ABD’de yürütülen yeni bir çalışma, sporculara yönelik gıda takviyelerinin yüzde 40’ının içeriğinin etiketleriyle uyuşmadığı sonucuna vardı.

Şarku’l Avsat’ın Science Alert sitesinden aktardığı habere göre çalışma, çevrimiçi olarak satın alınan sporculara yönelik çeşitli gıda takviyelerinin üçte birinden fazlasının, etiketin üzerinde paketin içerdiğini söylediği temel bileşenleri içermediğini bildirdi.

Cambridge, Massachusetts’teki Cambridge Health Alliance ve Harvard Medical School’da klinik araştırmacı olan Dr. Pieter Cohen ve meslektaşları, içeriklerini analiz etmek üzere 57 gıda takviyesi belirledi.

Tüm ürünlerinin etiketinin, ürünün sözde performans artırıcı özelliklere sahip beş bitki bileşiğinden birini içerdiği iddia edildi. Bu maddeler, 2004 yılında efedra adlı bir uyarıcının yasaklanmasından bu yana gıda takviyelerine de dahil edilmişti.

Cohen ve meslektaşları makalelerinde, “ABD Gıda ve İlaç İdaresi (FDA), bu ürünlerin içeriğini veya herhangi bir gıda takviyesinin bileşenini, etkinlik veya güvenlik açısından önceden onaylamaz” ifadelerine yer verdi. Ayrıca “Bununla birlikte, FDA’nın yürüttüğü teftişlerde, gıda takviyesi üreticilerinin genellikle nihai ürünün kimliğini, saflığını veya bileşimini belirlemek gibi temel üretim standartlarına uymadığı tespit edildi” ifadelerine de yer verdi.

Science Alert sitesinin JAMA Network Open dergisinden aktardığına göre, araştırmacılar analizlerinde, çevrimiçi olarak satılan (kuşkusuz küçük bir örnek) 57 gıda takviyesinin yaklaşık yüzde 40’ının listelenen içeriğinin önemli bir miktarını içermediği sonucuna ulaştı. Ekip ayrıca takviyelerin yüzde 12’sinin yasa dışı katkı maddeleri içerdiğini de tespit etti.

Cohen ve meslektaşları, makalede “Ürünlerin yalnızca yüzde 11’i doğru bir şekilde etiketlenmişti. Ayrıca Rusya’da bulunan onaylanmamış bir ilaç, daha önce Avrupa’da bulunan 3 ilaç ve hiçbir ülkede onaylanmamış bir ilaç da dahil olmak üzere 5 farklı FDA tarafından yasaklanmış içerik bulundu” ifadelerine de yer verdi.

Çalışmada, bileşen miktarlarının, belirli bir markanın üretim partileri arasında değişiklik göstermesine rağmen, etikette listelenen uyarıcılardan birinin önerilen miktarın üç katından fazla olduğu tespit edildi.

Çalışma sonuçları şok edici ancak, gıda takviyelerinin nasıl düzenlendiğini anladığınızda bu durum şaşırtıcı olmaktan çıkıyor.

Cohen’e göre, sağlık ürünleri kapsamında gıda takviyelerinin bir ilaç alt kategorisine girdiğini düşünebilirsiniz ancak aslında, FDA onları bir gıda alt kategorisi olarak düzenliyor. Cohen 2021’de Amerikan Tabipler Birliği’ne (AMA) “Bunun, vitaminler, mineraller, probiyotikler ve her türlü yeni bileşenden tüm diyet takviyeleri kategorisi açısından çok büyük sonuçları olur. Zira üreticinin güvenli olduğuna inandıkları her şeyi (ABD) pazarına sokabilmesi anlamına gelir. Dolayısıyla FDA’nın görevi, yeni ürünleri takip etmek, herhangi birinin zarar verip vermediğini belirlemek ve varsa bunları mağaza raflarından kaldırmaktır” dedi.

Örneğin 2004 yılında FDA, efedrin alkaloidleri içeren bitkisel takviyelerin satışını, tüketicilere ‘makul olmayan bir hastalık riski oluşturduğu için’ yasakladı.

Efedrin alkaloidleri veya efedra, enerjiyi artırmak ve atletik performansı artırmak için lanse edilen, Ephedra sinica ve diğer bitkilerden ekstrakte edilen uyarıcıları teşkil ediyor. Kullanımdan kaldırılmalarından bu yana, ABD’deki efedra zehirlenmeleri net bir şekilde düştü ve 2008’den bu yana efedraya bağlı ölüm bildirilmedi.

Avustralya’nın ilaç düzenleyicisi Tedavi Ürünleri İdaresi (Therapeutic Goods Administration) (TGA), benzer şekilde, reçeteli ilaçlara müdahale ederek veya ciddi alerjik reaksiyonlara neden olarak sağlığı tehlikeye atabilecek takviyelere yönelik kararlar aldı.

2020’nin sonları itibarıyla TGA, birkaç kişi öldükten sonra artık yüksek riskli spor takviyelerini ‘spor gıdaları’ yerine ilaç olarak sınıflandırmaya başladı. Ancak ilaç düzenleyicileri, hızlı hareket eden bir pazara yetişmek için adımlar atıyor.

Cohen, son yıllarda ABD’de satılan 75 binden fazla spor gıda takviyesi ürünü ile ‘yeni içeriklerde bir patlama’ olduğunu öne sürdü. Ayrıca “Günümüzde takviyelere getirilen pek çok yeni yenilik veya yepyeni içerikler görüyoruz. Yine FDA, bu ürünleri mağaza raflarında veya internette görünmeden önce incelemediği için, öngörülemeyen riskler oluşturabilirler. Bu sorunun gerçek boyutunu bilmeden önce, başka kaç spor gıda takviyesinin ve sağlık ürününün benzer şekilde yanlış etiketlendiğini görmek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyuluyor. Bununla birlikte, son araştırmalar, ABD ve Kanada’da satılan melatonin sakızlarının benzer şekilde çocuklara etiketlerinde yazandan daha yüksek dozlar verebileceği, sonucuna ulaştı. Avusturalya’da 2014 ile 2017 yılları arasında satın alınan 135 besin takviyesiyle ilgili bir araştırmada, yalnızca yüzde 20’sinin en az bir onaylanmış bileşene sahip olduğu sonucuna ulaşıldı” dedi.

Şarku’l Avsat