Afrika ülkelerinin Batı ülkelerinin askerlerini topraklarından çekmesi yönündeki taleplerinin meşru bir hak olmasına ve Fransa'nın Afrika ülkelerindeki zayıf performansına rağmen Fransız ordusunun Sahel bölgesi ülkelerinden bu kadar dramatik bir şekilde çekilmesi, Batı Afrika'daki Afrikalıların güvenliklerini ve siyasi istikrarlarını koruyup koruyamayacaklarına ilişkin şu soruların gündeme gelmesine yol açabilir.

Mali, Burkina Faso ve Nijer arasında kısa bir süre önce imzalanan Liptako-Gourma Anlaşması ile Sahel Devletleri İttifakı'nın (AES) kurulması bir yandan Fransa'nın bu ülkelerden askeri olarak çekilmesinin yarattığı boşluğu doldurup diğer yandan Batı Afrika Devletleri Topluluğu'na (ECOWAS) kısmen de olsa bir alternatif oluşturabilir mi?  

Peki, birincisi genel olarak Batı'nın siyasi söylemleri ve basınında çıkan haberler, özel de ise Fransızların Afrika'daki askeri rejimlere karşı söylemleri, ikincisi ise devlet üzerinde büyük etkisi olan terör örgütlerinin imkanlarının gözle görülür bir şekilde artması olmak üzere bu iki faktör çerçevesinde bölgede siyasi istikrarın şansı nedir?

Mevcut zorluk

Öncelikle Sahel bölgesindeki ülkelerin tam olarak neyle karşı karşıya olduğunu açıklığa kavuşturmak ardından mevcut zorluğa karşı harekete geçmek için şu anki politika eğilimlerinin neler olduğu belirlemek önemli olabilir.

Aslında bölgesel ya da yerel düzeyde geçici olabilecek sorun türüne model diyebileceğimiz ülkelerimiz var.

Örneğin Mali, kuzeyindeki bazı bölgeleri kontrol eden Tuaregler'in ilan ettiği ve 'Azavad' diye adlandırdıkları bölgenin bağımsız olması ya da en azından özerk yönetim olarak tanınması talepleri karşısında toprak bütünlüğüne yönelik bir meydan okumayla karşı karşıya.

Nijer'in en önemli sorunu ise Boko Haram örgütünün devletin eklemlerine sızmış halde olması.

Bu durum, belki de Boko Haram'ın başta öğrencilerin kaçırılması olmak üzere eylemlerini başarıyla gerçekleştirmesinin nedenini açıklıyordur.

Çad, girdiği çatışmada öldürülen baba Muhammed İdris Debi'den seçimlerle başa gelmediği için anayasal meşruiyeti olmayan 'Kaka' lakaplı oğlu Muhammed Debi İtno'ya miras kalan Debi ailesinin yönetimine dayanan silahlı muhalefetle karşı karşıya.

Afrika'daki terör eylemlerinde hayatını kaybedenlerin sayısının en yüksek olduğu Burkina Faso ise büyük bir terör sorunuyla karşı karşıya.

Terör, geçen haftalarda başarısız bir darbe girişiminden kurtulan ve kendisi de darbe ile iktidara gelen geçici devlet başkanı olan İbrahim Traore'un ülkenin yönetimine geçmesine neden oldu.

Traore'un, güvenliğin demokrasiden önce geldiğini söylemesi, ülkede yakın gelecekte anayasal meşruiyete dönüşün olmayacağı şeklinde okundu.

Sahel bölgesi ülkelerinin bazılarında son dönemde gerçekleşen askeri darbeler ve bu darbelerden etkilenen çıkarlar bakımından radikal terör örgütlerinin gündemleri olarak sınıflandırılan terör eylemleri ile büyük ülkelerin çıkarlarıyla bağlantılı ve belki de bazı ülkeler tarafından ya askeri darbelere yanıt vermek ve yeni askeri seçkinler için varoluşsal zorluklar yaratmak ya da yıpranmış olan varlığını ve nüfuzunu geri kazanma girişimi olarak kullanılan terör eylemleri arasında ince bir çizgi var. 

