Doğuştan ya da sonradan engelli olan, özellikle maddi konuda zorluk çeken vatandaşlar, geçimlerini daha rahat devam ettirebilmeleri için devletin sağladığı maaş ve desteklerden yararlandırılmaktadır.

Engelliler için verilen 65 yaş üstü yaşlılık aylığı, yüzde 40 engelli aylığı, yüzde 70 ve üstü bakıma muhtaç engelli aylığı, 18 yaş altı engelli yakını aylığı gibi aylıklar nasıl alınır, nereye başvurulur, başvuru şartları nelerdir, hangi durumlarda maaşlar kesilir?

Engelli vatandaşlara sağlanan sosyal yardım hakları nelerdir?

Engelli vatandaşlara bakan kişilere verilen bakım maaş aylığı Ocak 2019 itibarı ile 1305,97 TL olarak ödenmektedir.

65 yaş üstü yaşlılık aylığı olarak Ocak 2019 itibarı ile 601 TL yaşlılık aylığı ödenmektedir.

Yüzde 40 ile yüzde 69 engel sahibi olan vatandaşlara Ocak 2019 itibarı ile 480,22 TL engelli maaşı ödenmektedir.

Yüzde 70 ve üzerinde engel sahibi olan kişilere Ocak 2109 itibarı ile 720,33 TL engelli maaşı ödenmektedir.

2022 sayılı yasaya göre 18 yaşını tamamlamış olan yüzde 40 engelli olan vatandaşlara şartlara uyum sağlamaları durumunda maaş bağlanmaktadır.

Aynı yasa gereğince 18 yaşını tamamlamayan engelli yakınlarına şartlara uyum sağlanması durumunda engelli yakını maaşı bağlanmaktadır.

Engelli çalışanlara sağlanan haklar nelerdir?

Yüzde 40 ve üzeri oranında engel sahibi olan çalışan vatandaşlara erken emeklilik hakkı sağlanmaktadır.

Ayrıca gelir vergisi indiriminden yararlanma hakkı sağlanan engelli vatandaşlar vergi dairelerine başvuruda bulunarak engel oranlarına göre derecelendirilerek indirimlerden yararlanmaktadırlar.

Buna göre;

• Yüzde 40-59 oranında engelli olan vatandaşlar 3.derece
• Yüzde 60-79 oranında engelli olan vatandaşlar 2.derece
• Yüzde 80 ve üzerinde engelli olan vatandaşlar 1.derece vergi indirimi alırlar.

Engelli çalışan memurlara sağlanan özel indirim hakları bulunmaktadır.

Engelli çocuğu olan anneler yarı zamanlı çalışma hakkından nasıl yararlanır?

Engelli çocuğu olan anneler için, doğumdan sonra 12 ayı geçmemiş olması şartı ile 12 ay yarı zamanlı çalışma hakkı getirilmiştir.

Bu yarı zamanlı çalışma tam maaşlıdır.

Öte yandan çocuğun ilköğretim çağına dek yarı zamanlı çalışma (maaş ve özlük hakların yarısı karşılığında) talep edilmektedir.

Buna göre engelli çocuğu olan anne 12 ay boyunca tam maaş alarak yarı zamanlı çalışabilecek (süt izni hakkını kullanamaz), 12 ayın devamında ise ilköğretim yaşına dek yarı maaşla yarı zamanlı çalışabilecek.

Bu hükümler, hem memurlar için 657'ye (104. maddeye ilave), hem de işçiler için 4857'ye (74. maddeye ilave) işlenmiştir.

Engelli çocuğun engel oranı, ağır/ hafif engelli olup olmadığı ve gelir düzeyi dikkate alınmaksızın bu hakkı isteyen her anne kullanabilir.

Engelli çocuğu olan anneler erken emeklilik hakkından nasıl yararlanır?

Ağır engelli çocuğu olan annelere 1 Ekim 2008 tarihinden sonra verilmiş bir haktır.

Çocuğun ağır engelli raporunun alındığı tarihe göre SGK’nın kararı önemlidir.

Çalışılan sürenin dörtte biri oranında süre çalışılan süreye ilave edilir.

Bu süre emeklilik süresinden düşürülür.

Engelli çocuğa evde eğitim hakkı nasıl sağlanır?

