Irk ve etnisite kelimelerinin, aynı anlama işaret etmek için kullanımı yaygın. Ancak bu iki kavram arasında büyük ve bariz bir farklılık mevcut.

Nitekim "ırk", mensuplarının (ten rengi, gözler, yüz kemik yapısı ve burun şekli gibi) fiziksel özelliklerine işaret eden biyolojik bir kavram.

"Etnisite" ise (âdetler, gelenekler, dil ve ritüeller gibi) bireyin kültürel kimliğini tanımlamak için kullanılan toplumsal bir kavram.

Etnisite, daha esnektir, zira kişi, tezahürlerini istediği gibi ortaya koyabilir ya da gizleyebilir, ancak ırksal kimliğini gizlemek veya değiştirmek pek mümkün değil. 

Tüm insanlık, aynı ana cinse, yani insana ve aynı aileye, yani homo sapiens (akleden insan) türüne mensup olsalar da bazı genetik farklılıklar, çeşitli ırkları ortaya çıkaran çeşitli fizyolojik belirtilere yol açtı.

İnsanlığın gelişmesiyle birlikte dil, milliyet, miras, din, kıyafet ve gelenekler gibi unsurları içeren ve belirli coğrafi bölgedeki insanları bir araya getiren bir kültüre sahip etnisiteler oluştu.

Tarih boyunca yaşanan göçler ve hareketler sayesinde ırklar ve etnik kökenler, bilhassa ABD, Kanada, Avustralya ve Yeni Zelanda gibi yeni oluşan ülkelerde büyük ölçüde karışmaya başladı.

Bununla beraber ırk, etnik köken ya da her ikisi bakımından büyük ölçüde tek bir oluşuma sahip ülkeler hâlâ mevcut.  

Bir ülke, nüfusunun yüzde 85'inden fazlası aynı ırka mensupsa tek etnisiteli kabul edilir. Bu konuda Maldivler, yüzde 100 ile ilk sırada yer alırken onu yüzde 99,9 ile Kuzey Kore takip ediyor.

Listede Arap ülkeleri de belirgin bir varlık gösteriyor. Nitekim listede dördüncülüğe sahip ülke, yüzde 99.7 ile Mısır.

Her halükârda tek ırklı ülkeler söz konusu olduğunda en çok öne çıkan örnek, Japonya.

Ülke nüfusunun tamamının tek ırktan olduğuna dair bir kanaat hâkim, ancak Japonlar aslında yüzde 98,5'i oluşturuyor ve ülkede Koreliler ile Ainular ve Ryukyulular gibi oldukça az sayıda azınlıklar da yaşıyor. 

Japon modeli, bir efsaneden ibaret

Bazı analistlere göre ise Japonya'daki tek ırk hakkında söylenenler, siyasetçilerin bir koz olarak kullanıp medyada propagandasını yaptıkları bir "efsaneden" başka bir şey değil.

Bu koz siyasetçileri, ırk çeşitliliği ile yabancı güçlerin oluşturduğu fazlasıyla abartılı tehdit karşısında Japon kültürünün koruyucuları konumuna getiriyor. 

"Multiethnic Japan" adlı kitabın yazarı araştırmacı John Lie'ye göre ırka dayalı bu ulusal kimlik algıları, Japonya'da çok öne çıkıyor.

Bunun sebebiyse Japonların savaştan sonra birliği inşa etme, daha doğrusu ülkenin toparlanmasına yardımcı olması için birleşme umuduyla sarıldığı sahte inkâr.

Yazar, Japonya'daki etnik azınlıkların, zengin kültürlerine ve tarihlerine rağmen Japonya'da savaşa, sömürgeciliğe ve çeşitliliğe dair her şeyi bastıran ve tek ırk yanlısı bir çoğunluğun hüküm sürdüğü ulusal bir yönetim sistemine dahil edildiğini savunuyor.

Örneğin eski Dışişleri Bakanı ve Başbakan Taro Aso, 2005 yılında bu efsanenin kalıcı doğasını pekiştirmek amacıyla Japonya'nın "tek bir millet, tek bir medeniyet, tek bir dil, tek bir kültür ve tek bir ırka" sahip olmasından dolayı benzersiz olduğunu söyledi.

Tabi ki o zamanki Japon İmparatoru Akihito'nun damarlarında Koreli kanı dolaştığını belirtmeyi unuttu.

2001'de de 68'inci yaş gününü kutlarken ülkesinin dilinin birçok harfini ve dilbilgisi kuralını Çinceden aldığını bizzat itiraf etti.
 

