Türkiye ile Amerika Birleşik Devletleri (ABD) arasındaki ilişkilerin gerilmesine neden olan olaylardan biri de ABD’nin İstanbul Başkonsolosluğu çalışanı Metin Topuz’un tutuklanmasıydı.
Topuz’un yargılandığı davadan 8 yıl 9 ay hapis cezası alması sonrası ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo yazılı bir açıklama yaparak “Kararın Türkiye-ABD ilişkilerine zarar verdiğini” söyledi.
Kararın temelsiz olduğunu ileri süren Pompeo, "Bu kararı destekleyecek güvenilir bir delil görmediğimiz gibi, kararın süratle üst mahkeme tarafından bozulmasını diliyoruz" ifadelerini kullandı.
Konuyla ilgili ABD’nin Ankara Büyükelçiliği de bir açıklama yaptı.
Büyükelçiliğin Twitter hesabından yapılan açıklamada, "Bu kararı destekleyecek inandırıcı bir delil görmediğimiz gibi, kararın süratle üst mahkeme tarafından bozulmasını diliyoruz. Sayın Topuz, yaklaşık 30 yıldır iki ülke yetkililerinin ve vatandaşlarının takdirini kazanan önemli çalışmalar yapmıştır. Talimatlarımız doğrultusunda, Türkiye ve ABD kolluk kuvvetleri arasındaki iş birliğini geliştirmiş; her iki ülkedeki insanların güvenliğine katkıda bulunmuştur” denildi.
ABD'ye tepkiler
ABD’den gelen açıklamalar Türkiye’den tepkiyle karşılandı.
Adalet Bakanlığı, ABD’li makamlardan yapılan açıklamaların “Son derece talihsiz ve yargı bağımsızlığı ilkesi bakımından düşündürücü olduğunu” belirtti.
Bakanlıktan yapılan açıklamada, "ABD'li muhataplarımız, derin hayal kırıklığı yaşatan bir dava arayışındaysa, onlara FETÖ'nün kurduğu ihanet pazarından satın alınan tanıklarla, sahte ve sözde delillerle yürütülen Hakan Atilla yargılamasına bakmalarını tavsiye ediyoruz. Bağımsız ve tarafsız Türk yargısı, verdiği kararlarla herhangi bir ülkeyi ikna etmek durumunda değildir" denildi.
Mahkemenin delilleri tartışarak karar verdiğine işaret edilen açıklamada, söz konusu hükmün kesinleşmesi sürecinin de yine bağımsız yargının hukuki işleyişi içinde gerçekleştirileceğinin vurgulandığı açıklamada, şunlar kaydedildi:
"Ülkelerinde halihazırda süren protesto eylemlerinde dahi aldıkları tedbirler ortada iken, 15 Temmuz'da bombalarla, tanklarla ülkemize, milletimize ve millet iradesine hayasızca bir akın gerçekleştiren bir terör örgütüne karşı yürüttüğümüz haklı ve hukuki mücadeleyi değersizleştirmeye yönelik açıklamalar büyük bir çelişkidir, kabul edilmesi mümkün değildir. Bu itibarla, ABD yetkili makamlarını uluslararası sözleşmeler ve ikili anlaşmalar doğrultusunda suçluların iadesi hukukuna uymaya bir kez daha davet ediyor, terörle mücadelede işbirliğine olan inancımızı teyit edeceklerini umuyoruz."
Adalet Bakanı Gül: Türk yargısı bağımsız ve tarafsızdır
Adalet Bakanı Abdulhamit Gül de Twitter'dan yaptığı açıklamada, "Türk yargısı bağımsız ve tarafsızdır, emir alacağı tek merci Anayasa ve kanunlardır. Hiçbir ülke, kişi, kurum veya merci, Türk mahkemelerinin adil yargılamasına etki ve telkinde bulunamaz" ifadelerini kullandı.
TBMM Başkanı Şentop: Amerikalılar saygı duymalı
TBMM Başkanı Mustafa Şentop ise ABD’nin açıklamalarına “Dünya yalnızca ABD mahkemelerine saygı duymak mecburiyetinde değil. Türkiye’deki mahkemelere Amerikalılar da bizler de saygı duymalıyız” dedi.