Nijer'de 30 askerin ülkenin batı sınırında düzenlenen terör eylemine kurban gitmesi gibi terör eylemleri bu bağlamda karşımıza çıkıyor.

IŞİD terör örgütü üyelerinin aynı bölgedeki eylemleri de unutulmamalı. Nijer'deki askeri darbeden günler sonra darbeci yetkililer, IŞİD'in bu hareketliliğini gözlemledi ve Paris'i bu işin arkasında olmakla suçladı.

Batı basınında yer alan haberlerde El Kaide'nin 2024 yılında, Iyad Ag Gali sayesinde konuşlandığı Mali'de bir IŞİD devleti kurulacağına işaret edildi.

Cezayir'in güneyindeki terör eylemlerinde büyük bir etkinlik göstererek Cezayir İç Savaşı'nda (Kara 10 yıl) merkezi bir rol oynayan Cezayirli bir Tuareg olan Iyad Ag Gali, daha sonra Cezayir'den kaçtı ve 2012 yılında Mali'de Ensaruddin örgütünü kurdu.

Iyad Ag Gali, Fransa'nın Mali'de Barkhane Operasyonu çerçevesinde 4 bin 500 kişilik askeri birliğiyle terörle mücadeleye girişmesinin ardından Fransa'ya karşı savaş açtı.

Mali'deki terörü ortadan kaldırmayı başaramayan Fransa, askerlerini ülkeden geri çekti.

Iyad Ag Gali'nin 2017 yılında Afrika'nın Sahel bölgesindeki El-Murabitun, Macina Kurtuluş Cephesi ve Nusret'el-İslam ve'l-Müslimin (İslam'ın ve Müslümanların Galibiyeti/CNIM) grubu gibi radikal terör örgütlerini bir araya getirmeyi başarmış olması, bölgede bir terör devletinin kurulması halinde onun bu devletin liderliğini yapmaya aday kılıyor.

Darbelerin meşrulaştırılması

Burkina Faso'da radikal terör örgütlerinin üye yetiştirme merkezlerinin bulunması, ülkedeki terör eylemlerinde artışa neden oluyor.

2022 yılı verilerine göre bu durum, yaklaşık bir buçuk milyon kişinin daha güvenli bölgelere yerlerinden edilmelerine ve her yıl yaklaşık 50 bin kişinin Fildişi Sahili'ne geçmesine yol açtı.

Özellikle Burkina Faso'da darbenin terörle mücadele gerekçesiyle yapıldığı önüne alındığında askeri darbeleri meşrulaştırıldığından artan zorluklarla birlikte Afrika'daki çatışma politikalarının ele alınması önem arz ediyor.

Darbe yapılan ülkelerin daha sonra Fransa'nın ilerleyen süreçteki politikalarına karşı koymanın yanı sıra, darbecilerin Fransa'nın nüfuz için kullandığı araçlardan biri olarak gördükleri terör tehditleriyle mücadele için hepsinin çıkarlarına hizmet edecek bir savunma ittifakı geliştirmeye yöneldiklerini tahmin ediyoruz. 

Nijer, Mali ve Burkina Faso'nun oluşturduğu savunma ittifakı AES'in hedefi bölgede her türlü terörle ve organize suçla mücadele amacıyla ortak savunma sistemi kurmak.

Bu hedef, Liptako-Gourma Anlaşması'nın ikinci ve dördüncü maddeleriyle örtüşürken beşinci madde devlete karşı her türlü silahlı isyan ya da şiddet yanlısı ayaklanmayı önleyecek tedbirlerin alınmasını öngörüyor.

Liptako-Gourma Anlaşması'nın belki de en tehlikeli yanı, AES üyesi ülkelerden (Nijer, Mali ve Burkina Faso) herhangi birinin hedef alınmasının herkese yönelik bir saldırı olarak değerlendirilmesi ve saldırıya uğrayan ülkeyi savunmak için savaş da dahil olmak üzere her türlü yönteme başvurulmasının öngörülmesi.