Hitler, milliyetçi çağrısını ırksal saflığa dayalı olarak ortaya attı (Britannica Ansiklopedisi) 

Saf ırk teorisi

"Saf ırk teorisini" ortaya atan ve bunu, Almanlar inansın ve her gün tekrar ederek hafızalarına kazısınlar diye bu teorinin sloganlarını tekrarlayan okullar, medya ve devlet kurumları aracılığıyla halkına zorla dayatan kişi Nazi lider Hitler'di.

Alman halkının kulaklarında yankılanan o sloganlardan biri de şuydu:

Almanya'da sadece karışmamış tek bir saf ırk vardır ve herkes Aryan olmak zorundadır. Bu ırk için ter dökmeyi reddedenlerin akıbeti ise yanmak ya da Aryan'ların ülkesi Almanya'dan sürülmektir.

Halbuki (Almanya'nın asıl halkı) Aryan ırkı, asırlar önce ortadan kaybolarak göçler, karşılıklı evlilikler, münasebetler, aile ittifakları, savaşlar, tecavüzler ve esaretlerle dolu uzun bir tarihin ardından Almanya'da yerleşik diğer ırklarla karışmış ve bunun sonucunda çok ırklı ve milletli modern Alman toplumunun karışık ırksal ve etnik yapısı ortaya çıkmıştı. 

Hitler, ırk konusundaki tutuculuğun dil, din, mezhep veya vatan konusundaki başka herhangi bir tutuculuktan üstün olduğuna inanıyor ve bunun güçlü bir devlet inşa etmek için yeterli bir temel olduğunu düşünüyordu.

Alman toplumunu diğer bileşenlerden arındırmak suretiyle teorisine dayalı hedefini gerçekleştireceğini zannetmişti. 

"Saf ırk", faşizmin kitlelerin taassubunu harekete geçirmek ve onları, kendilerinden daha aşağı seviyede olan diğer halklardan seçkin ve farklı olduklarına ikna etmek için kullandığı bir araçtı.

Nazizm gibi faşizm de kirlerden arındırılmış saf ırka ulaşmak için tasfiye yöntemini benimsedi. Hatta bunun için o toplumlarda, çiftleştirmek amacıyla insanları ayırmak ve onların bakış açısına göre üstün ırkın devamlılığı için faydasız olan ve kronik hastalıklarla boğuşan engellileri ayırıp öldürmek gibi insanlık dışı ve ahlaka aykırı yollar bile izlediler.  

Çok etnisiteli devletlerde ırkların saflığı

Tek ırklı ülkeler listesinde Afrika ve Arap ülkelerinin varlığı ön plana çıkmakla birlikte bu ülkelerin çoğunda farklı ırklar ve etnisitelerin varlığı da yaygın.

Nüfusu 100'den fazla ırk grubuna mensup olan Çad veya 37 kabilenin bulunduğu ve 39 farklı dil konuşan Togo'da durum böyle.

Aynı şekilde Kuzey Afrika ülkelerinde Araplar, Berberiler, Tuaregler, Bedeviler ve Nubyalılar; İran'da Persler, Kürtler, Beluçlar; Suriye ve Irak'ta da Araplar, Kürtler, Türkmenler, Ermeniler, Süryaniler ve Yezidiler var. 

2017 yılında Harvard Üniversitesi, dünyanın ırk ve dil bakımından en çeşitli bölgesi sayılan "Mezopotamya karmaşık etnik mozaiği" hakkında bir araştırma yürüttü.

Çalışma, Kuzey Irak'ta Araplar, Kürtler, Türkmenler, Süryaniler ve Yezidiler gibi farklı ırklara mensup kişilerden örnekler alınarak gerçekleştirildi. 

Bu araştırma iki önemli noktayı ortaya çıkardı: İlk olarak bu beş ırk, 18 genetik aile içeriyor (Mesela Türkmenler arasında 16, Kürtler arasında 15 genetik aile mevcut). İkinci olaraksa aynı grup içindeki ırksal saflık oranı beklenenden çok daha azdı (Araplar arasında saf Arap kanı oranı sadece yüzde 38.7 iken Kürtler arasındaki Kürt kanı oranı ise yüzde 37 idi).

Bu bilimsel araştırmanın sonuçları, söz konusu toplumların ırk temelli topluluklardan ziyade dil, kültür ve din temelli topluluklar olduğunu gösteriyor.

