2019’un temmuz, eylül, ekim ve aralık ayları ile Ocak 2020’de gerçekleşen Para Politikası Kurulu (PPK) toplantılarında toplamda 1275 baz puan indirilen Merkez Bankası politika faizi, 50 baz puan daha aşağı çekildi ve yüzde 10,75 oldu. 

Geçen yıl ortalarına kadar yüzde 24 seviyesinde olan politika faizi, haziranda görevden alınan Murat Çetinkaya’nın yerine getirilen Merkez Bankası Başkanı Murat Uysal döneminde, yüzde 11,25 seviyesine kadar çekilmişti. 

19 Şubat PPK toplantısı kararı ile Uysal döneminde gerçekleşen faiz indirimleri altı toplantıda altıya çıkmış oldu. 

Merkez Bankası’nın faiz indirimi ile ilgili internet sitesinden yapılan açıklamada şu başlıklar yer aldı: 

1) Son döneme ilişkin veriler iktisadi faaliyetteki toparlanma eğiliminin devam ettiğini gösteriyor. 

2) Yatırımlarda ve istihdamda toparlanma sinyalleri alınıyor ancak zayıf seyir devam ediyor. 

3) Net ihracatın büyümeye katkısı gerilerken, dezenflasyon süreci ve finansal koşullardaki iyileşmeyle birlikte ekonomideki toparlanmanın devam edeceği öngörülüyor. 

4) Korumacılık önlemlerinin, küresel ekonomi politikalarına dair diğer belirsizliklerin ve jeopolitik gelişmelerin yanı sıra son dönemde ortaya çıkan salgın hastalığın sermaye akımları, dış ticaret ve emtia fiyatları kanalıyla oluşturabileceği etkiler yakından takip ediliyor. 

5) Enflasyon beklentileri, iç talep koşulları ve üretici fiyatlarındaki gelişmelere bağlı olarak çekirdek enflasyon göstergelerinin eğilimleri ılımlı seyrediyor. 

6) Enflasyondaki seyrin yıl sonu tahminiyle büyük ölçüde uyumlu olduğu değerlendiriliyor. Bu çerçevede Kurul, enflasyon görünümünü etkileyen tüm unsurları dikkate alarak, politika faizinde daha ölçülü bir indirim yapılmasına karar vermiştir.

7) Merkez Bankası fiyat istikrarı ve finansal istikrar amaçları doğrultusunda elindeki bütün araçları kullanmaya devam edecektir.

Politika faizinde 53 ay indirim yapılmamıştı 

TCMB’nin faizleri indirmesi, bankaların Merkez Bankası’ndan ucuz faizden borç alabilmesine dolayısıyla kişilere ve şirketlere ucuz kredi verebilmesine imkân sağlıyor. 

Merkez Bankası, politika faizi kabul ettiği bir hafta vadeli repo faiz oranında Şubat 2015’ten, Murat Uysal’ın başkanlık görevine geldiği Temmuz 2019’a kadar hiç faiz indirimi olmamıştı. 

Ocak 2015’te ise yüzde 7,75 olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranı bir sonraki ay yüzde 7,5’e düşürülmüştü. 

Gecelik ve geçici bir uygulama kabul edilen, ellerindeki parayı borç vermek ya da hesap kapatmak için günün son işlem saatine kadar bekleyen bankalara uygulanan faiz oranı Geç Likidite Penceresi (GLP) de Şubat 2015’te yüzde 12,75’ten yüzde 12,25’e indirilmişti. 

Hem politika faizi hem GLP için bu seviyedeki faiz oranları Mart 2016’ye kadar devam etmişti.

Dönemin Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı’nın 24 Mart 2016’daki son PPK toplantısında GLP, yüzde 12,25’ten yüzde 12’ye düşürülmüştü. 

2017'de politika faizi hiç değişmedi, GLP yükseldi

Başçı’dan sonra göreve gelen Murat Çetinkaya başkanlığında Para Politikası Kurulu, nisandan aralık ayına kadar gerçekleşen toplantılarda GLP’yi yüzde 10’a kadar indirdi. Politika faizi ise 2016’yı yüzde 8 seviyesinde kapattı. 

2017’ye gelindiğinde bir hafta vadeli repo ihale faiz oranı hiç değişmedi ve yüzde 8 seviyesinde kaldı. 

Önceki yıllarda her ay yapılan PPK toplantılarının sekiz defaya düşürüldüğü 2017’ye GLP faiz oranı yıla yüzde 11’le başlamış ve sene sonunda yüzde 12,75’e kadar yükselmişti. Sekiz toplantının dördünde GLP’de değişikliğe gidilmedi. 

GLP faiz oranı, bir hafta vadeli repo ihale faiz oranı olarak kabul edildi. 

Ocak ve Mart 2018’de gerçekleşen iki toplantıda Merkez Bankası politika faizini yüzde 8’de, GLP faiz oranını yüzde 12,75’te tutmaya devam etti. GLP faiz oranı 25 Nisan 2018 toplantıda yüzde 12,75’ten 13,5’e çıktı. 

Banka, 23 Mayıs 2018 toplantısı sonrası bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını yine yüzde 8 seviyesinde açıklarken, GLP borç verme faiz oranını yüzde 13,5’ten yüzde 16,5’e yükseltmişti. 

28 Mayıs’ta yapılan açıklamada ise 1 Haziran 2018 itibariyle politika faizi kabul edilen bir hafta vadeli repo faizi yüzde 16,5 olarak duyurulmuştu. 

Bu açıklamadan sonra, 2018 sonuna kadar politika faizi yüzde 24 seviyesine kadar çıktı. 2019’un ocak, mart, nisan ve haziran aylarında gerçekleşen PPK toplantılarında ise faizlerde değişikliğe gidilmedi.
 

Independent Türkçe