Umut hakkı ömür boyu hapis cezası alan mahkumların bir süre sonra toplumla buluşmasına imkan tanıyan bir düzenleme. Umut hakkı düzenlemesi ömür boyu hapis cezası alan mahkumların yeniden özgürlüğe kavuşma ümidini canlı tutuyor.

Türk Ceza Kanunu'nun 125. maddesini ihlal suçundan önce idam cezası alan Öcalan'ın cezası Ekim 2002'de müebbet hapse çevrildi. Marmara Denizi'ndeki İmralı Adası'nda tek başına kalan Öcalan, 1999 yılının şubat ayından bu yana hapiste.

Türkiye'de durum ne?

Türk Ceza Kanunu’nun “Devletin Güvenliğine Karşı Suçlar”, “Anayasal Düzene ve Bu Düzenin İşleyişine Karşı Suçlar” ve “Milli Savunmaya Karşı Suçlar” başlıklarında düzenlenen suçları örgütlü olarak işlediği için ağırlaştırılmış müebbet hükmü almışsa, koşullu salıverilmeden yararlanamıyor. Bu durum, bu suçlardan hüküm giyen kişilerin hiçbir koşulda hapishaneden çıkamayacakları anlamına gelmez, sadece koşullu salıverilme hükümleri onlar için uygulanmaz.

AİHM ne diyor?

1 Haziran 2005 tarihli İnfaz Kanunu’nun 107. maddesinin 16. fıkrasında, "Öcalan’ın mahkum olduğu koşullu salıverme hükümlerine" tabi olmadığı açıkça düzenlendi. 

AİHM, 18 Mart 2014’te Öcalan’la ilgili verdiği kararda, cezaevinde ömür boyu kadar kalmasına yol açacak düzenlemeyi Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne aykırı buldu. İmralı’da yalnız tutulmasını da ihlal nedeni saydı.

Nasıl serbest kalabilir?

Öcalan'ın serbest kalması için İnfaz Kanunu’nun 107. Maddesinin 16. Fıkrasını kaldırması yeterli. Bu fıkradaki "koşullu salıverme hükümleri uygulanmaz" hükmü kaldırılırsa Öcalan'ın koşullu salıverme koşulları değerlendirilebilecek. 

Bahçeli ne dedi?

MHP lideri Bahçeli, Abdullah Öcalan'ı kast ederek bugünkü grup konuşmasında umut hakkına dair şu ifadeleri kullanmıştı:

Bu dirayet ve kararlılığı gösterirse, “umut hakkı”nın kullanımıyla ilgili yasal düzenlemenin yapılması ve bundan yararlanmasının önü de ardına kadar açılsın. Ne Kandil, ne de Edirne; adres İmralı’dan DEM’e uzansın, bu ağır ve tarihi terör sorunu ülke gündeminden tamamen çıkarılsın.

 

Independent Türkçe