Bu da tek ırk veya saf ırk konusundaki hâkim düşünceyi geçersiz kılarak bu gruplar içindeki çeşitlilik fikrini güçlendirir. 
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  4 Ekim 2024 - Bir kedi Beyrut'un güneyindeki bir mahallede, İsrail'in hava saldırıları sonucunda hasar gören sokakta dolaşıyor. İsrail, üç gün önce kara harekatı başlattığı Lübnan’a saldırmayı sürdürüyor. Hizbullah'a yakın bir kaynak, AFP'ye İsrail'in Beyrut'un Dahiye bölgesini üst üste 11 kere vurduğunu aktardı. Lübnanlı yetkililer, çatışmalar nedeniyle 1,2 milyon kişinin yerinden edildiğini bildirdi (AFP)

• 2/30

  3 Ekim 2024 - ABD'nin Kuzey Carolina eyaletinin Swannanoa kentinin sakinleri, Helene Kasırgası'nın arkasında bıraktığı yıkımın ortasında. Geçen hafta ülkenin güneydoğusunu vuran kasırganın yol açtığı can kayıplarının sayısı 189'a yükseldi. Toplam 6 eyalette kayıp onlarca kişiyi arama çalışmaları sürerken, 1 milyondan fazla ev ve iş yerinde elektrik hâlâ yok (Eduardo Munoz/Reuters)

• 3/30

  2 Ekim 2024 - Meksika'da 1968'deki Tlatelolco Meydanı katliamının 56'ıncı yıldönümüde bir eylemci, polisle çatışıyor. Sözkonusu katliamda ordu, öğrencileri vurarak öldürmüştü. Meksika'nın göreve yeni başlayan başbakanı Claudia Sheinbaum, kendisine "1968 çocuğu" diyerek resmi bir özür yayımladı (Daniel Becerril/Reuters)

• 4/30

  1 Ekim 2024 - İsrail, İran'dan İsrail'e füze saldırısı gerçekleştirildiğini ve Tel Aviv başta olmak üzere ülke genelinde sirenlerin çaldığını duyurdu. İran'ın Birleşmiş Milletler Daimi Temsilciliği'nden "Eğer siyonist rejim cevap vermeye kalkarsa daha yıkıcı bir karşılık gelir" açıklaması yapıldı. Öte yandan ABD Başkanı Joe Biden, ABD ordusuna, İran saldırılarına karşı İsrail savunmasına yardımcı olma ve İsrail'i hedef alan füzeleri vurma talimatı verdi (Ahmad Gharabli/AFP)

• 5/30

  30 Eylül 2024 - Göçmenlerle dolu bir fiberglas tekne, İspanya'nın El Hierro adasının La Restinga limanında. Dün yine bu adanın açıklarındaki bir göçmen teknesi batmış, 84 kişiden 9’u hayatını kaybetmiş ve 48’i kaybolmuştu. Son yıllarda binlerce göçmen Avrupa’ya ulaşmak için Atlantik’e açılırken hayatını kaybediyor. İspanya'ya doğru düzensiz göçmen sayısı son 1 yılda yüzde 66,2 artarken, El Hierro'nun da bağlı olduğu Kanarya Adaları grubu en çok göçmen alan yer olarak öne çıkıyor (Borja Suarez/Reuters)

• 6/30

  29 Eylül 2024 - Hizbullah'ın lideri Hasan Nasrallah'ın ölümünün ardından üç gün milli yas ilan edilen Irak'ın Sadr kentinde yas tutanlar sembolik bir tabutla anma töreni düzenledi. İsrail ordusu Lübnan'ın başkenti Beyrut'taki son saldırılarda Hizbullah'ın ana karargahını hedef almış ve Nasrallah'ın öldürüldüğünü duyurmuştu (Ahmad Al-Rubaye/AFP)

• 7/30

  28 Eylül 2024 - İsrail'in Beyrut'a düzenlediği hava saldırısında Hizbullah lideri Hasan Nasrallah'ın öldüğünün günün erken saatlerinde duyulmasıyla birlikte muhaliflerin kontrolündeki İdlib'de yaşayanlar toplandı. Sosyal medyada dolaşan videolarda, Esad'ın müttefiki Nasrallah'ın ölüm haberinin İdlib'de pek de üzüntüyle karşılanmadığı görüldü. Lübnan'ın açıkladığı rakamlara göre savaşın başlangıcından bu yana İsrail'in düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 783'e yükseldi (Omar Haj Kadour/AFP)

