsa, ayrıca 6-8 Ekim 2014 tarihleri arasında yaşanan olaylarla da ilişkilidir.

AİHM'in Demirtaş kararında, ikinci tutukluluğun yetkililere özgürlük hakkının çevresinden dolaşma imkanı verdiği de ifade ediliyor. 

"İlk tutukluluk ikincisine temel oluşturuyor"

AİHM kararında ayrıca, ilk tutukluluğun, ikincisine temel oluşturduğu da belirtiliyor ve şu değerlendirmeye yer veriliyor:

Mahkeme bu sebeplerle işbu davada, başvurucunun 6-8 Ekim 2014 aralığına ilişkin 'eylem ve olaylar'ın yeni hukuki sınıflandırması temelinde tutuklandığını, bu tutukluluk sebebinin ayrıca işbu başvuruda öne sürülen ve 2 Eylül 2019 tarihinde sona eren spesifik özgürlükten yoksun bırakma haline temel oluşturduğunu göz ardı edemez.

Yani, 2017'de üç, 2020'de 29 farklı suçlamayla hapse atılan eski Kars Belediye Başkanı Ayhan Bilgen, tıpkı AİHM'in Demirtaş kararında bahsettiği ilk ve ikinci soruşturmaların kapsamının farklı görünmesine rağmen, ilki ikincisine temel oluşturarak tutuklanmış oluyor.