Afrika ülkelerinin Batı ülkelerinin askerlerini topraklarından çekmesi yönündeki taleplerinin meşru bir hak olmasına ve Fransa'nın Afrika ülkelerindeki zayıf performansına rağmen Fransız ordusunun Sahel bölgesi ülkelerinden bu kadar dramatik bir şekilde çekilmesi, Batı Afrika'daki Afrikalıların güvenliklerini ve siyasi istikrarlarını koruyup koruyamayacaklarına ilişkin şu soruların gündeme gelmesine yol açabilir.

Mali, Burkina Faso ve Nijer arasında kısa bir süre önce imzalanan Liptako-Gourma Anlaşması ile Sahel Devletleri İttifakı'nın (AES) kurulması bir yandan Fransa'nın bu ülkelerden askeri olarak çekilmesinin yarattığı boşluğu doldurup diğer yandan Batı Afrika Devletleri Topluluğu'na (ECOWAS) kısmen de olsa bir alternatif oluşturabilir mi?  

Peki, birincisi genel olarak Batı'nın siyasi söylemleri ve basınında çıkan haberler, özel de ise Fransızların Afrika'daki askeri rejimlere karşı söylemleri, ikincisi ise devlet üzerinde büyük etkisi olan terör örgütlerinin imkanlarının gözle görülür bir şekilde artması olmak üzere bu iki faktör çerçevesinde bölgede siyasi istikrarın şansı nedir?

Mevcut zorluk

Öncelikle Sahel bölgesindeki ülkelerin tam olarak neyle karşı karşıya olduğunu açıklığa kavuşturmak ardından mevcut zorluğa karşı harekete geçmek için şu anki politika eğilimlerinin neler olduğu belirlemek önemli olabilir.

Aslında bölgesel ya da yerel düzeyde geçici olabilecek sorun türüne model diyebileceğimiz ülkelerimiz var.

Örneğin Mali, kuzeyindeki bazı bölgeleri kontrol eden Tuaregler'in ilan ettiği ve 'Azavad' diye adlandırdıkları bölgenin bağımsız olması ya da en azından özerk yönetim olarak tanınması talepleri karşısında toprak bütünlüğüne yönelik bir meydan okumayla karşı karşıya.

Nijer'in en önemli sorunu ise Boko Haram örgütünün devletin eklemlerine sızmış halde olması.

Bu durum, belki de Boko Haram'ın başta öğrencilerin kaçırılması olmak üzere eylemlerini başarıyla gerçekleştirmesinin nedenini açıklıyordur.

Çad, girdiği çatışmada öldürülen baba Muhammed İdris Debi'den seçimlerle başa gelmediği için anayasal meşruiyeti olmayan 'Kaka' lakaplı oğlu Muhammed Debi İtno'ya miras kalan Debi ailesinin yönetimine dayanan silahlı muhalefetle karşı karşıya.

Afrika'daki terör eylemlerinde hayatını kaybedenlerin sayısının en yüksek olduğu Burkina Faso ise büyük bir terör sorunuyla karşı karşıya.

Terör, geçen haftalarda başarısız bir darbe girişiminden kurtulan ve kendisi de darbe ile iktidara gelen geçici devlet başkanı olan İbrahim Traore'un ülkenin yönetimine geçmesine neden oldu.

Traore'un, güvenliğin demokrasiden önce geldiğini söylemesi, ülkede yakın gelecekte anayasal meşruiyete dönüşün olmayacağı şeklinde okundu.

Sahel bölgesi ülkelerinin bazılarında son dönemde gerçekleşen askeri darbeler ve bu darbelerden etkilenen çıkarlar bakımından radikal terör örgütlerinin gündemleri olarak sınıflandırılan terör eylemleri ile büyük ülkelerin çıkarlarıyla bağlantılı ve belki de bazı ülkeler tarafından ya askeri darbelere yanıt vermek ve yeni askeri seçkinler için varoluşsal zorluklar yaratmak ya da yıpranmış olan varlığını ve nüfuzunu geri kazanma girişimi olarak kullanılan terör eylemleri arasında ince bir çizgi var. 