• 8/30

  27 Eylül 2024 - Saint Petersburg'de düzenlenen askeri festivaldeki yarışmalara katılan bir askeri-vatanseverlik gençlik kulübü üyesi, taş duvarın üzerinden atlıyor. Rusya'da son yıllarda, gençlerin vatanseverlik duygularını güçlendirmeye ve askeri eğitimine büyük bir yatırım yapılıyor. Etkinlik, özellikle Ukrayna'yla savaşın başlangıcından bu yana, Rus toplumunda görülen geniş çaplı askerileşmenin bir örneği (Olga Maltseva/AFP)

• 9/30

  26 Eylül 2024 - Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta Filistinli bir adam, İsrail saldırısında yıkılan evinin altında. Bir yandan Gazze Savaşı sürerken, ABD ve müttefiklerinin acil ateşkes çağrısına karşın, İsrail Lübnan'daki saldırılarını sürdürüyor. Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, Birleşmiş Milletler 79. Genel Kurulu'nda yaptığı konuşmada, İsrail'in Lübnan halkına da soykırım uyguladığını söyledi (Hatem Khaled/Reuters)

• 10/30

  25 Eylül 2024 - Ukrayna'nın Donetsk bölgesindeki Kramatorsk kentine Rusya'nın düzenlediği hava saldırısı sonrasında konutlar ağır hasar aldı. Rusya'nın Ukrayna'yı topyekün istilasıyla başlayan savaşta tam 943 gün geride kaldı. Bugün Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ne hitap eden Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in uluslararası kuralları çiğnediğini ve "barışa zorlanması" gerektiğini belirtti. Savaşta Kremlin yönetiminin "tek saldırgan" taraf olduğunu söyleyen Zelenski, bu kış Rusya'nın bir kez daha ülkesinin enerji sistemlerini yok etmeye, nükleer santrallerini hedef almaya hazırlandığını ve bu konuda kanıtlara sahip olduklarını savundu (Evgeniy Maloletka/AP)

• 11/30

  24 Eylül 2024 - İsrail'in hava saldırıları sırasında güneydeki köyünden kaçan Lübnanlı bir kadın, çocuklarıyla birlikte Sidon'daki bir halk plajında. Lübnan iç savaşından bu yana yaşanan en ölümcül saldırıda 50'si çocuk 558 kişinin hayatını kaybetmesinden bir gün sonra, İsrail hava saldırılarını sürdürüyor. Ülkenin güney bölgelerinden başkent Beyrut'a ve kuzey bölgelerine göç dalgası devam ediyor (Mohammed Zaatari/AP)

• 12/30

  23 Ağustos 2024 - Afganistan'ın Kandehar vilayetinin Daman kentinde bir Afgan kadın pamuk topluyor. Yakın zamanda devreye giren kanunlara göre Afganistan'da kadınların eşleri ve akrabaları haricindeki erkeklerle göz temasında bulunması ve seslerinin toplum içinde duyulması artık resmen yasak. Kız çocuklarının 6. sınıftan sonra okumasının yasaklanması ve kadınların üniversitelere girişinin engellenmesi gibi kararlar, üç yıl önce ABD'nin çekilip Taliban'ın iktidara gelmesiyle birlikte uygulanmaya başlamıştı (Sanaullah Seiam/AFP)

• 13/30

  22 Eylül 2024 - Mercedes'in Britanyalı pilotu George Russell, Marina Bay sokak pistinde gerçekleştirilen Formula 1 Singapur Grand Prix'sinde. McLaren'in 24 yaşındaki pilotu Lando Norris açık ara farkla birinci olurken, pilotlar şampiyonasında kovaladığı Max Verstappen ikinci sırada yer alarak puan farkını korumaya çalıştı. McLaren'in diğer pilotu Oscar Piastri ise podyumu tamamladı. Formula 1'de sezonun bitimine 6 yarış kalmışken Verstappen ve Norris'in arasında 52 puanlık fark var (Edgar Su/Reuters)

• 14/30

  21 Eylül 2024 - Paris'in güneyindeki Gentilly'de, Maca_dessine imzalı duvar resminde, Gisele Pelicot'yla birlikte "Utanç karşı tarafa geçsin diye" cümlesi yer alıyor. 71 yaşındaki Dominique Pelicot, yaklaşık 10 yıl boyunca Gisele'e ilaç vererek tecavüz etmekle ve ona tecavüz etmek üzere onlarca yabancıyı eve çağırmakla suçlanıyor. Fransa'yı dehşete düşüren davada, yaşları 26'yla 74 arasında değişen 50 erkek de olaya karıştıkları iddiasıyla yargılanıyor. Aralığa kadar sürecek dava, Dominique Pelicot'un eski eşi Gisele'in talebiyle halka açık bir şekilde yürütülüyor (Geoffroy Van der Hasselt/AFP)

