Independent Arabia’dan Ömer Latif’in haberine göre Irak makamları, AIDS vakaları konusunda bilgi almak isteyen basın kuruluşlarına “sürecin üst düzey bir güvenlik kuruluşuna devredildiği” yanıtını veriyor.

Iraklı yetkililerin bu cevabı, konunun hükümet için oldukça hassas olduğunu gösteriyor.

2019 yılının başına kadarki süreçte kayıtlı AIDS vakaları, en düşük risk seviyesindeydi. Ancak geçtiğimiz şubat ayında Bağdat’taki uzman laboratuvarı, ülkenin farklı bölgelerinden gelen 85 farklı vakanın ardından alarm durumuna geçti.

Irak Sağlık Bakanlığı yetkililerinden elde edilen bilgilere göre bu sayı, ilk vakanın rastlandığı 80’li yıllardan beri bir ay içerisinde kaydedilen en yüksek rakam.

Çok sayıda kişinin HIV/AIDS virüsüne yakalanmasına rağmen Irak makamları, konu ile ilgili verileri basından gizliyor. Hükümet, hassas olarak nitelendirdiği bu konunun etrafına adeta “gizlilik duvarı” örmüş durumda.

Tedavi ücretsiz ancak tek bir muayene merkezi var

Irak hükümeti, bu virüsü yakalanan hastalara ücretsiz tedavi sunuyor. Maddi geliri düşük olan ya da çalışamayanlara para yardımı yapıyor.

Ancak AIDS hastalarına tek bir merkezde tedavi imkanı sunuluyor. Bu durum, virüsün ne kadar yaygınlaşıp yaygınlaşmadığı konusunda endişelere neden oluyor.

Detaylı rakam vermekten çekinen Irak Sağlık Bakanlığı, son 20 yıl içerisinde yaşanan vakaların sadece toplam sayısını vermekle yetiniyor. Basının ulaştığı rakamları ise yalanlıyor.

“Çoğunlukla Azerbaycan’a gidip gelenlerde oluyor”

Uzman kurumlar, AIDS vakalarının artmasını yurt dışı seyahati, masaj merkezleri ve dövme salonlarına bağlıyor.

Başkent Bağdat’ta virüs vakalarının tespiti ile ilgili çalışmalar yapan Merkezi Sağlık Laboratuvarındaki araştırmacılara göre, virüsün bulaştığı kimseler çoğunlukla Azerbaycan’a giderek buradaki kadınlarla cinsel birliktelik yaşayan kişiler oluyor.

Sağlık Bakanlığı, yurt dışı seyahatinden dönen Irak vatandaşlarının yetkili makamlarca muayene edilmesini öngören kararı onaylaması için çaba gösterdi ancak bu çaba başarısızlıkla sonuçlandı.

Azerbaycan’ın başkenti Bakü, son üç yıl içerisinde uygun fiyatlar ve elverişli havasından ötürü Iraklılar için gözde bir turizm merkezi haline geldi. 

“Facebook’ta reklam yapan masaj merkezleri cinsel ilişki hizmeti sunuyor”

Irak’taki virüs vakalarının artmasının sebeplerine dair listenin ikinci sırasında masaj merkezleri ve dövme salonları yer alıyor. 

Masaj merkezleri ve buralarda sunulan hizmetler konusunda, gerçekten çalışma iznine sahip olup olmadıkları veya hükümet yetkilileri ile nasıl bir ilişki kurduklarıyla ilgili şüpheler yer alıyor.

Masaj merkezleri, gençleri cezbedecek reklamları Facebook üzerinden yürütüyor. Bu reklamlarda normalin aksine masaj kelimesinin yanına “özel” kelimesi yerleştirilerek, müşterilere bir işaret gönderiliyor / Fotoğraf: Aynaliraq

Bazı aktivistler, masaj merkezlerinin müşterilerine “cinsel ilişki” hizmet sunduklarını iddia ediyor.

Bağdat Merkezi Laboratuvarda çalışan araştırmacılar, AIDS virüsünün bulaştığı kimselerin Bağdat’taki bir masaj merkezinde kadınlarla cinsel ilişkiye girdiğini saptadı.

Dövme salonları

AIDS’in en çok bulaştığı üçüncü mekanlar ise dövmeciler olarak gösterildi. Bu mekanlarda yapılan dövmelerin, dezenfekte edilmeyen malzemelerden dolayı enfeksiyona neden olduğu öne sürüldü.

Irak’ta yurt dışına seyahat, Saddam Hüseyin rejiminin kısıtlamalarından dolayı 2003 yılı öncesine kadar bu kadar yaygın değildi.

Saddam’ın devrilmesinin ardından yurt dışı seyahati hızlı bir şekilde yaygınlaştı. Ancak o dönemde masaj ve dövme salonlarının AIDS ile alakası henüz bilinmiyordu.

Önleyici ilaçlar

Şu an bu virüsü ortadan kaldıracak bir tedavi yöntemi olmamakla birlikte hastaya birkaç sene fazladan yaşama imkanı tanıyan ilaçlar mevcut. 

Irak Sağlık Bakanlığı, belgelerini tedarik eden hastalara ücretsiz tedavi imkanı sağlıyor. Aynı şekilde geçimlerini sağlamalarına yardımcı olmak adına durumu ilerlemiş olanlar başta olmak üzere her birine aylık 80 ila 400 dolar arasında değişen ödemeler yapıyor. 

Toplum baskısı

Bazı hastalarsa, resmi sağlık merkezlerinde bulunmadığı için ilaçlarını Türkiye’den aldığını söylüyor.

AIDS virüsüne yakalananlar, ölüm riskinin yanı sıra toplumda da ciddi bir baskıyla karşı karşıya kalıyor. Bazı platformlarda, “yaptıklarının bir cezası olarak, bu kimselerin tedaviden mahrum bırakılmasına” yönelik çağrılar yapılıyor. 

Uzmanlar, cinsel birlikteliğin, virüsün bulaşmasına yol açan pek çok sebepten yalnızca birisi olduğuna ve toplumun, hastalığa yakalananların tamamına yönelik olumsuz bakışını değiştirmesi gerektiğine dikkat çekiyor.

Aktivistler ise, hastaların toplum tarafından kınandığında intihara sürüklenebileceğine ya da intikam duygusuyla hastalığı kasten yayabileceğine işaret ediyor.
 

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

Şarku'l Avsat'tan Independent Türkçe için çeviren: Aybüke Gülbeyaz