Nijer'de 30 askerin ülkenin batı sınırında düzenlenen terör eylemine kurban gitmesi gibi terör eylemleri bu bağlamda karşımıza çıkıyor.

IŞİD terör örgütü üyelerinin aynı bölgedeki eylemleri de unutulmamalı. Nijer'deki askeri darbeden günler sonra darbeci yetkililer, IŞİD'in bu hareketliliğini gözlemledi ve Paris'i bu işin arkasında olmakla suçladı.

Batı basınında yer alan haberlerde El Kaide'nin 2024 yılında, Iyad Ag Gali sayesinde konuşlandığı Mali'de bir IŞİD devleti kurulacağına işaret edildi.

Cezayir'in güneyindeki terör eylemlerinde büyük bir etkinlik göstererek Cezayir İç Savaşı'nda (Kara 10 yıl) merkezi bir rol oynayan Cezayirli bir Tuareg olan Iyad Ag Gali, daha sonra Cezayir'den kaçtı ve 2012 yılında Mali'de Ensaruddin örgütünü kurdu.

Iyad Ag Gali, Fransa'nın Mali'de Barkhane Operasyonu çerçevesinde 4 bin 500 kişilik askeri birliğiyle terörle mücadeleye girişmesinin ardından Fransa'ya karşı savaş açtı.

Mali'deki terörü ortadan kaldırmayı başaramayan Fransa, askerlerini ülkeden geri çekti.

Iyad Ag Gali'nin 2017 yılında Afrika'nın Sahel bölgesindeki El-Murabitun, Macina Kurtuluş Cephesi ve Nusret'el-İslam ve'l-Müslimin (İslam'ın ve Müslümanların Galibiyeti/CNIM) grubu gibi radikal terör örgütlerini bir araya getirmeyi başarmış olması, bölgede bir terör devletinin kurulması halinde onun bu devletin liderliğini yapmaya aday kılıyor.

Darbelerin meşrulaştırılması

Burkina Faso'da radikal terör örgütlerinin üye yetiştirme merkezlerinin bulunması, ülkedeki terör eylemlerinde artışa neden oluyor.

2022 yılı verilerine göre bu durum, yaklaşık bir buçuk milyon kişinin daha güvenli bölgelere yerlerinden edilmelerine ve her yıl yaklaşık 50 bin kişinin Fildişi Sahili'ne geçmesine yol açtı.

Özellikle Burkina Faso'da darbenin terörle mücadele gerekçesiyle yapıldığı önüne alındığında askeri darbeleri meşrulaştırıldığından artan zorluklarla birlikte Afrika'daki çatışma politikalarının ele alınması önem arz ediyor.

Darbe yapılan ülkelerin daha sonra Fransa'nın ilerleyen süreçteki politikalarına karşı koymanın yanı sıra, darbecilerin Fransa'nın nüfuz için kullandığı araçlardan biri olarak gördükleri terör tehditleriyle mücadele için hepsinin çıkarlarına hizmet edecek bir savunma ittifakı geliştirmeye yöneldiklerini tahmin ediyoruz. 

Nijer, Mali ve Burkina Faso'nun oluşturduğu savunma ittifakı AES'in hedefi bölgede her türlü terörle ve organize suçla mücadele amacıyla ortak savunma sistemi kurmak.

Bu hedef, Liptako-Gourma Anlaşması'nın ikinci ve dördüncü maddeleriyle örtüşürken beşinci madde devlete karşı her türlü silahlı isyan ya da şiddet yanlısı ayaklanmayı önleyecek tedbirlerin alınmasını öngörüyor.

Liptako-Gourma Anlaşması'nın belki de en tehlikeli yanı, AES üyesi ülkelerden (Nijer, Mali ve Burkina Faso) herhangi birinin hedef alınmasının herkese yönelik bir saldırı olarak değerlendirilmesi ve saldırıya uğrayan ülkeyi savunmak için savaş da dahil olmak üzere her türlü yönteme başvurulmasının öngörülmesi.

Bunun yanında AES, coğrafi ve kültürel benzerliklere göre diğer Sahel ülkelerine de kapıyı açık bırakıyor.