• 15/30

  20 Eylül 2024 - Yaklaşık 327 kişi taşıyan 2 teknenin kurtarılmasının ardından göçmenler, Kanarya Adaları'ndan El Hierro'daki La Restinga limanında, İspanyol Salvamento Maritimo'nun (Deniz Arama ve Kurtarma Ajansı) gemisinden inmeyi bekliyor. Afrika'dan Kanarya Adaları'na gelen göçmen sayısındaki artış, İspanya'da düzensiz göçe dair şiddetli tartışmaları alevlendirdi. Bu yıl halihazırda 22 binin üzerinde göçmen Kanarya Adaları'na ulaşmışken geçen yıl aynı dönemlerde bu sayı 10 binden biraz daha azdı (Antonio Sempere/AFP)

• 16/30

  19 Eylül 2024 - Tayland'daki Khao Keow Hayvanat Bahçesi'nde iki aylık hipopotam yavrusu Moo Deng, bakıcısıyla oynuyor. Sevimli yavru su aygırının Facebook'ta paylaşılmasından sadece bir ay sonra ünü durdurulamaz hale geldi. Onu bizzat görmek için Tayland'ın başkenti Bangkok'tan hayvanat bahçesine iki saatlik bir yolculuk yapamayan hayranları, videolarını internetten izleyebiliyor ya da sosyal medyada gezinerek hakkındaki mimleri görebiliyor. Bakıcısı, "Onun tanımasını istedim. Birçok kişinin onu ziyaret etmesini, internetten izlemesini ya da eğlenceli yorumlar bırakmasını istedim. Bunu asla tahmin edemezdim" diyor (Sakchai Lalit/AP)

• 17/30

  18 Eylül 2024 - Kuzey Kore lideri Kim Jong-un, açıklanmayan bir yerde yeni taktik balistik füzenin deneme atışını inceliyor. Güney Kore Genelkurmay Başkanlığı'ndan yapılan açıklamada yerel saatle 06.50 sıralarında Güney Phyongan eyaletindeki Kaechon bölgesinden fırlatılan füzelerin yaklaşık 400 kilometre mesafe katettiği belirtilirken, füzelerin sayısı ya da nereye düştüğü gibi ayrıntılara ilişkin bilgi verilmedi. Asya ülkesi yakın zamanda bir nükleer tesisin ilk fotoğraflarını yayımlayarak nükleer silah geliştirdiğini dünyaya ilan etmişti (KCNA/AFP)

• 18/30

  17 Eylül 2024 - MAXAR Technologies tarafından çekilen ve yayımlanan bu uydu fotoğrafı, Talhadas kasabası çevresindeki orman yangınları sırasında yükselen dumanları gösteriyor. Portekiz'de 7 kişinin ölümüne ve birkaç gün içinde yazın geri kalanının toplamından daha fazla alanın yanmasına yol açan orman yangınlarıyla binlerce itfaiyeci mücadele ediyor. Hafta sonundan bu yana devam eden ve 16 Eylül'de daha da şiddetlenen yangınlarda, yetkililerin verdiği son rakamlara göre 33'ü itfaiyeci olmak üzere en az 40 kişi de yaralandı. Bilim insanları fosil yakıt emisyonlarının dünya genelinde sıcak hava dalgalarının süresini, sıklığını ve yoğunluğunu arttırdığını söylüyor. Birleşmiş Milletler Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli'ne göre, yükselen sıcaklıklar orman yangını mevsimlerinin uzamasına ve alevlerin yaktığı alanların artmasına neden oluyor (AFP/Maxar Technologies)

• 19/30

  16 Eylül 2024 - Çek Cumhuriyeti'ndeki Bela pod Pradedem'de Bela nehrinin taşmasının ardından sel bastı. Bugün, hafta sonu Orta Avrupa'yı vuran sel felaketinde ölenlerin sayısı Çek Cumhuriyeti, Polonya ve Avusturya'da kaydedilen can kayıplarıyla birlikte 16'ya yükseldi. Polonya hükümeti etkilenen bölgelerde doğal afet durumu ilan etti ve mağdurlara yardım için 260 milyon dolar ayırdığını açıkladı (Michal Cizek/AFP)