Bunun yanında AES, coğrafi ve kültürel benzerliklere göre diğer Sahel ülkelerine de kapıyı açık bırakıyor.

Afrika'daki üçüncü politika eğilimi ise Rus paralı asker grubu Wagner'in Fransa ordusuna alternatif bir askeri mekanizma olarak görülmesi. Bunun belki de en açık örneği Mali'dir. 

Batı Afrika bölgesindeki mevcut eğilimlere genel bir bakış atıldığında müttefik ülkelerin ekonomik ve askeri alanlardaki eksiklikler bakımından yeni savunma ittifakının uluslararası bir destekçiye ihtiyacı olduğu anlaşılıyor.

Dolayısıyla Afrika'da darbecilerin yönettiği ülkelerin en azından iki seçeneği olacağı görülebilir.

Ya Burkina Faso ve Mali'nin eğilimlerinde görüldüğü üzere Rusya ve Wagner devreye girecek ya da özellikle Nijer'deki darbeci yetkililerle arasındaki esnek ilişkiler bakımından son dönemde öne çıkan eğilim olan ABD. 
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  23 Kasım - Birleşmiş Milletler'in belirlediği 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü öncesinde İtalya'da binlerce kişi sokağa döküldü. Birleşmiş Milletler'e göre, kadınlara ve kızlara yönelik şiddet dünyadaki en yaygın insan hakları ihlallerinden biri. Dünya çapında, neredeyse üç kadından biri hayatında en az bir kez fiziksel veya cinsel şiddete maruz kalıyor. İtalyda'da "Non Una di Meno (Bir Kadın Daha Eksilmesin)" adlı sivil inisiyatifin girişimiyle gerçekleştirilen yürüyüşte kadınlar "Ataerkilliği silahsızlandıralım" yazılı pankart taşıdı (Yara Nardi/Reuters)

• 2/30

  22 Kasım 2024 - Sırbistan'ın Novi Sad kentindeki bir tren istasyonunun çatısının çökmesiyle 15 kişinin hayatını kaybetmesinden üç hafta sonra, göstericiler Belgrad'ın merkezinde sessiz bir protesto düzenliyor. Tren istasyonundaki büyük beton çatı, 1 Kasım'da aniden çökmüştü. Yetkililer geniş kapsamlı bir soruşturma sözü vermiş ve Sırbistan İnşaat, Ulaşım ve Altyapı Bakanı Goran Vesic istifa etmişti. Eylemciler, ölümcül kazanın sorumlularının tutuklanmasını talep ediyor (Andrej Isakovic/AFP)

• 3/30

  21 Kasım 2024 - Lübnan'da itfaiye, başkent Beyrut'un güneyindeki Haret Hreik mahallesine İsrail'in düzenlediği hava saldırısı sonucu çıkan yangınlara müdahale ediyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki çatışmalar sürerken bugün Uluslararası Ceza Mahkemesi, Gazze'de savaş suçu işledikleri gerekçesiyle İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama kararı çıkardı. (Lahey'deki mahkeme, açıklamasında Hamas lideri Muhammed Deif hakkında da tutuklama emri çıkardığını duyurdu (AFP)

• 4/30

  20 Kasım 2024 - Yunanistan'da ekonomik koşulların iyileştirilmesi çağrısıyla ülke genelinde işçiler 24 saatlik genel greve gitti. Grev ülke genelinde toplu taşımayı aksattı ve hayatı durma noktasına getirdi. Yunanistan Genel İşçi Konfederasyonu açıklamasında "Fiyatlar ve kiralar fırladı, maaşlarsa düşük kaldı" ifadelerini kullandı (Aris Messinis/AFP)

• 5/30

  19 Kasım 2024 - Birleşik Krallık'ta çiftçiler başkent Londra'da protesto düzenledi. Sokaklara dökülen binlerce çiftçi, veraset vergisinin değiştirilme planının geri çekilmesi talep etti. Protestocular arasında ünlü Top Gear programının sunucusu Jeremy Clarkson da yer aldı (Ben Stansall/AFP)