Afrika'daki üçüncü politika eğilimi ise Rus paralı asker grubu Wagner'in Fransa ordusuna alternatif bir askeri mekanizma olarak görülmesi. Bunun belki de en açık örneği Mali'dir. 

Batı Afrika bölgesindeki mevcut eğilimlere genel bir bakış atıldığında müttefik ülkelerin ekonomik ve askeri alanlardaki eksiklikler bakımından yeni savunma ittifakının uluslararası bir destekçiye ihtiyacı olduğu anlaşılıyor.

Dolayısıyla Afrika'da darbecilerin yönettiği ülkelerin en azından iki seçeneği olacağı görülebilir.

Ya Burkina Faso ve Mali'nin eğilimlerinde görüldüğü üzere Rusya ve Wagner devreye girecek ya da özellikle Nijer'deki darbeci yetkililerle arasındaki esnek ilişkiler bakımından son dönemde öne çıkan eğilim olan ABD. 
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  24 Aralık 2024 - Panama'nın başkenti Panama'da polis ABD Büyükelçiliği önünde düzenlenen protestoda göstericiler tarafından yerleştirilen seçilmiş ABD Başkanı Donald Trump'ın resminin önünde nöbet tutuyor. Panama Cumhurbaşkanı Jose Raul Mulino, Donald Trump'ın insan yapımı su yolunu geri alma tehdidinin ardından 23 Aralık'ta ülkenin eski liderleriyle birlikte imzaladığı bir bildiride Panama Kanalı'nın statüsünün müzakere edilemez olduğunu söyledi. Trump, "Donanmamız ve ticaretimiz çok haksız ve adaletsiz bir şekilde muamele görüyor. Her yerde olduğu gibi Panama Kanalı'nda da kazıklanıyoruz" demiş ve kanalın ABD'ye iade edilebileceğini öne sürmüştü (Arnulfo Franco/AFP)

• 2/30

  23 Aralık 2024 - Mozambik'te protestocular başkent Maputo'da yanan bir barikatın yanında toplanıyor. Hile iddialarının haftalarca süren ölümcül sokak çatışmalarını tetiklemesinin ardından ülkenin en yüksek mahkemesi, iktidar partisinin tartışmalı ekim seçimindeki zaferini onayladı. Kararın ardından muhalefetin ayaklanma tehdidinde bulunması sonrası Güney Afrika ülkesinde daha fazla şiddet olayının patlak vermesinden endişe ediliyor (Amilton Neves/AFP)

• 3/30

  22 Aralık 2024 - Filistinliler, İsrail'in Gazze'deki El-Jalaa Caddesi'ne düzenlediği saldırıda isabet alan sivil aracı inceliyor. Gazze Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan son güncellemeye göre, İsrail saldırıları son 24 saatte Gazze Şeridi genelinde en az 32 Filistinlinin ölümüne ve 54 kişinin yaralanmasına yol açtı. İsrail güçleri, kuşatma altındaki Kuzey Gazze'de zorlukla faaliyet gösteren Kamal Adwan Hastanesi'nin içindeki ve yakınındakilere tahliye emri verdikten sonra hastaneye saldırı düzenledi (Omar Al-Qattaa/AFP)

• 4/30

  21 Aralık 2024 - Dün akşam Almanya'da en az 5 kişinin ölümüne ve 200 kişinin yaralanmasına yol açan saldırının gerçekleştiği Noel pazarının yakınındaki kilisenin girişine çiçekler bırakılıyor. Ölümcül saldırıda bir kişi aracını pazardaki kalabalığın üzerine sürmüştü. Kiliseye çiçek bırakanlardan Almanya Başbakanı Olaf Scholz, ülkenin birlik içinde kalması gerektiğini vurgulayarak failin cezasız kalmayacağına söz verdi. Polis, saldırıdan sorumlu olduğunu düşündüğü 50 yaşındaki Suudi Arabistanlı bir doktoru gözaltına aldı (Michael Probst/AP)