• 20/30

  15 Eylül 2024 - Bakü'de gerçekleştirilen Azerbaycan Grand Prix'sinde Ferrari'nin Monakolu pilotu Charles Leclerc yarışta. Leclerc, Azerbaycan'da üst üste 4. kez pole pozisyonunu almasına rağmen yarışı yine birinci sırada bitiremedi ve ikincilikle yetinmek zorunda kaldı. McLaren'in genç pilotu Oscar Piastri zafere ulaşan isim olurken, yarışa son turlarda Red Bull pilotu Sergio Perez ve Ferrari pilotu Carlos Sainz'ın kazası damga vurdu. İki pilotun yarış dışı kalmasıyla Mercedes'in Britanyalı pilotu George Russell kendini podyumda buldu (Hannah Mckay/Reuters)

• 21/30

  14 Eylül 2024 - Ukraynalı savaş mahkumları, Rusya'yla Ukrayna arasındaki savaş devam ederken yapılan takastan sonra görüntüleniyor. Yetkililer, Birleşik Arap Emirlikleri'nin aracılık ettiği müzakerelerin ardından Rusya ve Ukrayna'nın iki gün içinde ikinci takasını gerçekleştirdiğini bildirdi. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, geri dönen 103 Ukraynalının tamamının ordudan olduğunu belirtti. Rusya Savunma Bakanlığı, takas edilen 103 Rus askerinin 6 Ağustos'ta Kursk sınır bölgesinde esir alındığını açıkladı (Telegram/Volodimir Zelenski)

• 22/30

  13 Eylül 2024 - "Boeing'i Yeniden Harika Yapın" yazılı bir şapka takan Boeing işçisi, sendika üyelerinin grev kararının ardından şirketin Washington'daki fabrikasının önünde gözcülük yapıyor. Sendika temsilcileriyle uçak üreticisi arasında yüzde 25'lik maaş artışını da içeren geçici anlaşmanın reddedilmesiyle 33 bin işçi greve başladı. Güvenlik sorunları ve kazalarla itibarı epey zedelenen şirket, grev sebebiyle milyarlarca dolarlık gelir kaybı yaşayabilir (AP/Lindsey Wasson)

• 23/30

  12 Eylül 2024 - Ukrayna Ulusal Polisi'nin yayımladığı bu fotoğraf, Rusya'nın Ukrayna'yı istilası sürerken, Donetsk bölgesinde gerçekleşen topçu saldırısının ardından Uluslararası Kızılhaç Komitesi'ne ait yanan bir kamyonu gösteriyor. Uluslararası Kızılhaç Komitesi bugün, Kiev'in Rus saldırısında örgütün araçlarının vurulduğunu açıklamasının ardından, Ukrayna'nın doğusunda üç çalışanının bombardıman sonucu öldüğünü doğruladı (AFP/Ukrayna Ulusal Polisi)

• 24/30

  11 Eylül 2024 - 11 Eylül saldırılarının 23. yıldönümünde ABD'nin Pensilvanya eyaletinin Shanksville kentinde 93 Numaralı Uçuş Ulusal Anıtı'na Superman oyuncağı bırakıldı. 11 Eylül 2001'de hava korsanları tarafından kaçırılan üç yolcu uçağı, Dünya Ticaret Merkezi'nin ikiz kulelerini ve Savunma Bakanlığı binasını hedef almıştı. Beyaz Saray'ı vurmak isteyen 3. uçaksa düşürülmüştü. Yaklaşık 3 bin kişi hayatını kaybetmişti (Andrew Caballero-Reynolds/AFP)

• 25/30

  10 Eylül 2024 - SpaceX 'in Falcon 9 roketi, Polaris Dawn görevi kapsamında Florida'daki Kennedy Uzay Merkezi'nden Crew Dragon kapsülüyle fırlatıldı. SpaceX, bir dizi gecikmenin ardından ilk özel uzay yürüyüşünü gerçekleştirmek üzere dört kişilik mürettebatı uzaya gönderdi. Crew Dragon'un şimdiye kadar gerçekleştirdiği beşinci ve en riskli özel görevdeki uzay yürüyüşünün önümüzdeki günlerde yapılması planlanıyor. Fırlatma girişimi geçen ay, helyum sızıntısı nedeniyle kalkıştan birkaç saat önce ertelenmişti (Chandan Khanna/AFP)