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hami Aksoy ise Topuz’un ABD'nin Türkiye temsilciliklerinde çalışan tek FETÖ iltisaklı kişi olmadığını söyledi.
15 Temmuz darbe girişimi akabinde Fetullah Gülen dahil, ABD'de bulunduğu bilinen FETÖ üyelerine ilişkin adli makamlarca yapılan iade taleplerine bugüne kadar olumlu yanıt alınamadığına dikkati çeken Aksoy şunları kaydetti:
"Bu da ABD'nin FETÖ terör örgütüne duyarsız yaklaşımını ortaya koymaktadır. Bu yaklaşımları neticesinde, ABD'nin FETÖ terör örgütü üyeleri için güvenli liman haline geldiğini kaygıyla müşahede ediyoruz. Türkiye'de hukukun üstünlüğü hakimdir ve Türk yargısı bağımsızdır. ABD makamlarını yargı bağımsızlığı ilkesine saygı duymaya ve yargıyı etkilemeye yönelik tavırlardan uzak durmaya, ayrıca Türkiye'deki bağımsız yargı kararlarına siyasi anlamlar yüklemekten kaçınmaya davet ediyoruz.”
Metin Topuz kimdir?
Topuz, ABD'nin İstanbul Başkonsolosluğu’nda, uyuşturucu ile mücadeleden sorumlu istihbarat örgütü olan DEA ile Türk Emniyet birimleri arasındaki teması sağlıyordu. 1982 yılında konsoloslukta çalışmaya başlayan Topuz’un 2013-2016 arasında dönemin savcısı Zekeriya Öz ile emniyet yetkilileri Yakup Saygılı ve İbrahim Şen’le telefon görüşmeleri yaptığı tespit edildi.
Neyle suçlandı?
FETÖ soruşturmasının şüphelisi olarak İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından Eylül 2017’de gözaltına alınan Topuz’ın, 15 Temmuz darbe girişiminde rol alan bazı askerlerle de temas kurduğu da açıklandı. Topuz aynı yılın Ekim ayında “Anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs”, “Devletin güvenliği veya iç veya dış siyasal yararları bakımından, niteliği itibarıyla gizli kalması gereken bilgileri, siyasal veya askeri casusluk maksadıyla temin” ve “Türkiye Cumhuriyeti hükümetini ortadan kaldırmaya teşebbüs etme” suçlarından tutuklanan tutuklandı.
İddianamede hangi suçlamalar vardı?
16 ay sonra yazılan iddianamede ise Topuz hakkında “Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini Ortadan Kaldırmaya veya Görevini Yapmasını Engellemeye Teşebbüs”, “Devletin Gizli Kalması Gereken Bilgilerini Siyasal veya Askeri Casusluk Amacıyla Temin, “Hukuka Aykırı Olarak Kişisel Verileri Kaydetmek, ”Verileri hukuka aykırı olarak verme veya ele geçirme” ve “Gizliliği İhlali” suçlarından ağırlaştırılmış müebbet ile 20 yıldan 35 yıla kadar hapis cezasına çarptırılması istendi.
Mart ayındaki duruşmada esas hakkındaki mütalaasını veren savcı, Topuz’un "Silahlı terör örgütü üyeliği” suçundan 15 yıla kadar hapis cezasına çarptırılmasını istedi.
Metin Topuz hangi suçlamadan ceza aldı?
Mahkeme Topuz’a cezayı “Silahlı Terör Örgütüne Yardım” suçundan verdi. Mahkeme heyeti, Metin Topuz hakkındaki diğer suçlamaları ise beraatle sonuçlandırdı.
Topuz krizi Türkiye-ABD ilişkilerini nasıl etkiledi?
Metin Topuz'un tutuklanması, Türk-Amerikan ilişkilerinde bir kız yarattı. Tutukluluk kararından sonra ABD, buna tepki olarak “Türkiye'den yapılan göçmen olmayan vize başvurularını” askıya aldı ve bir süre askıda tuttu. Türkiye de karşılık olarak ABD vatandaşlarına uyguladığı e-vize uygulamasını durdurdu. 15 Temmuz 2016'daki darbe girişiminin ardından ABD diplomatik misyonlarında görev yapan üç kişi tutuklandı. Topuz bu isimlerden biri.
Independent Türkçe, AA