• 5/30

  20 Aralık 2024 - Tayvan'da ana muhalefetteki Çin Milliyetçi Partisi (Komintang) milletvekilleri (beyaz giyenler) parlamentoya girmeye çalışıyor. Demokratik İlerleme Partisi'nden (DPP) çok sayıda milletvekili, perşembe gecesi parlamentoyu basarak tartışmalı tasarıların geçmesini önlemek için Yasama Yuanı'na girişleri engellemiş ve içeride barikat kurmuştu. Sözkonusu yasa tasarıları arasında seçilmiş yetkililerin görevden alınma koşullarının sıkılaştırılması için planlanan bir değişiklik de yer alıyor (I-Hwa Cheng/AFP)

• 6/30

  19 Aralık 2024 - Luigi Nicholas Mangione, Pensilvanya'nın Hollidaysburg kentindeki Blair County Adliyesi'nden ayrılıyor. UnitedHealthcare CEO'su Brian Thompson'ı 4 Aralık'ta Manhattan'da bir sokakta vurmakla suçlanan 26 yaşındaki Mangione, geçen hafta Pensilvanya'daki bir McDonald's'ta görüldüğünde sona eren, ülke çapında bir aramayı tetiklemişti. Eski veri mühendisi, cinayetle ilgili suçlamalarla yüzleşmek üzere New York'a iade edilme çabalarıyla mücadele ederken bu eyalette hapiste tutuluyor (Gene J. Puskar/AFP)

• 7/30

  18 Aralık 2024 - Suriye'de başkent Şam'ın dışındaki Cobar'da bir aile, tahrip olmuş mezarlıkta. Baas rejiminin devrilmesinin ardından Suriye'de toplu mezarlar ve cesetler bulunmaya devam ediyor. Şam'daki Seyyide Zeynep bölgesinde bir depoda aralarında çocukların da olduğu, 20'den fazla kişiye ait olduğu düşünülen ceset kalıntıları bulundu. Öte yandan Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB'nin Suriye'nin yeniden imarına katkı sağlamaya hazır olduğunu belirtti (Aris Messinis/AFP)

• 8/30

  17 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Han Yunus kentinde Filistinli bir kız çocuğu yemek dağıtım merkezinde sıra bekliyor. Gazze Savaşı sürerken, ateşkesin sağlanması ve rehinelerin serbest bırakılmasına dair aylardır süren açmazın ardından İsrail ve Hamas'ın anlaşmaya yakın olabileceği belirtiliyor. İsrail'in Gazze'deki askeri varlığını sürdürmekte ısrar etmesi ve Hamas'ın İsrail askerleri çekilene kadar rehineleri serbest bırakmayı reddetmesi nedeniyle bu yıl defalarca yapılan görüşmeler başarısızlıkla sonuçlanmıştı (Bashar Taleb/AFP)

• 9/30

  16 Aralık 2024 - Almanya'da Başbakan Olaf Scholz başkanlığındaki hükümet, Federal Meclis'te yapılan güven oylamasını geçemeyerek düştü. Hür Demokrat Parti'nin (FDP) ayrılması sonrasında Sosyal Demokrat Parti (SPD) ve Yeşiller'den oluşan koalisyon hükümeti dağıldı ve erken seçimin yolu açıldı. Almanya 23 Şubat'ta sandık başına gidecek (John Macdougall/AFP)

• 10/30

  15 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'da sokaklara dökülen halk, ülkenin yeni yöneticilerinin belirlediği bayrağı açtı. Birleşmiş Milletler Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, Suriye'de Beşar Esad rejiminin devrilmesinin ardından ilk kez Şam'a gitti. Pedersen, "Elbette bu değişim kendi başına büyük umutlar oluşturuyor, ancak hepimiz önümüzde hala birçok zorluk olduğunu biliyoruz" diye konuştu. Öte yandan Golan Tepeleri civarındaki tampon bölgeye giren İsrail ordusu, işgali daha ileriye taşıyarak başkent Şam'ın 25 kilometre yakınlarına kadar sokuldu (Amr Abdallah Dalsh/Reuters)

• 11/30

  14 Aralık 2024 - Güney Kore Ulusal Meclisi Başkanı Woo Won-sik, Seul'daki genel kurulda, Başkan Yoon Suk Yeol'un azledilmesine yönelik önergeyi kabul ederek tokmağı vuruyor. Güney Koreli milletvekilleri, 3 Aralık'taki sıkıyönetim girişiminin ardından Yoon'un görevden alınması için bugün oy kullandı. Yoon, önergenin kabulünden sonra yaptığı açıklamada "Şimdilik ara versem de halkla birlikte geleceğe uzanan yolculuğumu sürdüreceğim" dedi (YONHAP/AFP)

