Birleşmiş Milletler (BM), ülkedeki insani krizle mücadele etmek için gerekli fonların bulunmaması nedeniyle gelecek haftalarda Yemen'de trajik bir durum yaşanabileceği uyarısında bulundu.
BM Yemen Koordinatörü Lise Grande, "Gelecek haftalarda acil şekilde finansman sağlanmazsa su ve kanalizasyon hizmetlerinin yüzde 50'si kesintiye uğrayacak. Ülkedeki sağlık tesislerinin yarısına denk gelen 189 hastane ve 2 bin 500 sağlık kliniğinde gerekli ilaç ve malzemelerde sıkıntı yaşanacak" açıklamasında bulundu.
Trajik etki
Grande, BM'nin Yemen'deki ana programlarının yarısının, finansman eksikliğinden etkilendiğini ve 38 ana BM programından 12'sinin daha önce kapatıldığını veya önemli ölçüde kısıtlandığını söyledi.
BM yetkilisi, "Yemen'in kuzeyinde 8 milyondan fazla insan için gıda paylarının yarıya indirilmesi dolayısıyla finansman eksikliği trajik bir etki oluşturdu" dedi.
Grande, "İnsani yardım kuruluşları, 140 tesiste sağlık hizmetlerini durdurmak zorunda kaldı. Kolera ve diğer bulaşıcı hastalıkları olan Yemenlilerin tedavisi için ayrılan diğer 275 merkezde de sağlık hizmetleri kesintiye uğradı" ifadelerini kullandı.
Ön saflarda çalışan yaklaşık 10 bin sağlık çalışanına ödeme yapılmadığını söyleyen Lise Grande, "Enfekte hastaları tedavi etmek için sağlanan malzemeler durdu. Acil tedavi görmezlerse ölebilirler" dedi.
Zor tedavi koşulları
Lise Grande'nin ofisinden kaynaklar, Independent Arabia'ya yaptıkları açıklamada, insani müdahale planının finansmanının yetersiz olduğunu ve BM kurumlarının, insani yardım programlarını kapatmak ya da önemli ölçüde azaltmak zorunda kalabilecekleri için zor bir durumla karşı karşıya olduklarını vurguladı.
Kaynak, sınırlı finansmanla yardım kuruluşlarının büyük ölçekli programlar sağlamaya devam ettiğini ve ülke genelindeki faaliyetlerinin sürmesi gerektiğini belirtti.
Gıda ve sağlık öncelikleri
Ancak kaynaklar, ortakların artık önemli ihtiyaçlara yönelik yanıtlarının yoğunlaşması gerektiğini söylerken, en savunmasız gruplar için de gıda, nakit, sağlık hizmetleri, su ve kanalizasyon ve temizlik hizmetlerine öncelik verilmesi gerektiğini ifade etti.
Gıda krizi
Etkilenen BM programları hakkındaki Temmuz ayı insani yardım raporuna göre Grande, "BM Barışı İnşa Komisyonu, bize Yemen'in bir kez daha büyük bir gıda güvenliği krizinin eşiğinde olduğunu haber verdi" dedi.
BM yetkilisi, "On sekiz ay önce benzer bir durumla karşılaştığımızda cömert bir fonla karşılaştık ve bize sağlanan kaynakları akıllıca kullandık. Büyük ölçekte insanların en aç ve en çok risk altında olduğu alanlara yardımları genişleterek kıtlığın önüne geçtik" ifadelerini kullandı.
Lise Granda, ihtiyaç duyulan fonu şimdi bulamadıkları taktirde, bu sefer aynı şeyleri yapamayacaklarını belirtti.
Söz konusu BM raporunda ise çatışmalara tanık olan bölgelerdeki gıda güvensizliğinin, insani yardımlara erişimi engellediği belirtildi.
Öneriler
Rapor, gıda yardımların engelsiz şekilde sürdürülmesi, en savunmasız vatandaşların geçim kaynaklarının korunması, sellerden zarar gören su altyapısının rehabilitasyonunun desteklenmesi dahil olmak üzere acil eylem önerilerine dikkati çekti.
BM'nin Yemen'deki rolü sona mı erdi?
Grande, söz konusu ifadeleri ilk kez kullanmadı. Öyle ki daha önce de birçok defa uyarılar yaparken, gözlemciler ise durumun, BM'nin Yemen'deki rolünün sona ermek üzere olduğunu gösterdiğini belirtti. Gözlemciler, kanlı çatışmalardan yorulan ülkede belki de ofislerini kapatma ve faaliyetlerini durdurma hazırlığı yaptıklarına dikkati çekti.
