Libya Ulusal Ordusu (LUO) lideri Mareşal Halife Hafter dün, Fayiz es-Serrac başkanlığındaki Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) karşıtı protesto gösterilerinin patlak vermesinin ardından görevden alınan İçişleri Bakanı Fethi Başağa'yı ‘sömürge hırslarını gerçekleştirmek isteyen yabancı kutupların çıkarlarını temsil etmekle' suçlayarak, ilk kez Trablus'taki kriz hattına girdi.
Başağa'nın yerel kamuoyu önünde yapılmasını istediği hakkındaki soruşturmanın başlamasına saatler kala Başağa yanlısı Misratalı milis liderlerinden biri, UMH'ye karşı ayaklanma tehdidinde bulundu. UMH'ye bağlı 166. Tugay'ın komutanı Muhammed el-Hussan, "Yolsuzluk konusunda sessiz kalmayacağım ve eğer Başağa hükümetten ayrıldıysa (hükümet) artık beni temsil etmiyordur" dedi.
Türkiye'den Trablus'taki havaalanına dönüşünde Başağa ile birlikte görünen Hussan, taburun destek gücünün Trablus'taki askeri kışlasına geldiğini ve tüm tabur unsurlarının iki gün önce toplandığını kaydetti.
Diğer halkın ifadeleri ve yerel basında yer alan görüntüler, Misratalı silahlı milislerin başta başkentteki gösterilerin ana adresi olan Ömer Muhtar Caddesi ve Şehitler Meydanı'nda olmak üzere Trablus'un merkezinde yoğun bir şekilde konuşlandırıldığını ortaya koydu. Bununla birlikte pazar günü başkentin Bab Bin Gaşir bölgesinde çatışmalar yaşandı ve bazı mahallelerde elektrik kesildi.
Serrac'ın Başağa'ya hakkında idari soruşturma başlatılması için verdiği 72 saatlik sürenin bitmesine saatler kala Başağa destekçileri taleplerini artırdı. UMH kaynaklarının Başağa'nın soruşturmanın televizyondan yayınlanması talebinin reddedildiğini açıklamaları üzerine Misrata'da düzenledikleri gösterilerde Başağa'nın başbakan olarak atanması çağrısında bulundular.
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası'nın dün Libya Merkez Bankası ile merkez bankacılığı konularında işbirliğinin geliştirilmesine uygun zemin oluşturacak bir mutabakat zaptı imzaladığını duyurmasına birkaç saat kala, Trablus gösterilerinin yapılması çağrısının arkasında bulunan Himmetu'ş-Şebab Hareketi, Libya Merkez Bankası Başkanı'nın görevden alınmasını ve hakkında soruşturma açılmasını talep etmek üzere yarın Libya'nın tüm şehirlerinde ve köylerinde barışçıl gösteriler düzenleme çağrısında bulundu.
Serrac, hükümetinin performansından ve kamu hizmetlerinin kötüleşmesinden kaynaklanan genel hoşnutsuzluğu kontrol altına alma çabaları çerçevesinde dün akşam sekiz belediye başkanından oluşan bir heyetle yaptığı görüşmede, ‘çeşitli alanlarda her yönüyle reformlar yapmaya devam edildiğini' açıkladı. Maddi sıkıntıları gidermek ve kamu hizmetlerini iyileştirmek amacıyla önümüzdeki haftalarda belediyelere acil bir bütçe tahsis edileceğine işaret eden Serrac, birkaç güne tüm belediyeler için hesap açacağını ve yerel sorumlulukları belediye meclislerine devredeceğini kaydetti.
Serrac'ın ofisinden yapılan açıklamada şu ifadeler yer aldı:
"Belediye başkanları, durumun hassasiyeti ve ülkenin içinden geçtiği mevcut aşamanın ciddiyeti nedeniyle UMH'ye olan desteklerini ve dayanışmanın önemini teyit ederken kamu hizmetlerini iyileştirmek için idari ve ekonomik reformlar yapılması gerektiğini vurguladılar."
Diğer yandan Serrac'ın Başağa'yı görevden aldığı ve yerine Tuğgeneral Halid Mazin'i içişleri yürütmek üzere görevlendirdiğini duyurmasından bu yana ilk kez bakanlıktaki bir çalıştaya katılan Mazin, değişikliğin ‘idari ve kurumsal kalkınmayı' hedeflediğini ve tüm tarafların bu konuyla, ‘devlet içinde nizami ve idari çarpıklıklara sebep olan kotalar, bağlılıklar, çıkarlar ve diğer faktörler açısından değil, bilimsel metodolojik bir bakış açısıyla ilgilendiklerini' söyledi.
UMH'ye bağlı güçler, geçtiğimiz saatlerde sürpriz bir şekilde mevcut konumlarını güçlendirirken UMH'ye yakın yerel medya kuruluşları, kendilerine tahsis edilen yerlerden kaydettikleri askeri bölgeye yapılan takviyeleri gösteren görüntüleri yayınladılar.
ABD finansmanlı televizyon kanalı Al-Hurra, UMH'nin Sirte ve Cufra Operasyon Dairesi Sözcüsü General Abdulhadi Dırah'ınaçıklamasını aktardı. General Dırah açıklamasında, LUO güçlerinin Sirte'nin eteklerindeki Ebu Hadi bölgesini kuşattığını ve yakın bir tarihte Kazazife Kabilesi'den bir gencin öldürülmesini protesto etmek için kabilenin önderliğinde başlayan bir ayaklanmayı bastırmak için bölgeye askeri takviye güçleri gönderdiğini söyledi. Bu arada LUO güçleri, Kazazife Kabilesi'nden Nasır Uveydat isimli gencin öldürülmesiyle ilgili suçlamaları ise kabul etmedi.