Zorunlu öğrenim çağındaki özel eğitime ihtiyacı olan öğrencilere sağlık problemi nedeniyle okul öncesi, ilköğretim veya özel eğitim programlarından herhangi birini uygulayan örgün eğitim kurumlarından doğrudan yararlanamayanlara eğitim hizmetlerinin evde sunulması esasına dayanan eğitimdir. 

Engellisine bakan yakını evde bakım ücreti hakkından nasıl yararlanır?

Engelliye bakan kişinin evde bakım parası alabilmesi için ilk şart, engellinin en az yüzde 50 oranında engeli olduğunun sağlık kurulu raporuyla tespit edilmesidir.

Raporda "ağır engelli" ibaresinin yer alıyor olması şarttır.

Evde bakım maaşı için, engelli kişinin aldığı sağlık kurulu raporunda bakıma muhtaç olduğunun yazıyor olması gerekir.

Ayrıca evde bakım parası alınabilmesi için, evde bakımı yapılan kişiyle bir kan bağı bulunması gerekir.

Üvey akrabalar da evde bakım maaşından yararlanabilir.

Evde bakım maaşı alan kişiyle engelli kişinin aynı adreste yaşıyor olmaları de gereklidir.

Evde bakım parası ve engelli aylığı alınabilmesi için başvuruların ikamet edilen yerdeki Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı il veya ilçe müdürlüklerine yapılması gerekiyor.

Evde bakım parası alınması için başvuru esnasında engellinin bulunması gerekmiyor.

Gerekli belgelerle yapılan başvurular değerlendirilerek evde bakım parası bağlanması işlemleri gerçekleştiriliyor.

Engelli aylığından yararlanmak isteyen kişiler SYDV’lerden aldıkları sevk ile sağlık kurulu raporu vermeye yetkili hastanelere gidiyorlar.

Bu sevk ile gidilen hastanede verilecek sağlık kurulu raporu için ücret alınmıyor.

Raporda belirlenen engellilik oranı sonrası muhtaçlık değerlendirmesi yapılıyor ve orana göre belirlenen engelli aylığı bağlanıyor.

Gerekli şartları sağlayan ve engellisine bakan kişiye 2019’da aylık 1384.59 TL ödeniyor.

Evde bakım parası için engellinin bulunduğu hanede kişi başına düşen gelirin asgari ücretin üçte ikisinden düşük olması gerekli.

2019’da bu rakam 1219.35 TL.

Bunun üzerinde kişi başına düşen gelir bulunan hanelere evde bakım parası ödenmez.

Evde bakım aylıkları temmuzda 1384 TL’ye yükseldi. 

Çalışan engelliye aylık hakkı nasıl sağlanır?

Sigortalı olarak çalışan veya SGK’dan gelir veya aylık alan engelliler aylık alamazlar.

Nafaka bağlanmış veya bağlanması mümkün olan engelliler de aylık alamıyorlar.

Çalışmayan ve SGK’dan gelir veya aylık almayan engellilerin engelli aylığı alması mümkündür.

65 yaş aylığı hakkı nasıl sağlanır?

Sosyal güvencesi olmayan veya alma sürecinde bulunmayan 65 yaş üstü vatandaşlara devlet yaşlılık maaşı veriyor.

Yaşlılık maaşı almanın yolu kolaylaştırıldı.

Yaşlılık maaşı almaya aday olan kişi daha önce ailesi ile beraber değerlendiriliyordu.

Yeni düzenleme ile artık kişiler çocukları ile beraber değil sadece kendisi ve varsa eşi ile değerlendirilecek.

65 yaş aylığı alabilmek için 3 temel şart var:

65 yaşını geçmiş, gelir durumu geçimine el vermeyen vatandaşlara yapılan yaşlılık maaşı ödemesine başvuru için bazı kriterlerin yerine getirilmiş olması gerekiyor.

65 yaş aylığı adından da belli olacağı üzere 65 yaşını geçmiş, Sosyal Güvenlik Kurumu'ndan (SGK) herhangi bir güvencesi ve ek geliri olmayan, aylık geliri 483 liranın altında olan vatandaşlara veriliyor.

Yeni muhtaç yaşlı maaşı aylık 637 lira olarak ödenmektir.

Sorularınız için: [email protected]