• 6/30

  18 Kasım 2024 - Gazze'nin merkezindeki El-Cela Caddesi caddesinde halk, İsrail saldırısı sonrasında yıkılan evin başında toplanıp enkaz altında kalanları kurtarmaya çalışıyor. Hamas kontrolündeki Gazze'de Sağlık Bakanlığı son 24 saatte İsrail saldırıları sonucunda 76 kişinin öldüğünü ve 158 de yaralı olduğunu açıkladı. İsrail, Lübnan'ın başkenti Beyrut'a da saldırılar düzenledi (Ömer El-Kattaa/AFP)

• 7/30

  18 Kasım 2024 - Brezilya yerlileri Rio de Janerio'daki G20 zirvesi öncesinde düzenlediği protestoda ABD Başkanı Joe Biden, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Japonya Başbakanı İşiba Şigeru'nun figürlerini suya gömdü. Protesto, dünyanın en zengin ülkelerinin gezegendeki iklim ve biyolojik çeşitlilik sorunlarının çözümüne liderlik etmedikleri söylemiyle düzenlendi (Pablo Porciuncula/AFP)

• 8/30

  16 Kasım 2024 - Ölen bir kambur balina, Güney Afrika'nın yasama başkenti Cape Town'da Ulusal Deniz Kurtarma Enstitüsü (NSRI) tarafından çekiliyor. Avcılık, geçmişte kambur balina sayısında ciddi bir düşüşe yol açmıştı. ABD, 1973'te tüm kambur balinaları nesli tehlikede kategorisine almıştı. 1985'te ticari balina avcılığına getirilen moratoryum, kambur balina popülasyonunun artışında önemli bir rol oynadı. ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi, halihazırda 14 farklı popülasyonun 4'ünün neslinin tehlikede, birininse tehdit altında olduğunu bildiriyor (Nic Bothma/Reuters)

• 9/30

  15 Kasım 2024 - Bangkok'ta bir kadın, Loy Krathong festivali sırasında nehir tanrıçasına şükranlarını sunmak için yaprak ve çiçeklerden yapılmış Krathong'u parktaki bir lagüne yerleştiriyor. Festival her yıl, Tayland Ay takviminin 12. ayında, dolunayda kutlanıyor. Ülkedeki en büyük festivallerden biri olan Loy Krathong'da Taylandlılar, su tanrıçasına şükranlarını temsil eden adakları küçük teknelerle yüzdürüyor. Bununla kirlilik veya israf gibi davranışları için af da diliyorlar (Chalinee Thirasupa/Reuters)

• 10/30

  14 Kasım 2024 - National Geographic Pristine Seas, Pasifik Okyanusu'ndaki Solomon Adaları'nın yakınında keşfedilen dünyanın en büyük mercanının 24 Ekim'de çekilen fotoğrafını bugün paylaştı. Bilim insanları, Pristine Seas araştırma gemisinde çalışırken buldukları mercanın "hayat ve renkle dolu" önemli bir keşif olduğunu söylüyor. Genişliği 34 metre ve 5 metreden daha yüksek olan mercan, uzaydan bile görülebiliyor. Devasa mercanın 300 yıllık olduğu tahmin ediliyor (Manu San Felix/National Geographic Pristine Seas/AFP)

• 11/30

  13 Kasım 2024 - Fransa'da, Michelin'in Clermont-Ferrand'daki merkezinde düzenlenen eylemde, Genel Emek Konfederasyonu ceketi giyen bir protestocu bir sis bombasının yanından geçiyor. Araç lastiği üreticisi Michelin, 5 Kasım'da 1250'den fazla kişinin çalıştığı iki fabrikasını kapatmayı planladığını açıklamış ve kararın "son çare" olarak alındığını söylemişti. Sadece işten çıkarma planlarından vazgeçilmesini değil, maaş artışının da garanti altına alınmasını talep eden sendikalarla şirket yönetimi arasında henüz bir uzlaşmaya varılamadı (Olivier Chassignole/AFP)