• 26/30

  9 Eylül 2024 - Doğu Timor'un başkenti Dili'de, Katolikler Papa Francis'i karşılamak üzere bir sokakta bekliyor. Papa Francis Asya turunda üç günlük bir ziyaret için çoğunluğu Katolik olan Güneydoğu Asya ülkesine geldi. Doğu Timor'un dünyadaki en Katolik ülke olduğu söyleniyor ve Papa Francis'in açık hava ayinine 1,3 milyonluk nüfusun yarısından fazlasının katılacağı öngörülüyor. Doğu Timor'da iki önemli Katolik din adamı, halihazırda cinsel istismar iddialarının odağında yer alıyor. Ziyaretinden önce Papa Francis'e, Katolik kilisesinde çocuklara yönelik cinsel istismar hakkında konuşma çağrısı yapılmıştı. Pazartesi günkü konuşmasında skandallara doğrudan değinmeyen Papa Francis "hepimiz her türlü istismarı önlemek için elimizden gelen her şeyi yapmaya çağrılıyoruz" dedi (Yasuyoshi Chiba/AFP)

• 27/30

  8 Eylül 2024 - Vietnam'ın Quang Ninh bölgesinin Ha Long kentinde bir kadın, Süper Tayfun Yagi'nin ardında bıraktığı enkaz ve devrilmiş ağaçlar arasında sandalye topluyor. Çin'in güneyi ve Filipinler'de büyük yıkıma yol açan Yagi, Vietnam'ın kuzeyinde de binlerce ağacı kökünden söktü, gemi ve tekneleri sürükledi ve evlerin çatılarını söktü. Tayfun sonucu Vietnam'da 13 kişi hayatını kaybetti, 187 kişi yaralandı ve kayıp 13 kişi aranıyor (Nhac Nguyen/AFP)

• 28/30

  7 Eylül 2024 - Güney Kore'de bir eylemde, kadın polis memurları çıplak bir iklim aktivistinin etrafını sarıyor. 30 binin üzerinde protestocu, Seul'un Gangnam bölgesinde bir araya gelerek hükümetin küresel ısınmayla mücadelede daha net adımlar atması yönünde çağrı yaptı. Geçen ay Güney Kore Anayasa Mahkemesi'nden Asya'da benzeri görülmemiş bir karar çıkmış ve mahkeme, ülkedeki iklim kanunlarının gelecek nesillerin anayasal haklarını korumadığı hükmünü vermişti (Kim Hong-Ji/Reuters)

• 29/30

  6 Eylül 2024 - Hindistan'da, Ganesh Chaturthi Festivali'nin arifesinde Chennai şehrindeki bir okulda çocuklar, Hinduizm'in tanrılarından Lord Ganeş'in maskelerini takıyor. "Savaşa Hayır" ve "Silahları Değil Kelimeleri Kullan" yazan pankartlarla yürüyen çocuklar, barış mesajları veriyor. Yeni başlangıçların tanrısı ve engellerin kaldırıcısı olarak görülen Lord Ganeş, bilgeliği ve zekayı da temsil ediyor. Hindistan'ın Andhra Pradeş ve Maharaştra gibi eyaletlerinde festival, halka açık etkinliklerle 10 gün boyunca kutlanıyor (R. Satish Babu/AFP)

• 30/30

  5 Eylül 2024 - ABD'nin Georgia eyaletinin Winder kentindeki Apalachee Lisesi'nde gerçekleşen silahlı saldırıda hayatını kaybedenlerden birinin arkadaşı olan 14 yaşındaki öğrenci Jose Ortiz, bugün okula çiçek bırakmaya gelenler arasındaydı. Okulda 4 Eylül günü iki öğrenci ve iki öğretmen vurularak öldürülmüş, okulda öğrenci olan 14 yaşındaki bir şüpheli gözaltına alınmıştı. FBI, 4 kişiyi öldürmekle suçlanan 14 yaşındaki Colt Gray'in geçen yıl polis tarafından isimsiz çevrimiçi tehditler hakkında sorgulandığını söyledi. Zanlı, Mayıs 2023'te polise, silah resimleri içeren ve bir okul saldırısı uyarısı yapan internet paylaşımlarının arkasında olduğunu inkar etmiş (Jessica McGowan/AFP)

Polonya deneyi

Son yıllarda Ukraynalı ve diğer göçmenlerin Polonya'ya akını Polonya'da tek ırk ve bunun, çok ırklı Polonya-Litvanya Topluluğu bünyesinde var olduğu yıllarda bile yöneticilerinin, rejimlerinin ana ilkelerinden biri olarak her zaman tek ırkı benimsediği ulusun bekası için önemi hakkındaki tartışmaları gündeme getirdi.