• 12/30

  13 Aralık 2024 - İtalya'da polis, öğrencilerin Filistinlilere destek ve hükümetin politikalarına karşı eylemi sırasında, Torino Politeknik Üniversitesi'nin önünde nöbet tutuyor. USB ve Cobas sendikalarının düzenlediği eğitim, ulaşım ve kamu sağlığını kapsayan ulusal grev gününde, Reuters'e konuşan bir sendika sözcüsü "Bizim grevimiz savaş ekonomisine ve dolayısıyla hükümetimizin İsrail devletine verdiği desteğe karşı bir grev" dedi. Hükümetin İsrail politikalarının protesto edilmesinin yanı sıra daha yüksek ücretler ve daha kısa çalışma haftası da eylemcilerin talepleri arasında yer alıyor (Marco Bertorello/AFP)

• 13/30

  12 Aralık 2024 - Donald Trump, Time dergisinin New York Borsası'nda düzenlediği Yılın Kişisi etkinliğinde konuştu. Time, seçilmiş başkanın artık "dünyanın en güçlü adamı" olduğunu belirtti. Dergiden yapılan açıklamada Trump'ın, "tarihi boyutlarda bir geri dönüşe imza attığı, nesilde bir kez görülen siyasi bir yeniden yapılanmaya öncülük ettiği" belirtildi. Trump bu unvanı ilk başkanlık seçim zaferinin ardından 2016 yılında da almıştı (Alex Brandon/AP)

• 14/30

  11 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'nde çocuklar, enkaz yığınlarının arasında su taşıyor. İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırıları 14 aydan fazla süredir devam ederken, son 15 günde 556 Filistinli hayatını kaybetti, 1511 kişi yaralandı (Ömer el-Kette/AFP)

• 15/30

  10 Aralık 2024 - ABD'nin Kaliforniya eyaletinin Malibu kentinde çıkan yangın büyüyor. Rüzgarın şiddetlendirdiği yangın, Hollywood elitlerinin ikamet ettiği kıyı topluluğundaki evleri ve işyerlerini tehdit ediyor (David Swanson/AFP)

• 16/30

  9 Aralık 2024 - Suriyeli kurtarma ekipleri Şam'daki Sednaya hapishanesinde gizli bodrum katlarını ararken insanlar hapishanenin çatısında duruyor. Beşar Esad yönetiminin pazar günü düşmesinden beri, yakınlarından haber almayı uman Suriyeli siviller ülkenin en gizli ve en kötü şöhretli hapishanesi Sednaya'ya akın ediyor. İnsan hakları kuruluşlarınca "insan mezbahası" adıyla anılan Sednaya çok sıkı saklanan bir sırdı ve şu ana dek hapishanenin içinden hiç görüntü hiç alınamamıştı (Abdülaziz Ketaz/AFP)

• 17/30

  8 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'daki Emevi Camii. Heyetu Tahriru'ş Şam (HTŞ) öncülüğündeki silahlı örgütler başkent Şam'ın kontrolünü ele geçirdi. BM Genel Sekreteri'nin Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, ülkenin bir dönüm noktasında olduğunu söyledi. Suriyeli muhalifler, bugün 16.00'dan yarın 05.00'e kadar Şam'da sokağa çıkma yasağı ilan etti. Kutlama amacıyla da olsa kalabalık meydanlarda ateş açılmaması için çağrı yapıldı (Aref Tammawi/AFP)

• 18/30

  7 Aralık 2024 - İtfaiyeciler, Hollanda'nın Lahey kentindeki bir mahallede meydana gelen patlamanın etkisiyle yıkılan bir binanın önünde duruyor. Sabah erken saatlerde yaşanan patlamada 5 daire yerle bir oldu. Yetkililer en az bir kişinin hayatını kaybettiğini ve 3 kişinin yaralı olduğunu bildirdi. Enkaz altında kalanların sayısıysa net değil. Patlamanın nedeni henüz bilinmiyor fakat polis olay yerinden hızla ayrılan bir arabayı aradıklarını belirtti (Phil Nijhuis/AP)