• 12/30

  12 Kasım 2024 - Bakü'deki Birleşmiş Milletler iklim değişikliği zirvesi COP29'un açılış töreninde dansçılar performans sergiliyor. Bu sene gerçekleştirilen COP’ta ülkelerin enerji politikalarının yanı sıra yeni kolektif finansal hedeflerin belirlenmesi bekleniyor. Zirve, Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de başladı. İklim aktivistleri pazartesi günü Gürcistan'da bir miting organize ederek Azerbaycan'ın iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmasını protesto etmişti. Tiflis'te bir araya gelen birçok aktivist, Azerbaycan'ın baskıcı politikaları nedeniyle iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmayı hak etmediğini savunmuştu. Greta Thunberg, Azerbaycan'ın zirveyi "işlediği suçları ve insan hakları ihlallerini yeşil aklama yoluyla örtbas etme şansı" gibi gördüğünü ileri sürmüştü (Maxim Shemetov/Reuters)

• 13/30

  11 Kasım 2024 - Sudan ordusuyla ilişkili silahlı kişileri taşıyan kamyon, ülkenin doğusundaki Gedaref sokaklarında. Sudan'da rakip generaller arasında Nisan 2023'ten beri süren savaş onbinlerce kişinin ölümüne ve 11 milyondan fazlasının da yerinden olmasına yol açtı. Birleşmiş Milletler'e göre yerinden edilenlerden 3,1 milyonu ülke sınırları dışında sığınacak bir yer arıyor (AFP)

• 14/30

  10 Kasım 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Deyr El Balah'ta Filistinliler yemek kuyruğunda. BM Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) Genel Komiseri Philippe Lazzarini, Gazze'nin kuzeyinde kıtlık yaşanabileceğini belirterek, "Açlık İsrail devleti tarafından silah olarak kullanılıyor" dedi. Lazzarini, "Gazze Şeridi'ne girmesine izin verilen yardım yetersiz. Günde ortalama 30 tırın biraz üzerinde ve bu günlük ihtiyacın yalnızca yüzde 6'sına tekabül ediyor" ifadelerini kullandı (Ramadan Abed/Reuters)

• 15/30

  9 Kasım 2024 - Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, Berlin Duvarı'nın yıkılışının 35. yıldönümünde düzenlenen çiçek bırakma törenine katıldı. Törende Soğuk Savaş döneminde Doğu Berlin'den Batı Berlin'e geçerken hayatını kaybedenler anıldı. Berlin Duvarı'nın yıkılışının yıldönümü kapsamında her yıl canlı müzik, sergiler ve eski duvarın bir ucundan diğerine yapılan koşu da dahil olmak üzere çeşitli etkinlikler gerçekleştiriliyor (Ebrahim Noroozi/AP)

• 16/30

  8 Kasım 2024 - İspanya'daki atlı sivil muhafızlar, ölümcül afetin ardından ülkenin doğusundaki Valensiya bölgesinde zarar gören araçların yanından geçerek mağdurları arıyor. Ülkede son 50 yılda yaşanan en kötü sel felaketi, 210'dan fazla kişinin ölümüne, onlarca kişinin kaybolmasına ve kasabaların çamur altında kalmasına yol açtı. Sel özellikle Valensiya'da büyük bir yıkıma sebep oldu (Jose Jordan/AFP)

• 17/30

  7 Kasım 2024 - Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'ye sarılıyor. Avrupa Siyasi Topluluğu'nun 5'inci zirvesi, kıtanın karşı karşıya olduğu güvenlik zorluklarını ele almak amacıyla Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de başladı. Zirvede Avrupa Birliği üyesi ülkelerin liderleriyle üye olmayan ülkelerin liderleri bir araya geliyor. Ana gündem maddeleri arasında düzensiz göçle mücadele, ekonomi güvenliği ve iklim de var (Ludovic Marin/AFP)

• 18/30

  6 Kasım 2024 - 2024 ABD Başkanlık Seçimi'ni kazanan Donald Trump, Florida eyaletindeki West Palm Beach Kongre Merkezi'nde konuşma yaptı. Trump, zafer konuşmasında kendisini destekleyen herkese teşekkür etti ve ekonomik büyüme ve ulusal güvenlik vaatlerinde bulundu. Sandıkların kapanmasıyla birlikte erken sonuçlar, seçim yarışının başa baş gittiğini gösterse de Trump, salıncak eyaletlerde kazanarak zafere ulaştı. Trump, rakibi Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'ten yaklaşık 5 milyon fazla oy aldı (Jim Watson/AFP)

