Çin, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi huzurunda insan hakları sicili nedeniyle Batılı ülkelerden sert eleştirilere maruz kaldı. Ancak Şarku’l Avsat’ın Fransız haber ajansı AFP’den aktardığı habere göre Çin geleneksel müttefikleri de Pekin rejimini uyardı.

Pekin, salı günü Cenevre'de, İnsan Hakları Konseyi'nin benzersiz bir mekanizması olan Evrensel Periyodik İnceleme'ye tabi tutuldu ve bu mekanizma kapsamında 193 üye devletin her biri meslektaşlarından gelen eleştirilere, sorulara ve yorumlara maruz kaldı. Çin, Pekin'in, halkının yaşamlarını iyileştirmek, yoksulluğu ortadan kaldırmak ve insan haklarını korumak için büyük ilerlemeler kaydettiğini vurgulayan geniş bir heyet tarafından temsil edildi.

Çin'in Birleşmiş Milletler Büyükelçisi Chen Xu, Cenevre'de yaptığı açıklamada, "Çin, hakların korunmasına saygı göstermeyi devlet yönetiminde önemli bir görev olarak görüyor" dedi. Bu konuşmanın ardından dünyanın dört bir yanından diplomatlar kaygılarını dile getirme, soru sorma ve tavsiyelerde bulunma fırsatı buldu.

Batılı diplomatlar özellikle sivil özgürlüklere yönelik baskıyı ve Hong Kong'da muhalefeti bastırmak için 2020'den bu yana yürürlükte olan ulusal güvenlik yasasını vurguladılar. Ayrıca Sincan'daki (Müslüman Uygurlara yönelik) baskı ve Tibetlilerin kültürel ve dini kimliğini silme çabalarıyla (Pekin bunu yapmakla suçlanıyor) ilgili endişelerini de dile getirdiler.

"İnsanlığa karşı suçlar"

İrlanda Büyükelçisi Noel White, ülkesinin “İnsan hakları savunucularına yönelik taciz, özellikle Hong Kong'da ifade özgürlüğüne yönelik kısıtlamalar, etnik ve dini gruplara yönelik muamele dahil, Çin'de sivil topluma yönelik devam eden baskıdan derin endişe duyduğunu” vurguladı.

Çin'in kuzeybatısındaki bir bölge olan ve Pekin'in delillerle birlikte bir milyondan fazla Uygur ve diğer Müslüman azınlığı toplama kamplarında zorla çalıştırmakla ve hapsetmekle suçlandığı Sincan'daki duruma özellikle dikkat çekildi. Çin, daha önce 2018'deki son evrensel periyodik inceleme sırasında dile getirilen bu suçlamaları şiddetle reddediyor.

O zamandan bu yana hem sivil toplum kuruluşları hem de Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği'nin Ağustos 2022'de yayınladığı bir rapor aracılığıyla kanıtlar birikti.

Çin'in kategorik olarak reddettiği bu raporda olası "insanlığa karşı suçlara" değiniliyor ancak Çin'in büyük baskısı altında Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi üyeleri bu belgenin tartışılması fikrini reddetti.

İnsan hakları savunucuları, evrensel periyodik incelemenin raporun bulgularını destekleme fırsatı sağlayacağı yönündeki umutlarını dile getirdi.

Almanya’da yaşayan Uygur aktivisti ve Dünya Uygur Kongresi başkanı Dolkun İsa, "Bu, ülkelerin bu konuyu gündeme getirmesi ve devam eden soykırımı sona erdirmek için somut eylem talep etmesi için mükemmel bir fırsat" dedi.

Danimarka Büyükelçisi Jep Petersen, “Pekin'i Sincan'a ilişkin değerlendirmede yer alan tavsiyeleri (Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Ofisine ait) derhal uygulamaya" çağırdı.

Çin’i müttefikleri de uyardı

Çin'in destekçileri ve müttefikleri Pekin'i destekliyor. Örneğin, Çin'in geleneksel ve kararlı müttefiki Eritre'nin temsilcisi, Pekin'i "bölgesel etnik özerklik sistemini desteklemeye devam etmeye ve etnik birlik ve ilerlemeyi teşvik etmeye" çağırdı.

Hint temsilci ise Çin'den "kapsamlı ve sürdürülebilir kalkınma yoluyla halkının temel insan haklarından tam olarak yararlanmasını sağlamak için önlemler almaya devam etmesini" istedi.

Oturumda toplam 163 ülke konuşmak üzere kayıt yaptırdı ve her konuşmacıya kendi fikrini belirtmesi için sadece 45 saniye kaldı.

Evrensel Periyodik İnceleme öncesinde Batılı bir diplomat şu soruyu sordu: "Çin hakkındaki endişelerimizi 45 saniyede nasıl özetleyebiliriz?"

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

Şarku'l Avsat'ın haberlerine ulaşmak için tıklayın