Bu yıl şu ana kadar, Hindistan, Japonya ve Libya’daki yıkıcı sellerle başlayan, Avrupa, ABD ve Kanada’daki büyük orman yangınların yanı sıra Doğu Afrika, Yeni Zelanda ve Brezilya’da benzeri görülmemiş tropik fırtınalarla sona eren ve dünya çapında birçok bölgeyi etkileyen şiddetli hava olayları yaşandı.

2023 yazı, kaydedilen tarihin en sıcak üç ayını içeren bir yaz olmasına rağmen, yaşananlar beklentilerin ötesine geçmedi.

İklim bilimcileri uzun süredir ölümcül sıcak hava dalgaları, ani fırtınalar ve aşırı sıcak okyanuslar içeren sert yazlar konusunda uyarıda bulunuyor.

Bu yaz sıcakların rekor kırması, iklim sisteminin ısınmasının açık bir sonucudur.

Diğer sonuç ise kuraklık, sel ve orman yangınlarıyla birçok bölgeyi etkileyen aşırı hava koşullarıdır.

Hindistan, Yunanistan ve Doğu Akdeniz ülkelerinin çoğu gibi birden fazla yerde sıcaklık artışını şiddetli veya ani yağmur izledi.

Küresel ısınmayla atmosferde yaşanan her 1 derecelik artışla, atmosferdeki su buharı miktarını yüzde 7 artıyor.

2023’ün ilk yarısı, kuzey ve güney yarım küredeki birçok ülkeyi etkileyen çeşitli iklim felaketlerine sahne oldu.

Birden fazla yerde sıcaklıklar ve şiddetli yağmurlar rekor seviyelere ulaştı, geniş çaplı yangınlar, şiddetli seller ve buzların erimesine şahit olundu.

Doğal değişkenlik ve arazi kullanımındaki değişiklikler gibi diğer faktörler büyük bir rol oynayabileceğinden, şiddetli yağış olaylarının tamamı iklim değişikliğine atfedilemez.

Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli’nin (IPCC) 6. Değerlendirme Raporu’nda, şiddetli yağışların artan sıklığı ve yoğunluğunun, iklim değişikliğine neden olan insan faaliyetleriyle bağlantılı olduğu sonucuna varıldı.

Rapora göre, ısınma arttıkça şiddetli yağışların daha sık ve yoğun olmasını bekleniyor.

Fas’ta Atlas Dağları’nı vuran 7 büyüklüğündeki deprem, son resmi rakamlara göre yaklaşık 3 bin kişinin ölümüne, 5 bin 500’den fazla kişinin de yaralanmasına yol açtı.

Fas’ta 1960’tan bu yana ölü sayısı bakımından en güçlü olan bu deprem, engebeli dağlık bölgedeki köylerin altyapısına büyük hasar verdi, yaklaşık 50 bin evin kısmen veya tamamen yıkılmasına ve elektrik kesintisine neden oldu.

Şubat ayında meydana gelen Kahramanmaraş merkezli olan ve Suriye’yi de etkileyen şiddetli deprem nedeniyle 50 binden fazla kişi hayatını kaybetti, geniş çapta yıkım yaşandı ve 25 milyondan fazla kişi etkilendi.

Libya’da ise, Daniel Kasırgası Pazar günü öğleden sonra ülkenin doğu kıyısına ulaştığında benzer bir felaket yaşandı.

Pazar ve Pazartesi gecesi, Derne Nehri üzerindeki iki ana baraj çökerek, köprüleri tahrip eden ve birçok binayı sakinleriyle birlikte sürükleyen devasa çamur kaymalarına neden oldu.

Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Dernekleri Federasyonu’ndan bir yetkili, 10 bin kişinin kayıp olması nedeniyle ölü sayısının artacağını bildirdi.

Uluslararası Göç Örgütü’ne (IOM) göre, Bayda’da üç bin ve batıdaki şehirler olan Bingazi’de iki binden fazla olmak üzere ülkede en az 30 bin kişi yerinden edildi. Felaketten 884 bin kişi doğrudan etkilendi.

Kuzey Afrika ülkeleri, Eylül ayında erken yağışlara tanık oldu.

Asya kıtasında şiddetli sel

Çin’in başkenti Tokyo, 7 Ağustos’ta yaklaşık 745 mm’lik şiddetli yağışa tanık oldu. Bu, 1883’te hava durumunun izlenmesinin başlamasından bu yana tek bir günde görülen en yüksek yağıştı.

Bu yağışlar ve su baskınları, 33 kişinin ölümüne, 18 kişinin kaybolmasına, 200 binden fazla evin yıkılmasına ve hasar görmesine neden oldu.

Ertesi hafta Sincan eyaletinde sıcaklık, Çin’de yeni bir rekor olan 52,2 santigrat dereceye ulaştı.

2023’ün ilk yarısında Asya kıtası birçok kişinin hayatına mal olan bir dizi hava koşuluna tanık oldu.

Bunlardan en dikkat çekici olanı, sıcaklığın sıfırın altında 33 dereceye ulaştığı ve 160’tan fazla kişinin ölümüne neden olan, 10 Ocak’ta Afganistan’ı vuran soğuk hava dalgasıydı.

Mayıs ayında Myanmar’ı kasıp kavuran ve yaklaşık 500 kişinin ölümüne ve 1,5 milyar dolara yaklaşan hasara yol açan Mocha Kasırgası da bunlardan biri.

Biparjoy Kasırgası ise, Haziran ayı boyunca Hindistan’da 12’den fazla kişinin ölümüne neden oldu.

Aynı ayda ülke, çok sayıda elektrik kesintisine ve yaklaşık 170 kişinin ölümüne yol açan şiddetli bir sıcak hava dalgasından muzdaripti.

Temmuz ayından bu yana Hindistan’da yaşanan benzeri görülmemiş sel felaketleri can almaya devam ederek, şu ana kadar 100’den fazla kişinin ölümüne neden oldu.

Güney Yarımküre’deki yıkıcı kasırgalar

Artan sıcaklıklardan muzdarip olan tek yer Kuzey Yarımküre değildi.

Brezilya’nın Cuiaba şehrinde kış ortasında 41,8 santigrat derecelik rekor bir sıcaklık görüldü.

Sıcak hava dalgası ülkenin büyük bir bölümünü etkileyerek, binlerce Rio sakinini plajlara itti.

Ülkenin güneyindeki Rio Grande eyaleti, 6 Eylül’de en kötü iklim felaketine tanık oldu. Şiddetli yağmurlar ve rüzgarlara neden olan kasırga en az 27 kişiyi ölümüne neden oldu.

Şubat ayında Sao Paulo eyaletinde meydana gelen sel ve heyelanlar sonucu en az 40 kişi hayatını kaybetti.

Aynı ay içinde Şili’nin güney merkezinde çıkan orman yangınları 24 kişinin ölümüne, yaklaşık 2 bin kişinin yaralanmasına ve 800 bin dönümden fazla arazinin yanmasına neden oldu.

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

Şarku'l Avsat'ın haberlerine ulaşmak için tıklayın.