BM İnsani İşler Koordinasyon Ofisi (OCHA) da defalarca Yemen'deki insani yardım eylemlerinin fonlarında keskin bir düşüş yaşandığını duyurdu.
İnsani Yardım Koordinatörü, uluslararası bağışçıların Yemen'deki başarısızlığından söz ederken, Independent Arabia da Grande'nin bürosuna, uluslararası bağışçıların neden taahhütlerini yerine getirmediklerini sordu. Ancak büro, bu sorunun bağışçıların kendilerine yöneltilmesini istedi.
Güven sarsılması
Gözlemciler, güven eksikliği nedeniyle BM ile bağışçı ülkelerin arasındaki ilişki düzeyinin azaldığını söylerken, Grande de geçen Nisan ayı sonlarında yaptığı bir açıklamasında bu durumu kabul etti. Grande, o dönemdeki açıklamasında ‘Bağışçılar, Yemen'deki insani yardım faaliyetlerine güvenlerini yitirdi" diyerek, insani yardım kuruluşlarına yapılan uluslararası yardımın azalmasının sebeplerinden birinin de bu olduğunu kaydetti.
İktisatçı Abdulvahid el-Oubali de Independent Arabia'ya yaptığı açıklamada, geçmiş yıllarda yalnızca BM kurumları aracılığıyla olan 15 milyar dolar da dahil, 25 milyar dolardan fazla para pompalandığını hatırlattı.
İz yok
Oubali, BM'nin, uluslararası kuruluşların ve genel olarak yerel ortaklarının faaliyetlerinin sonuçları ve etkileri göz önüne alındığında, etkinin olumsuz olduğunu belirtti.
BM kuruluşlarının adlarının çeşitli yolsuzluk ve ihmal skandallarına karıştığını belirten Abdulvahid el-Oubali, "Tüm BM kuruluşlarının Yemen'deki projelerinin denetlenmiş mali ve teknik raporlarını yayınlamayı reddetmesi karşısında, Husilerin bu yardımları yağmalaması kolaylaştı" dedi.
Oubali, BM kurumlarına duyulan güvenin sarsıldığını, ‘meşru hükümetle işbirliğinin, Yemen Merkez Bankası ve diğer bankalara nakit para cinsinden likidite sağlamanın' reddedildiğini ifade etti. Aynı şekilde meşru hükümetin bunu defalarca talep etmesine rağmen BM'nin, parayı Yemen dışındaki bankalarda tutmakta ısrar ettiğini kaydetti.
Destek
Bağışçılar ve BM arasındaki güven eksikliği karşısında Abdulvahid el-Oubali, Yemen'in en büyük bağışçısı olan Suudi Arabistan, ABD ve Kuveyt'in insani projelerini hayata geçirmek için kurumları aracılığıyla destek sağlamaya devam etmeleri, Yemenlilere doğrudan yardım sağlamaları, yüksek işletme maliyetleri ve yolsuzluk oranları nedeniyle BM kurumlarından tamamen vazgeçmeleri önerisinde bulundu.
Kötüleşen kriz
Tüm bunlar, Yemen'in, BM'nin dünyadaki en kötüsü olarak nitelendirdiği krizi şiddetlendirebilecek bir insani krizin eşiğinde olduğunu gösteriyor. Öyle ki ülkede, gelecek haftalarda yeni eğitim yılı başladığında, okulların en az yüzde 70'inin kapanması veya çok sınırlı bir şekilde faaliyet göstermesi de mümkün.
Bu çerçevede iktisatçı Abdulvahid el-Oubali, gidecek başka yeri olmayan on binlerce yerinden edilmişin insanlık dışı koşullarda yaşamak zorunda kalacağını vurguladı.
Oubali, "Yemenliler, yurtdışındaki gurbetçilere büyük bir bağlılık gösterdikleri için bu durumun ciddiyetini hafife aldı" dedi.
Haziran başlarında Suudi Arabistan, video konferans aracılığıyla bir konferansa ev sahipliği yaptı. Konferans, yıl sonuna kadar temel insani yardım faaliyetlerini karşılamak için gerekli olan 2,41 milyar doların yaklaşık 1,35 milyarının taahhüdüyle sonuçlandı. BM Yemen Koordinatörü Lise Grande tarafından yapılan açıklamaya göre konferans sonrasında geriye, bir milyar doları aşan bir boşluk kaldı.
Yemen, dünyanın en kötü insani felaketiyle karşı karşıya. BM'ye göre nüfusun yaklaşık yüzde 80'inin, yani 24 milyondan fazla vatandaşın acil insani yardım ve korumaya ihtiyacı var.
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
Independent Türkçe için çeviren: Şarku'l Avsat
