Türk dünyasının en önemli seyyahlarından biri olarak kabul edilen Evliya Çelebi, gezdiği yerleri "Seyahatname" adlı eserinde toplayarak kültür dünyamıza önemli bir miras kazandırmasıyla bilinir. 

Evliya Çelebi, Seyahatname'sinde sadece şehirleri değil, camii, çeşme, türbe gibi tarihi yapılar, bunun yanı sıra gerçeküstü olaylar ve tıbbi operasyonlara da yer vermesiyle biliniyor.

17. yüzyılın önde gelen gezginlerinden Evliya Çelebi 25 Mart 1611'de İstanbul'da doğdu. Tam ölüm tarihi bilinmemekle birlikte 1685'ten sonra Mısır'da öldüğü tahmin ediliyor. 

Kültür hazinesi dijitale aktarıldı

Günümüzde Topkapı Sarayı'nda bulunan 10 ciltlik bu kültür hazinesine göz atabilmek için yapılan çalışmalardan biri de onu dijital dünyaya uyarlamak.

Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi, geçtiğimiz aylarda İstanbul Kalkınma Ajansı'nın desteğiyle Seyahatname'nin birinci cildinde anlattığı 800 mekandan 102'sini haritalandırarak dijital bir envanter oluşturmuştu.

Mustafa Başaran ise bu kültür hazinesinin daha geniş bir alanı kapsayan bölümünü dijitale aktardı.

Başaran'ın haritasında Balkanlar, Kafkasya, Türkiye, Ortadoğu, Asya ve Afrika'dan 3 binden fazla eser yer alıyor.

Haritada merak edilen noktaya tıklandığında eserle ilgili Evliya Çelebi'nin kendi anlatımını okuyabilmek mümkün.

Mustafa Başaran / Fotoğraf: Independent Türkçe

"En büyük motivasyonum her an ulaşılabilir bir bilgi hazinesi olmasıydı"

Evliya Çelebi'nin Seyahatname'sini dijitale aktaran Mustafa Başaran, Independent Türkçe'ye konuştu. 

Başaran ne bir akademisyen ne de bir tarihçi.

1988 Bulgaristan doğumlu Başaran, 1996'da ailesiyle Türkiye'ye gelerek İstanbul'a yerleşmiş.

Şu an kozmetik sektöründe lojistik alanında çalışan Başaran, "Lise mezunu biri olarak tarihe ilgi duyuyorum" dedi.

"Ne kadar uzun sürse de Evliya Çelebi’nin anlatımıyla da zenginleştirmek istedim"

Seyahatname'yi okumaya başladığında Evliya Çelebi'nin gezdiği yerleri kafasında görselleştirmek için harita eşliğinde okuma yapmaya başladığını dile getiren Başaran, "Bir süre sonra anlatılan yerleri bulamamaya başladığımda araştırma yapma ihtiyacı hissettim. Bu araştırmalarımın birinde Hırvatistan kalelerini işaretleyen bir haritayla karşılaştım. O an bu çalışmayı yapmaya karar verdim. Ne kadar uzun sürse de Evliya Çelebi’nin anlatımıyla da zenginleştirmek istedim" diye konuştu.

"Evliya Çelebi’nin hikayeci yönünden ziyade seyyah tarafını göstermek istedim" 

Yaklaşık 1 yıldır harita üzerinde çalıştığını ve hala da sürdüğünü aktaran Başaran, şu ifadeleri kullandı:

"Bu çalışmayı yapmamdaki en büyük motivasyon her an ulaşabileceğiniz bir bilgi hazinesi olmasıydı. Evliya Çelebi’nin hikayeci yönünden ziyade seyyah tarafını göstermek istedim. Hak ettiği ilgiyi de bu sayede sağlar diye umuyorum."

"Değişen yer isimleri ve günümüze ulaşmayan yapılar oldukça fazla vaktimi aldı" 

Haritayı hazırlarken değişen yer isimlerinin kendisini çok zorladığını ifade eden Başaran, "Değişen yer isimleri ve günümüze ulaşmayan yapılar oldukça fazla vaktimi aldı. Özellikle Kafkasya ve İran topraklarındaki yerlerde zorlandım. İnternette kaynak sıkıntısı yaşadım" değerlendirmesini yaptı.

Hazırladığı haritada her geçen gün yenilikler yaptığını ve bunu sürdüreceğini dile getiren Başaran, sözlerini şöyle noktaladı:

Bugün dahi yeni eklemeler yapıldı. Bulamadığım yerler için de bir liste oluşturup yardım almayı düşünüyorum. Şehir veya yapı için görsel ekleyebilirim belki ama önceliğim haritayı daha fazla zenginleştirmek olacak. Ayrı bir internet sitesi hazırlamayı da çok istiyorum."

Başaran'ın hazırladığı haritaya bağlantıyı tıklayarak ulaşabilirsiniz.