• 19/30

  6 Aralık 2024 - Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol'un görevden alınmasını talep eden protestocular, başkent Seul'deki Ulusal Meclis önünde toplandı. Yoon, hem muhalefetten hem de kendi partisinden aldığı tepkilerle 3 Aralık'taki sıkıyönetim kararından yaklaşık 6 saat sonra geri adım atmak zorunda kalmıştı. Muhalefet partileri, başkanın azledilmesi için önerge verirken sivil toplum kuruluşları da lideri istifaya çağırıyor (Kim Hong-ji/Reuters)

• 20/30

  5 Aralık 2024 - İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus yakınlarındaki Mevasi kampına hava saldırısı düzenledi. İsrail hava saldırıları çarşamba günü Gazze'nin güneyinde yerlerinden edilmiş Filistinlilerin kaldığı kampı vurdu ve yakındaki bir hastanenin yöneticisine göre en az 21 kişi hayatını kaybetti. Cenevre merkezli sivil toplum kuruluşu Avrupa-Akdeniz İnsani Hakları İzleme Örgütü (Euro-Med), İsrail'in dün düzenlediği saldırıda Filistinlileri "diri diri yaktığını" belirtti (Abdel Kareem Hana/AP)

• 21/30

  4 Aralık 2024 - ABD'nin New York kentinin Manhattan bölgesinde polis, Hilton Otel'in önünde gerçekleşen saldırının ardından olay yerindeki mermi kovanlarını işaretliyor. ABD'nin en büyük sağlık sigorta şirketlerinden UnitedHealthcare'in CEO'su Brian Thompson, silahlı saldırıda öldürüldü. Saldırganın olay yerinden bisikletle kaçıp Central Park'a gittiği açıklandı. Polis, sokak ortasında 50 yaşındaki Thompson’ı öldüren katili hâlâ arıyor (Stefan Jeremiah/AP)

• 22/30

  3 Aralık 2024 - Eski Gana Devlet Başkanı ve Ulusal Demokratik Kongre'nin (NDC) başkan adayı John Mahama'nın destekçileri Akra'da, 7 Aralık'ta yapılacak başkanlık seçimi öncesinde seçim konvoyunda NDC siyasi partisinin bayraklarını kaldırıyor. Gana'da iki dönem görev yaptıktan sonra istifa eden Devlet Başkanı Nana Akufo-Addo'nun yerine geçecek isim için yapılacak oylamada ekonominin yönetimi kilit rol oynayacak. Oylama, Akufo-Addo'nun iktidardaki Yeni Yurtsever Parti'nin (NPP) adayı ve mevcut Başkan Yardımcısı Mahamudu Bawumia'yla eski başkan ve NDC partisinin adayı John Mahama arasında sıkı bir yarışa dönüştü. Akufo-Addo'nun ikinci dönemine ekonomik kriz, enflasyon ve Gana'nın borç yükünü yönetmek için Uluslararası Para Fonu'yla 3 milyar dolarlık bir anlaşma yapmak zorunda bırakan zayıf para birimi damgasını vurmuştu (Olympia De Maismont/AFP)

• 23/30

  2 Aralık 2024 - Gürcistan'ın başkenti Tiflis'te Avrupa Birliği (AB) kararının ardından başlayan protestolar sürüyor. Hükümet, AB'ye katılım müzakerelerinin 2028'e kadar askıya alınmasına karar vermişti. İçişleri Bakanlığı protestolarda 113 polisin yaralandığını ve 224 göstericinin de gözaltına alındığını duyurdu (Zurab Tsertsvadze/AP)

• 24/30

  1 Aralık 2024 - Şili'nin başkenti Santiago'da dev Örümcek-Adam balonu, Noel festivalinde sokaklardan geçti. Noel sezonunun başlangıcına işaret eden geleneksel Disney geçidinde Oyuncak Hikayesi'nden Buzz Lightyear ve ikonik Mickey Mouse'un yanı sıra birçok çizgi film karakteri vardı (Esteban Felix/AP)