• 19/30

  5 Kasım 2024 - ABD'nin New York kentinde seçmenler oy kullanıyor. ABD'de seçim gününe gelindi ve Demokrat Parti'nin adayı Kamal Harris'le Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Donald Trump arasındaki yarış haftalardır başa baş ilerliyor. Seçimin sonucunu 7 salıncak eyaletteki oyların belirleyeceği düşünülüyor (Leonardo Munoz/AFP)

• 20/30

  4 Kasım 2024 - İspanya'nın Valensiya bölgesindeki Alfafar'ın caddelerinde polis memurları sokaklardaki çamurun temizlenmesine yardım ediyor. İspanya'da uzun zamandır görülen en kötü sel felaketinde hayatını kaybedenlerin sayısı 217'ye ulaşırken arama kurtarma çalışmaları hâlâ sürüyor. Yetkililer sokakların temizlenmesinin en az bir hafta süreceğini belirtirken bölgede 17 bin polis, jandarma, asker ve sivil koruma görevlisi çalışıyor (Jose Jordan/AFP)

• 21/30

  3 Kasım 2024 - Brezilya'daki Formula 1 Sao Paulo Grand Prix'sini Red Bull Racing'in Hollandalı pilotu Max Verstappen kazandı. "Uçan Hollandalı", son derece kaotik geçen yarışa 17. sıradan başlamıştı. İkinci ve üçüncü sırayı Alpine pilotları Esteban Ocon ve Pierre Gasly alırken, pilotlar şampiyonasında Verstappen'le Norris arasındaki fark 62'ye çıktı (Nelson Almeda/AFP)

• 22/30

  2 Kasım 2024 - Hindistan'ın Mumbai şehrinde, Ölüler Günü'nde mezara çiçek koyan bir kadının drone görüntüsü. Cadılar Bayramı'yla başlayan üç günlük dönemde, Hıristiyanlar ölülerle yaşayanlar arasındaki perdenin kalktığına inanıyor. Hıristiyanlar, Hindistan nüfusunun yalnızca yüzde ikisini oluşturuyor. Geçen ay çeşitli Hıristiyan mezheplerinin liderleri, kendilerine yönelik şiddetteki artışı protesto etmek üzere Yeni Delhi'de eylem düzenlemişti (Francis Mascarenhas/Reuters)

• 23/30

  1 Kasım 2024 - Afrika penguenleri, Cape Town yakınlarında turistlerin uğrak noktalarından olan penguen kolonisinde, sahilde dinleniyor. Boulders penguen kolonisi 1983'te kurulmuş ve kolonideki kuş sayısı çevredeki ada kolonileri sayesinde artırılmıştı. Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) yakın zamanda Afrika penguenini, nesli tehlike altında olan türlerden nesli kritik tehlikedeki tür kategorisine taşıdı. Halihazırda popülasyonunun yüzde 97'sini kaybetmiş olan kuşun nesli, bir değişiklik olmadığı takdirde 4 bin günden kısa bir süre içinde tükenebilir (Rodger Bosch/AFP)

• 24/30

  31 Ekim 2024 - ABD'nin Missouri eyaletindeki St. Charles kentinde bir yurttaş, Cadılar Bayramı'na özel kıyafetiyle oy kullandı. Seçime sayılı günler kala Kamala Harris ve Donald Trump arasındaki yarış başabaş devam ediyor. ABD Başkanı Joe Biden'ın, destekçilerini "çöp" diye nitelemesi üzerine Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı Trump, çöp kamyonuna bindi. Öte yandan Arnold Schwarzenegger, Kamala Harris'i desteklediğini açıkladı (Robert Cohen/AP)

