Nisan ayında aldığı kararla Türk Lirası almak isteyen yabancı bankaların öz kaynaklarının yüzde 10’u oranında belirenmiş swap (TL değiş-tokuşu) limitini yüzde 1’e çeken Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), bu kararından tüm yabancı bankaları muaf tutacağını duyurdu.
BDDK, 20 Mayıs’ta Lüksemburg merkezli Clearstream Banking ve Belçika merkezli Euroclear’ı; 28 Temmuz’da da Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası gibi uluslararası kalkınma bankalarını bu kararından muaf tutmuştu.
BDDK’dan yapılan yazılı açıklamada yurt dışı yerleşik bankaların yurt içi bankalarda açacakları TL hesaplar üzerinden gerçekleştirecekleri:
- Vadede TL alım yönündeki (swap işleminin ilk bacağında yurt dışı yerleşik bankanın döviz karşılığında TL aldığı) döviz swap işlemlerinin,
- BIST FX swap piyasasında vadede TL alım yönündeki (swap işleminin ilk bacağında yurt dışı yerleşik bankanın döviz karşılığında TL aldığı) swap işlemlerinin,
- BIST Repo piyasasındaki repo ve ters repo işlemlerinin,
- Yurt içi yerleşik bankalarla yapılan TL depo işlemlerinin Türk Lirası’na erişim sınırlamalarından muaf tutulmasına karar verildiği ifade edildi.
Bankalara, yurt içi piyasadan temin edecekleri TL’yi yalnızca yurt içi piyasalarda:
- Yurt içi yerleşik şirketlere kredi vermek,
- TL cinsinden menkul kıymet almak
- Fazla TL likiditenin yurt içi bankalarda depo edilmesini sağlamak amacıyla kullanacaklarını hesap açtıkları yurt içi bankalara yazılı olarak beyan ve taahhüt etmeleri şartı konuldu.
Aynı koşullar 28 Temmuz’da uluslararası kalkınma bankaları için de açıklanmıştı.
Ne olmuştu?
BDDK’nın gerekçelerini “Kovid-19 salgınının yol açtığı finansal risk artışının azaltılması ve TL kaynakların verimli şekilde, ağırlıklı olarak kamu ve özel kesimin finansman ihtiyacının giderilmesinde kullanılmasına öncelik verilmesi” diyerek açıkladığı kararlarından ilki 12 Nisan’da duyuruldu.
Buna göre Türk Lirası almak isteyen yabancı bankaların öz kaynaklarının yüzde 10’u oranında belirenmiş swap (TL değiş-tokuşu) limiti yüzde 1’e çekilmişti. Bu oran, geçtiğimiz sene yüzde 50’ydi.
O dönem ekonomistlerin “yabancıya swap yolu kapandı” diyerek açıkladığı bu karardan sonra, BBDK’nın 5 Mayıs tarihli duyurusu ise Türkiye’de bankaların yurt dışındaki bankalarla TL işlemlerini sınırlıyordu.
Bu açıklamaların ardından Lüksemburg merkezli Clearstream Banking ve Belçika merkezli Euroclear Bank, 18 Mayıs itibarıyla Türk Lirası cinsinden işlemlerini askıya aldıkları açıkladı.
Clearstream’in web sitesinden yapılan açıklamada Türk Lirası cinsi işlemlerin, ”Türk Lirasına koronavirüs nedeniyle getirilen likidite kısıtlamaları" nedeniyle artık elverişli koşullarda takas edilemeyeceği için geçici olarak durdurulduğu belirtilmişti.
BDDK, 20 Mayıs’ta yeni bir açıklama yayınladı ve Clearstream Banking ve Euroclear’ın döviz takası (swap) işlemlerini kısıtlamasından muaf tutulduğunu duyurdu.
28 Temmuz’da uluslararası kalkınma bankalarına getirilen muafiyette ise gerekçe olarak “Türk Lirası cinsinden tahvil ve kira sertifikası işlemlerinin takas operasyonlarının olumsuz etkilenmemesi ve TL cinsinden menkul kıymetlerin etkin ve verimli bir şekilde işlem görmesini temin etmek” gösterilmişti.
Independent Türkçe
