Rusya ve Ukrayna savaşı 54. gününde.
Bu savaşı son yıllarda diğerlerinden ayıran kayda değer en önemli özellik iki askeri gücün karşı karşıya gelmesi.
ABD'nin 2000'li yılların başında gerek Irak'a gerekse Afganistan'a yaptığı müdahalelerde taraflar arasında ciddi güç farkı vardı.
Keza Rusya'nın Gürcistan ve Çeçenistan müdahalelerinde de.
Ukrayna direnciyle şaşırttı
Ancak Ukrayna'da daha farklı bir durum ortaya çıktı. Çünkü Rusya, dünyanın önde gelen askeri güçlerinden biri olsa bile Ukrayna'nın hatırı sayılır bir savunma sanayisi, ordusu, nüfusu ve oldukça geniş bir yüzölçümü bulunuyor.
Bunun da etkisiyle ve Batı'dan gereken silah sistemlerinin de artısıyla Rusya'ya karşı ciddi bir direniş gösteriyor ve ağır kayıplar verdirtiyor.
Ukrayna'nın tanksavar füzelerini ve drone ile koordineli topçuları etkin kullandığı görülürken, son olarak Neptün füzesiyle Rus donanmasının amiral gemilerinden Moskova kruvazörünü vurup batırması dikkatlerden kaçmadı.
Yaşananlar dünya orduları açısından da ciddi sonuçlar içeriyor
Rusya da bu savaş için elindeki birçok imkanı seferber etmiş durumda. Rus zırhlı güçleri verdikleri kayıplarla tartışma konusu olsa dahi özellikle Ruslarca atılan seyir füzeleri hedefledikleri yerleri genelde kaçırmıyor.
Hal böyle olunca askeri uzmanlar ve savunma sanayi araştırmacıları, Ukrayna'daki savaş sahasında olan bitenleri daha dikkatli takip ediyor.
Muhtemelen birçok ordu bu savaşın ardından organizasyon yapılarında ve silah sistemlerinde yeniliklere gidecek.
Peki bu savaştan Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) dahil olmak için ordular ve savunma sanayi sektörleri için çıkarılması gereken dersler neler?
Bu soruyu emekli asker, strateji ve savunma sanayi araştırmacılarına sorduk.
"Alçaktan gelen füze ve hava araçlarına karşı savunma geliştirilmeli"
Emekli Hava Korgeneral Erdoğan Karakuş, Rusların alçak seyirli füzelerinin önlenememesi ve yine Ukraynalıların yere yakın uçurdukları helikopterlerle Rus hava savunma sistemlerini atlatarak Rus sınırları içinde kalan hedeflere saldırı düzenlemelerine dikkati çekerek çıkarılacak en önemli derslerden birinin alçaktan gelen füze ve hava araçlarına karşın hava savunma sistemlerinin güçlendirilmesi olduğunu kaydetti.
Emekli karacı tuğgeneral Osman Aydoğan ise Rusya'nın açık ve seçik bir politik hedefi bulunmadığını ve politik hedefi olamayan hiçbir askeri harekatın da başarı şansı bulunmadığını söyledi.
Harekattaki zırhlı birliklerin eğitimsiz, teçhizatın ise eski olduğunu ifade eden Aydoğan, "Böylesi bir harekata girişecek birliklerin iyi bir eğitime ve modern bir teçhizata sahip olması gerekiyor. Tankların hantal, eski, personelinin de eğitimsiz olması nedeniyle modern tanksavar ve kamikaze drone'lar karşısında çok kayıp veriyorlar" dedi.
"Zırhlı birliklerin mutlaka piyade ve yakın hava desteği olmalı"
Böylesi bir harekatın lojistik planlamasının askeri harekattan daha iyi planlanıp icra edilmesi gerektiği halde bunun olmadığını öne süren Aydoğan, sözlerini şöyle bitirdi:
"Zırhlı birliklerin mutlaka piyade desteği ve yakın hava desteği olması gerekiyor. Bu harekatta bunlar olmadığı gibi harekatın planlanmasında mevsim, hava ve arazi şartlarının dikkate alınmadığı gözüküyor. Ayrıca Rusya'nın kendi gücünü abartıp Ukrayna'nın askerî kapasitesini yeterince değerlendirmediği alacağı dış yardımcıları ve istihbarat desteğini kestiremediği görülüyor."
"Harekat öncesi planlamanın önemi bütün ordular için ders niteliğinde"
Eski Özel Kuvvetler Alay Komutanı Emekli Albay Mithat Işık da Aydoğan gibi Rusya'nın harekatın hedeflerinin, kapsamının, hava, arazi koşullarının belirlenmesinde, hazırlığının yapılmasında, lojistiğinin sağlanmasında ve düşman gücünün analiz edilmesinde, alabileceği dış yardımların boyutunun anlaşılmasında ciddi hatalar yaptığını kaydederek, buradaki hataların her ordu için birer ders niteliği taşıdığını belirtti.
Işık, yaşanan çatışmaların İHA'ların istihbarat teminindeki önemini bir kez daha gösterdiğini aktararak, Türk ordusu açısından çıkartılacak derslerden birinin kritik noktalarda karadan gece sızma ve taktik harekatlara, gizlice radarlara yakalanmadan uçar birlik harekatlarına ağırlık verilmesi olduğunu vurguladı.
