Türkiye, konut veya benzeri taşınmazları satın alan, sermaye yatırımı yapan, istihdam yaratan yabancılara, belirlenen şartları karşılamaları halinde vatandaşlık veriyor.

2018 yılına kadar, asgari 1 milyon dolarlık taşınmaz satın alma zorunluluğu vardı. 2018'de bu rakam asgari 250 bin dolara düşürüldü. 2011 yılından beri iç savaş yaşayan Suriye'den göçenler taşınmaz alamıyorlar ancak yatırım yapabiliyorlar. Taşınmaz veya yatırım yoluyla son 3 yılda en az 19 bin kişi Türk vatandaşı oldu. 

3 yılda 20 bine yakın Türk pasaportu verildi

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Bursa Milletvekili Erkan Aydın'ın verdiği soru önergesini 22 Ekim 2021'de yanıtlayan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, 2018 - 2021 yılları arasında 19 bin 630 yabancının, 30 bin 358 taşınmaz edinerek Türk vatandaşlığına geçtiği bilgisini verdi. 

Muhalefet tarafından sık sık eleştirilen Türk vatandaşlığının taşınmaz satışı ile verilmesine yönelik uygulamanın yanı sıra, parasını belirli süre çekmeme koşuluyla Türk bankalarına yatıran, belirli sayıda istihdam yaratanlar da şartları karşılıyorsa, vatandaşlığa başvurabiliyor. 

Ortadoğu ve Asya'dan rağbet var

Türk vatandaşlığına en çok başvuruyu ise Ortadoğu ve Asya ülkelerinde yaşayanlar yapıyor.

Bunun sebebi ise Ortadoğu'da baskıcı monarşilerde yaşayanların hem daha seküler bir yaşam sürmek istemeleri hem de Batı tarzı bürokraside can ve mal varlığını daha güvende hissetmeleri olarak açıklanıyor. Asyalılar için ise, Türk vatandaşlığı Avrupa ülkeleri ve Amerika Birleşik Devletleri'ne geçiş için bir araç olarak görülebiliyor.

Türklerin gözü Portekiz'de

Türkiye'deki uygulamayı, bazı Avrupa ülkeleri de yapıyor. Bu sıralar, en gözde ülke Portekiz. Avrupa kıtasının güneybatısında yer alan Portekiz'e, Türkiye'den de oldukça rağbet var. Ancak Portekiz'deki uygulama, Türkiye'dekiyle aynı değil. Taşınmaz satın alma, yatırım yapma ve istihdam yaratma koşulları Portekiz'de de var ama bu koşulları sağlayanlar hemen vatandaşlık alamıyor. 

Taşınmazı satın almak yetmiyor

2022 yılbaşına kadar Portekiz'de düşük nüfuslu bölgelerde 280 bin, merkezi yerlerde 350 bin euroluk taşınmaz satın alan, oturum kartına sahip olabiliyordu. Yılbaşından sonra yapılan düzenlemeyle bu rakam asgari 500 bin euroya çıktı. Ancak taşınmazı satın almak Portekiz vatandaşlığına hak kazanmak için yeterli değil. 

İlk olarak 2 yıllığına verilen oturum kartı, engelleyecek bir durum yoksa 2 yıl daha uzatılıyor. Yine engel yoksa, 1 yıl daha uzatılarak 5 yıllık süre dolduruluyor. 5 yılın sonunda oturum kartındaki süre kısıtlaması kaldırılıyor ve kalıcı oturum kartı veriliyor. Yatırımcı, dil şartını da sağladıysa vatandaşlık için başvuru yapabiliyor.

5 milyar 842 milyon euronun 162 milyonu Türklerden

2012 yılından 2021 yılına kadar, Portekiz vatandaşlığına geçiş için 5 milyar 842 milyon euroluk yatırım yapıldı.

Bu süreçte başvuru yapan 464 Türk ise, en az 162 milyon 400 bin euroluk taşınmaz satın aldı veya yatırım yaptı.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın verilerine göre ise, 2018 - 2021 yılları arasında taşınmaz satın alma veya yatırım yapma yoluyla Türk vatandaşlığına geçen 19 bin 630 kişi, ülkeye en az 4 milyar 907 milyon dolar döviz girişi sağladı.

Batmaz: Büyük şehirlerde izin yok

Portekiz'de Türkiyeli yatırımcılara danışmanlık hizmeti veren avukat Gülten Nur Batmaz, özellikle 2022 yılının başından sonra çok sayıda kısıtlamanın getirildiğine dikkati çekti.

Taşınmaz satın alarak Portekiz vatandaşlığına geçmek isteyenlere, ülkenin en büyük şehirleri olan Lizbon ve Porto'da konut satışı yapılmadığını belirten Batmaz, diğer şehirlerde bu imkanın olduğunu vurguladı.

Entegrasyon problemi yok

Batmaz, taşınmaz satın almanın yanı sıra, yatırım fonu alarak, belirli süre çekmemek kaydıyla Portekiz bankalarına 1 milyon 500 bin euro yatırarak, kültür mirasına bağış yaparak da Portekiz vatandaşlığı için sürecin başlatılabileceğine değindi. 

2012 yılındaki ekonomik krizden çıkışın bir parçası olarak başlatılan uygulamayla Türkiye'den Portekiz'e yerleşen ve vatandaşlık başvurusu yapanların, ülke halkı tarafından çok kolay kabullenildiğini aktaran Batmaz, Türk göçmenlerin genelde eğitimli kesimden olması nedeniyle entegrasyonun hızlı olduğunu belirtti.