Tartışmaların odak noktası, Polonya'nın ırk odaklı zihniyetinin yetersizliğiydi. Bu zihniyet Polonya'yı, komşu ülkelere karşı istisnai kültürel standartlarıyla uzun vadeli yabancı kültürel baskıları sırtlayan oldukça özel bir ülke olarak görüyor.

Zaten Polonya tarihi de Polonyalılar ve diğer ülkeler arasında uzun dönemler boyunca barış içinde bir arada yaşama örneğine tanık olmadı.

Modern tarihte Polonya-Ukrayna ilişkilerinde en kanlı dönem, Polonya'daki Ukraynalıların sayısının had safhaya ulaştığı 1920'lerin sonu ve 1940'lardı.

Bu neden birçok kişiye göre Rusya'nın Ukrayna'ya karşı başlattığı savaşın ardından Polonya'ya yönelik göçmen akışı, gelecekte ırk çatışmaları için bir tehdit oluşturuyor.

1648 ile 1764 yılları arasındaki Polonya-Litvanya Birliği tecrübesi ise aslında gruplar ve ırklar arasındaki çatışmalarla doluydu.

Polonya, kendisini Avrupa medeniyetinin doğu kalesi ve bir imparatorluk olarak konumlandırmaya çalıştı, ancak ulus devlet ilkelerini takip etti ve kendisi için belirlediği kapsamlı planla çelişerek saldırgan bir şekilde tek ırka odaklandı. 

Polonya'nın tek ırka dayalı tarihî ideolojisi 21'inci yüzyılda şekil değiştirmiş olsa da fikir, her zamanki kadar canlı.

Bunun en iyi kanıtı da Polonyalı yetkililerin, Suriye krizinin sebep olduğu göç krizinin çözülmesi, o dönemde kotaların siyasi olarak boykot edilmesi ve özel bir ulusal göç stratejisi belirlenmesiyle ilgili olarak 2015-2016 yıllarında AB'den ayrılma kararı almaları.

Analistlere göre Polonya, Ukraynalı mültecilere kapılarını tek bir sebeple açtı: 1990'lı yıllardaki düşük doğum oranları ve ülkenin hızlı ekonomik kalkınma özellikleri sonucunda işgücü piyasası, birkaç yıldır sıkıntı çekiyordu.

Üstelik ülkenin AB'ye katılımından sonra Polonyalı işgücü de Batı Avrupa'ya göç etmişti. 

Saf ve lekesiz bir ırkı teyit etme çabası, bilimsel gerçeklerin ortadan kaldırdığı bir yanılgıdan başka bir şey değil.

Harvard Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde genetik profesörü olan David Reich, "Biz Kimiz ve Nasıl Geldik" adlı kitabında halihazırda ve hiçbir zaman saf bir halkın olmadığını söylüyor.

Ona göre eski insanların DNA'larının incelenmesi neticesinde birbirinden çok farklı grupların birbirine karışmasının insan doğasının ortak bir özelliği olduğu ortaya çıktı.

Yazar, Avrupa ve Güney Asya'da da tarihin paralel ilerlediğini açıklıyor. Buna göre her iki bölge de binlerce yıl önce tarımın gelişine, yakın bir zamanda dilin gelişimine ve göç ve atalar arası karışım yoluyla ortaya çıkıp karışık sülalelerin dünyada yayılmasına yol açan büyük dönüşümlere sahne oldu.  

Bugün etnik toplulukların tanık olduğu belki de en şiddetli mücadele; küreselleşmeye ve Batı tarzı kültürün yayılarak bu toplulukların kendine özgü ve benzersiz kimliği üzerinde tahakküm kurmasına karşı veriliyor.

Aynı zamanda çok ırklı ülkeler, soyutlanma ve daha geniş topluma etkin olarak dahil olmayı pasif bir şekilde reddetme eğilimlerine sahip "etnik ceplerin" oluşumundan yana da oldukça endişeli. 

Elbette çok kültürlülüğe dayalı ama aynı zamanda tek ruha sahip toplumlar oluşturma çağrısı yapan politikalar benimseyen ve aralarındaki benzerlikleri ve farklılıkları tanımak suretiyle ırk ve etnisite temelli grupların özelliklerini koruyan bir orta yol bulmak mümkün.

Zira ne kültürel ne de ırksal çeşitlilik, dostluğun bozulması için bir sebep. 

Independent Arabia