Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Bekir Şahin, Halkların Demokratik Partisinin (HDP) kapatılması istemiyle açtığı davada, Anayasa Mahkemesi heyetine yarın sözlü açıklama yapacak.

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığınca, HDP'nin temelli kapatılması talebiyle açılan davada süreç işliyor.

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Bekir Şahin, Anayasa Mahkemesi heyetine yarın saat 10.00'da sözlü açıklamalarda bulunacak.

Ceza yargılaması davası prosedürü işlenen süreçte, Başsavcı Şahin'in sözlü açıklamasının ardından belirlenecek günde HDP yetkilileri sözlü savunmasını yapacak.

HDP'nin hazine yardımı hesabına tedbiren bloke konuldu

Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu, HDP'ye ödenen devlet yardımının bulunduğu banka hesabına, ödenen veya ödenecek devlet yardımı yönünden tedbiren bloke konulmasını kararlaştırmış, davalı partiye bu yöndeki savunması için 30 gün süre vermişti.

STK'lar HDP davasına ilişkin görüş sundu: Demokrasiye yönelik bir saldırıdır

Öte yandan Türkiye İnsan Hakları Davalarına Destek Projesi'nin (TLSP) de aralarında bulunduğu 10 uluslararası ve yerel sivil toplum örgütü (STK), HDP'nin kapatılması istemiyle açılan davaya ilişkin Anayasa Mahkemesi'ne üçüncü taraf görüşü sundu. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) uyarınca görüş sunduklarına işaret eden STK'lar, meclis ve cumhurbaşkanlığı seçimi öncesinde TBMM'nin ikinci büyük muhalefet partisinin tasfiyesine yönelik çabaların olduğuna işaret etti.

DW Türkçe'de yer alan habere göre; Anayasa Mahkemesi'nden mecliste 56 milletvekili bulunan bir siyasi parti olan HDP'nin kapatılmasının ve 451 siyasetçi ile parti üyesine de beş yıl boyunca siyasi yasak getirilmesinin istendiğine dikkat çeken STK'lar, siyasi partilerin keyfi olarak kapatılmasının çok sayıda hak ihlaline sebebiyet verdiğini kaydetti.  

"Parti kapatmak hak ihlaline sebebiyet verir"

STK'ların sunumuyla ilgili olarak bir açıklama yapan TLSP'den Philip Leach, "HDP'nin kapatılma ihtimaline ilişkin olarak Türkiye'de Anayasa Mahkemesi'nde görülen dava, mahkemenin uluslararası hukuka uyup uymayacağı ve demokratik normlara saygı gösterip göstermeyeceği konusunda temel bir test niteliği taşımaktadır. Bir siyasi partiyi zorunlu gerekçeler olmadan kapatmak çok sayıda hak ihlaline sebebiyet verir ve bu aynı zamanda demokrasiye yönelik bir saldırıdır" ifadelerini kullandı. 

STK'lar sundukları görüşte, Kürtlerin haklarını savunan partilere ilişkin AİHM'de görülen davalarda mahkemenin, Kürtçe diline ilişkin hakların veya Kürt kimliğinin tanınmasını barışçıl şekilde savunmanın kendi başına demokrasinin temel ilkelerine aykırı olmadığına, siyasi parti kapatmanın örgütlenme özgürlüğünü ihlal ettiğine karar verdiğini vurguladı. AİHM'nin siyasi partilerin kapatılmasının birçok durumda "acil bir toplumsal ihtiyacı" karşıladığının söylenemeyeceğini tespit ettiğine de dikkat çekildi.

İnsan Hakları Derneği Eş Genel Başkanı Öztürk Türkdoğan da "Bir siyasi partinin kapatılmasına ilişkin alınacak olağandışı bir tedbir, demokratik toplum kavramının özünde yer alan çoğulculuğu bastırmak ve siyasi tartışma özgürlüğünü kısıtlamaya hizmet etmektedir" dedi.

İlk dava 17 Mart 2021'de açıldı

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, 17 Mart 2021'de, HDP'nin kapatılması istemiyle Anayasa Mahkemesinde dava açtı. İddianame, eksiklikler nedeniyle 31 Mart 2021'de Anayasa Mahkemesince oy birliğiyle reddedildi.

Başsavcılık, 7 Haziran 2021'de tekrar dava açtı. Anayasa Mahkemesi de 21 Haziran 2021'de yeni iddianameyi oy birliğiyle kabul etti.

HDP'nin ön savunmasını mahkemeye sunmasının ardından Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, 29 Kasım 2021'de esas hakkındaki görüşünü mahkemeye gönderdi. Verilen ek sürelerin ardından HDP, esasa ilişkin savunmasını 19 Nisan 2022'de Anayasa Mahkemesine sundu.

Bundan sonra süreç nasıl işleyecek?

HDP yetkililerinin, sözlü savunma yapmasının ve partinin Hazine yardımına bloke konulmasına ilişkin savunmasını da vermesinin ardından davaya ilişkin bilgi, belgeleri toplayacak raportör, esas hakkındaki raporunu hazırlayacak.

Raporun, Yüksek Mahkeme üyelerine dağıtılmasının ardından Başkan Zühtü Arslan toplantı için bir gün belirleyecek, üyeler belirlenen günde bir araya gelerek kapatma istemini esastan görüşmeye başlayacak.

15 üyenin 10'unun oy çokluğuyla karar verilebilecek

HDP hakkındaki kapatma davasını 15 kişiden oluşan Anayasa Mahkemesi heyeti karara bağlayacak. Anayasa'nın 69. maddesinde sayılan hallerden ötürü partinin kapatılmasına veya dava konusu fiillerin ağırlığına göre devlet yardımından kısmen ya da tamamen yoksun bırakılmasına, toplantıya katılan üyelerin 3'te 2 oy çokluğuyla, yani 15 üyenin 10'unun oyuyla karar verilebilecek.

Siyasi parti kapatma davası sonucunda verilen karar, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı ile HDP'ye tebliğ edilecek ve Resmi Gazete'de yayımlanacak.

Anayasa Mahkemesinin, siyasi yasak istenen partililerin beyan ve eylemleriyle partinin kapatılmasına neden olduğunu belirlemesi halinde bu kişiler, kesin kararın Resmi Gazete'de gerekçeli olarak yayımlanmasından başlayarak 5 yıl süreyle bir başka partinin kurucusu, üyesi, yöneticisi ve deneticisi olamayacak.

AA, DW Türkçe