• 25/30

  30 Kasım 2024 - Kosova'nın kuzeyinde, ülkenin elektriğinin neredeyse tamamını üreten iki termik santrale su sağlayan hasarlı kanalda bir polis devriye geziyor. Polis, cuma günü Varage köyünde meydana gelen patlamanın ardından kanalın çevresinde güvenlik önlemlerini artırdı. Patlama sonrasında güç kaynaklarının büyük ölçüde sağlam olduğu görülmüş ancak bazı bölgelere içme suyu tedarikinde sıkıntı yaşanmıştı. Gece boyunca yapılan çalışmalarla, sabah saatlerinde geçici bir çözümle tekrar su verilmeye başlandı. Komşu ülke Sırbistan, önemli kanaldaki patlamadan sorumlu olduğu suçlamalarını reddetmişti (Valdrin Xhemaj/Reuters)

• 26/30

  29 Kasım 2024 - Notre-Dame Katedrali'nin restorasyonunda çalışan işçiler de dahil olmak üzere katılımcılar, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un konuşması için katedralin nefinde toplandı. Macron, katedrali ziyaret ederek restorasyonda görev alanlara teşekkür etti. Fransa'nın en ünlü anıtlarından Notre Dame Katedrali, 2019'da çıkan yangında kullanılmaz hale gelmişti. Katedral yangından 5 yıl sonra, 7 ve 8 Aralık 2024'te düzenlenecek törenlerle yeniden açılacak (Sarah Meyssonnier/AFP)

• 27/30

  28 Kasım 2024 - Ukrayna'nın Lviv kentinde uygulanan elektrik kesintisi sırasında, jeneratörle aydınlatılan güzellik salonu faaliyet göstermeyi sürdürüyor. Bugün Ukrayna'nın enerji altyapısına devasa bir saldırı başlatan Rusya, dondurucu soğukların görüldüğü ülkeyi acil elektrik kesintileri uygulamaya zorluyor. Rusya-Ukrayna Savaşı'nda bin gün eşiği geçen hafta geçilmişti (Yuriy Dyachyshyn/AFP)

• 28/30

  27 Kasım 2024 - Lübnan'da yerinden edilmiş yurttaşlar, Beyrut'un Dahiye bölgesindeki evlerine dönüyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki ateşkes bugün devreye girdi. Lübnan'la İsrail hükümetleri arasında ateşkes antlaşmasına varıldığını ABD Başkanı Joe Biden duyurdu. ABD ve Fransa'nın başını çektiği bir uluslararası koalisyonun ateşkes antlaşmasının uygulanmasına ilişkin destek sunacak (Bilal Hussein/AP)

• 29/30

  26 Kasım 2024 - Pakistan'ın başkenti İslamabad'da Pakistan Ordusu'ndan askerler, meclise çıkan yolu kapatmak için yerleştirilen konteynırın üzerinde nöbette. İmran Han'ın partisi Pakistan Adalet Hareketi'nin destekçileri, eski başbakanın hapishaneden çıkartılması talebiyle hükümet karşıtı protesto düzenledi. Eylemcilerle güvenlik güçleri arasında çıkan çatışmada ölü ve yaralılar var (Akhtar Soomro/Reuters)

• 30/30

  26 Ekim 2024 - Gürcistan'da parlamento ilk oturumunu gerçekleştirirken başkent Tiflis'te bir kadın geçen ayki genel seçimin sonuçlarına yönelik protestoda böyle görüntülendi. Parlamento önünde çadırlar kurarak eylem yapan muhalefet partililer ve destekçileri, meclise giren milletvekilleri protesto etti. Hükümeti seçimlerde hile yapmakla suçlayan göstericiler, yeniden seçime gidilmesini talep ediyor (Vano Shlamov/AFP)

Wagner'in başarısızlığı

Burada şu soru beliriyor:

Wagner'in Mali'de askeri başarısızlığı ve Malili yetkililerin hem ayrılıkçılardan hem de teröristlerden kaynaklanan çifte güvenlik sorunuyla karşı karşıya kalması nedeniyle Rusya eğiliminde bir değişiklik olur mu?

