ABD’deki Harvard Üniversitesi’nde liderliğini Harvard Tıp Fakültesi’nden Doçent Doktor Sandeep R. Datta’nın yaptığı ekip burundaki bazı genlerin Kovid-19’un bulaşmasını kolaylaştırmada etkin olduğunu keşfetti.
Henüz hakem onayından geçmeyen bilimsel makalelerin yayımlandığı bioRxiv’te 28 Mart’ta yer alan araştırmanın ön bulguları bazı Kovid-19 hastalarının neden koku kaybı belirtileri gösterdiğini açıklayabilir.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Harvard Üniversitesi’nin öğrenci gazetesi Harvard Crimson’ın aktardığına göre, Datta yaptığı açıklamada “Kovid-19 hastalığına yakalanmakla koku duyusundaki bozukluklar arasında güçlü bir ilişki var gibi gözüküyor. Bu, hastalığın ayırıcı özelliklerinden biri olarak görünüyor” dedi.
Datta kendisi ve ekibinin Kovid-19’un koku alma sistemindeki bazı hücreleri etkileyip bunların işlevlerini nasıl bozduğunu anlamak için kamuya açık genetik veri setlerini incelediğini belirtti.
Araştırmacılar Datta’nın “ burnunuzda kokuları tespit edip bu bilgiyi beynimize göndermekten sorumlu olan bölüm” diye nitelediği koku epitelindeki hücre tiplerinin gen ifadelerine odaklandı.
Datta’ya göre bu hücrelerde üretilen iki proteinde Kovid-19'un bulaşmasını sağlayan moleküller olabilir. Bu moleküllerin “özellikle hastalık riskine açık olduğu” vurgulandı.
Datta ekibin kokuları tespit etmekten sorumlu nöronların enfeksiyona karşı en hassas olduğunu bulmayı beklerken şaşırtıcı şekilde bu duyusal nöronları (sinir hücreleri) destekleyen hücrelerin en savunmasız genler olduğunu keşfettiğini açıkladı.
Ekibin incelediği veri setleri SARS-CoV-2 virüsünün sinir hücrelerine değil, burnun iç kısmının üst tarafında bulunan epitel hücrelerine girdiğini gösterdi.
Nörobiyoloji Doçenti Datta “Bu, koronavirüsün koku alma duyunuzu nasıl değiştirdiğini gösteren olası mekanizmaları açıklayabileceği için ilgi çekici” ifadelerini kullandı.
Koronavirüs hastalarında bu koku kaybınının “çok hızlı” gerçekleştiğini de vurgulayan Datta bulguların doğrulanması için kapsamlı klinik çalışmaların yapılması gerektiğini de söyledi.
Amerikan Kulak-Burun-Boğaz ve Baş Boyun Cerrahisi Akademisi 22 Mart’ta yaptığı açıklamada koku ve tat alma duyusunun tamamen kaybı ya da kısmi azalmanın Kovid-19 enfeksiyonu taramalarında bakılması gereken belirtiler listesine eklenmesini önermişti.
Independent Türkçe, The Harvard Crimson, CNET
Derleyen: Keremcan Karabatak
