Bilim insanları 2 milyar yıllık bir kayada, hayattaki en yaşlı mikropları tespit etti. Bugüne kadar bulunan en eski canlı mikrop örneklerini içeren yeni çalışma, yalnızca Dünya'daki değil, aynı zamanda Mars'taki yaşamın da geçmişine ışık tutabilir. 

Yeryüzünün metrelerce altında zaman zaman mikrop gibi organizmaların uzun süre yaşayabileceği ortamlar oluşuyor. Çok yavaş bir hızda gelişen bu küçük organizmalar milyonlarca yıl bile hayatta kalabiliyor. 

Güney Afrika'da yürütülen yeni araştırmaysa daha önce keşfedilen canlı mikroplardan neredeyse 1,9 milyar yıl daha yaşlı organizmaları ortaya çıkardı. 

Çalışmayı yürüten ekip, mikropları Bushveld Magmatik Kompleksi'nde buldu. Güney Afrika'daki kompleks, milyarlarca yıl önce magmanın Dünya yüzeyinin altında yavaşça soğumasıyla oluşmuştu. 

Neredeyse İrlanda büyüklüğündeki alan, dünyadaki en zengin maden yataklarından bazılarına ev sahipliği yapıyor. Ayrıca küresel çapta çıkarılan platinin yaklaşık yüzde 70'i de buradan geliyor. 

Bushveld Magmatik Kompleksi, oluşumundan itibaren büyük ölçüde değişmeden kalması nedeniyle çok eski mikropların yaşamasına elverişli bir ortam sunuyor. 

Araştırmacılar sondaj yaparak yerin 15 metre altından yaklaşık 30 santimetre uzunluğunda, 2 milyar yıllık bir kaya örneği çıkardı. 

Ardından kayanın üzerinde, bir kil tortusu sayesinde çevresinden izole halde yaşayan mikroplar gördüler. 

Microbial Ecology adlı hakemli dergide 2 Ekim'de yayımlanan çalışmayı yürüten ekip, mikropların uzun yıllardır kayada yaşadığını ve sondaj sırasında bu yüzeye gelmediğini tespit etmek adına çeşitli görüntüleme tekniklerine başvurdu. 

Araştırmacılar, DNA'sını boyadıkları mikropların ve onları çevreleyen kil tortusunun protein içeriğini inceledi. Bu sayede organizmaların hem canlı olduğunu hem de 2 milyar yaşındaki kayaya, kendi çalışmaları sırasında bulaşmadığını doğruladılar. 

Tokyo Üniversitesi'nden Yohey Suzuki, başyazarı olduğu çalışmanın bulguları hakkında "2 milyar yıllık kayaların yaşama elverişli olup olmadığını bilmiyorduk" diyerek ekliyor: 

Bugüne kadar canlı mikroorganizmaların bulunduğu en eski jeolojik katman, okyanus tabanının altındaki 100 milyon yıllık bir tortuydu. Dolayısıyla bu çok heyecan verici bir keşif.

Araştırmacılar bu örnekleri daha detaylı inceleyerek Dünya'daki yaşamın kökenleri hakkında daha kapsamlı bilgiler edinmeyi umuyor. Diğer yandan yeni bulguların başka gezegenlerin geçmişine ışık tutması da muhtemel. 

NASA'nın Perseverance aracının Mars'tan, yeni bulunan kayaya yakın yaşlarda örnekler getirmeye hazırlandığını söyleyen Suzuki ekliyor:

Dünya'da 2 milyar yıl öncesine ait örneklerde mikrobiyal yaşamı bulmak ve bunların gerçekliğini doğru bir şekilde teyit edebilmek, bundan sonra Mars'tan gelen örneklerde bulabileceklerimiz açısından beni heyecanlandırıyor.

Independent Türkçe, Popular Science, IFL Science, Microbial Ecology

Derleyen: Büşra Ağaç