Mali'de örneğin Azavad Hareketleri Koordinasyonu (CMA), geçtiğimiz ağustos ayından bu yana orduya ait dört askeri üssü ele geçirdi.

Fransa Savunma Bakanı Sebastien Lecornu'ya göre son zamanlarda teröristlerin orduya yönelik güvenlik tehdidi ülkenin kuzeyinde yer alan ve stratejik öneme sahip olan başkent Bamako'nun kuşatılması noktasına kadar vardı.

Eğer Nijer, AES'in, ABD'nin Nijer topraklarındaki askeri varlığı çerçevesinde ABD'ye yönelmesini sağlayabilirse Washington, genel olarak Afrika'nın ve özelde Sudan'ın geleneksel olarak yer aldığı 'başlıca' Afrika meseleleriyle ilgilenen Afrika kökenli Amerikalıların, özellikle de genç kesimlerinin oylarının önemli bir seçim kartı olacağı ABD başkanlık seçimlerinin de yaklaşmasıyla AES üyesi ülkelerin darbeci yetkililerini ne kadar destekleyebileceğiyle ilgili büyük bir zorlukla karşı karşıya gelecek.

Bu paradoks, ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin'in Afrikalılara hitap ederken demokratik dönüşümün Batı ülkelerinin ya da ABD'nin şartları gereği değil, Afrika'nın kendi çıkarları için gerektiği şeklindeki sözlerinde de ortaya çıktı.

Bu ifadelerin, bu tür konuşmalarda sık sık dile getirilen sözler olduğu bir gerçek.

Afrika'nın imkanlarının güvenlik sorununun üstesinden gelmekte yetersiz olmadı gayet doğal bir sonuç.

Afrika ülkeleri, terör örgütleri karşısında bölgeyi korumak ve savunmak için ortak bir güç oluşturmaya başlayan, fakat Fransa'nın G-5 grubu oluşturma adımının ardından askıya alınan 2017 formülüne belki de geri dönmek zorunda kalacaklar.

G-5, Fransa ve Almanya'nın Sahel bölgesindeki beş ülkeyi güvenlik ve kalkınma stratejiler bakımından desteklemeyi amaçlayan uluslararası çabaları birleştirmek üzere 'Sahel İttifakı' adıyla kurulmasını önerdikleri bir platformdu. 

Anayasal meşruiyet

Sahel İttifakı'nın Fransa, Almanya, Avrupa Birliği (AB), Dünya Bankası, Afrika Kalkınma Bankası (Afdb), Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP), İspanya, İtalya, İngiltere, Lüksemburg, Danimarka, Hollanda, Avrupa Yatırım Bankası (IAK), ABD, Kanada ve Norveç olmak üzere 26 üyesi vardı.

Gözlemci üyeler arasında ise Japonya, Belçika, Finlandiya, İsviçre ve İrlanda bulunuyordu.

İttifak, Sahel ülkelerinde uygulanmak üzere 22 milyar dolar bütçeli, başta tarım ve enerji sektörleri olmak üzere ekonomik alanların yanı sıra, iç güvenliğin sağlanmasına yönelik bin ayrı proje ortaya koydu.

Ancak bu iddialı proje etkili olmadı. Projenin sahada bir etki yaratamamasıyla başlayan süreç bölgede Mali (2021), Burkina Faso (2022) ve Nijer'de (2023) gerçekleşen askeri darbelerle sonuçlandı.

Bu çıkmazın tek çözüm olabilir. Bu çözümün ise iki yönü var.

Bunlardan birincisi Afrika düzeyinde. Afrika'da Anayasal meşruiyetin yeniden sağlanması. Burkina Faso'nun darbeci Devlet Başkanı İbrahim Traoré'nin söylediği gibi güvenlik olmadan, demokrasi olmaz.

İkincisi ise uluslararası düzeyde. Sonuçlarına diğer ülkelerden önce Batı'nın katlanmak zorunda kalacağı Mali'de olası radikal bir devletin kurulmasını önlemek için Sahel İttifakı'nın bin kalkınma projesinin hayata geçirilmesi.

Bununla birlikte örneğin Çad'da anayasal meşruiyetin sağlanması da büyük önem arz ediyor.

Independent Arabia