• 25/30

  30 Ekim 2024 - İspanya'nın güneyindeki Valensiya'da gerçekleşen sel, arabaları bu hale getirdi. Kurtarma ekipleri, şiddetli yağmurların yol açtığı seller sonucunda 95 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Kayıpları arama çalışmalarıysa sürüyor. Valensiya'da 1996'dan bu yana metrekareye en fazla yağışın düştüğü bildirildi. Meydana gelen felaketten dolayı 3 günlük ulusal yas ilan edildiği açıklandı (Jose Jordan/AFP)

• 26/30

  29 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezinde Filistinli mültecilerin kaldığı Nuseyrat kampındaki Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı'na (UNRWA) ait yardım dağıtım merkezinin kapısındaki açıklıktan bir adam dışarı bakıyor. İsrail, parlamentosunun yıkıma uğramış Gazze Şeridi'ndeki ana BM yardım kuruluşunu yasaklayan bir tasarıyı onaylamasının ardından artan bir uluslararası tepkiyle karşı karşıya kalıyor. 90 gün içinde yürürlüğe girmesi beklenen mevzuatın, UNRWA'nın Doğu Kudüs genel merkezinin kapatılmasına ve Refah üzerinden Gazze'ye insani yardım ulaştırılmasının engellenmesine yol açması öngörülüyor (Eyad Baba/AFP)

• 27/30

  28 Eylül 2024 - Eski ABD Başkanı Barack Obama, ABD Başkan Yardımcısı ve Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'in Pensilvanya eyaletinin Philadelphia kentinde düzenlenen mitinginde konuştu. Ayrıca Bruce Springsteen ve John Legend gibi sanatçılar da sahneye çıkıp seyircileri Harris'e oy vermeye ve arkadaşlarıyla ailelerini sandık başına gitmeye teşvik etmeye çağırdı (Matthew Hatcher/AFP)

• 28/30

  27 Ekim 2024 - Ferrari pilotu Carlos Sainz Jr. Formula 1 Meksika Grand Prix'sinde pitte. İspanyol pilot kariyerindeki 4. F1 zaferini elde ederken, takım arkadaşı Charles Leclerc, son turlarda yaptığı hatayla ikinciliği McLaren'in şampiyonluk mücadelesi veren pilotu Lando Norris'e kaptırıp üçüncülüğe razı oldu. Pilotlar şampiyonasında zirvedeki isim Max Verstappen ise yarış içinde toplamda 20 saniye ceza aldı ve 6. sırada bitirdi (Carlos Perez Gallardo/Reuters)

• 29/30

  26 Ekim 2024 - Birleşik Krallık'ta göçmen karşıtı protestolardaki bir eylemci, Cumhuriyetçi başkan adayı ve eski ABD Başkanı Donald Trump'ın maskesini takıyor. Eylem İngiltere'nin başkenti Londra'da, ülkedeki aşırı sağcı grupların başında gelen İngiliz Savunma Ligi'nin eski lideri Tommy Robinson'ın çağrısıyla organize edilmişti. Robinson, planladığı yürüyüş öncesi Terörle Mücadele Yasası çerçevesinde suçlanarak dün gözaltına alınmıştı. Irkçılık karşıtları da aşırı sağcılara tepki amacıyla eylem düzenledi. İki grubun karşı karşıya gelmesini engellemek üzere güvenlik önlemleri alındı (Hollie Adams/Reuters)

• 30/30

  25 Ekim 2024 - Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı sırasında Kursk bölgesinde Rus askerleriyle girdiği çatışmada hayatını kaybeden Ukraynalı asker Volodimir Baranov için Çernihiv'de düzenlenen cenaze töreninde halk milli marş söylüyor (Maksym Kishka/Reuters)

Wagner'in başarısızlığı

Burada şu soru beliriyor:

Wagner'in Mali'de askeri başarısızlığı ve Malili yetkililerin hem ayrılıkçılardan hem de teröristlerden kaynaklanan çifte güvenlik sorunuyla karşı karşıya kalması nedeniyle Rusya eğiliminde bir değişiklik olur mu?

Mali'de örneğin Azavad Hareketleri Koordinasyonu (CMA), geçtiğimiz ağustos ayından bu yana orduya ait dört askeri üssü ele geçirdi.