Bununla birlikte UMH, LUO güçlerini, Katrun beldesinde dün yapılması gereken yerel seçimleri bozmak ve sabote etmekle suçladı. UMH'ye bağlı güçler tarafından yürütülen Burkan al-Gadab (Öfke Volkanı) Operasyon Dairesi'nden yapılan açıklamada, "Hafter'in yardımcılarından biri olan Mebruk es-Sehban, Katrun beldesindeki önde gelen isimleri ve sivil toplum kuruluşlarının temsilcilerini, milislerini beldeye göndermekle tehdit etti" denildi. Açıklamada Belediye Meclisi Seçimleri Merkez Komitesi'nin, Katrun'daki seçimlerin güvenlik nedeniyle ertelendiğini açıkladığına işaret edildi.
Buna karşın dün sözcüsü Ahmed el-Mismari aracılığıyla açıklamada bulunan Hafter şu ifadeleri kullandı:
"LUO'nun ülkenin batısında süren istikrar faaliyetlerine şu an herhangi bir müdahalesi yoktur. Bu, halkımızın bu kaderle yüzleşmesine izin verdiğimiz anlamına değil, daha ziyade Libya'nın batısındaki kabilelerin liderleri ve bölgelerin bilge temsilcilerine söz konusu bölgelerde düzeni yaymak için kendi başlarına çalışma fırsatı verdiğimiz anlamına gelir."
Hafter, Serrac ile Başağa arasındaki anlaşmazlıkların artmasına yol açan Trablus'taki gösterilerin patlak vermesinden bu yana yaptığı ilk resmi açıklamasında, "LUO, bu adımların başarılı bir siyasi sürecin başlatılmasına yol açacağını umuyor" dedi. ‘Libya'nın batı bölgelerini kasıp kavuran güvenlik kaosu ve ihlalleri' konusunda duyduğu derin endişeyi dile getiren Hafter, Trablus'taki güncel gelişmeleri yakından takip ettiğini belirttiği açıklamasını şöyle sürdürdü:
"Halkımızın ve ülkemizin emniyet ve güvenliğini tehdit eden terörle mücadele etme, düzeni sağlama ve kaosa yol açan sebepleri ortadan kaldırma adımlarını destekliyoruz. Bu adımlar arasında, çıkarları UMH İçişleri Bakanı Fathi Başağa tarafından temsil edilen ve sömürgeci emellerini topraklarımızda uygulamaya çalışan yabancı kutuplar tarafından yönetilen silahlı milislerin ve Suriyeli paralı askerlerin saldırılarına son vermek için alınan tedbirler de bulunuyor.
Birleşmiş Milletler Libya Destek Misyonu (UNSMIL) Genel Sekreter Vekili Stephanie Williams, Kahire'de Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri ile gerçekleştirdiği görüşme sonrası yaptığı açıklamada, UMH Başkanlık Konseyi Başkanı Serrac ve Libya'nın doğusunu yöneten Tobruk Temsilciler Meclisi (TM) Başkanı Akile Salih'in ateşkes çağrılarından duyduğu memnuniyeti dile getiren Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi'ye teşekkürlerini bildirdi. Bunun Libya'da çatışan taraflar arasında siyasi bir sürecin başlatılması ve kalıcı bir ateşkes anlaşmasına varılması için uygun bir atmosfer yaratılmasına katkıda bulunduğunu vurgulayan Williams, "Her iki taraf da yeni bir silahlı çatışmanın patlak vermesini önlemek için kapsamlı bir siyasi sürece mümkün olan en kısa sürede dönülmesi gerektiğini teyit ediyorlar" dedi.
Arap Birliği Genel Sekreteri Ahmed Ebu Gayt ile gerginliği durdurma ve hızlı bir şekilde nihai ateşkes anlaşmasına varma ihtiyacı konusunda hemfikir olduklarını belirten Williams, başta silahların, paralı askerlerin ve yabancı güçlerin gelişi olmak üzere Libya'daki tüm dış müdahalelerin durdurulması çağrısında bulunduklarını kaydetti.
Bir diğer gelişmede ise UMH'ye bağlı Ulusal Petrol Şirketi (NOC), petrol tesislerindeki yasadışı kapatma eylemlerinin sürmesi nedeniyle devlet kayıplarının toplam 9,1 milyar doları bulduğunu açıkladı. NOC tarafından dün yapılan açıklamada, ‘petrol sahalarının kalıcı bir şekilde askerileşmesi' olarak nitelendirilen mevcut durumdan duyulan rahatsızlık dile getirilirken LUO'nun Güney Bölgesi Komutanı Mebruk es-Sahban, ‘şirketin yeni tip koronavirüse (Kovid-19) karşı aldığı tedbirleri görmezden gelerek' Petrol Tesisleri Muhafızları'ndan 20 unsurla birlikte Şerara Petrol Sahası'na zorla girmekle suçlandı.
Geçen pazar günü petrol sahasında çalışan yabancı bir işçinin ‘Petrol Tesisleri Muhafızları ile teması sonucunda' Kovid-19'a yakalandığı belirtilen açıklamada, NOC Başkanı Mustafa Sanallah'ın petrol sahasını yöneten Akakus Şirketi yönetiminin sahayı tahliye etme ve sahadaki çalışmaları tamamen durdurma sürecinde olduğunu bildirdiği aktarıldı. Açıklamada ayrıca bu durumun, sahanın yağmalanmasının yanı sıra Ubari'deki benzin istasyonuna yakıt tedarikinin askıya alınmasına yol açacağı kaydedildi.
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
Independent Türkçe için çeviren: Halil Erdoğan
Şarku'l Avsat