"Rus komutanlar haberleşmeleri sonucu tespit edildi"
Işık, en önemli bir diğer dersin de haberleşme noktasında olduğunu kaydederek, şunları söyledi:
Rusların generaller dahil 276 civarı rütbeli personel kaybetmesinin en önemli nedeni telsiz haberleşmeleri sonucunda yerlerinin özelikle ABD tarafından belirlenip Ukraynalılara verilmesi olabilir. Bu da savaş anında telsizle haberleşme dışında tespiti daha güç yöntemlere ağırlık verilmesi gerektiğini gösteriyor.
"Çatışma seyir füzelerinin, İHA'ların ve tanksavarların önemini gösterdi"
Harekatın lojistiğin önemini çok açık gösterdiğini kaydeden Işık, çatışmanın seyir füzelerinin, SİHA ve İHA'lar ile omuzdan atılan modern tanksavar ve uçaksavar füzelerin önemini ortaya koyduğunu da belirtti.
"Geleceğin savaşları araziden çok meskun mahallerde olacak"
Genelkurmay Başkanlığı döneminde İlker Başbuğ'un başdanışmanı olarak görev yapan Başkent Üniversitesi Stratejik Araştırma Merkezi Danışmanı Ercan Çitlioğlu ise yaşanan savaştan çıkarılması gereken derslerden birisinin "Savaşlar şekil değiştirdi. Kırsal alanlardan meskun mahallere kaydı. Bundan sonra savaşlar ağırlıklı olarak meskun mahallerde yaşanacak" olduğunu söyledi.
Çitlioğlu, şunları kaydetti:
Çok güçlü bir hava desteğine sahip olunmadığı sürece bu çağda büyük çapta zırhlı birlik harekatlarının sonuç vermediği görüldü. Bu nedenle ağır tanklar yerine iyi donatılmış daha hafif ve süratli zırhlı araçların planlanması gerektiği anlaşıldı. Savaşların meskun mahallere kayması, pusu ve vur-kaçların daha ağırlıklı olmaya başlamasından dolayı buna göre donatılmış daha küçük çevik birliklerin önemi ortaya çıktı. Harekat anından lojistiğin sağlanmasının ne kadar önemli olduğu görüldü.
Geleceğin savaşlarını belirleyecek üç silah
"Bugünkü teknolojide alçaktan gelen seyir füzeleriyle sesten hızlı uçan hipersonik füzeleri durdurmak zor. O nedenle gelecek savaşlarda belirleyici üç sistem şunlar olacak" diyen Çitlioğlu, bunları şöyle sıraladı:
a-) Seyir ve hipersonik füzeler
b-) SİHA ve İHA'lar
c-) Güdümlü tanksavar füzeleri
"Gelişmiş füze envanterinin önemi görüldü"
Savunma sanayi araştırmacıları Anıl Şahin ile Burak Yıldırım da bu konuda görüşlerini paylaştı.
Yaşanan savaşın gelişmiş füze envanterine sahip olmanın önemini ortaya koyduğunu kaydeden Şahin, "Buradan kastım sadece balistik değil. Tanksavar ve hava savunma füzeleri artık muharebe ortamının belirleyicileridir. 'Sizin tankınız çok olabilir ama ben tanka tankla karşılık vereceğim' diye zorunluluk yok. Ona tanksavar füzesiyle de karşılık verebilirim" ifadelerini kullandı.
"İHA'lar topçuların gözü durumuna geldi"
Şahin, ayrıca İHA'ların topçunun gözü durumuna geldiğini belirterek, topçu İHA, drone uyumunun da artırılmasının günümüzde savaşların zorunluluklarından olduğunu ifade etti.
"Geniş arazileri işgal etmenin anlamı olmadığı görüldü"
Burak Yıldırım da yaşanan çatışmanın savunma sistemlerinin taarruz maksatlı sistemlere göre rekabette ileride olduğunun gösterdiğini söyledi.
Yıldırım, "Meskun mahal operasyonlarının modern çatışma bölgelerinin merkezinde olduğu, geniş arazilerin işgal edilmesinin ve tertip alınmasının bir anlamı olmadığı öne çıkmıştır. Bu anlamda modern orduların personellerinin meskûn mahal ve teröristle mücadele eğitimlerini yoğun biçimde almaları da bir zorunluluk haline gelmiştir" değerlendirmesinde bulundu.
"Anlık istihbarat temini de inisiyatifin kimde olduğunu belirliyor"
Rusya'nın işgal girişiminin başarısızlığa uğramasının ana sebeplerinde birisi de bakım, modernizasyon ve ikmal başlıklarında sınıfta kalması olduğunu söyleyen Yıldırım, sözlerini şöyle bitirdi:
Hasım unsurun kontrolündeki stratejik noktaları balistik ve seyir füzeleriyle ateş altına alsanız bile harekât kabiliyetini ortadan kaldıramayabilirsiniz. Özellikle hava üstünlüğünü elde etmek için düzenlenen harekatlarda bu tür ön taarruzlar size kısıtlı bir süre için avantaj sağlayabilir. Yarım saatte donan çimentolar gibi metalürjik ilerlemeler sayesinde vurulan stratejik noktalar kısa sürede tekrar operatif hale gelebilmektedir. Anlık istihbaratın temininin ve durumsal farkındalık seviyesinin savaş alanında inisiyatifin kimin elinde olduğunu belirlediğini de bu işgal girişiminde gördük.
© The Independentturkish