Fransa Savunma Bakanı Sebastien Lecornu'ya göre son zamanlarda teröristlerin orduya yönelik güvenlik tehdidi ülkenin kuzeyinde yer alan ve stratejik öneme sahip olan başkent Bamako'nun kuşatılması noktasına kadar vardı.

Eğer Nijer, AES'in, ABD'nin Nijer topraklarındaki askeri varlığı çerçevesinde ABD'ye yönelmesini sağlayabilirse Washington, genel olarak Afrika'nın ve özelde Sudan'ın geleneksel olarak yer aldığı 'başlıca' Afrika meseleleriyle ilgilenen Afrika kökenli Amerikalıların, özellikle de genç kesimlerinin oylarının önemli bir seçim kartı olacağı ABD başkanlık seçimlerinin de yaklaşmasıyla AES üyesi ülkelerin darbeci yetkililerini ne kadar destekleyebileceğiyle ilgili büyük bir zorlukla karşı karşıya gelecek.

Bu paradoks, ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin'in Afrikalılara hitap ederken demokratik dönüşümün Batı ülkelerinin ya da ABD'nin şartları gereği değil, Afrika'nın kendi çıkarları için gerektiği şeklindeki sözlerinde de ortaya çıktı.

Bu ifadelerin, bu tür konuşmalarda sık sık dile getirilen sözler olduğu bir gerçek.

Afrika'nın imkanlarının güvenlik sorununun üstesinden gelmekte yetersiz olmadı gayet doğal bir sonuç.

Afrika ülkeleri, terör örgütleri karşısında bölgeyi korumak ve savunmak için ortak bir güç oluşturmaya başlayan, fakat Fransa'nın G-5 grubu oluşturma adımının ardından askıya alınan 2017 formülüne belki de geri dönmek zorunda kalacaklar.

G-5, Fransa ve Almanya'nın Sahel bölgesindeki beş ülkeyi güvenlik ve kalkınma stratejiler bakımından desteklemeyi amaçlayan uluslararası çabaları birleştirmek üzere 'Sahel İttifakı' adıyla kurulmasını önerdikleri bir platformdu. 

Anayasal meşruiyet

Sahel İttifakı'nın Fransa, Almanya, Avrupa Birliği (AB), Dünya Bankası, Afrika Kalkınma Bankası (Afdb), Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP), İspanya, İtalya, İngiltere, Lüksemburg, Danimarka, Hollanda, Avrupa Yatırım Bankası (IAK), ABD, Kanada ve Norveç olmak üzere 26 üyesi vardı.

Gözlemci üyeler arasında ise Japonya, Belçika, Finlandiya, İsviçre ve İrlanda bulunuyordu.

İttifak, Sahel ülkelerinde uygulanmak üzere 22 milyar dolar bütçeli, başta tarım ve enerji sektörleri olmak üzere ekonomik alanların yanı sıra, iç güvenliğin sağlanmasına yönelik bin ayrı proje ortaya koydu.

Ancak bu iddialı proje etkili olmadı. Projenin sahada bir etki yaratamamasıyla başlayan süreç bölgede Mali (2021), Burkina Faso (2022) ve Nijer'de (2023) gerçekleşen askeri darbelerle sonuçlandı.

Bu çıkmazın tek çözüm olabilir. Bu çözümün ise iki yönü var.

Bunlardan birincisi Afrika düzeyinde. Afrika'da Anayasal meşruiyetin yeniden sağlanması. Burkina Faso'nun darbeci Devlet Başkanı İbrahim Traoré'nin söylediği gibi güvenlik olmadan, demokrasi olmaz.

İkincisi ise uluslararası düzeyde. Sonuçlarına diğer ülkelerden önce Batı'nın katlanmak zorunda kalacağı Mali'de olası radikal bir devletin kurulmasını önlemek için Sahel İttifakı'nın bin kalkınma projesinin hayata geçirilmesi.

Bununla birlikte örneğin Çad'da anayasal meşruiyetin sağlanması da büyük önem arz ediyor.

Independent Arabia